Europese lidstaten kibbelen
over effecten van zomertijd
'Scherpere mestnormen zijn
in melkveehouderij haalbaar'
Frauderende
ambtenaren
Geschiedenis
van kunst
Record
Fiatjes
Vingertop
afgebeten
Mesdag kan
weer halve
eeuw mee
Kinderen, ouderen en dieren zouden van slag raken
Volgens coördinator proefboerderij De Marke
Schelde in Vlissingen
gaat fregatten bouwen
Negen jaar geëist voor
de invoer van cocaïne
VRIJDAG 25 OKTOBER 1996 NR 26067
9
AMSTERDAM (ANP) - De ge
meente Amsterdam eist een
bedrag van vermoedelijk rond
de miljoen gulden van twee
van de drie ambtenaren van de
dienst Stedelijk Beheer die
zich schuldig maakten aan
fraude.
In totaal drie hoge ambtena
ren, die werkzaam waren bij
de dienst sport en recreatie,
drie aannemers en enkele leve
ranciers werden vorig jaar ge
arresteerd. In het kader van de
Pluk-ze-wetgeving heeft Justi
tie met het drietal een schik
king getroffen voor de terug
betaling van 4,5 ton. De
gemeente Amsterdam meent
dat de werkelijke schade die
de ambtenaren aanrichtten ve
le malen groter is en gaat dan
ook niet akkoord.
AMSTERDAM (ANP) - Het
heeft veertien jaar noeste ar
beid gevergd. Eind deze maand
is het dan zover. De meest com-
pelete kunsthistorische ency
clopedie die een kijkje biedt in
alle segmenten van de Neder
landse kunstgeschiedenis.
Dinsdag heeft in de Aduardka-
pel van het Rijksmuseum te
Amsterdam de presentatie
plaats. Musea, bibliotheken,
universiteiten en privé-kunst-
minnaars zullen er ruim 15.000
gulden voor moeten neertel
len. Maar daarvoor krijgen ze
dan ook 34 delen met 32.000 pa
gina's en 15.000 afbeeldingen.
,,The Dictionary of Art" bevat
de meest recente wetenschap
pelijke kennis op alle terrei
nen: van middeleeuwse beeld
houwkunst, via de Nieuwe
Zakelijkheid van Gerrit Riet
veld, tot de installaties van
Henk Visch uit de jaren tach
tig.
EINDHOVEN (ANP) - De
Fiat 500 Club hoopt zon
dag minimaal 605 van die
oude wagentjes bijeen te
krijgen voor een vermel
ding in het Guinness
Book of Records.
Organisator Jean Nelis-
sen uit Eindhoven heeft
er alle vertrouwen in dat
het lukt om met de „Fre-
so 500 Recordpoging" de
langste optocht te vor
men van rijdende auto^s
van hetzelfde merk en ty
pe. Nelissen zegt inmid
dels 840 aanmeldingen te
hebben. De tocht begint
om 10 uur in Woerden en
voert de „rugzakjes" via
de A12 en de A20 naar Ca-
pelle aan de IJssel. Om
het record te breken zijn
er 605 Fiatjes nodig, of
wel een totale lengte van
meer dan 18 kilometer.
Het te breken record da
teert uit 1988, toen er 604
Triumph Spitfires op rij
over de weg gingen.
NIJMEGEN (ANP) - Een Nij
meegse automobilist heeft bij
een ruzie over een inhaal
manoeuvre een 46-jarige Nij-
megenaar de top van zijn wijs
vinger afgebeten.
In het ziekenhuis bleek dat het
topje niet meer kon worden
aangezet. De bijter is aange
houden door de politie.
De mannen reden elk in hun ei
gen auto. Onderweg kregen zij
de ruzie. De mannen moesten
toevallig in dezelfde wijk zijn.
Toen de 46-jarige Nijmegenaar
uit zijn auto stapte, stond de
andere man hem op te wachten
en gaf hem direct een klap in
zijn gezicht. Tijdens de daarop
volgende worsteling beet de
aanvaller de andere man een
stuk van zijn vinger.
DEN HAAG (ANP) - De restau
ratie heeft tien jaar en bijna
acht miljoen gulden gekost,
maar het Panorama van Mes
dag in Den Haag is volgens
deskundigen weer voor min
stens een halve eeuw zeker ge
steld.
