Grondsanering terrein garage
wijst op veel groter klooster
't Kofschip viert zilveren
jubileum met grote reünie
Slager Polderman
krijgt hoog cijfer
Megashop opent deuren
zonder drempels in Bru
50%
KORTING
1 POLO korte mouw
en SHORTS
deurloo
Geldgebrek belet werkgroep formuleren sluitende theorie
Voor oud-leerlingen en -leraren
Organist Charles de Wolff
concerteert in kerk Brouw
Drie winkels onder één dak
mannen
WOENSDAG 9 JULI 1997
Amateur-archeoloog Jacques van der Sneppen in de put op het terrein waar naar verwachting ooit het Driekoningenklooster
heeft gestaan. (Foto: Marieke Mandemaker
sprake was van echt of nep.
Het project aan de Drieko
ningenlaan is voor Zierikzee
zeer bijzonder. „Het is een
monumentenstad en dat
biedt zeer weinig mogelijk
heden voor grondonderzoek.
Het komt dan vaak aan op
rioleringswerkzaamheden.
Maar omdat er nog sprake is
van het middeleeuwse stra-
tenpatroon levert dat weinig
op," aldus Van der Sneppen.
En dan is succes ook nog af
hankelijk van de relatie met
de mensen die op de locatie
aan het werk zijn. Van der
Sneppen: „Wij moeten altijd
tussen het werk door. Je
kunt dat niet ophouden,
want dat werkt op den duur
alleen maar tegen je. Het
komt gewoon aan op het op
bouwen van een goede rela
tie met de arbeiders. Dat is
gelukkig in dit geval ge
beurd. We konden niet altijd
aanwezig zijn, maar als er
iets gevonden werd, waar
schuwden ze meteen." Niet
voor niets kwam hij op de
laatste werkdag met een
doos gebak naar het terrein.
Nu het werk gedaan is kijkt
Van der Sneppen met een
goed gevoel terug op het pro
ject. Dan geldt dat echter al
leen vanuit cultuur-histo
risch oogpunt. Persoonlijk is
Van der Sneppen minder te
vreden. Hij richt zich name
lijk vooral op de middel
eeuwse detectievondsten en
dan vooral de pelgrims-insig
nes. En deze vielen zeer te
gen. „De ophogingslaag is te
oud. Pelgrims-insignes wer
den pas vanaf ongeveer 1350
gemaakt," luidt de verkla
ring.
Zijn voorliefde voor pel
grims-insignes ontstond toen
zijn vader, Paul van der
Sneppen, een fietstocht on
dernam naar het vermaarde
bedevaartsoord Santiago de
Compastela in Spanje. Hij
moest en hij zou zijn vader
bij terugkeer verrassen met
een echt pelgrims-insigne. In
die opzet slaagde hij, zij het
dat hij het insigne kreeg van
een andere amateur-archeo
loog. Inmiddels heeft hij zelf
een aardige verzameling van
dergelijke insignes bijeen ge
bracht.
En ook in het Stadhuis Muse
um in Zierikzee ligt een aan
tal door Van der Sneppen ge
vonden insignes en andere
tinnen voorwerpen. Maar
hoe graag hij ook iets vindt.
Het liefst heeft Van der
Sneppen dat alles onder de
grond blijft zitten. „Dan kan
het in ieder geval niet kapot.
Maar als het dan toch aan. de
oppervlakte komt, dan grijp
ik mijn kans."
ZIERIKZEE - De openbare basisschool 't Kofschip
in Zierikzee wil het 25-jarig bestaan van de school
vieren met zo veel mogelijk oud-leerlingen en -lera
ren. Mensen die in de afgelopen 25 jaar op 't Kof
schip hebben gezeten worden dan ook gevraagd
schriftelijk contact op te nemen met de school.
Kort nadat in de Zierikzeese
nieuwbouwwijk Poortam-
bacht, of Plan-West zoals de
wijk toen nog heette, de eer
ste huizen gerealiseerd wa
ren, werd begonnen met de
bouw van een lagere school.
Op 9 november 1972 werden
in deze school, 't Kofschip, de
eerste lessen gegeven.
