Herinrichting Suzanna Kisters inlaag
Frankrijkreis door RSG-ers
ZOEKPLAATJE
Ook stadsgewest op de
bres voor kerncentrale
s
Mini-serie
Oversteek
Noordzee
vergeten
Dodelijk
ongeval
Orgelconcert
in Dreischor
STREEKNIEUWS
EXPOSITIES
VRIJDAG 18 JULI 1997 ■NR26215
Streefbeeld als natuurgebied vereist maatregelen
ZIERIKZEE - In de Suzanna en Stoffel Kisters in
laag bij Zierikzee moeten twee kwelbuizen worden
aangebracht. Ook moet de sliblaag uit de inlaag
worden verwijderd en voorkomen worden, dat deze
zich weer herstelt, 's Winters moet het waterpeil in
de inlaag worden verhoogd.
Dat is het voorstel van de
HTS-studenten Frits Gutte
ling en Hermen de Haan voor
de herinrichting van de in
laag Doel van de maatrege
len is het verbeteren van de
waterkwaliteit en -kwanti
teit. Deze verbetering is
noodzakelijk, omdat de inla
gen aan de zuidkust van
Schouwen Oost in het toe
komstig streefbeeld gaan
fungeren als foerageergebied
voor verschillende soorten
flora en fauna.
ZIERIKZEE - Dit is de
derde aflevering van een
mini-serie waarin HTS-
afstudeeropdrachten die
betrekking hebben op
Schouwen-Duiveland
centraal staan. In deze
aflevering staat de herin
richting van de Suzanna
en Stoffel Kisters inlaag
bij Zierikzee centraal.
De herinrichting is een
afstudeerproject van
Frits Gutteling en Her
men de Haan. Zij doen
een aantal voorstellen
voor het verbeteren van
de waterkwaliteit en -
kwantiteit van de inlaag.
Dinsdag werd in de eer
ste aflevering aandacht
besteed aan het project
van Marion den Hollan
der en Bastiaan Winde
over natuurvriendelijke
oevers in Schouwen-
Oost. Gisteren stond een
duurzaam veilige N59,
een afstudeerproject van
Arjan van den Doel cen
traal.
Alle genoemde studen
ten worden begeleid door
de uit Zierikzee afkom
stige docent Wim de Ruy-
ter. Hij geeft les aan de
HTS in Dordrecht.
De inlaag tussen Borrendam-
me en Pikgat iseen water
plas, die wordt ingesloten
door de Oosterscheldedijk en
een binnendijk. Door deze
hydrologisch geïsoleerde lig
ging is de waterkwaliteit en -
kwantiteit slecht. Zo is de
zoutconcentratie opmerke
lijk hoog. Hetzelfde geldt
voor
de stikstofgehalten in de in
laag. Bovendien kampt de
inlaag met afslag van de oe
vers. Hierdoor neemt de dik
te van de slappe, zanderige
sliblaag nog altijd toe. Met
als gevolg een afname van
het watervolume.
Streefbeeld
Het streefbeeld van de in
laag is het bereiken van een
goed ontwikkeld brakwater
systeem met bijbehorende
verscheidenheid aan flora en
fauna. Met als bijzondere
functies een goede broed
plaats voor pioniervógels
van de kustzone, voedselge-
bied en hoogwatervlucht-
plaats. Hiervoor is volgens
Gutteling en De Haan in de
eerste plaats een grotere wa
terdiepte nodig. Verder is er
een aantal vrije kale eiland
jes nodig, die niet door rat
ten, wezels en andere jagen
de dieren vanaf het land
bereikbaar zijn. 's Winters
moeten deze eilandjes (gedu
rende enkele weken) onder
water worden gezet om ver
ruiging tegen te gaan.
Voldoende diepgang van het
water en regulering daarvan,
kan verkregen worden door
het aanbrengen van een stuw
in een dammetje voor de hui
dige duiker. Met deze stuw
kan het winterpeil verhoogd
worden en in het voorjaar zo
danig worden verlaagd, dat
de eilandjes net droog val
len. De kwaliteit van het wa
ter in de inlaag kan verbe-
:tV*;
m
De Suzanna en Stoffel Kisters inlaag moet in de toekomst gaan fungeren als foerageergebied voor verschillende soorten flora
en fauna. Marieke Mandemaker)
terd worden, door het door
spoelen met schoner water.