Koningin Beatrix bekroont de
ingewikkelde opknapbeurt op
30 oktober met een bezoek aan
Mesdag's gezicht op Scheve-
ningen van 1880. De restaura
tie was hard nodig: het Panora
ma hing op instorten. De
scheuren zaten erin. De schade
door een lekkage was de letter
lijke druppel die de emmer
deed overlopen en de directie
noopte tot daadwerkelijke
stappen.
hierover'zegt een woordvoer
der van de Permanente Verte
genwoordiging van Nederland
in Brussel.
De kwestie is volgens hem ur
gent geworden. „Er moet snel
een beslissing komen, want
luchtvaartmaatschappijen en
grote vervoersbedrijven zijn
nu ai bezig met de planning
van 1998." Als Frankrijk haar
standpunt heeft bepaald, moet
de zaak nog naar de Europese
Raad en het Europese Parle
ment.
Energiebesparing was voor
Nederland in 1977 de aanlei
ding om de zomertijd in te voe
ren, in navolging van onder
meer Frankrijk. Maar uit me
tingen blijkt dat de totale zo
merperiode nog geen halve
procent besparing oplevert.
De SEP (Samenwerkende Elec-
triciteits-Produktiebedrijven)
meldt dat alleen effect op
treedt in de weken pal na de
verschuiving van de klok, zo
wel in voor- als najaar. Het
gaat om enkele procenten per
dag.
De SEP stelt dat als de winter
tijd net is ingegaan iedere na
middag een energiepiek ont-
staat omdat lampen eerdef
worden aangezet. Dat bete
kent dat zolang de zomertijd
voortduurt, minder verlich
ting nodig is. De SEP kan geen
schatting geven van de ener
giebesparing die de extra „zo
mermaand" oplevert.
In elk geval zijn recreatie-on
dernemers in hun nopjes met
de langere zomertijd aangezien
de herfstvakantie nog precies
daarbinnen valt.
„Bezoekers hebben meer tijd
om bij daglicht attracties te be
zoeken. Het patroon is dat
mensen uitslapen en pas in de
middag iets gaan doen", zegt
een woordvoerster van de Re-
cron, die ruim 1300 leden telt.
„Verder bespaart het ons ener
gie, omdat de verlichting op de
terreinen pas later aan hoeft.
Niet dat de sector daarmee
staat of valt, maar alle beetjes
helpen."
Land- en tuinbouw
In andere sectoren als land- en
tuinbouw zijn er nauwelijks
effecten. De Federatie van
Land- en Tuinbouworganisa
ties LTO kan geen problemen
achterhalen. „Dieren gaan op
licht en donker af en schikken
zich makkelijk naar nieuwe
melk- en voedertijden", zegt
een woordvoerder. „Wel ge
bruiken boeren tijdens de ex
tra zomertijd iets meer ener
gie, omdat zij in de ochtend
lampen moeten gebruiken op
hun trekkers."
Lichamelijke nadelen door de
tijdsverschuiving blijken ge
ring.
„Het gaat meer om het psycho
logisch dan het biologisch ef
fect", zegt de fysioloog
prof.dr. W. Rietveld, die is ge
specialiseerd in het bioritme.
Hij vindt de geopperde nade
len zwaar overdreven. „Ge
middeld doen mensen er een
dag over om zich aan te passen
aan het uur tijdsverschil. Een
jetlag is ingrijpender."
Avondmensen
De biologische cyclus van men
sen loopt uiteen van 23 tot 25
uur. „Uitgesproken ochtend
mensen (23 uur) of avondmen
sen (25) hebben na een ver
schuiving het meeste last."
Kinderen en ouderen hebben
iets meer tijd nodig. Rietveld:
„zij staan losser van sociaal-
culturele invloeden, die men
sen dwingen zich aan te passen
aan de maatschappelijke
klok."
Bij ouderen is het ook psycho
logisch, omdat zij vaak proble
men hebben met slapen en
daar dus sterk op zijn gefocust.
Dat mensen door ritmestoring
meer ongelukken veroorzaken
is evenmin aantoonbaar. De
Stichting Wetenschappelijk
Onderzoek Verkeersveiligheid
(SWOV) kent geen onderzoek
hiernaar. „Op zondag is toch al
minder verkeer en de kans op
een ongeval relatief kleiner",
zegt een woordvoerster.