Viering
De viering van het 25-jarig
bestaan valt in twee delen
uiteen. Op 7 november is er
een feestavond voor alle leer
lingen die op dat moment op
't Kofschip zitten. Een week
later, op 15 november, wordt
een reünie gehouden voor al
le oud-leerlingen en -leraren.
Voor de reünie kan iedereen
die op 't Kofschip heeft geze
ten schriftelijk contact opne
men met de school. Wie dit
doet, krijgt in september een
uitnodiging, waarin ook het
precieze programma staat
vermeld.
Behalve dat mensen zichzelf
aan kunnen melden, kunnen
zij ook adressen opgeven van
klasgenoten van toen, zodat
ook deze bereikt kunnen
worden.
Ouders
Ook ouders van de toenmali
ge leerlingen van de school
kunnen hun steentje bijdra
gen aan het welslagen van de
reünie. Velen onder hen wo
nen immers nog in Zierikzee,
op Schouwen-Duiveland of
elders in de regio. Voor hun
zonen en dochters geldt dit in
mindere mate.
Mensen die zichzelf of ande
ren aan willen melden, wor
den in verband met de va
kantie gevraagd zo spoedig
mogelijk te reageren. Het
adres van de school is: Schel-
destraat 9, 4301 VA Zierik
zee.
STUNTTEAM
ZIERIKZEE - Stuntteam Les
Aranis komt weer naar
Schouwen-Duiveland om een
aantal autowrakken te ver
morzelen.
Nieuw in de show is The Be-
astron, een autokrakende ro
bot.
Les Aranis maakt jaarlijks,
gedurende het zomerseizoen,
een toernee langs de kust.
Het team vermorzelt tot ge
noegen van het publiek een
aantal autowrakken onder
hun reausachtige Big Foot-
jeeps. Ook het stuntteam
met motoren is weer aanwe
zig.
The Beastron verrijst uit een
tank en laat vlammen uit
zijn armen komen. Volgens
het persbericht vermaalt het
kwaadaardig stuk techniek
auto's.
Les Aranis zijn donderdag 10
juli in Zierikzee aan de Laan
van St. Hilaire. Vrijdag 11
juli geeft het team een show
in Bruinisse bij Aquadelta.
Renesse en de Rampweg is
dinsdag 15 juli aan de beurt.
Alle voorstellingen beginnen
om 20.00 uur.
'Een rapport om te zoenen' van TNO
BURGH-HAAMSTEDE - Worstmakerij-Slagerij
Polderman uit Burgh-Haamstede kreeg onlangs
van TNO-voeding een kwaliteitsoorkonde uitge
reikt. De producten van J. Polderman werden
gemiddeld met een 9,5 gewaardeerd.
De keuring spitste zich toe
op de wijze waarop de pro
ducten tot stand komen.
Vanaf het moment dat het
vlees binnenkomt tot het
uiteindelijke aanbieden
van het product aan de con
sument werden de kipfilet,
gekookte worst, kipsalade
en nasi doorgelicht. Het on
derzoek werd onaangekon
digd verricht.
Na een uitgebreide analyse
in het laboratorium van
TNO werden de producten
gemiddeld gewaardeerd
met een 9,5. Een uitzonder
lijk hoge score. Polderman
zelf spreekt dan ook van
„een rapport om te zoe
nen".
De productkeuringen zijn
een initiatief van de stich
ting Het Worstmaakers Gil
de. Deze organisatie staat
borg voor smaakvolle pro
ducten van goede en am
bachtelijke kwaliteit. De
slagers die bij het gilde aan
gesloten zijn streven geza
menlijk naar gezonde pro
ducten, veiligheid en
optimale hygiëne. De regel
matige keuringen van TNO
worden door de slagers dan
ook beschouwd als een pri
ma initiatief voor zowel
slager als consument.
BROUWERSHAVEN - Het tweede concert in de se
rie orgelconcerten in de Sint Nicolaaskerk in Brou
wershaven komt woensdag 16 juli voor rekening
van de organist Charles de Wolff.
