COMMENTRRR
Symptomen van de Elfstedenkoorts:
Steaks, Friese Foppen en Kluunkoek
Molen De Lelie rouwt
D66 wil een andere
voorzitter Zuidhoek
College overweegt een
trouwzaal in Bruinisse
GtlukKicj
CAolteMSoï-f
GwVW
Sandwich
Twee speakers in Westerschelde
Lawaai moet vissen bij
centrale in Doel redden
Nu drie raadsleden en wethouder
AGENDA
Schouwen-Duiveland net bekomen van de oliebollen
Laatste molenaar overleden
Nu in BrouwZierikzee en Renesse
Gemeentewapen akkoord
Nieuwjaarsconcert in Burgh
VRIJDAG 3 JANUARI 1997 NR 26106
3
SlACE*IJ,
OBNÉE 0OLIER
INieuwerkerk 0111-641368
r^)\ ^9l ?f?(o) UNAstraat 10
icvansQ 75 jaar/1921-1996
technisch install at ieburo Brouwershaven 0111-691634
verkoop en reparatie Noorddijkstraat 8
De mainstreamvan VVD,
PvdA en CDA in de Schou-
wen-Duivelandse politiek
wordt de komende jaren re
gelmatig in de sandwich ge
nomen. De eerste voorteke
nen daarvan spiegelden zich
gisteravond af in de Zierik-
zeese Concertzaal.
Het linkse broodjevan de
sandwich wordt gevormd
door D66 en GroenLinks die
het gisteravond opvallend
vaak eens waren. De fracties
stemden blanco bij de verkie
zingen van de wethouders
omdat ze er niets voor voelen
carte blanche te geven. De
namen van de wethouders
zijn dan wel bekend; het be
leid dat zij voorstaan nog
niet. ,,Het schrijven van een
coalitieprogramma was een
fluitje van een cent," pochte
formateurJ. Geleijnse en
zette daarmee kwaad bloed
bij de oppositie.
Vanaf de rechterflank wordt
de coalitie eveneens onder
druk gezet. Dat kwam gena
deloos naar voren toen op
verzoek van de SGP het
ambtsgebed in stemming
werd gebracht. De uitslag
was teleurstellend voor
SGP, RPF\GPV èn het CDA.
Waarmee waarschijnlijk
eveneens een zwakke plek in
de coalitie is gevonden. Het
CDA blijkt immers bij reli-
geuze zaken graag met SGP
en RPF\GPV mee te liften.
Verder was er gisteravond
veel onwennigheid te be
speuren. Het kostte burge
meester J. Asselbergs duide
lijk moeite om zijn 22 - één
ivas er ziek - kwakende kik
kers in de kruiwagen te hou
den. Over een aantal zaken
werd besluitvorming uitge
steld, een ander onderwerp
werd van de agenda afge
voerd. Het blijkt ook niet
mee te vallen om vergader
data af te spreken. De één
heeft koopavond, die wil
voetbal zien en de ander kan
niet weg als de kinderen va
kantie hebben. Terecht
drong Asselbergs aan op een
toch een béétje professionele
benadering.
Asselbergs zelf maakte in
zijn maidenspeechgewag
van een „zeer matige rechts
positie van burgemeesters
na herindeling". Dat mag
dan in vergelijking met amb
telijke regelingen - zoals As
selbergs na afloop uitlegde -
inderdaad zo zijn. Maar be
stuurders die de eerstkomen
de jaren nog 100 procent
wachtgeld genieten van een
meer dan bovenmodaal in
komen zijn niet zielig en
moeten niet zeuren.
DOEL (ANP) - De Kerncentrale in het Belgische
Doel (KCD) zet binnenkort maar liefst twintig
luidsprekers van 600 Watt in om lawaai te produ
ceren. Gelukkig komt de installatie onder water
en is het hels kabaal alleen daar te horen. Het la
waai moet de vissen in de Schelde bij de centrale
redden van de dood.
ben bij de omleiding en-
moeten voor het waterinna-
mepunt worden wegge
jaagd worden. In navolging
van de kerncentrale in het
Britse Hartlepool gaat de
KCD met dat doel een on
derwater hifiketen aanleg
gen.