Lekker fietsen
Meer schade aan het milieu,
roepen tegenstanders. Tot een
onderzoek is het Rijksinsti
tuut voor Milieuhygiëne
(RIVM) ook niet gekomen.
„Dat is niet te meten. Het gaat
om twee tegengestelde effec
ten. Mensen verbruiken min
der energie, maar zijn langer
buitenshuis actief", zegt een
woordvoerster. „Maar die
mensen pakken toch niet per se
de auto. Wie weet gaan ze lek
ker fietsen."
Recreatie-ondernemers zijn in hun nopjes met de langere zomertijd. De herfstvakantie valt er nog net onder en de praktijk heeft ge
leerd dat de recreant er pas in de middaguren op uit trekt. (Archieffoto)
(door Yvonne Hamar de la Brethonière)
[in2]DEN HAAG (ANP) - Zomertijd. Yoor- en te
genstanders ruziën over de effecten. Kinderen,
ouderen en dieren zouden van slag raken. Het
bedrijfsleven moet de elektronica steeds aan
passen en de transportsector ondervindt pro
blemen door afwijkende internationale tijden.
Ook milieuvervuiling zou toenemen en mensen
zouden meer ongevallen veroorzaken doordat
zij uit hun ritme zijn.
Binnen de Europese Unie besparing van energie, waar
woedt een discussie over de het ooit om begonnen is, blijkt
kunstmatig ingestelde tijd. De nog geen halve procent te zijn.
Frankrijk wil af van de zomer
tijd. Die vindt de marginale
voordelen niet opwegen tegen
de vermeende nadelen.
Komend weekeinde wordt de
klok weer een uur teruggezet.
Dan wordt het in de ochtend
eerder licht en in de avond
vroeger donker: de natuurlijke
situatie. Het grootste deel van
het jaar is het daglicht met de
klok kunstmatig naar achter
verschoven, om er effectiever
gebruik van te kunnen maken.
Dit jaar duurt de zomertijd
voor het eerst een maand lan
ger dan voorgaande jaren, om
dat het Europese vasteland
zich heeft aangesloten bij
Groot-Brittannië en Ierland.
In 1997 zal dit ook het geval
zijn. Daarna is de situatie nog
niet duidelijk. De Europese
Commissie heeft voorgesteld
de huidige richtlijn met drie
jaar te verlengen tot 2001.
Debat
Frankrijk is als enige tegen.
„De Fransen storen zich vooral
aan de twee tijdswisselingen.
Maar wat ze dan wel willen, is
niet duidelijk. Mogelijk willen
ze het hele jaar óf zomer óf
wintertijd. In Parijs is binnen
kort een parlementair debat
HENGELO (ANP) - „De milieudoelstellingen
van de ministers halen we op ons dooie akker
tje, alleen bedrijfseconomisch zal het iets gaan
kosten. Maar technisch lijkt het te doen." Pro
jectcoördinator Frits van der Schans van de
proefboerderij De Marke in het Gelderse Hen
gelo kan zich de protesten van de melkveehou
ders tegen de mestplannen van het kabinet
maar slecht voorstellen. „Het verzet wordt
voor een belangrijk deel gevoed door emotie.
Die lijkt me veel te hoog opgelopen."
Tweede Kamer akkoord met aanschaf
DEN HAAG (ANP) - De Koninklijke Schel
de in Vlissingen kan de kiel leggen voor
twee fregatten. De Tweede Kamer heeft
staatssecretaris Meijling donderdag het
groene licht gegeven voor de order, waar
mee een bedrag van 1,3 miljard gulden ge
moeid is.
houdt eraan vast de discus
sie over de aanpassing van
de Prioritiennota volgend
jaar te voeren. Het departe
ment wil meer ervaring op
doen met de nieuwe organi
satie. Meijling wees erop
dat de laatste dienstplichti
gen pas in augustus zijn af
gezwaaid.
PvdA, WD en D66 stemden
onverkort met de aanschaf
van de schepen in. De sche
pen, die speciaal zijn toege
rust voor de luchtverdedi
ging, moeten rond 2004-2005
de plaats innemen van de
standaardfregatten. De hui
dige schepen zijn voorna
melijk geschikt voor opper
vlakteverdediging. De
nieuwe fregatten krijgen
een radar en wapens waar
mee zij kleine raketten zo
als Scuds uit de lucht kun
nen halen.
