'Zeeuwen te Water' over
ons maritiem verleden
Mosselaanvoer keldert
met 18.000 ton omlaag
Bejaardensoos Burgh jubileert
Delta Mossel beloont Bruse kweker met hoge prijs
UWS
Met aandacht voor Zierikzee en Brouwershaven
Zonder licht
Auto in sloot
Veerboot
VRIJDAG 6 DECEMBER 1996 NR 26091
8
BRUINISSE/ZIERIKZEE - In de week van 25
tot en met 30 november werden 34 ladingen
mosselen op de veiling in Yerseke aangeland,
met een totaal gewicht van 13.377 ton netto. Het
weektonnage ligt daarmee ongeveer 18.000 ton
lager dan in de voorgaande week.
Alle partijen verhuisden naar
de handel. De gemiddelde prijs
bedroeg 94,77 per ton, ruim
zes gulden per ton meer dan
een week eerder. Delta Mossel
betaalde de hoogste prijs en
telde 325 gulden per ton neer
voor de schelpdieren van een
aanvoerder uit Bruinisse, tot
op heden de hoogste prijs van
het seizoen 1996/1997.
De verzending was volgens op
gave: België 6.007 ton, Frank
rijk 4.431 ton, binnenland 3.442
ton en diverse landen 1.634
ton. Maandag 25 november ar
riveerde de YE 156 als enige
aan de mosselmarkt met 633
nettoton. Goudschelp toonde
voor deze lading met een stuks
tal van 181 en een vleesgewicht
van 19,2 kilo de meeste belang
stelling. Een dag later maakte
de handel keuze uit vier
Zeeuwse partijen, bestaande
uit 1.583 nettoton. De verant
woordelijke aanvoerders ble
ken de YE 156, de YE 27 en de
YE 79. De prijzen varieerden
tussen 62 gulden en 90 gulden
per ton. De hoogste bieders wa
ren Goudschelp, Hollestelle,
Barbé en Prins Dingemanse.
Op woensdag verschenen ze
ven vaartuigen met negen la
dingen, waaronder de YE 56
vanaf de Waddenzee. De kwe
ker deed 647 nettoton in twee
partijen van de hand aan de
handelsbedrijven Triton en
Krijn Verwijs. De stukstallen
kwamen uit op 92 en 102, het
vleesgewicht op bijna 30 kilo.
Twee ladingen brachten meer
op dan 200 gulden per ton, de
overige ladingen schommel
den tussen 50 gulden en 90 gul
den per ton.
Donderdag 28 november pas
seerden veertien ladingen over
de veilklok in Yerseke. Zee-
lands Roem tastte het diepst in
de buidel voor 533 nettoton
van de YE 80. Deze mosselen
uit het Oosterom telden bij een
stukstal. van 136 een vleesge
wicht van 27,5 kilo. De overige
partijen afkomstig van Zeeuw
se percelen verwisselden voor
bedragen van 63 gulden tot
hooguit 86 gulden per ton van
eigenaar. De verantwoordelij
ke aanvoerders waren de vaar
tuigen: BRU 26 (D. de Ronde),
HON 14, BRU 50 (Hoogerhei-
de-De Waal Beheer BV), TH 4,
YE 83, YE 50, YE 36, YE 96, YE
73, YE 58, ZZ 3 (CV Gebr.
Schot-De Jonge) en YE 161. In
totaal werd die dag een bod
uitgebracht op 5.571 nettoton.
Tenslotte meerden op vrijdag
nog vijf vaartuigen af, met in
totaal 1.994 nettoton. De BRU
5 (Fa. J. de Waal-Jumelet) en de
YE 170 gaven acte de presénce
met elk een lading zwarte ju
welen uit het noorden. De
schelpdieren van de eerstge
noemde kweker bevatten bij
een stukstal van 96 een vlees
gewicht van 26 kilo. Krijn Ver
wijs ontfermde zich over het
vrachtje van de YE 170 met een
stukstal van 117 en een vlees
gewicht van 25,8 kilo.
ZIERIKZEE
Klaverjassen
Sportcafé Onderdak in Zierik-
zee houdt zondag 8 december
prijsklaverjassen. De aanvang
is om 13.00 uur. Zondag 22 de
cember is er een kersttoernooi
prijsklaverjassen, eveneens
om 13.00 uur.Voor nadere in
lichtingen of aanmelding: tele
foon 413903.