De Wolff heeft naam ge
maakt met zijn jaarlijkse
uitvoeringen van de Mat-
theüspassion met het koor
van de Nederlandse Bachver-
eniging in Naarden en tegen
woordig met het Bachkoor
Holland in Leiden. Ook was
hij jarenlang vaste dirigent
van het Noordelijk Filhar
monisch Orkest in Gronin
gen en fungeerde hij regel
matig als gastdirigent.
Maar de meeste roem heeft
De Wolff waarschijnlijk ver
worven als organist. Vooral
de uitvoeringen van grote or
gelwerken vestigden zijn
naam. In het bijzonder staat
hij bekend als promotor van
de nieuwe en experimentele
muziek.
Zij die wat huiverig tegen
over deze muziek staan heb
ben woensdag in Brouwers
haven niets te vrezen. Op het
f
programma staan werken
van onder anderen Buxtehu-
de, Mendelsohn en Bach. Het
concert begint om 20.00 uur.
NIEUWE STORK
BRUINISSE - Bij Maaskant
Shipyards in Bruinisse ver
trok vorige week de bommk-
orkotter GO 30 'Dageraad'
van rederij Tanis uit Goede
reede met een nieuwe Stork-
hoofdmotor.
Tijdens de hermotorisering,
die acht weken in beslag
nam, werden ook de lier en
de keerkoppeling overhaald.
De technische proefvaart
werd in combinatie met de
thuisstoom op het Zoommeer
en het Haringvliet gehouden.
De Goereese bokker werd in
1980 bij Maaskant gebouwd
als GO 42.
ZIERIKZEE - Het Driekonginnenklooster in Zierik
zee is waarschijnlijk veel groter geweest dan altijd
is gedacht. Die voorzichtige conclusie trekt Jacques
van der Sneppen naar aanleiding van archeologisch
onderzoek op het terrein van de voormalige garage
Van der Wekken, waar vroeger het klooster heeft
gestaan. Ook zijn er op deze plek aanwijzingen ge
vonden voor de opvatting, dat Zierikzee op terpen is
gebouwd.
Wanneer op Schouwen-Dui
veland ergens een straat ligt
opengebroken is de werk
groep Archeologie Schou
wen-Duiveland er als de kip
pen bij. Dat was dus ook het
geval aan de Driekoningen-
laan in Zierikzee, waar de af
gelopen weken het voormali
ge terrein van garage Van
der Wekken werd gesaneerd.
Jacques van der Sneppen
was er veelvuldig te vinden
met zijn detector. Materiaal
werd er niet veel aangetrof
fen, maar toch noemt hij het
project zeer succesvol.
Dat komt vooral, omdat er
funderingen zijn gevonden,
die eigenlijk maar met één
complex in verband kunnen
worden gebracht: het Drie
koningenklooster. Daar
naast zijn aan de oostzijde
van het terrein restanten ge
vonden van wat Van der
Sneppen denkt, dat buiten
muur van het complex is. En
er is onder het plaveisel van
het Jannewekken een muur
met steunberen ontdekt.
„Waarschijnlijk een muur
van een bijgebouw," aldus
Van der Sneppen.
Dat leidt hij af uit het feit,
dat er langs de muur een
vloer van kloostermoppen
ligt. „Op zich is dat vreemd,
die kloostermoppen. Nor
maal verwacht je plavuizen.
Maar het zand waarop de
kloostermoppen liggen is
echt aangebracht. Dat kan ei
genlijk alleen maar voor een
vloer zijn. En alles is natuur
lijk mogelijk. Systeembouw
kenden ze toen nóg niet."
Toen is in dit geval het einde
van de middeleeuwen. Het
klooster werd rond 1430 ge
sticht. Het was toegewijd
aan de Drie Koningen en be
stemd voor twintig nonnen.
Zij verlieten in 1572 het
klooster. Elf jaar later wer
den de in verval geraakte ge
bouwen verkocht. Halver
wege de zeventiende eeuw
was alleen de boomgaard
nog over.