CD A-defensiewoordvoer
der Hillen stelde dat Defen
sie met deze order vooruit
loopt op de aanpassing van
de Prioriteitennota (uit
1993, over de hervorming
van de krijgsmacht). Hij
pleitte er dan ook voor de
evaluatie van de nota, die
voor de herfst van volgend
jaar op de agenda staat, dit
jaar al te laten plaatsheb
ben. Dan wordt duidelijk of
de aanschaf van de fregat
ten wel in evenwicht is met
de ingezette reorganisatie
van de krijgsmacht.
Meijling verklaarde dat de
fregatten al in de Prioritei
tennota genoemd zijn. De
aanschaf is vervroegd, om
dat Defensie geld beschik
baar heeft door de vertra
ging die het projekt van
marinehelikopter NH-90
heeft opgelopen. Defensie
De protesten tegen het voorge
nomen mestbeleid, die afgelo
pen maanden weer oplaaiden
met boeren die hun mest
heffing boycotten en de over
heid die hun bankrekening
blokkeerde, komen vooral uit
de kring van varkenshouders.
Die hebben meestal weinig
grond en veel beesten, en daar
om een groot mestprobleem.
Ook in de wereld van de melk
veehouders, waarvan er in ons
land twee keer zoveel zijn als
varkensboeren, klinkt echter
steeds vaker gemor. Groten
deels ten onrechte, vindt Van
der Schans.
De Marke is een proefbedrijf
dat wordt gefinancierd door
het ministerie van Landbouw,
het ministerie van VROM en
via het Landbouwschap door
de agrariërs zelf. Het bedrijf
wil uitzoeken hoe milieuvrien
delijk boeren te combineren
valt met gewone commerciële
melkveehouderij. Met circa 80
melkkoeien en een jaarlijkse
melkproductie van 650.000 li
ter op 55 hectare is de boerderij
een gemiddeld melkveebedrijf
op zandgrond.
De kern van het nieuwe mest
beleid van de ministers Van
Aartsen (Landbouw) en De
Boer (Milieu) moet het zogehe
ten mineralenaangiftesysteem
worden, dat werkt als een
soort belastingboekhouding
voor mestbestanddelen. De
Marke houdt die al bij sinds
zijn oprichting, vier jaar gele
den. De resultaten zijn ver
bluffend.
Terwijl de bewindslieden de
mestvervuiling via die boek
houding in 1998 willen beper
ken tot 300 kilo stikstof en 40
kilo fosfaat per hectare, bleek
het proefbedrijf daar de afge
lopen drie jaar ruim onder te
zitten. Het gemiddeld minera
lenverlies bedroeg 115 kilo
stikstof en 11 kilo fosfaat per
hectare.
Dicht op elkaar
Om die uitzonderlijke lage mi
lieuvervuiling te realiseren
probeert De Marke de melk
productie voor elkaar te krij
gen met zo min mogelijk koei
en, want minder dieren
betekent minder mest. In
praktijk ligt de melkproductie
per koe (8000 kilo per jaar) dan
ook fors boven het gemiddelde
ip Nederland. Dat is vooral een
kwestie van slim voeren en
doordacht weiden. Daarnaast
probeert de Marke zo „scherp"
mogelijk te boeren door veel
voer zelf te verbouwen.
Die bedrijfsopzet is echter niet
voor iedere boer weggelegd.
Veehouders die heel intensief
boeren, bijvoorbeeld veel koei
en op relatief weinig land, heb
ben onvoldoende ruimte op het
eigen bedrijf om krachtvoer te
verbouwen. Het vervelende is
dat deze boeren vaak in ooste
lijk of zuidelijk Nederland wo
nen waar de agrariërs dicht op
elkaar zitten en ze geen grond
kunnen bijkopen. Dergelijke
problemen komen ook voor bij
melkveehouders die varkens
houden als neventak. „Dat zijn
daarom bedrijfssystemen die
aan hun milieukundige gren
zen zitten, of misschien er al
overheen", aldus Van der
Schans.