Dia-serie
Als bezinning op het kerstfeest
wordt in het Zierikzeese r. k.
Parochiecentrum aan de Mos-
.selstraat een - over twee avon
den v.ejdeelde - dia-serie gepre
senteerd over Héi land van de
Bijbel. A. Keyzer uit Etten-
Leur, die zelf vijf jaar in Jeru
zalem heeft gewoond, vertelt
aan de hand van de dia's meer
over dit land. De avonden zijn
gepland op dinsdag 10 en 17 de
cember en duren van 19.30 tot
21.30 uur.
ANIB
De bond van gehandicapten en
arbeidsongeschikten ANIB af-
deling Schouwen-Duiveland
houdt zaterdag 14 december
een algemene ledenvergade
ring met aansluitend een
kerstlunch en ontspannings
middag. In het middagpro
gramma treedt zangeres Stien
uit Brouwershaven op. Ook
wordt een verloting gehouden.
De bijeenkomst in de kantine
van werkvoorzieningsschap
De Zuidhoek in Zierikzee be
gint om 10.30 uur.
Kerstpakketten
Het Leger des Heils houdt een
inzamelingsactie van kerst
pakketten. Het leger zorgt er
voor dat deze pakketten te
recht komen bij de armeren in
Nederland. Mensen die een
kerstpakket (zonder alcoholi
sche dranken) willen samen
stellen, kunnen dit inleveren
bij het Leger des Heils aan de
Poststraat in Zierikzee. Voor
nadere inlichtingen: telefoon
417483.
Boetseren
Voor kinderen in de leeftijd
van 10 tot 12 jaar, die het leuk
vinden om bezig te zijn met
klei en zich op zaterdag toch
maar vervelen, is er vanaf 11
januari een boetseercursus.
Deze cursus wordt gegeven in
het MFC en bestaat uit 10 les
sen, waarin waarin geleerd
wordt vormen te maken uit
klei en het glazuren ervan. De
kinderen zullen zien dat ieder
een kan boetseren en dat je met
klei hele leuke dingen kan
doen. De cursus staat onder lei
ding van docente Hedwig van
der Steen. De kinderen kunnen
zich opgeven bij SKW de Licht
boei, telefoon 412075.
NOORDWELLE
NBvP
De Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen (NBvP)
afdeling Noordwelle en oms
treken maakte onlangs een uit
stapje naar Antwerpen. Daar
werd een rondleiding door de
havens gegeven. Ook stond een
bezoek aan het Rubenshuis op
het programma.
De heer De Rooy hield onlangs
voor de NBvP een lezing over
Smit Tak. Hij vertelde over de
sleperstak van het bedrijf en
over de berging van de Baracu-
da. De dames van de NBvP
brengen maandag 9 december
een bezoek aan tuincentrum
Braber in Renesse.
KERKWERVE
Oliebollenactie
De onderhoudscommissie van
de Nederlandse Hervormde
kerk in Kerkwerve houdt een
oliebollenactie waarvan de op
brengst bestemd is voor de
bouw van het nieuwe kerkcen
trum. De eerste ploeg begint al
op maandag 30 december
19.00 uur te bakken, zodat ie-
dereen tijdig zijn bestelling
thuis heeft. De bestellingen
zijn op te geven via: 415372. De
oliebollen worden op heel
Schouwen-Duiveland gratis
thuisbezorgd.
verslaving voor de Studie
vereniging Schouwen-Duive
land van de SGP. De spreker
gaf een uiteenzetting over de
omvang van de problematiek
en wees de aanwezigen op de
tegenstrijdigheden in het over
heidsbeleid. Enerzijds zegt de
overheid dat er maatregelen
moeten worden genomen, an
derzijds erkent men de autono
mie van gemeenten. R. Bi-
schop noemde gokken zonde
tegen de Heere en wees erop
dat hebzucht en geldgierigheid
de wortel is van alle kwaad.