Hierdoor ontstaat een voed-
selarmere situatie. Door een
kortere verblijfstijd van het
water krijgt algengroei bo
vendien minder kans.
Kwelbuizen
Gutteling en De Haan stellen
voor om voor het doorspoe
len kwelbuizen te gebruiken.
Deze buizen zijn ook al aan
gebracht in de Wevers,
Flaauwers en Cauwers in
laag. Voor de Suzanna Kis
ters inlaag zijn twee kwel
buizen afdoende volgens het
tweetal. Het kwelwater
wordt door de kwelbuizen op
een diepte van twintig tot
dertig meter gewonnen. Via
filters wordt het door de bui
zen omhoog geperst. Dit ge
beurt door een natuurlijk
drukverschil tussen de ver
schillende lagen van de bo
dem van de inlaag.
In de kwelbuis zijn twee ope
ningen aangebracht. De on
derste staat constant open.
De bovenste wordt alleen 's
winters geopend. De onder
ste is dan dicht om terugstro
men van zuurstofrijk water
te voorkomen. Door de gerin
ge diepte van de inlaag en de
veelal sterke wind zal volle
dige vermenging van het zou
te kwelwater met het aanwe
zige zoete water optreden.
Maar om aan alle eisen te
voldoen, moet eerst de sli
blaag, die zich heeft afgezet
op de bodem van de inlaag
worden verwijderd. Deze
laag is gemiddeld 45 centime
ter dik. De waterdiepte is ge
middeld vijftien centimeter.
Deze wordt na verwijdering
van het slib dus zestig centi
meter. De baggerspecie kan,
na onderzoek op verontreini
ging, worden hergebruikt bij
het opbouwen van de eiland
jes in dè inlaag. Tenslotte
moet de inlaagdijk worden
voorzien van een steenbe-
storting. Verdere dijkafslag,
en daarmee dichtslibbing
van de inlaag, wordt hiermee
voorkomen. Door de over
heersende westenwind is het
storten van steen alleen no
dig op de inlaagdijk.
Uitkijktoren
Om alle mensen de gelegen
heid te bieden het resultaat
van d.e herinrichting van de
Suzanna Kisters inlaag te
aanschouwen, stellen Gutte
ling en De Haan voor een uit
kijktoren te plaatsen ter
hoogte van Borrendamme.
Vanaf deze toren kunnen dan
zowel de vogelsoorten be
wonderd worden in de Su
zanna Kisters inlaag en de
Cauwers inlaag, als de ge
beurtenissen op de Ooster-
schelde. Volgens beide stu
denten draagt dit in ieder
geval bij tot de cultuurwaar
den in het gebied.
Inclusief de toren \vorden de
totale kosten van de herin
richting van de Suzanna Kis
ters inlaag geschat op ruim
3,3 ton.
Na Borsele en provinciebestuur
MIDDELBURG (ANP) - De roep uit Zeeland om
maatregelen om de gevolgen van de sluiting van de
kerncentrale in Borssele te beperken, wordt steeds
luider.
Na de gemeente Borsele en
Gedeputeerde Staten van
Zeeland heeft nu ook het
stadsgewest Middelburg/
Vlissingen een beroep ge
daan op minister Wijers van
Economische Zaken.
Het stadsgewest wil dat de
minister zich inspant voor
vervanging van de zevenhon
derd directe en indirecte ar
beidsplaatsen die verloren
gaan door de voorgenomen
sluiting eind 2003 van de cen
trale. De burgemeesters van
Vlissingen en Middelburg
wijzen er in een brief aan We-
ijers op dat Zeeland toch al te
kampen heeft met teruglo
pende werkgelegenheid.
Ook vraagt het stadsgewest
Economische Zaken toe te
zien op onverkorte waarbor
ging van de veiligheid van de
centrale de komende jaren.
Elders
Gevreesd wordt dat veel
hooggekwalificeerd perso
neel voortijdig elders een
baan met meer perspectief
aanvaardt.