De KCD meldt dat donder
dag in het blad Doelbewust
voor de regio. De pompin-
stallatie van de kerncentra
le zuigt met het Scheldewa-
ter ook flinke hoeveel
heden vis aan. Van de 25
miljoen vissen die het com
plex in Doel per uur passe
ren leggen er zo'n 28.000 het
loodje op de roterende
bandzeven van de.koelwa-
tefinstallatie.
De KCD gaat drie maatrer
gelen nemen om het pro
bleem te lijf te gaan. Zo is
het de bedoeling een tunnel
door een dijk aan te leggen
die krabben, garnalen en
enkele vissoorten na inna
me door het koelsysteem te
rug naar de Schelde kan lei
den.
De meeste vissen zullen
echter niet veel baat heb-
Honderd meter
Het lawaai van die installa
tie zal onder water tot op
honderd meter te horen
zijn, voldoende om de vis
sen op afstand te houden.
Verder wil de KCD de rote
rende bandfilters meer
„visvriendelijk" maken.
De kerncentrale verwacht
door de drie maatregelen de
overlevingskans van passe
rende vissen op 95 procent
te brengen.
ZIERIKZEE - D66 wil een andere voorzitter voor De
Zuidhoek. De fractie vindt het niet nodig dat een
wethouderdit werk doet. Burgemeester en wethou
ders houden hier echter vooralsnog aan vast.
De gemeenteraad was gister
avond unaniem in haar be
sluit om van werkvoorzie
ningsschap De Zuidhoek een
gemeentelijke tak van dienst
te maken. Alleen over de be
stuursvorm verschillen wet
houder D. van der Wekken en
de D66-fractie - bij monde
van J. van der Veer - van me
ning. .Waarom moet de wet
houder automatisch voorzit
ter zijn. Bij de RSG
Professor Zeeman is dat toch
ook niet zo?," wilde Van der
Veer weten. „Dat moet om
dat De Zuidhoek een tak van
dienst wordt. Dus is het col
lege verantwoordelijk. Dat
is gekoppeld aan de regelge
ving." Van der Veer nam
geen genoegen met dit ant
woord. „Bij de RSG laat u
het in het midden. Het gaat
toch om wat de gemeente
raad wil?" Volgens Van der
Wekken heeft de raad via een
wetsartikel haar bevoegd
heid gedelegeerd aan het col
lege. Maar dat bracht Van
der Veer weer op de vraag
„Wat die drie raadsleden dan
nog in het bestuur doen?"
Dat is nodig, vindt de wet
houder „omdat de raad be
trokken moet blijven, gezien
de voorgeschiedenis en de
overgansgfase waarin De
Zuidhoek zich bevindt. Bij
de RSG kunnen we het bestu
ren op afstand tot zijn recht
laten komen." Later, tegen
over WD-fractieleider J.
Gelijnse, relativeerde de
wethouder zijn uitspraak
weer door te vertellen dat
een bestuurscommissie wet
telijk niet nodig is, maar ge
zien de bijzondere omstan
digheden toch wel. Toen nog
later, bij behamndeling van
het RSG-bestuur, Van der
Veer de zaak omdraaide en
vroeg waarom het bestuur
hier zelf een voorzitter mag
aanstellen, gaf Van der Wek
ken het op: „Dat weet ik
niet."
De Zuidhoek krabbelt mo
menteel onder leiding van
Van der Wekken uit een be
stuurlijke crisis. D66 is ver
klaard tegenstander van be
stuurders 'met twee petten'.
Overigens zal aanstelling
van lokale bestuurscommis
sie slechts tijdelijk zijn. Er
bestaan inmiddels plannen
voor een bestuurlijke fusie
met het werkvoorzienings
schap De Betho en de stich
ting Besthwerk in Goes.
Advertentie
Zaterdag 4 januari
Zierikzee
Striptekenen voor kinderen
van 9 tot 12 jaar. Studio Le-
jon. 10.00 tot 12.00 uur.
