'Beslissing om kering niét te
sluiten altijd het moeilijkste'
Informatiedag om taboe
rond dood te doorbeken
Het extraatje van Oryza.
kom eens
een rondje
rijden
Expositie poppen Mien in den Bosch
november-aktie bij deurloo
twee honderd gulden
deurloo intermeubel
ADVERTEER GRATIS
IN HET
EXTRA NIEUWSBLAD
Deze week alleen bij Albert Heijn. Cfl
NIEUWSBLAD
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1996
wanneer u tussen 5-22 nov.
een bankstel koopt ontvangt u
tegen inlevering van deze
cheque 200,- korting
Haringvlietplein 4, Zierikzee, telefoon 0111-412946/412854
M. Haze betrokken bij beslissing om schuiven al dan niette laten zakken
NEELTJE JANS - Als het stormt zet M. Haze uit
Scharendijke zijn auto niet in zijn schuurtje. ,,Bij
een flinke noordwester is het bijna niet mogelijk om
de garagedeur open te krijgen." Juist bij stormach
tig weer kan het van groot belang zijn dat-Haze snel
weg kan met zijn auto. Als coördinator Oosterschel
dekering is hij betrokken bij de beslissing om de
schuiven in de Oosterschelde-stormvloedkering al
dan niet te laten zakken.
De kans op zoln afweging is
met het begin van het 'storm
seizoen' weer toegenomen.
Ongeveer twee weken gele
den werden de schuiven voor
de eerste keer dit jaar neer
gelaten, om te voorkomen
dat de waterstand in de Oos-
terschelde te hoog werd. ,,Er
stond toen een noordwester
storm, windkracht acht en
het was springtij. Daardoor
dreigde het water in de Oos
terschei de ter hoogte van
Stavenisse meer dan twee
meter boven NAP te ko
men."
Stavenisse
De verwachte waterhoogte
bij Stavenisse is voor het 'be-
slisteam' een belangrijk cri
terium. Evenals de getijde
beweging van de Noordzee,
in zijn vaste ritme onder in
vloed van zon en maan. Deze
voorspelbare 'astronomische
getijdekromme' kan sterk
worden beïnvloed door de
weersomstandigheden. Met
name een noordwesterstorm,
die het Noordzeewater in het
Oosterscheldebekken stuwt,
beïnvloedt de hoogte van de
waterstand.
Op de tweede verdieping van
het Ir. J. W. Topshuis, dat is
gebouwd op het vroegere
werkeiland Neeltje Jans,
staan de beeldschermen
waarop deze gegevens zicht
baar worden gemaakt. Dat is
ook de werkplek van Haze en
zijn collega-coördinator Oos
terscheldekering, M. A. B.
Klop uit Kortgene. Dagelijks
houden zij zich bezig met de
controle en organisatie van
werkzaamheden die op of
aan de kering worden uitge
voerd.
Aan de slag
Bijvoorbeeld het verrichten
van peilingen, reparaties aan
beton en schilderwerkzaam
heden. ,,Er is geen sprake
van dat een aannemer zonder
meer aan de slag kan gaan.
Dat moet allemaal exact
worden geregeld, anders ge
beuren gegarandeerd onge
lukken." Via wekelijks over
leg wordt in hoofdlijnen
afgesproken waar en wan
neer de werkers aan de Oos-
terscheldedam - aan de slag
kunnen. Afspraken, die door
de coördinatoren worden ge
controleerd en zonodig aan
gepast.
Verder geven zij informatie
en voorlichting over de ke
ring aan mensen die daarom
vragen. Variërend van mi
nisters, die het Topshuis be
zoeken, tot burgers die op
bellen met de vraag of het
niet hoog tijd wordt om de
schuiven te sluiten. Het mee
beslissen over zo'n sluiting is
de derde taak van de coördi
natoren.
Beslisteam
Daarvoor maken zij deel uit
van het 'beslisteam', dat ver
der wordt gevormd door een
weerdeskundige van het Hy-
dro-Meteo Centrum Zeeland,
het hoofd Onderhoud Ooster
scheldekering en het hoofd
van de Dienstkring Delta-
kust ing. H. Verheij. Ook zit
meestal een werktuigbouw
kundige of elektrotechnicus
bij het team. Gemiddeld vier
keer per jaar worden deze
mensen opgeroepen om naar
het Topshuis te komen, om
dat kans bestaat op een te ho
ge waterstand.
Meestal krijgen ze ruim tien
uur voor een mogelijk te ho
ge waterstand een 'voor-
alarm'. Wanneer de verwach
ting blijft bestaan dat het
waterpeil in de Noordzee bo
ven drie meter NAP zal stij
gen, volgt een alarm. Dat is
het teken dat de betrokké-
nen binnen drie kwartier op
het Topshuis moeten zijn.
