Duingebied op Neeltje Jans
aangepast voor rolstoelers
Bijeenkomst kinderopvang
'Voorkomen dat mijn kinderen voor
moeilijkheden komen als ik dood ga'
Plannen voor avondopenstelling
studiezaal streekarchivariaat
RADIO
MAANDAG 18 NOVEMBER 1996 NR 26080
5
Grote belangstelling voor informatiedag over dood en uitvaart
Steeds meer bezoekers
Voor het eerst sinds mensenheugenis een
avondje naar de radio geluisterd. Verkiezin
gen op Radio Schouwen-Duiveland. Recht
streeks. Oei! De radiomensen deden aan
doenlijk hun best maar af en toe ging het zo
heerlijk mis dat Sonja Barend er jaloers op
zou worden. Het was dus gewoon echt.
'Laten we de jeugd erbij betrekken'. Da's een
goed idee. Dus mogen jongelui vragen stellen
aan drie politici. Jongelui? Sinds wanneer
hebben die belangstelling voor gemeentepo
litiek? Maar aan de vragen te horen zijn deze
jongelui insiders. Ze lezen echter wel erg
stuntelig van een papiertje. Zouden die vra
gen soms door iemand anders beda
Sssst! Niet opschrijven. Dan de forumleden.
De jongeren vragen hen wat ze vinden van de
cadeaus die de gemeentes als Sinterklazen
aan het personeel uitdelen. Ik snap het niet.
Elke middelbare scholier zou maar wat graag
van de gemeente een gratis mountainbike of
een reisje naar Parijs krijgen. Maar deze
vrome jongeren zijn verontrust over het ge
meenschapsgeld. De forumleden draaien er
wat omheen. Niemand die slim opmerkt dat
er ook een gemeente is die gratis een theater
spektakel aan de bevolking aanbiedt. (Kaar
ten in de Meelstraat). Tussendoor is er mu
ziek. Zelfs de nieuwe cd van het
Cornelia-bewonerskoor. Mensen die toeval
lig de neus om de hoek van de Vierschaar ste
ken krijgen een microfoon onder de neus ge
duwd en dat levert diepte-interviews op.
'Waarom bent u hier? Ik dacht: laat ik maar
eens gaan kijken'. Die arme Lammert Blik-
man! Hardnekkig wil hij maar niet het verschil
tussen stemmen en procenten leren hetgeen
enorme politieke aardverschuivingen teweeg
brengt. Het maakt wel verschil of je vierenvijf
tig stemmen of vierenvijftig procent hebt.
Wat een avond. In het tijdperk van Europese
verkiezingen waar vele miljoenen mensen
stemmen zijn de resultaten van stembureau
Borrendamme en Ellemeet toch veel leuker.
'En dan zijn hier de uitslagen van een kerk. Hè,
wat voor kerk kan-dat nou zijn O! De christe
lijk gereformeerde kerk.' Het geroezemoes
neemt toe en het wordt spannend. Je kunt
beter naar Radio Schouwen-Duiveland lui
steren dan naar Sport 7 kijken. Waar blijven
nou de uitslagen van de Jan Wouter van den
Doel-school Daar denken ze zeker: laten we
eerst maar eens een bakkie doen voor we
gaan tellen.
De einduitslag. Die zegt me niks. Wat heb ik
aan al die getallen? Ik wil weten hoeveel ze
tels iedere partij heeft. Dat kun je dan toch ge
lijk uitrekenen Nee, eerst muziek. O, weer
muziek.... en... nog een stukje. Wat zou eraan
de hand zijn Eindelijk komt de zetelverde
ling. GroenLinks heeft één zetel. Hoor ze eens
leuk joelen. Dan komt er een verslaggeefster.
Er gaan geruchten dat er verkeerd geteld is.
Hè? Muziek. De spanning wordt opgevoerd.