BRUINISSE
Rommelmarkt
De
omO mii &Q
Bazarcommissie van de
BROUWERSHAVEN
Oud papier
In de kern Brouwershaven
haalt de Algemene Sportver
eniging morgen, zaterdag, oud
papier op. Het begint om 9.00
uur. De ASV stelt het op prijs
als het materiaal gebundeld
aan de kant van de straat
staat.
ZONNEMAIRE
Playbackwedstrijd
In het Dorpshuis in Zonnemai-
re vond zaterdag 30 november
een playbackwedstrijd plaats.
In de categorie tot zeven jaar
ging de eerste prijs naar Dun
can Wondergem, Mireille de
Bie en Jorden Wondergem met
een liedje van Henny Huis
man. In de categorie acht tot
twaalf jaar wonnen Barry ten
Brinke, Robbert-Jan Janse,
Jan-Willem Prince, Nienke ten
Brinke en Wendy Janse de eer
ste prijs als de groep Surren
der. In de categorie 13 jaar en
ouder ging de eerste prijs naar
Brigitte Post met haar vertol
king van Sugar Lee Hooper.
DREISCHOR
Oud papier
De leden van de muziekvereni
ging Crescendo halen morgen,
zaterdag, weer oud papier op
in dorp en polder. Het start
schot klinkt om 9.00 uur. Inwo
ners worden verzocht het oud
papier tijdig en goed verpakt
langs de kant van de weg te
zetten.
NIEUWERKERK
Kerstmiddag
De ANBO en Samen op Weg-
gemeente Duiveland houden
donderdag 19 december een
kerstmiddag voor alle ouderen
uit Nieuwerkerk. De bijeen
komst in 'Ons Dorpshuis' be
gint om 14.00 uur.
OOSTERLAND
Gokverslaving
Dr. R. Bisschop uit Veenen-
daal hield op vrijdag 29 no
vember een lezing over gok
Hervormde Gemeente Bruinis
se houdt de zaterdag en van 7,
21 december en 4 januari een
rommelmarkt in de Kijk- en
koophal aan de Industrieweg
en de garage aan de Dreef 10.
Een breed scala van huishou
delijke artikelen wordt aange
boden. Ook is op de markt
meubilair te koop, waaronder
artikelen uit grootmoeders
tijd. De opbrengst is onder
meer bestemd voor de restau
ratie van het kerkorgel. De
rommelmarkten zijn van 9.00-
12.00 uur.
Oud papier
In Bruinisse wordt op zater
dagmorgen 7 december vanaf
's morgens 8.30 uur oud papier
opgehaald. Gebundeld en tij
dig gereed zetten wordt erg op
prijs gesteld. Vrijdagavond be
zoeken de Bruse papieropha
lers de ondernemers.
Zondagsschool
In de Hervormde kerk in Brui
nisse wordt op zondag 8 decem
ber herdacht dat 125 jaar gele
den een zondagsschool werd
opgericht. De herdenkings
dienst zal worden geleid door
dominee J. Smit. Na afloop
van de dienst is er in het Her
vormd verenigingsgebouw gel-
genheid om de huidige leiding
gevenden A. Verspoor, S. de
Koning, W. Verwijs, Eline van
der Doe, Janneke Verwijs en
Willeke Verwijs met dit heug
lijke feit te feliciteren.
Tijdens en na de dienst hopen
zij ook veel oud-leerlingen,
oud-leid(st)ers ,te begroeten.
De zondagsschool in Bruinisse
werd in 1871 rond de Kersttijd
opgestart door de heer M. Krij
ger. Vijftig jaar later in 1921
werd Krijger koninklijk on
derscheiden wegens zijn bij
zondere inzet voor de zondags
school.
Sinterklaasmiddag
De bejaardensoos Huize Gezel
ligheid van mevrouw IJzelen-
berg-Olree kwam woensdag
bijeen in het pannenkoekhuis
De Cleene Mossel voor een ge
zellige sinterklaasmiddag. Tij
dens het welkom door me
vrouw IJzelenberg werd de
onlangs afgezwaaide kosteres
J. de Waal - de Waal veel ge
zondheid en Gods zegen toege
wenst voor het verdere leven.
Vervolgens werden onder het
genot van een glaasje de ca
deautjes uitgereikt die door de
firma Van den Bos op exclusie
ve wijze waren verpakt.