Werkgelegenheid en veilig
heid waren ook de aspecten
die eerder door Gedeputeer
de Staten en Borsele bij Wij
ers zijn aangekaart.
OUDDORP (ANP) - Een
Britse zeezeiler is deze
week de Noordzee over
gestoken maar kan zich
daar niets van herinne-
De man is donderdag
morgen vroeg door de
reddingsbrigade van
Ouddorp naar de haven
van Stellendam ge
bracht.
De Brit verklaarde dat
hij zaterdag met zijn zeil
jacht voor de Engelse
kust voer en onderweg
was naar Huil. Onder
weg werd hij onwel en
raakte buiten bewust
zijn. Toen hij bijkwam,
wist hij niet waar hij
was.
De kustwacht signaleer
de de zeilboot van de
man bij de Ooster, een
zandbak voor de Brou-
wersdam. Nadat hij naar
de wal was begeleid, is
hij voor onderzoek naar
een dokter gebracht.
Niet uitgesloten is vol
gens een woordvoerder
van de reddingsbrigade
dat er drank in het spel is
geweest.
STELLENDAM (ANP) - Een
28-jarige inwoner van Goede
reede is donderdagavond om
het leven gekomen door een
verkeersongeval nabij Stel
lendam op Goeree Overflak-
kee.
De man belandde met zijn be
drijfswagen na een aanrij
ding met een personenauto
tegen een verkeersmast. De
man bleek na aankomst in
het ziekenhuis te zijn overle
den aan zijn verwondingen.
DREISCHOR Organist
Dirk Jansz. Zwart geeft don
derdag 24 juli een tweede or
gelconcert in de oude Her
vormde kerk van Dreischor.
Zijn optreden begint om
20.00 uur.
Zwart brengt copiposities
van Pachelbel, Bach en Men
delssohn ten gehore. Van
componist Hollins speelt
Zwart een Trumpet tune. Bo
vendien vertolkt hij enkele
delen van de vierde Sympho-
nie van de Fransman Widor.
Ook enkele koraalbewerkin
gen van Micheelsen, van de
Berg en Zwart. Na dit eerste
concert van Zwart volgen
nog meer concerten: op 31 jü-
li en op 7 en 14 augustus,
ZIERIKZEE - Dertig leerlingen van de bovenbouw
klassen Havo en Atheneum van de Regionale Scho
lengemeenschap Professor Zeeman maakten vorige
week de traditionele natuur- en cultuurreis naar de
Provence in Frankrijk. Zij werden begeleid door
vijf leraren.
De kampweek kenmerkt
zich door een dagprogramma
met veel variatie. Dankzij ja
renlange ervaring met deze
buitenlandse reis is een pro
gramma samengesteld,
waarin zowel het landschap
als de cultuurgeschiedenis
afwisselend aandacht krij
gen.
Via de dalen van de Saone en
Rhone voert de tocht naar de
brede delta van de laatstge
noemde rivier met als moe
rasgebied de Camargue en
als droge steenvlakte de
Crau. Het ontstaan van deze
gebieden, de planten en vo
gels komen aan de orde in de
bus als "rijdend leslokaal".
Op cultureel gebied bezocht
de groep Romeinse bouw
werken zoals de Pont du
Gard en de mysterieuze
bouwsels bij les Antiques in
de onmiddellijke nabijheid
van de opgravingen van de
Romeinse stad Glanum. Ver
der zag de groep Middel
eeuwse kerken, abdijen, kas
telen en paleizen en ook het
merkwaardige "Palais
Idéal" van postbode Ferdi
nand Cheval. In zijn eigen
achtertuin bouwde deze Che
val in de vorige eeuw zijn ei
gen paleis.Het programma
boekje, dat de leerlingen
voor aanvang ontvangen,
wordt tijdens de reis uitge
breid met informatieve tek
sten en blijkt aan het einde
van de kampweek uitge
groeid tot een unieke reis
gids, waar tijdens latere rei
zen vaak nog dankbaar
gebruik van wordt gemaakt.
De groep maakte tochten
met zeer uiteenlopende be
stemmingen: een terrein
voor zoutwinning, een oker
groeve, een televisietoren, de
Cisterciënzer abdij bij Sé-
nanque en het riviertje de
Groseau.