De restzetel danst van de ene naar de andere
partij. In gedachten zie ik Daan en Jos met
verwarde haren aan het ding trekken. Maar
wie hem krijgt horen we niet. Lees morgen
maar de Nieuwsbode, dat is een zee van in
formatie.
De lijsttrekkers komen aan het woord. Hun
eerste reactie. Ook die is net echt. Ze beheer
sen al aardig het onzinnig verkiezingsvoca
bulaire, 'We hebben een duidelijke campag
ne gevoerd (geeuw). We hebben de kiezer
(wie is dat duidelijk weten te maken (geeuw,
geeuw). Vooral Pia Berrevoets kan zo naar
Den Haag. Dan wordt het daar nog wat. Nog
nooit heeft het CDA op het eiland zo slecht
gescodrd. Maar zij is dik tevredèn. De prog
noses waren een ramp. Dan valt dus alles
mee. Straks gaat ze een lekkere borrel drin
ken. En wat dacht je van D66? Die weten
doodleuk te vertellen dat ze flink gewonnen
hebben. Een klein kind weet dat als je nu drie
zetels in een raad van vijftien hebt en straks
twee in een raad van vierentwintig dat dat
toch bepaald geen vooruitgang is. Maar o die
Daan van der Wekken. Die is veel te eerlijk.
Zeg toch gewoon dat GroenLinks er nu wel
was en vroeger niet. Als je ze bij elkaar optelt
valt het allemaal best mee. En dan nog even
kletsen over collegevorming. Net als op de te
levisie. En zoals daar komt hier ook niks uit.
Alles kan en alles mag en iedereen is aardig en
Pia vindt zichzelf.Ja wat vindt ze nou ook al
weer van zichzelf Daan van der Wekken
snapt het ook niet zo. Misschien was Pia al
eerder aan de borrel begonnen. 'Er wordt her
en der gezoend' zegt de verslaggeefster.
Geen wonder. Met negen vrouwen in de raad
en zelfs drie als lijsttrekker wordt de politiek
natuurlijk steeds aardiger.
ZIERIKZEE - Er zijn plannen voor het ook in de
avonduren openstellen van de studiezaal van
het Streekarchivariaat in het stadhuis in Zie-
rikzee. Uit een enquête is gebleken dat-daar be
hoefte aan bestaat. Dat staat in het tussentijds
overzicht van het Streekarchivariaat Schou
wen-Duiveland
Het streekarchivariaat kan
zich in een steeds groeiende
populariteit verheugen. De
laatste jaren vertoont het be
zoekersaantal een stijgende
lijn en die tendens heeft zich in
1996 voortgezet. Over de perio
de januari tot november 1995
kwamen 809 bezoekers naar
het streekarchivariaat. In de
zelfde periode van 1996 werden
1150 bezoekers geregistreerd.
Dat gestegen aantal bezoekers
zorgde wel voor extra werk
druk voor de medewerkers
van het streekarchivariaat.
Onder de'bezoekers werd een
enquête gehouden en dat lever
de verschillende wensen op. Zo
willen bezoekers graag ruime
re openingstijden. Nu wordt in
het streekarchivariaat een
middagpauze van 12.00 tot
13.30 uur gehanteerd. Naar
aanleiding van de uitkomsten
van de enquête is besloten de
middagpauze in te korten en
wel van 12.30 tot 13.15 uur.
Ook wordt bekeken of er iets
te doen is aan het meubilair in
de studiezaal. Veel bezoekers
klagen over gebrek aan com
fort.
Herindeling
De gemeentelijke herindeling
luidt ook voor het streekarchi
variaat veel veranderingen in.
In het tijdelijk gemeentehuis
is geen ruimte voor de archie
ven en dus blijft men de eerste
jaren bivakkeren in het oude
stadhuis aan de Meelstraat.
De archieven blijven voorlopig
achter in de bestaande gemeen
tehuizen met dien verstande
dat het daarvoor in aanmer
king komende deel van de ar
chieven van de gemeente Mid-
denschouwen wordt over
gebracht naar de archief
bewaarplaats in Nieuwerkerk.