Poppenkastpoppen maken
voor kinderen van 8 tot 12
jaar. Studio Lejon. 13.30 tot
15.30 uur.
'De opmars van de wilde arti
sjok', solocabaret Jaap Mul
der, Concertzaal, 20.00 uur.
Westenschouwen
Wintertocht Zeeuwse Wan
delsport Bond, Vanaf restau
rant Zeeland. Start om 11.00
en 13.00 uur.
Burgh-Haamstede
Nieuwjaarsconcert Stichting
Westerschouwen Kultureel,
Hervormde kerk Burgh,
16.00 uur.
Bruinisse
Rommelmarkt Hervormde
Gemeente. Kijk- en koophal
Industrieweg en Dreef 10.
9.00-12.00 uur.
Maandag 6 januari
Zierikzee
Start ZVU-cursus bridge
(vervolg beginners). MFC.
19.30-22.00 uur.
Dinsdag 7 januari
Zierikzee
Start ZVU-basiscursus foto
grafie. RSG Professor Zee
man. 19.00-21.00 uur.
Teken- en schildercursus
Perspectief. UVV-gebouw.
19.30-22.00 uur.
Begin repetities koor Canta-
re. Repetitieruimte Kunst en
Eer. Kaersemakerstraat.
20.00 uur.
Woensdag 8 januari
Zierikzee
Gratis spreekuur van de
FNV in het MFC aan de De
Huybertstraat 35. Van 10.00
tot 11.30 uur.
Burgh-Haamstede
Begin cursus patchwerk.en
quilten. Kaleidoscooppatro--
nen. De Schutse. 09.30 tot
11.30 uur.
Donderdag 9 januari
Zierikzee
Teken- en schildercursus
Perspectief. UW-gebouw.
19.30-22^)0 uur.
Oosterland
Nieuwjaarsvergadering
NBvP. Dorpshuis Oosterhof.
19.30 uur.
Zaterdag 11 januari
Zierikzee
Begin boetseercursus
voor kinderen van tien tot
twaalf jaar. MFC. 10.00 tot
12.00 uur.
Zondag 12 januari
Brouwershaven
Concert De Centrum Jazz
band. Jazzcafé 't Swarte
Schaep. 15.00 uur.
Maandag 13 januari
Zierikzee
ZVU-Basiscursus Computer
gebruik. RSG Prof. Zeeman.
19.30-21.30 uur
Start ZVU-curus psycholo
gie. RSG Professor Zeeman.
19.30-21.30 uur.
Dinsdag 14 januari
Zierikzee
Nieuwjaarsreceptie Onder
nemerskring Schouwen-Dui
veland in Theater Mondra-
gon. Van 17.00 tot 19.00 uur.
Woensdag 15 januari
Zierikzee
Bijeenkomst ouderen NCVB
in Hervormd Kerkcentrum.
14.30 uur.
Woensdag 5 februari
Zierikzee
Bijeenkomst ouderen NCVB
in Hervormd Kerkcentrum.
14.30 uur.
Burgh-Haamstede
Bijeenkomst vereniging
Oud Militairen Indiëgangers
(VOMI). Restaurant Molen
berg. 13.30 uur.
Zondag 9 februari
Brouwershaven
Concert The Poultry Jazz
band. Jazzcafé 't Swarte
Schaep. 15.00 uur.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
ZIERIKZEE - Er is kans op een trouwzaal in Brui
nisse. „We zijn bereid een locatie in het oostelijk
deel van de gemeente te bezien," zei Schouwen-Dui-
velands burgemeester J. Asselbergs gisteravond in
de gemeenteraad.
Asselbergs antwoordde dat
op een vraag van CDA-er C.
Legemaate. De voormalige
stadhuizen van Zierikzee en
Brouwershaven en het slot
Moermond in Renesse zijn
aangewezen als locaties voor
het voltrekken van huwelij
ken. Legemaate zei Bru in dit
rijtje te missen.