De sfeer was uitstekend en na
een smakelijke lunch ging ie
dereen rond de klok van zeven
uur weer voldaan huiswaarts.
BRUINISSE - Zeven fietsers
gingen vanmorgen (vrijdag) op
de bon, vanwege het rijden
zonder licht. De politie hield
rond 7.30 uur controles onder
de schooljeugd van de gemeen
ten Bruinisse en Duiveland.
NOORDWELLE - Aan de Koe-
tenisseweg in Noordwelle is
gisteravond om 23.40 uur een
38-jarige automobiliste uit
Bruinlssse door een slippartij
in de sloot beland. Een land
bouwer uit Noordwelle bracht
de bestuurster en een 43-jarige
inzittende - eveneens uit Brui
nisse - naar het ziekenhuis.
VLISSINGEN - De enkeldeks
veerboot Prinses Margriet, die
als reserveschip op de Wester-
schelde dienst heeft gedaan,
vertrekt zaterdag (morgen)
naar China.
De Prinses Margriet is de laat
ste enkeldekker uit de Prinses-
senserie die bij de Provinciale
Stoombootdiensten in Zeeland
in gebruik is geweest. Het
schip - dat voortaan onder de
naam Prinses door het leven
zal gaan - is voor 675.000 gul
den gekocht door de Chinese
rederij Hui Xin en zal gaan va
ren in de Gele Zee tussen Da
lian en Yantai.
De enkeldekker zal daar, na
een reis via de Middelandse
Zee en het Suezkanaal, over
ongeveer twee maanden arri
veren.
De Bejaardensociëteit in Burgh heeft zojuist de viering van het veertig jarig bestaan achter de
rug. Die mijlpaal werd omlijst met een gezamenlijk etentje en met een feestmiddag in dorpshuis De
Schutse in Haamstede, waarvoor ook de overige bejaardensozen in de Westhoek ivaren uitgeno
digd. Inmiddels zijn de feestelijkheden achter de rug en is de rust weergekeerd. Woensdagmiddag
kwamen de leden van de Burghse Bejaardensoos weer gewoon bijeen vooreen gezellige bingo-mid
dag in de vaste stek: gebouw De Koebel aan de Zandstraat in Burgh. De soos in Burgh telt 55 leden,
van wie een trouw aantal zeer regelmatig de tweewekelijkse bijeenkomsten tussen 14.30 een 16.30
uur bezoekt. De Bejaardensoos in Burgh staat onder leiding van voorzitster J. van Duikeren. Op de
foto: De bingo-cijfertjes worden nauwgezet bijgehouden. (Foto: Marijke Folkertsma).
In het boekje komt ook het Maritiem Museum in Zierikzee aan de orde. Op de foto een poon uit de collectie van het museum. Deze af
beelding staat overigens niet in het boekje. (Foto: Marijke Folkertsma)
MIDDELBURG - De provincie heeft het boekje
'Zeeuwen te water. Sporen van een maritiem
verleden' uitgegeven. Auteur J. J. B. Kuipers
presenteerde het boekje dinsdag aan gedepu
teerde G. de Kok. 'Zeeuwen te water' is uitgeko
men als onderdeel van het provinciaal beleids
plan 'Recreatie en toerisme in evenwicht'
„Grofweg kunnen twee terrei
nen worden onderscheiden in
de Zeeuwse bemoeienis met de
zee: de waterstaat en de
scheepvaart," schrijft Kuipers
in zijn inleiding. „De eerste
behelst de techniek van onder
meer inpolderingen, sluizen,
dijkbouw en kanaalaanleg.
Nog ruimer gezien vallen er
ook historisch-geografische
onderwerpen onder, zoals de
vele watersnoodrampen die
Zeeland hebben getroffen, kre
ken en de karakteristieke door
dijken omarmde welen," ver
volgt de auteur.
Dit boekje behandelt de mari
tieme geschiedenis in engere
zin: scheepvaart en al wat
daarbij hoort: havens, pakhui
zen, organisaties en onderne
mingen, specifieke bedrijvig
heden als visserij en koop
vaardij en militaire activitei
ten op en aan het water.