Daar berusten ook de oude ar
chieven van die gemeente.
Alles bij elkaar blijven voorlo
pig vijf archiefbewaarplaat
sen in gebruik. Het gaat om die
in de gemeentehuizen van
Brouwershaven, Bruinisse,
Haamstede, Nieuwerkerk en
Zierikzee. Dat houdt tevens in
dat op genoemde plaatsen ook
ruimte gereserveerd moet wor
den voor medewerkers en be
zoekers van het streekarchiva
riaat. „Was de wijze van
werken op verschillende loca
ties al verre van doelmatig, na
1 januari heeft dit nog grotere
nadelen," schrijft streekarchi
varis H. Uil in het tussentijds
overzicht. Hij doelt daarmee
op het feit dat de medewerkers
van het streekarchivariaat in
Nieuwerkerk, Bruinisse,
Haamstede en Nieuwerkerk in
hun eentje in een gebouw ko
men te zitten dat verder leeg
staat. Dat kost extra inspan
ningen voor wat betreft beheer
en gebruik.
Het stadhuis in Zierikzee blijft
het centrale adres waar het
grootste deel van de bezoekers
opgevangen wordt. ,,Het ver
trek van het ambtelijk appa
raat geeft de mogelijkheid te
voorzien in de dringende be
hoefte aan extra werkruimte.
Het is zeer te wensen dat spoe
dig initiatieven worden geno
men om op termijn een centra
le huisvesting te realiseren."
Donderdag 21 november
MIDDELBURG - De Stichting Ondersteuning
Kinderopvang Zeeland (SOKZ) houdt donder
dag 21 november in Middelburg een bijeen
komst met ronde tafelgesprekken over intercul
tureel werken in kindercentra.
Via een aantal ronde tafelge
sprekken wordt getracht tot
een inventarisatie te komen
van de huidige meningen, suc
cesfactoren en beleidsinstru
menten op het gebied van in
tercultureel werken. Het sti
muleren van een intercultureel
beleid blijft een belangrijke
taak voor de SOKZ, maar ook
voor een nieuwe provinciale
ondersteuningsorganisatie. De
aanleiding voor deze bijeen
komst is het vertrek van Gise-
la Ritoe bij de stichting in de
cember dit jaar.
Aanvang
De bijeenkomst in de verga
derruimte van de SOKZ aan de
Roozenburglaan 89a in Middel
burg begint om 13.30 uur.
Doodskisten zijn tegenwoordig verkrijgbaar in alle kleuren en desgewenst zelfs met geschilderde afbeeldingen (Foto: Marieke Man-
demaker)
RENESSE - Er waren ouderen die zich voortbe
wogen met behulp van een stok én zeer jeugdig
ogende dertigers. Ongeveer honderd belang
stellenden kwamen zaterdag naar de Oranjerie
van Slot Moermond, waar de informatiedag
'Zorgen voor later, later geen zorgen' werd ge
houden. Het feit dat dood en uitvaart daarbij
centraal stonden was voor hen geen belemme
ring.
„Doodgaan is niet aan leeftijd
gebonden. Als ik kan voorko
men dat mijn kinderen voor
moeilijkheden komen wan
neer ik overlijd doe ik dat
graag," aldus een de bezoek
sters van de informatiedag.
Die moeilijkheden kunnen on
der meer voorkomen door een
wilsbeschikking, waarin wen
sen ten aanzien van de eigen
uitvaart kunnen worden geno
teerd. Men kan zo'n wilsbe
schikking zelf bewaren en een
kopie aan een uitvaartonder
nemer geven. Ook is het moge
lijk om alles vast te laten leg
gen bij de notaris.
Tijdens de informatiedag wer
den bezoekers door medewer
kers van uitvaartverzorging
Schouwen-Duiveland en nota
riskantoor mr W. H. Klaassen
over die mogelijkheden geïn
formeerd. In de Oranjerie was
verder een mini-tentoonstel
ling van doodskisten, urnen en
grafstenen. Daarbij bleek dat
tegenwoordig veel mogelijk is.