Een ander onderwerp waar
op het college de raad tege
moet kwam, waren twee
wijzigingen in de organisa
tiestructuur van de gemeen
te. Verschillende raadsleden
ontdekten tekortkomingen
in de manier waarop beleids
voorstellen moeten worden
gedaan. Op sommige terrei
nen kan de gemeenteraad
geen voorstellen doen, op an
dere beleidsterreinen kun
nen de ambtenaren geen ini
tiatieven nemen. Wethouder
G. J. van der Salm zegde de
raad toe de regeling bij te
stellen. „Het lijkt me ver
standig een aantal van uw
opmerkingen door het colle
ge te laten bekijken en zono
dig te wijzigen. De intentie
van uw wijzigingsvoorstel
kan ik zonder meer overne
men," aldus de wethouder.
ZIERIKZEE - Het ontwerp van streekarchivaris H.
Uil voor het gemeentewapen van Schouwen-Duive
land kan naar Den Haag. De gemeenteraad heeft het
ontwerp gisteravond bekrachtigd.
Haag, waar de Hoge Raad
van Adel het moet goedkeu-
- ren voordat Hare Majesteit
chet vaststelt.
Niemand in de raad had gis
teravond op- of aanmerkin
gen op het ontwerp, dat is
ontleend aan de wapens van
Schouwen en Duiveland. Het
ontwerp gaat nu naar Den
Als dat is gebeurd, moet het
ontwerp met gezwinde spoed
naar een zilversmid. Die
maakt er dan een medaille
van voor de ambtsketen van
de burgemeester. Asselbergs
kreeg gisteren bij zijn instal
latie ook een keten om. Maar
die is nog van de gemeente
Zierikzee.
BURGH - Op initiatief van
de Stichting Westerschou
wen Kultureel wordt morgen
een Nieuwjaarsconcert ge
houden in de Nederlandse
Hervormde kerk in Burgh.
Ellengard Jense op clavecim-
bel en zangeres Liesbeth
Franken brengen Barokmu
ziek ten gehore. Tijdens de
pauze wordt een glas Glüh
wein of frisdrank geschon
ken en zijn er enkele hapjes.
Kaarten voor het concert zijn
in de voorverkoop verkrijg
baar in de Bewaerschole.
Als er nog kaarten beschik
baar zijn, kunnen deze ge
kocht worden bij de ingang
van de kerk. Het concert be
gint om 16.00 uur.
wend bij voetbalwedstijden
van enige importantie, dus
wil men in het Stadscafé bij
een evenement, dat maar
eenmaal in de zoveel jaar
plaatsvindt, zeker niet ach
terblijven. En natuurlijk is
er zaterdag ook volop erw
tensoep verkrijgbaar in De
Banjaard.
„Ik vind het prima hoor, dat
het gebeurt die Elfsteden
tocht, maarre...ik doe er ver
der niks mee," zegt Ria Ge
luk, uitbaatster van café De
Gekroonde Suikerbiet aan
de Nieuwe Haven in Zierik
zee.
Schaatsen
Een evenement als de Elfste
dentocht werkt vaak stimu
lerend op de vraag naar
schaatsen. Gaat schaatsen-
verkoper Jan de Jonge in de
St. Jacobsstraat in Zierikzee
er zaterdag een speciale aan
bieding tegenaan gooien?
„Als ik nog schaatsen zou
hebben misschien wel,
maar... ik ben d'r helemaal
doorheen." De verkoop is
sinds het begin van de vorst
periode, twee weken gele
den, gigantisch snel gegaan,
volgens De Jonge en-bij de
groothandel blijkt de voor
raad inmiddels ook uitgeput.
Bij Centerpoint in dé Meel-
straat in Zierikzee zijn soort
gelijke berichten te verne
men. Daar verwacht men
vandaag, vrijdag, de laatste
schaatsen van de hand te
doen.
Tijd om zelf de Elfsteden
tocht via de televisie te vol
gen, hebben de ondernemers
overigens wellicht niet, want
aan het slijpen van schaatsen
hebben ze nog de handen vol.
Bij Gebr. Verton in Burgh
zijn in alle soorten en maten
schaatsen nog verkrijgbaar,
zij het ook in beperkte mate.