Een ludieke actie dit keer be
trof een 'land-art' achtige
performance. Leerlingen en
begeleiders stapelden in de
steenwoestijn van de Crau-
vlakte grote stenen op elkaar
tot een bergje. Er werd een
tekst achtergelaten met de
namen van de deelnemers en
de vermelding dat symbo
lisch werd geprotesteerd te
gen verdere aantasting van
het landschap van de Crau.
Naast het informatieve deel
van de reis is er het sociale
aspect: Samen kamperen, sa
men koken, samen sporten
en samen muziek maken.
FOTO JOOP VAN HOUDT
Of het was een moeilijke, of veel mensen zijn met vakantie.
In ieder geval leverde het zoekplaatje in de krant van vorige
week vrijdag slechts zeven inzendingen op. Allemaal herken
den zij op de foto van Joop van Houdt De SchouwSedijk op de
plaats waar deze met de Weeldijk samenkomt. ,.De bomen
die midden-rechts op de foto te zien zijn, staan aan de Zonne-
mairse dijk, de oude binnendijk tussen Zonnemaire en
Noordgouwe. schrijft één van de inzenders.
Uit de stapel goede inzendingen werd die van A. A. Vis, Don-
kereweg 4, 4317 AN Noordgouwe getrokken. Hij/zij krijgt de
cadeaubon van 25 gulden toegestuurd. Wie denkt te weten
waar fotograaf Joop van Houdt bovenstaand Zoekplaatje
heeft geschoten kan zijn of haar oplossing per brief of brief
kaart opsturen naar de redactie van de Zierikzeesche
Nieuwsbode, Postbus 1,4301 AA Zierikzee. Inzendingen kun
nen ook rechtstreeks in de brievenbus van de Nieuwsbode
aan het Jannewekken 11 in Zierikzee gedeponeerd worden.
Inzendingen moeten voor woensdag 23 juli 1997 binnen zijn.
Op brief of briefkaart graag het woord 'Zoekplaatje' vermel
den.
SCHOUWEN-DUIVELAND BRUINISSE
Petitielijsten
Bij verschillende kerken op
Schouwen-Duiveland kun
nen deze maand petitielijs
ten worden ondertekend of
brieven worden verzonden
aan de Pakistaanse premier.
Op deze wijze kunnen men
sen hun protest kenbaar ma
ken tegen de wijze waarop
christenen in Pakistan
slachtoffer zijn van de Wet
op de Godslastering en de
Blasfemiewetten. Jubilee
Campaign is aandrijver van
een kaartenactie, die te ver
krijgen zijn via: 030 - 6342403.
Ook via een aantal kerken
kan actie worden .onderno
men.
Collecte
De opbrengst van de collecte
van Woord en Daad op
Schouwen-Duiveland be
droeg 11.964 gulden 85. Bin
nen Kerkwerve werd 366 gul
den opgehaald.
In Ellemeet en Looperska-
pelle bedroeg het collecte
geld 255 gulden 20 en op
Scharendijke was de op
brengst 501 gulden 60.
BROUWERSHAVEN
Zomerzangavond
In de Sint Nicolaaskerk in
Brouwershaven vindt
woensdag 23 juli een Zomer
zangavond plaats. De avond,
georganiseerd door de werk
groep Samen op Weg, begint
om 19.30 uur.
Ballonwedstrijd
De uitslag van de ballonwed
strijd, die op Koninginnedag
is gehouden in Bruinisse, is
bekend.
De prijswinnaars zijn Marije
van Kooten, Sven Arens-
man, Adriaan Jansen en Ste
fan Demper. De ballonnen
kwamen allemaal terecht in
Frankrijk, enkele ervan
zelfs ver onder Parijs. De
winnaars hebben hun prijzen
inmiddels ontvangen.
De organisatie van de ballon-
nenwestrijd was in handen
van de Stichting Bruus Oran
je Comité.
Aquadelta
In het vakantiepark Aqua
delta vinden in de maanden
•juli en augustus verschillen
de activiteiten plaats. Elke
zaterdag kunnen kinderen
terecht op het kinderdisco
bal van 19.00 tot 21.00 uur.