Over de omvang van het
klooster is slechts weinig be
kend. Maar volgens Van der
Sneppen kan uit de gevon
den restanten van muren en
funderingen afgeleid wor
den, dat het klooster in ieder
geval veel groter is geweest
dan ooit gedacht. Hij spreekt
zelfs van anderhalf tot twee
keer zo groot. „Maar het
blijft speculatief. Dat moet
het verdere onderzoek van
de gegevens uitwijzen," zegt
hij voorzichtig.
Dat onderzoek spitst zich toe
op het op een rij zetten van
alle gegevens die het terrein
heeft opgeleverd. „En dan
maar kijken of er een gat in
onze hypothese geslagen
wordt of niet," aldus Van der
Sneppen.
De werkgroep wordt daarbij
gehinderd door één heel
groot probleem: een gebrek
aan geld. Dat speelt vooral
een rol bij de aanwijzingen
van het feit, dat Zierikzee op
terpen is gebouwd. Op het
terrein werden opgehoogde
stukken aangetroffen, die
naar alle waarschijnlijkheid
in vroeger tijden aansloten
op al bestaande kreekrug
gen. Volgens Van der Snep
pen moet er in dit geval spra
ke zijn geweest van
mensenwerk. Normaal is er
immers sprake van een stra-
tosferische gelaagdheid. Ter
plekke heeft hij echter een
zwarte opgehoogde laag aan
getroffen van tussen de één
en drie meter.
Van der Sneppen: „Wanneer
we voldoende geld hadden
konden we de C14-methode
toepassen. Dan weet je direct
of je theorie klopt." Bij de
C14-methode wordt aan de
hand van het aanwezige
koolstof in materiaal de ou
derdom ervan bepaald. Bij
de opgehoogde laag zouden
bijvoorbeeld twee monsters
genomen kunnen worden.
Eén op een diepte van drie
meter en één op een diepte
van een meter. Als dan blijkt
dat beide monsters even oud
zijn, kan aangenomen wor
den dat er inderdaad sprake
is van een door mensen aan
gelegde ophoging. „Maar het
laten nemen van één monster
kost al; 550 gulden. Zo veel
geld hebben we niet," aldus
van der Sneppen.
Behalve de aanwijzingen
over de grootte van het
klooster en het ontstaan van
Zierikzee hebben leden van
de werkgroep Ook tien ton-
putjes aangetroffen met
daarin aardewerk uit de ze
ventiende eeuw. Volgens
Van der Sneppen zit er ook
ouder materiaal bij. Hier
voor ontbreekt het echter
aan de bewijzen.
Ook werd een afvalput van
een leerbewerker ontdekt,
met daarin een foedraal voor
een mes, een zooltje van een
kinderschoen en een boven-
schoen van een volwassene.
Dit materiaal dateert vol
gens Van der Sneppen uit de
eerste helft van de veertien
de eeuw.
In de put werden ook koeien-
schedels aangetroffen. Deze
ondersteunen de theorie dat
leerlooiers de schedels niet
verwijderden om te bewijzen
dat zij echt koeienleer ver
kochten. Van der Sneppen
gelooft daar niets van. Een
beetje leerwerker moet vol
gens hem toch makkelijk ge
zien kunnen hebben of er
OUD PAPIER
KERKWERVE - Sportver
eniging WIK haalt zaterdag
12 juli vanaf 9.30 uur oud pa
pier op in Kerkwerve,
Noordgouwe en Schudde-
beurs. Verzocht wordt het
papier gebundeld gereed te
zetten.
ROMMELMARKT
ZIERIKZEE - De afdeling
Schouwen-Duiveland van de
.Stichting Woord en Daad
houdt zaterdag 12 juli een
rommelmarkt in de Beuze in
Zierikzee. Er is een grote col
lectie boeken verkrijgbaar.
De opbrengst is bestemd
voor de actie 'Zeeland bouwt
huizen in India'. De markt is
van 9.00 tot 14.30 uur.
Advertentie
BRUINISSE - „Met deze winkelconstructie loeren
we op de wijde omgeving. Daarbij hoop ik van harte
dat we het totale winkelapparaat in Bruinisse meer
up-grading kunnen geven. Wat is er mooier dan dat
je alles dicht bij huis kunt kopen en dat tegen een
reële prijs."