Daar begint een vergadering
waarbij de actuele gegevens
over weer, wind en waters
tand centraal staan en vooral
de wijze waarop de situatie
zich naar verwachting zal
ontwikkelen.
Precies op tijd
Met behulp van computers
wordt zichtbaar gemaakt
wat de gevolgen zijn van af
sluiting van de kering, op
verschillende tijdstippen.
Het is van groot belang om
de schuiven niet te vroeg,
maar ook niet te laat dicht te
doen. In het eerste geval kan
schade ontstaan aan het Oos-
terscheldemilieu, in het
tweede geval kan de veilig
heid in het geding komen.
Als de computers aangeven
dat de waterstand op een be
paald tijdstip 3,20 meter bo
ven NAP zal zijn, is het voor
het beslisteam niet zo moei
lijk om te bepalen dat de
schuiven dicht moeten en op
welk tijdstip.
,,De beslissing om de kering
niét te sluiten - is altijd het
moeilijkste," aldus ing. Ver
heij. Die situatie doet zich
voor als de verwachte water
stand net onder de drie meter
NAP blijft, die als criterium
geldt. Dan is bijna niet te
voorzien of de waterstand
iets meer of minder hoog zal
komen. De leden van het be
slisteam weten uit ervaring
dat de natuur voor vreemde
verrassingen kan zorgen.
Smalle, heftige stormen
,,Er zijn smalle, heftige stor
men, die door de weerkundi
gen niet worden opgemerkt
tussen het grote stormge
weld. Dat was bijvoorbeeld
het geval op 11 november
1992, toen een waterstand
werd verwacht van 2.64 me
ter NAP. Ter hoogte van
Westkapelle én van Wester-
schouwen had de wind een
kracht van twintig knopen.
Maar voor de monding van
de Oosterschelde stak een
smalle storm op van 44 kno
pen, die de waterstand in
zeer korte tijd een halve me
ter opzwiepte. Toen het be
slisteam op het Topshuis bin
nen kwam moest de knop om
de schuiven te sluiten onmid
dellijk worden ingedrukt."
Meestal beslist het team uren
van tevoren over het meest
ideale tijdstip om die hande
ling "uit te voeren. In het
theoretische geval, dat het
team niet aanwezig zou zijn
om die beslissing te nemen,
gaan de 62 schuiven automa
tisch dicht, Dat gebeurt als
de vlotters, die in de Room-
potsluis op het water liggen,
zo hoog komen dat zij een
contact aantikken.
Daardoor, of door de druk op
de knop in het Topshuis,
worden de twee dieselcentra
les op Neeltje Jans in wer
king gesteld, die samen een
vermogen leveren van zes
megawatt.
Flatgebouwen
Genoeg om tweeduizend wo
ningen van stroom te voor
zien óf de 62 schuiven in de
kering neer te laten. ,,Elke
schuif is 45 meter breed en
weegt 350 a 500 ton, net zo
veel als een flatgebouw," al
dus Verheij. Na drie kwar
tier zitten de korte schuiven
(van zes meter) op hun plek,
na 85 minuten ook de langere
van twaalf meter.
„De bovenzijde van elke
schuif is een spiegelbeeld
van de bodem waarop hij
past. Aan die vorm kun je
zien hoe diep hij kan zak
ken."
Het beslisteam volgt de hele
operatie op een scherm,
waarop met verlichte pijltjes
wordt aangegeven in welke
positie elke schuif zich be
vindt. Om ervoor te zorgen
dat dat proces op het belang
rijke moment goed verloopt,
worden de schuiven 25 keer
per jaar enkele meters neer
gelaten. „Bij laag water, zo
dat het geen enkele invloed
heeft op de waterstand."
Vier keer per jaar wordt de
kering op proef helemaal ge
sloten, waarvan twee keer
via het automatische sys
teem met de vlotters in de
Roompotsluis.
Evenals zijn collega's is Haze
enthousiast over het sys
teem, dat de veiligheid van
Zeeland moet waarborgen en
zijn taak daarbij.
Beïnvloeden
„Het is een gigantisch pro
ject waarbij je bent betrok
ken. Je denkt mee en speelt
mee met de natuur. Daarbij
krijg je het gevoel dat je de
golven, de wind en het water
een heel klein beetje beïn
vloedt." Sinds de opening in
1986 moest de kering twintig
keer worden gesloten om de
veiligheid te waarborgen.
Het vaakst gebeurde dat in
1990, toen de schuiven zeven
keer naar beneden gingen.
Coördinator Oosterscheldekering M. Haze (rechts), zijn collega M. A. B. Klop (links) en hoofd Dienstkring Deltakust ing. H.