Gekozen is voor een chronolo
gische aanpak. We reizen door
de Zeeuwse maritieme geschie
denis vanuit het verre verle
den van de IJzer- en Romeinse
Tijd tot de dag van vandaag.
Steeds komen op die reis één of
enkele hoofdthema's aan bod.
Aanvullende onderwerpen
verbreden en verdiepen het
beeld. Veel aandacht gaat uit
naar de maritiem-historische
sporen, die vandaag nog te zien
zijn in het Zeeuwse land, in
dorpen en steden, musea en
aan de waterkant.
Ook het maritieme verleden
van enkele Schouwen-Duive-
landse plaatsen komt in dit
boekje aan de orde. Met name
Zierikzee komt ruimschoots
aan bod en ook over Brouwers
haven weet de auteur de nodi
ge maritieme wetenswaardig
heden te vermelden.
Zierikzee
In een hoofdstuk over de VOC
meldt Kuipers dat in 1720 on
geveer 75 koopvaarders Zie
rikzee als thuishaven hadden.
De Zierikzeese koopvaardij
vloot bestond voornamelijk
uit 'hoekers': twee- of driemas
ters van ongeveer 25 meter
lang en zes meter breed.
Aan het huidige Havenpark
woonden in de zeventiende en
achttiende eeuw vele reders en
kooplieden. Op het tegenwoor
dige Kraanplein stond een
kraan voor het laden en lossen
van de schepen. Huisnamen als
'de Coopvaert' en 'de Pinasse'
herinneren aan het belang van
de zeevaart. Scheeptimmer-
dijk, Engelse kade, Zoutkeet
straat en Vissersdijk doen ook
denken aan het maritieme ver
leden van Zierikzee. De Sint
Jacobsstraat herinnert aan het
gilde der schippers, wier gilde-
huis in de zeventiende eeuw
werd verbouwd tot het Sint Ja-
cobshof je. Hier mochten wedu
wen van zeelui wonen.
Langs de Westhavendijk liep
een jaagpad om zo nodig de
schepen voort te trekken. De
Havendijk was de plek bij uit
stek voor de oude Zierikzeeë-
naars om halsreikend uit te
zien naar het thuisvaren van
een schip met aan boord gelief
den of bekenden, of juist om
deze met gemengde gevoelens
uit te zwaaien.
De Sint Lievensmonstertoren
in Zierikzee was het baken bij
uitstek voor de zeelui: het eer
ste met vreugde begroete te
ken van thuis, bij terugkomst
van een verre reis. Stokoud ge
worden zeelui bleven voor al
tijd in de schaduw van die ver
trouwde toren, het oude
Manhuis in de Manhuisstraat
bijvoorbeeld, waar vanaf 1768
oude schippers en stuurlui op
kosten van de Slavenkas wer
den overgebracht.
Brouwershaven
Over Brouwershaven weet
Kuipers te melden dat dit
plaatsje na het dichtslibben
van de Maasmond in de acht
tiende eeuw een rol speelde in
de vaart op Oost-Indië.
De schepen uit Rotterdam voe
ren half geladen naar het Ha
ringvliet, later de Grevelin-
gen. Voor Hellevoetsluis of
Brouwershaven werd dan pas
de rest van de lading aan boord
gebracht. 'Brouwershaven ligt
halverwege Rotterdam en Ba
tavia', luidde dan ook een be
kende zegswijze.
De plaats bleef een,belangrijke
overslaghaven t^t" dé voltooi
ing van de Nieuwe Waterweg
in 1872.
Garnalen
Aan het eind van de negentien
de eeuw ontwikkelde Brou
wershaven zich tot aanvoerha-
ven voor garnalen. Sporen van
het Brouwse maritieme verle
den buiten het museum zijn ha
ven en havenkanaal, een ge
bouw van het loodswezen, een
tonnenmagazijn en een - acht-
tiende-eeuws scheepsmodel in
de Hervormde Nicolaaskerk.
'Zeeuwen te water. Sporen van
een maritiem verleden' is het
vierde boekje in het kader van
het provinciaal beleidsplan.
Eerder verschenen 'Karolingi
sche burchten in Zeeland',
'Hoog van de toren' over ker
ken in Zeeland tot 1900 en 'Zee
land in de prehistorie'.