Zondag is er 's ochtends früs-
hoppen tussen 11.00 en 13.00
uur en 's avonds een grote
bingo-avond vanaf 20.00 uur.
Maandag is er in het vakan
tiepark in de. middaguren
een braderie van 12.00 tot
17.30 uur en 's avonds vanaf
20.00 uur karaoke. Dinsdag
vindt vanaf 19.00 uur kinder
bingo plaats. Op woensdag is
het muziekavond tussen
20.00 en 23.00 uur.
Donderdag vanaf 20.00 uur is
er een playbackshow. Gedu
rende het hoogseizoen wordt
dit vakantieprogramma we
kelijks herhaald.
Brouwershaven
Brouwershaven
Burgh
Brouwershaven
Hele maand juli
Burgh-Haamstede Schilderijen Frans Bleiji in Galerie Bors-
boom. Openingstijden donderdag, vrij
dag en zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur.
Toten met zaterdag 19 juli
Quilttentoonstelling vier Schouwen-Dui-
velandse quiltgroepen. Sint Nicolaas
kerk. Maandag tot en met zaterdag van
13.30 tot 16.30 uur.
Tot en met zaterdag 26 juli
Burgh-Haamstede Expositie olieverfschilderijen Arjen de
Jonge. Bewaerschole. Dinsdag tot en met
zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur.
Toten met vrijdag 1 augustus
Kleipoppen Elsje van Eisen. De Pupelae,
Baanstraat 7. Dagelijks van 15.00 tot
20.00 uur.
Tot en met zaterdag 2 augustus
Zomertentoonstelling Wim Hofman; illu
straties, omslagontwerpen en vrij werk.
In Nederlandse Hervormde kerk. Dage
lijks, met uitzondering van zondagen, van
11.00 tot 16.00 uur.
Tot en met woensdag 6 augustus
Schilderijen en tekeningen van Bas Say-
ers en Ines Sayers-Wiechmann. Stadhuis.
Maandag tot en met zaterdag 09.00-12.00
én 13.15-17.00 uur.
Van vrijdag 1
tot en met donderdag 7 augustus
Renesse Tekeningen en schilderijen Jos Guiljam.
Brasserie Orisant. Dagelijks vanaf
10.00 uur.
Tot en met vrijdag 8 augustus
Burgh-Haamstede Tentoonstelling Voelvormen in steen van
Herman Put in Galerie 't Zuuddek. Don
derdag van 10.00 tot 17.00 uur en vrijdag
van 13.00 tot 17.00 uur.
Toten met vrijdag 15 augustus
Zierikzee Expositie schilderijen Remke van de Er-
ve-Oudman uit Bruinisse. Verpleeghuis
Corneliastichting. Dagelijks van 08.00-
20.00 uur.
Tot en met zondag 17 augustus
Zonnemaire Bepldende kunstroute; 25 'verrassende
gewassen' en de bloeiende akkerranden.
Schapenweg en Langeweg.
Tot donderdag 21 augustus
Haamstede Expositie schilderijen Kees de Kort. Her
vormde kerk. Elke donderdag van 10.00
tot 17.00 uur.
Tot en met zaterdag 23 augustus
Zierikzee Zomertentoonstelling: 350 sculpturen
van vijftig beeldhouwers. Burgerwees
huis. Maandag tot en met zaterdag van
10.00 tot 17.00 uur en zondag 3 augustus.
Van vrijdag 18 juli
tot en met vrijdag 29 augustus
Renesse Nostalgisch speelgoed. Blikmuseum. Op
dinsdag en vrijdag van 10.00 tot 12.00 uur
en op zondag 3, 17 en 24 augustus geopend
van 12.00 tot 16.00 uur.
Tot en met vriidag 12 september
Zierikzee Schilderijen Ria van Meijeren. Atelier 4B
aan de Verrenieuwstraat 32. Maandag tot
en met zaterdag 13.30 tot 16.30 uur.
Tot en met dinsdag 30 september
Zierikzee Kleuretsen Anneke Visser. Kapper/gale
rie Rik en Riek, Melkmarkt 11. Vrijdag
van 08.00 tot 17.00 uur. Donderdag van
08.00 tot 20.00 uur en zaterdag van 08.00
tot 15.00 uur.