Verheij: „De natuur zorgt soms voor vreemde verrassingen.(Foto: Marijke Folkertsma
KOFFIEOCHTEND
ZIERIKZEE -Door vrouwen
uit de regio, die op interker
kelijke basis een gesprek
over levens- en geloofsvra
gen willen stimuleren, wordt
een 'open ochtend' gegeven
op woensdagmorgen 20 no
vember in het MFC te Zierik-
Mevrouw D. Stortenbeker
zal spreken over het thema
'Helpt bidden, bidden helpt'.
Aan de hand van de bijbel
wordt een toelichting gege
ven.
De koffie staat klaar vanaf
8.45 uur en het programma
begint om 9.15 uur.
Er is ook een kinderoppas,
waarvoor u zich kunt opge
ven via telefoonnummer
415516.
Advertentie
Ruim de zolder maar'es op
Plaats een GRATIS
EXTRAATJE
en bereik ruim
30.000 brievenbussen!
(Zie advertentie elders
in deze krant)
Advertentie
Kuipersweg 23-25
Middelburg
De Roterij 9-11
Burgh-Haamstede
0118-626649 Q
zorgzame
verhuizers
sinds 1886!
Zorgen voorlater, later geen zorgen'
RENESSE - ,,De dood is niet het leukste onderwerp
om over na te denken. Maar het is wel de enige ze
kerheid in het leven. Daarom is het goed om er toch
af en toe mee bezig te zijn." Het doorbreken van het
taboe, dat nog steeds om dood en uitvaart hangt,
was voor uitvaartverzorger J. W. de Keijzer uit Re-
nesse een belangrijke aanleiding voor het organise
ren van een informatiedag.
Het evenement wordt vrij
dag 16 november gehouden
in de Orangerie van Slot
Moermond onder de titel
'Zorgen voor later, later geen
zorgen'. Zes bedrijven die,
direct of indirect, diensten
verlenen die te maken heb
ben met overlijden en begra
ven zijn aanwezig om bezoe
kers te informeren.
Testament
Zo geven medewerkers van
notariskantoor Klassen uit
Zierikzee informatie over
mogelijkheden voor het op
maken van een testament.
Bloemenshop Melody toont
bloemstukken die bij een uit
vaart gebruikt kunnen wor
den. Uitvaartverzekeringen
AWLlaat de mogelijkheden
zien van verschillende uit
vaartverzekeringen en Tim
merman Natuursteen toont
diverse grafmonumenten.
Ook de particuliere zorgin
stelling Delta Thuiszorg pre
senteert zch tijdens het eve
nement.
Uitvaartverzorger De Ke
ijzer wil de informatiedag
gebruiken om over te bren
gen dat tegenwoordig heel
veel verschillende mogelijk
heden bestaan bij een uit
vaart. Ik merk in de prak
tijk dat mensen veelal van
gedachten zijn dat een uit
vaart altijd moet verlopen
op een manier die v^n tevo
ren min of meer vastligt."
Persoonlijke gebeurtenis
Maar volgens De Keijzer kan
een uitvaart op zoveel ver
schillende manieren worden
ingevuld, dat het een zeer
persoonlijke gebeurtenis
wordt, die bij de overledene
past. „Alles kan tegenwoor
dig. Er zijn niet alleen aller
lei verschillende kisten, het
is ook mogelijk om de overle
dene in lappen te wikkelen
of te begraven in een karton
nen doos. Dat laatste gebeurt
met name in België."
Inplaats van met een auto
kan een overledene ook met
een lijkkoets met paarden
naar de laatste rustplaats
worden gebracht. Inplaats
van in een rouwcentrum kan
een overledene thuis worden
opgebaard. Volgens De Ke
ijzer gebeurt dat ook steeds
vaker. „Het is voor de nabe
staanden een mogelijkheid
om het rouwproces beter te
verwerken."
Bewuste keuze
De uitvaartondernemer is er
van overtuigd dat mensen
Advertentie
Een goede en betrouwbare occasion
vindt u op bet drive-in park van Cor
Melissant. Diverse merken die door ons
team in topconditie zijn gebracht.
Tevens officieel Mazda dealer.
AUTOBEDRIJF fTWZDO
C0RMEUS5ANT
Ni|v*rheidv*eg 4 Oirksland (0187) 601598
steeds vaker reeds van tevo
ren een bewuste keuze ma
ken voor de wijze waarop ze
begraven of gecremeerd wi-
len worden. „Dat is een lan
delijke trend, die zich ook op
Schouwen-Duiveland afte
kent. Daarom denk ik dat de
tijd rijp is voor een informa
tiedag, zoals die op 16 no
vember wordt gehouden."