Ook daar geen aanleiding
dus om er ter ere van de Elf
stedentocht nog een extra
aanbieding tegenaan te gooi
en. „Gelukkig hebben we
nog wat op voorraad, omdat
we van de zomer al heel wat
hadden ingekocht, maar de
vraag naar alle soorten
schaatsen blijkt ontzettend
groot deze winter," aldus
mevrouw Verton.
Dan vroeg hij me wat ik zou
doen als dit of dat gebeurt."
Haak kon ook genieten van
de verhalen van de oude mo
lenaar. Over de keer dat hij
in de wieken zat om schilder
werk te doen en de bliksem
door zijn lijf sloeg. En dat hij
voor een rijksdaalder een
rondje in de wieken maakte.
„Levendige herinneringen
en verhalen uit de praktijk
gegrepen. Daar zit toch een
stuk historie in," aldus
Haak.
Begrafenis
Hoelang de molen nog in de
rouw blijft, verschilt per
streek en per molen. Vaak
wordt de begrafenis als laat
ste dag aangehouden. Ook de
mate van rouw speelt een rol.
De handelwijze bij overlij
den van een actieve mole
naar is bijvoorbeeld anders
dan bij een molenaar in rus
te. Verongelukt de molenaar
tijdens zijn werk, dan rou
wen zelfs de molens in de om
geving mee. Haak: „Het is
een laatste groet, een eerbe
wijs aan de molenaar. Hun
hart is bij die molen geweest.
CROHN-ZIEKTE
GOES - De afdeling Zeeland
van de Crohn en Colitis Ulce
rosa Vereniging houdt deze
maand twee bijeenkomsten.
Maandag 20 januari begint in
het pand van het centrum
Thuiszorg aan de Katspol-
derlaan 25 in Terneuzen een
gespreksgroep voor mensen
met de ziekte van Crohn
en/of Colitis Ulcerosa. De
bijeenkomst duurt van 20.00
tot 21.45 uur. De informatie
bijeenkomst voor mensen
met deze ziekte is maandag
27 januari van 19.30 tot 22.00
uur in hotel Terminus aan
het Stationsplein in Goes.
Tijdens beide bijeenkomsten
staan het uitwisselen van er
varingen en het verstevigen
van onderlinge contacten
centraal.
Belangstellenden kunnen
zich op werkdagen tussen
18.30 en 20.30 uur aanmelden
via telefoonnummer 0113-
212005.
Ook op Schouwen-Duiveland spelen diverse ondernemers in op het feit dat Nederland zaterdag de vijftiende Elfstedentocht
gaat beleven.
(Foto: Marieke Mandemaker)
ZIERIKZEE- Slager Hans de Hamer aan de Korte
Reke in Renesse wachtte de officiële bekendmaking
van de exacte datum voor de Elfstedentocht 1997
niet eens af. Donderdagochtend lagen zijn Elfste-
densteaks al in de winkel. „Ik hoorde dat er drie in
woners uit Renesse gaan deelnemen en daar heb ik
meteen op ingespeeld."
De Hamer is best bereid even
de samenstelling van zijn
Elfstedensteaks prijs te ge
ven: „een mals varkensfilet-
je, ingesneden en gevuld met
kruidenboter en omlijst met
een fijne paprikapanade."
Restaurant De Zeelandbrug
heeft gisteren ijllings over
legd met Friese collega's en
komt nu met Tsiis salade fan
riperkritelsiis mai brea,
bildtske preisop mei balts-
jes, koarte ribbebyf mei bak
te skinke, ierpels en farske
griente en als toetjè: süpe-
pudding mei beisap en Do-
kummer kofje.
Bedrijfsleider J. Kleijne van
Albert Heijn in Zierikzee
verwacht zaterdag een zeer
slechte verkoop. „Iedereen
zit dan voor de televisie."
Hij heeft niks vernomen van
specifieke acties of produc
ten in het kader van de Elf
stedentocht.
Ook bij Golff-Supermarkt
aan het Havenplein in Zie-'
rikzee weet bedrijfsleider P.
van Kempen niks van ludie
ke initiatieven. „Ach, het is
zaterdag al; dat is veel te
kort dag."