De bedrijfsopzet van De Marke
is gunstig voor de mineralen-
huishouding, maar heeft ook
bedrijfseconomische conse
quenties. Vooral het eerder af
stoten van jongvee (om de vee
stapel zo klein mogelijk te
houden) en het zoveel mogelijk
zelf verbouwen van kracht
voer kost geld. „Het bedrijfs-
saldo ligt een paar centen lager
-per kilo melk dan op een nor
maal bedrijf, maar zeker niet
meer dan een stuiver", aldus
Van der Schans. Maar bijvoor
beeld twee centen per kilo min
der betekent voor een bedrijf
zoals De Marke van jaarlijks
650.000 kilo wel een „schade
post" van 13.000 gulden. „Dat
is een behoorlijk bedrag",
geeft de projectcoördinator on
middellijk toe. „Maar de ge
wone boeren hoeven dan ook
niet zo ver te gaan met de mi
lieumaatregelen als wij."
'Goed te doen'
Bedrijfstechnisch valt er in de
melkveehouderij goed te boe
ren met de strenge milieu
maatregelen. De protesten van
de melkveehouders tegen de
mestplannen van het kabinet
hebben Van der Schans dan
ook enigszins verbaasd, „De
voorgenomen maatregelen zijn
de eerstkomende jaren goed te
doen. Wellicht ligt het met de
eindnormen voor 2010 iets
moeilijker, maar dat valt be
gin volgende eeuw nog wel te
bezien. Laten we eerst maar
beginnen, dan zien we wel wat
mogelijk is", aldus de onder
zoeker. Na 1998 wil de over
heid de normen voor de toege
stane mestvervuiling
(verliesnormen) geleidelijk
aandraaien, tot dat uiteinde
lijk in 2008 of 2010 de strengste
normen gaan gelden.
Kostprijsverhaal
Blijft echter het probleem dat
het strengere mestbeleid de
melkveehouders geld gaat kos
ten. „Maar als de maatschap
pij vraagt,om een milieuvrien
delijker landbouw, dan is het
toch ook niet onredelijk om de
gemeenschap te vragen daar
voor te betalen, zeker als de al
gemene wens is om boeren te
behouden omdat die een be
langrijke rol spelen, bijvoor
beeld bij het beheer van het
landschap." 'Van der Schans
denkt aan financiële compen
satie. „In essentie is aanpak
van het mestprobleem in de
melkveehouderij een kost
prijs-verhaal. Daar moet toch
met de ministers over te praten
zijn."
MIDDELBURG (ANP) - Offi
cier van justitie mr D. van der
Bel heeft donderdag in Middel
burg tegen een 24-jarige man
uit Diemen een gevangenis
straf van negen jaar geëist. De
man zou op 8 juli van dit jaar
79 kilo cocaïne hebben inge
voerd.
De drugs zaten verpakt in een
partij diepgevroren groenten
uit Suriname. De douane on
derschepte het spul in de Vlis-
singse haven. Óp de zitting
ontkende de verdachte ook
maar iets met de import van de
harddrugs - straatwaarde circa
tien miljoen gulden - te maken
te hebben. In april van dit jaar
importeerde hij via zijn Am
sterdamse eenmanszaak A&P
Impex een partij cassave en
pomtayer en kon deze goed
verkopen. Deze partij zou zijn
tweede zijn. Nadat de partij in
Vlissingen was onderschept
tapte de politie de telefoon van
de man af en volgde zijn spoor.
Toen de 24-jarige in Amster
dam ontdekte dat vier „onop
vallende" auto's hem opval
lend volgden, stelde hij de
politie daarvan in kennis en
meldde hij zich bij het dichtst
bijzijnde politiebureau. Daar
ontdekten de agenten dat de
man op de lijst met aan te hou
den personen stond en werd hij
in de kraag gevat.
Volgens Van der Bel moet de
verdachte wel degelijk uan het
cocaïnetransport hebben ge
weten of er misschien wel zelf
de hand in had gehad. „Uw be
drijf is een dekmantel geweest
voor een cocaïnetransport en
meer niet. Een simpel reken
sommetje leert dat alleen de
opslagkosten in een vriesveem
hoger liggen dan de verkoop
waarde van uw spullen. En wie
begint een handel waar je geld
opmoet toeleggen?"
De rechtbank wijst vonnis op
donderdag 7 november.
Minder koeien die méér produceren. Dat levert minder mest op
en dus een lagere belasting van het milieu. Op proefboerderij De
Marke in Hengelo wordt met dergelijke zaken geëxperimen
teerd. (Archieffoto)