Een doodskist kan niet alleen
worden geleverd in alle kleu
ren van de regenboog, maar
ook beschilderd met afbeeldin
gen die precies passen bij de
overledene.
„Voor een boer hebben we een
kist gemaakt waarop zijn koei
en in het weiland stonden afge
beeld. Het moesten precies
dertig zwart/bonte koeien
zijn, want die had hij," vertel
de C. Vos van een firma uit
Bergschenhoek, die allerlei
soorten doodskisten maakt. In
de Oranjerie was onder meer
een exemplaar te zien waarop
een lichtblauw kustlandschap
met meeuwen was afgebeeld.
„Het is zelfs mogelijk dat de
familie de kist zelf beschil
dert.'
Kinderkopjes
Ook bij andere onderdelen van
een uitvaart is tegenwoordig
bijna alles mogelijk. Zo kan
een graf behalve met marmer
ook worden opgesierd met een
zwerfkei en een rand van kin
derkopjes. Sinds de Wet op de
Lijkbezorging, ongeveer twee
jaar geleden, werd aangepast
is het onder meer mogelijk dat
de nabestaanden na crematie
de as van de overledene meene
men. „Het is hun eigen verant
woording wat ze er dan mee
doen," aldus uitvaartverzor
ger J. W. de Keijzer.
Veel bezoekers wilden infor
matie over de kosten van een
begrafenis of crematie, die te
genwoordig ongeveer zeven
duizend gulden bedragen. Een
verzekeringsmaatschappij gaf
desgewenst informatie' over
mogelijkheden om deze kosten
té verzekeren. Uit de belang
stelling voor de informatiedag
trok initiatiefnemer De Ke
ijzer de conclusie dat het on
derwerp op Schouwen-Duive
land wel degelijk leeft.
Bespreekbaar
„Dood en uitvaart beginnen
steeds meer bespreekbaar te
worden. Vroeger zeiden men
sen vaak 'Het zal mijn tijd wel
duren, ze hebben nog nooit ie
mand boven de grond laten
staan'. Tegenwoordig willen ze
steeds vaker op een manier be
graven of gecremeerd worden
die precies bij hen past. Zij ma
ken hun wensen kenbaar ter
wijl ze nog leven, zodat die na
hun dood duidelijk zijn. Voor
de nabestaanden kan de invul
ling daarvan een belangrijke
bijdrage zijn aan de verwer
king van het rouwproces." De
Keijzer is van plan om vaker
een informatiedag over dood
en uitvaart te organiseren.
Dat Neeltje Jans een gebied is
dat nog steeds in ontwikkeling
is werd vrijdag door zowel J.
W. van Rijn van Alkemade van
de Vereniging Natuurmonu
menten als de heer Kostense
van Stichting het Zeeuws
Landschap benadrukt. Ook
stak men niet onder stoelen of
banken dat de nieuwe voorzie
ningen eigenlijk al veel eerder
gerealiseerd hadden moeten
worden. „Het heeft heel wat
voeten in de aarde gehad, maar
Met het schoonspuiten van de roestvrijstalen plattegrond van Neeltje Jans door gedeputeerde drs. uiteindelijk is het dan ook echt
G.de Kok werd het Infoduin in gebruik genomen. (Foto: Marieke Mandemaker) iets bijzonders geworden."
NEELTJE JANS - Met de aanleg van een rol
stoelpad is het duingebied op Neeltje Jans een
van de eerste duingebieden in Nederland die
ook toegankelijk is voor rolstoelgebruikers.
Het pad werd vrijdag samen met twee andere
nieuwe voorzieningen - een Infoduin en een Vo
geltunnel - officieel in gebruik genomen.