Gratis erwtensoep
Mevrouw M. Bolier-Ornee
van de slagerij in de Sint Do-
musstraat in Zierikzee wil
haar klanten graag wat extra
service bieden en plaatst spe
ciaal voor de Elfstedentocht
zaterdag een televisietoestel
in de winkel. Bovendien, zo
meldt het aanbiedingenbord
op de stoep, mogen alle klan
ten gratis proeven van de
N ieuw j aars-Elf steden-erw
tensoep.
„Ik ben net bekomen van de
oliebollen,verzucht .bakker
G. Droppers van de BB-bak-
kerij, eveneens in de Sint Do-
musstraat. Toch wil ook hij
graag inspelen op een natio
naal spektakel als de Elfste
dentocht. Bij hem kunnen de
klanten zaterdag terecht
voor Friese Foppen en
Kluunkoek. Friese Foppen?
„Ja," licht Droppers toe:
„dat zijn een soort veredelde
krentenbollen met een extra
vulling aan appeltjes, bruine
suiker en roomboter." De
Kluunkoek zal bestaan uit
kruimelkoek met een zachte
abrikozenvulling.
Groot beeld
Bij Stadscafé De Banjaard
aan de Nieuwe Haven in Zie
rikzee zal de Elfstedentocht
zaterdag vanaf negen uur de
gehele dag op groot beeld te
volgen zijn. De vaste klanten
zijn dat groot beeld al ge-
ELKERZEE - De wieken van korenmolen De Lelie
aan de Elkerzeese weg tussen Eikerzee en Scharen-
dijke staan in rouwstand. De laatste molenaar van
De Lelie, Samuel Cornells Coomans, is eergisteren
(woensdag) overleden.
Het aanpassen van de wiek-
stand aan het wel en wee in
een gemeenschap is de tradi
tionele manier van mole
naars om met de omgeving te
communiceren. Met vijf ver
schillende wiekstanden,
waarvan vier in heel Neder
land gebruikelijk, wordt de
samenleving van de stand
van zaken op de hoogte ge
bracht. Dë rouwstand is daar
één van.
Wieken draaien altijd tegen
de richting van de klok in.
Wanneer iemand overlijdt,
laat de molenaar de wiek één
of twee meter voorbij het
hoogste punt stoppen. Met
deze wiek voorbij het molen
lijf wordt het vergankelijke
gesymboliseerd. Ook vreug
de en korte of lange rust kun
nen met behulp van de wie
ken tot uitdrukking worden
gebracht. In de Zaanstreek is
erzelfs nog een vijfde stand
in zwang. Deze wordt ge
bruikt bij huwelijken of ju
bilea daarvan. „De molen-
taal wordt nog steeds in ere
gehouden. Maar het hangt
een beetje af van de beheer-
der'en de plaats en uiteraard
Met de wiek voorbij het molenlijf wordt rouw uitgedrukt.
(Foto: Marieke Mandemaker)
om wie er gerouwd wordt,"
vertelt de directeur van de
Vereniging De Hollandsche
Molen L. M. Endedijk.
Coomans kwam, als kind
van een molenaar, in 1937 in
Eikerzee terecht. Tot in de ja
ren zestig is hij actief bij De
Lelie betrokken gebleven.
Over die betrokkenheid kan
E. Haak, die als vrijwillige
molenaar verantwoordelijk
is voor het beheer van De Le
lie, meer vertellen. „Het zit
bij molenaars in het bloed.
Ongemerkt hebben ze bij
voorbeeld altijd in de gaten
of de molen wel of niet
draait. Een molen is ook iets
heel levendigs. Je bent af
hankelijk van het weer en
van de wind. En het materi
aal, dat is grotendeels hout.
Ook dat leeft. Het reageert
op kou en droogte enzo
voorts."
Toen Haak als vrijwillig mo
lenaar op De Lelie kwam,
had hij het gevoel eerst het
vertrouwen van Coomans te
moeten winnen. „Het was
toch zijn apparaat en ik had
bij hem geen proef afgelegd.