Aan het woord is H. van
Veldhuizen die het beheer
voert over de Albert-Heijn
supermarkt, een Gall Gall-
slijterij en een nieuwe Etos-
vestiging aan de Dreef in het
vissersdorp. De totale vloer
oppervlakte bedraagt ruim
1.300 vierkante meter. De su
permarkt wordt begrensd
door 56 (gratis) parkeerplaat
sen. Morgenochtend om acht
uur gaan de deuren open en
kan iedere bezoeker profite
ren van een divers aantal
spectaculaire openingsaan
biedingen.
Kleintjes
Centraal in het nieuwe win
kelconcept staan volop ruim
te en licht, een uitgebreid as
sortiment en een vlotte
afhandeling aan de kassa's.
Met name de keuze in pan
klare groenten, snacks, kant
en klare maaltijden, diep-
vriesprodukten, brood, wijn
en drogisterijartikelen is
veel omvangrijker gewor
den. Dat Albert Heijn op elk
terrein op de kleintjes let
blijkt uit het feit dat, terwijl
moeder het boodschappen
lijstje afwerkt/ de kleuters
zich kunnen vermaken in de
ballenbak, op de glijbaan of
bij een (kinder-)filmpje.
„Ons streven is een ruime ge
makkelijke winkel zonder
drempels voor het publiek.
Albert Heijn volgt de prijs
van de markt nauwlettend
waarbij we proberen om niet
uit de pas te lopen. Het feit
dat een op de drie consumen
ten bij Albert Heijn koopt,
zegt wel iets. En het markt
aandeel stijgt nog steeds",
aldus Van Veldhuizen.
De Gall Gall-vestiging is
gemoderniseerd en uitge
breid. Nieuw aan de Dreef is
de Etos-afdeling met een
pakket drogisterijartikelen
en geneesmiddelen. Volgens
Van Veldhuizen was hier
grote behoefte aan omdat
voor deze producten regel
matig naar elders moest wor
den uitgeweken. Bovendien
(hoe kan het anders in een
vissersenclave) wordt een
ruim assortiment vers ver
pakte vissoorten geïntrodu
ceerd. Vis is een groeimarkt
dankzij het gezondheidsima
go dat het zeebanket meer en
meer krijgt opgeplakt.
De Bruse supermarktbeheer
der is het gemeentebestuur
en de omwonenden erkente
lijk voor de onderlinge sa
menspraak tijdens het voor
traject. Talrijke gesprekken
met bewoners en gebruikers
van omringende percelen
gingen namelijk aan de ver
bouwing vooraf. Van Veld
huizen: „Er zijn veel beraad
slagingen geweest maar de
verantwoordelijken hebben
de knoop doorgehakt op een
naar mijn mening verant
woordde wijze. Iedereen kan
zien dat het vrachtverkeer in
de smalle straten een hinder
vormt voor het publiek. Met
onze leveranciers zijn afspra
ken gemaakt waarmee zij op
vaste tijdstippen beurtelings
kunnen laden en lossen.
Wachtende vrachtauto's zul
je niet zien omdat de
chauffeurs met elkaar in ver
binding staan. Buiten de
dorpskern moeten zij hun
beurt afwachten."
H. van Veldhuizen in zijn nieuwe winkel waarin nog volop gewerkt wordt om alles op tijd
klaar te hebben. (Foto: Marijke Folkertsma)
i
RENESSE
LAÓNE 20, 0111-461031
Off NINOSTIJOfN MA TIMV ^IJ fl
VHIJOAG KOOfAVONO MAAKT T/M
De;? aartxfffrig van 9 *4 t/m 15 n* 1997
EUROPfljUllllfi
HÉT TUINCENTRUM V00* SROENIIEEHÊHE»?
De Flower Carpet is een
bodembedekkende roos die
maandenlang prachtig bloeit.
Het is een zeer sterke roos die
niet vatbaar is voor typische
rozenkwaaltjes.
Van 10.95
voor
Mol 7