Het evenement is van 11.00
tot 16.00 uur. Het is vrij toe
gankelijk voor iedere be
langstellende. Wanneer de
publieke belangstelling
daartoe aanleiding geeft wil
de uitvaartverzorger vaker
een dergelijke informatie
dag organiseren
STAVEN
ZIERIKZEE - Voetbalvereni
ging Zierikzee houdt woens
dag 20 november een
verkoop-actie van roombo-
terstaven. De voetballers
gaan van 18.00 tot 20.00 uur
gaan in Zierikzee huis aan
huis de deuren langs om
roomboterstaven te koop
aan te bieden. De opbrengst
is bestemd voor de clubkas.
KUNSTSCHOUW
BURGH-HAAMSTEDE - De
vierde Kunstschouw Wester-
schouwen wordt volgend
jaar van 14 tot en met 22 juni
gehouden. Op meer dan 25 lo
caties tonen ruim honderd
kunstenaars hun werk.
In galeries en in de open
lucht is een grote verscheide
nheid aan kunst te bezichti
gen. Te zien zijn onder meer
schilderkunst, beeldhouw
werk en fotografie. Deelna
me staat open voor kunste
naars en galeries uit binnen-
en buitenland. De sluitings
datum voor aanmelding is 1
maart 1997. Voor nadere in
formatie of aanmelding: tele
foon 652981.
Een van de poppen gemaakt door Mien in den Bosch.
Met wat varkensvlees, Honig-
mix voor babi pangang en
Oryza-rijst, maakt u in een wip
een heerlijke Oosterse maal
tijd. Een babi pangang speci
aal, die u nu extra speciaal
kunt opdienen, met behulp
van de metalen rijstrand-vorm
die u gratis krijgt bij Oryza.
ig Maaltijdmix voor
abi Pangang, i qq
per pakje 2 59 1." J
Oryza witte rijst,
pak 400 gram
Oryza zilvervliesrijst O *1 Q
pak 375 gram C..A.V
Nu met gratis rijstrand-
vorm bij de rijst!
Advertentie
UITLIJNEN
ZIERIKZEE - „Het is nu mo
gelijk om machines, waarin
roterende onderdelen zijn
verwerkt, tot op honderdste
milimeters nauwkeurig neer
te zetten. Daardoor trillen ze
minder, lopen sneller en heb
ben minder stoornissen,."
Sjaako Dekker uit Zierikzee
is enthousiast over het nieu
we digilazer apparaat, waar
mee de dienstverlening van
zijn bedrijf, Dekker Align
ments, verder kan worden
uitgebreid. Ongeveer ander
half jaar geleden richtte
Dekker in Zierikzee zijn be
drijf op. Inmiddels is hij in
vele Europese landen actief
met het uitlijnen van rote
rende machines, zoals moto
ren, tandwielkasten en per
sen. Tot nu toe lijnde
Dekker, met behulp van la
zer apparatur, uitsluitend
machines met enkele assen
uit. De aanschaf van het
nieuwe digilazer apparaat
maakte het hem mogelijk om
de geometrische markt op te
gaan. Dat wil zeggen dat
Dekker nu ook machines kan
uitlijnen waarin meerdere
assen achter elkaar liggen.
Het grootste deel van de
dienstverlening verzorgt hij
zelf. Maar inmiddels zijn
twee mensen in opleiding bij
het Zierikzeese bedrijfje.
In Galerie Josefine
Er is een walkman met twee
luidsprekertjes in gemon
teerd zodat Hollandia-mu-
ziek uit het instrument kan
opklinken. Bij het orgel
hoort een orgelman-pop.
De expositie in galerie Jose
fine is wekelijks gratis te be
zichtigen op dinsdag, woens
dag en donderdag van 10.00
tot 12.30 uur en van 13.30 tot
16.00 uur.
BURGH-HAAMSTEDE - 'Een creatieve duizend
poot', zo wordt Mien in den Bosch uit Goes omschre
ven door Jossy de Roode van atelier-galerie Josefi
ne in Haamstede.
Tot en met donderdag 28 no
vember is in de galerie een
expositie van poppen, die
werden gemaakt door In den
Bosch. De Goese poppen-
maakster begon haar werk
zaamheden in 1982 en heeft
sinds die tijd alle stijlen van
poppen maken uitgepro
beerd.
Ze maakte kunstwerken van
brooddeeg tot klei en van
klein tot levensgroot.
Lesgeven
Behalve karakter- en fanta
siepoppen maakt In den
Bosch beelden van steen,
klei of geprepareerde stof.
Verder geeft zij in haar
woonplaats les in poppen
maken.
Een aantal van haar objecten
verkoopt de poppenmaak-
ster. De mooiste poppen
houdt ze zelf. Die worden
geëxposeerd om ze aan een
groter publiek te tonen.
Twee jaren
De expositie bij Josefine om
vat onder meer een klein
draaiorgel, waaraan Mien in
den Bosch ruim twee jaar
werkte.