Een speeltuin voor natuuront-
wikkelaars. Een staalkaart
van kustvormen. Het zijn alle
maal benamingen voor een na
tuurgebied dat grotendeels
door de mens is aangelegd of
waar in ieder geval de mens de
voorwaarden geschapen heeft
waaronder de rt&tuur zich kan
ontwikkelen: het voormalig
werkeiland Neeltje Jans. „Een
etalage op ware schaal," om
schreef gedeputeerde G. de
Kok het gebied vrijdag. Hij
constateerde dat met de inge
bruikname van de drie nieuwe
voorzieningen weer een stapje
verder gegaan wordt met wat
het 'recreatief medegebruik'
van de natuur genoemd wordt.
„Cultuur en natuur sluiten
hier goed op elkaar aan," aldus
De Kok. Hij doelde daarmee
op het door architect Bhalotra
ontXvorpen informatiepunt dat
als poort naar het duingebied
fungeert. Het Infoduin, zoals
de schepping genoemd wordt,
bestaat uit een bescheiden
pleintje, omzoomd door een
wand van cortenstaal en voor
zien van zitbankjes. Aan de ge
bogen wand zijn informatiep
anelen bevestigd waarop van
alles over de totstandkoming
van het gebied en de flora en
fauna verteld wordt. In het
midden staat een waterpomp,
ingebouwd in een mozaïek-be
tegeld gebouwtje met een
puntdak. Een roestvrijstalen
plattegrond geeft de bezoekers
van het duingebied houvast bij
het bepalen van plaats en rich
ting. Het rolstoelpad meandert
door het duinlandschap, maar
daarbij is terdege rekening ge
houden met de mogelijkheden
en onmogelijkheden van rol
stoelgebruikers.
De hellingen zijn niet stijl en
het pad is breed en vlak. Goed
genoeg om het Internationaal
Toegankelijkheids Symbool
(ITS) in de wacht te slepen.
„Het wordt steeds meer beleid
om recreatieprojecten toegan
kelijk te maken voor gehandi
capten," aldus A. Kaland van
de Zeeuwse Stichting Gehandi
captenbeleid, zelf rolstoelge
bruiker. Hij sprak zijn tevre
denheid uit over het initiatief
tot aanleg van het rolstoelpad.
Het stelt rolstoelgebruikers in
staat daar te komen waar zij
voorheen niet konden komen
en daarmee hebben zij ook
meer mogelijkheden voor vrij
etijdsbesteding.
De derde nieuwe aanwinst van
Neeltje Jans is de vogeltunnel,
het tunneltje dat de duinen aan
de Oosterscheldezijde met die
aan de Noordzeezijde van het
eiland met elkaar verbindt.
Dik een jaar lang trotseerde
kunstenaar K. van Gilst uit
Middelburg weer en wind om
wanden en plafond van het
tunneltje te beschilderen.
„Eerst zag ik niet zoveel in de
opdracht. Uiteindelijk ben ik
toch de uitdaging aangegaan."
Van Gilst ging niet over één
nacht ijs. Hij leende een teles
coop en ging de vogels op het
eiland bestuderen. „Ik wilde
Neeltje Jans helemaal in me
opnemen," aldus de kunste
naar. Dat leverde een fors aan
tal schetsen op die hij later in
het tunneltje uitwerkte tot ge
detailleerde schilderingen.
Niet alleen flora en fauna,
maar ook de techniek van de
stormvloedkering werd door
Van Gilst verwerkt in de schil
deringen. De ene in/uitgang
werd door hem - onder het mot
to 'De wereld is een schouwto
neel - voorzien van een geschil
derd theatergordijn. De
in/uitgang aan de andere zijde
kreeg een schilderijlijst mee.
De aandachtige beschouwer
ontwaart op de tunnelwand
ook het vergane scheepje Neel
tje Jans waar de zandplaat
waar later een werkeiland van
werd gemaakt zijn naam te
danken heeft. Om de kijker de
beschilderingen nog intenser
te laten beleven is een geluids
installatie aangebracht. Bij
het betreden van het tunneltje
hoort men allerlei vogelgelui
den, inclusief uitleg.
