'Elk kind zou standaardtaal
én thuistaal moeten spreken'
Crosshead naar het zuiden
RECHTER STEELE
Dialect centraal op jaarvergadering Stad en Lande
Bibliotheek De Stolpe
breidt boekendienst uit
4
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Door JAN H. EEKHOUT
Een meneer Harding met een bochel -
boekhouder of zo iets - drie was dat.
Vier: een heer van een corpulentie
waarbij de zijne, die er wezen mocht,
een kind was en die zich Evans noem
de. Een andere heer, een Anthony
Eden-achtige persoon met een borste
lige witte snor en die hoe ook?
ja, Burnfield heette - vijf. Zes: Sir
Ames, die het vooronderzoek leidde
bij de moord op die toneeldame en bij
die op de hoge militair en op dat arme
meisje. Zeven: een meneer wiens
naam hem ontschoten was en die van
alles zijn kon, kantoorfrik, handels
reiziger, schoolmeester Zeven in
het geheel dus. Doch hiermee was de
samenkomst niet voltallig. Het wach
ten, zijn, Harry Dobson's wachten,
was op de achtste: de voormalige
rechter Steele, een soort vriend van
de baas, naar het op Yard verluidde...
En de negende, die nog komen moest,
was 'de Mongool', en hij had een Mon
goolse kop, inspecteur Leeds En -
en de tiende was hijzelf en ook hij had
zich zo dadelijk bij de vergadering te
voegen - op order van 'de Mongool'.
Er zou straks iets gezegd worden over
de 'mistmoorden' en ze hadden hem,
Harry Dobson, nodig, omdat hij toen
tertijd de kolonel op straat gevonden
had, grondig gewurgd
Het zou misschien allemaal heel inte
ressant worden, maar hij, Harry
Dobson, had liever gezien dat inspec
teur Leeds hem maar had overgesla
gen. Feitelijk betekende dat vergade
ren van vanavond voor hem
'overwerk' en de Yard betaalde geen
overwerk, wat onrechtvaardig was.
Volgens het dagrooster had hij al een
uur geleden vrij moeten zijn, op dit
ogenblik reeds een half uur bij moe
der-de-vrouw de krant kunnen zitten
uit-spellen, erbij zuigend aan zijn si
gaartje
Maar dienst is dienst.
Bijzonder vervelend echter, dat
staan, hierJe werd er zenuwachtig
van Er ging niets boven het sur
veilleren in de City, ouwe juffrouwen
en kinderen het asfalt over loodsen,
een toerist, uit wiens koeterwaals je
niet wijs werd, opheldering geven
over de weg, door het park slenteren
in de zon of, had je nachtdienst, naar
de maan turen, die op de rand van de
wolken reed Ja, dat was allemaal
prettiger.
Toch, als je het goed bezag, moest die
vergadering van zo meteen iets bij
zonders inhouden, gezien de deelne
mers. Afwachten maar.
Harry Dobson keerde zich naar de
klok. Negen. En - o, daar kwam ie
mand aan. Rechter Steele, natuur
lijk. Was geen gemakkelijke ge
weest waren rechters nooit, ge
makkelijk
- Goedenavond, sir.
- Op tijd of niet, agent? grappigde de
rechter.
- Precieser kan het niet. Alstublieft,
sir.
Harry Dobson ontsloot de deur van
Roger Tyburn's onbestreden domein,
aarzelde, greep naar zijn oor en ging
dan achter rechter Steele naar bin
nen. Hij dacht: ik zal het maar doen,
commissaris Brenwood heeft gezegd:
- Als de burgers er zijn, kom jij ook,
Dobson.
Dobson had de deur achter zich dicht
gedaan, bleef, de rug ernaar toe,
staan. Hij had een ongelukkig gevoel
te verwerken. Voor de eerste keer se
dert zijn jaren bij de Yard schoof hij
een voet hier binnen. Agenten wor
den meestal geweerd, hun stee is in de
gang of in het hun toegewezen lokaal
of op de straat.
(wordt vervolgd)
NEDERLAND 1
07.00 uur NOS-Journaal.
07.08 uur KRO's Tekenfilmve-
stival.
07.29 uur Ontbijt tv. Actueel
ochtendmagazine met om 7.30,
8.00 en 8.30 NOS-Journaal; 7.41
en 8.18 NOS-Weeroverzicht;
7.47 en 8.14 NOS-Sportjour-
naal.
09.00 uur NOS-Journaal.
09.05 uur Get the pieture.
09.32 uur 'n Goeiedag met Jos
Brink.
10.23 uur Werelden: aan de
rand van bestaan.
11.18 uur Lalala live.
11.43 uur Het einde van het
kind?
12.23 uurNOS-Tekst tv.
15.06 uur Alle dieren tellen
mee.
15.34 uur 'n Goeiedag met Jos
Brink.
16.28 uur Cosby show.
16.56 uur Alles kits. Kinder
programma. Met om 16.56 No
minatie Cinekid.
17.54 uur Roseanne. Ameri
kaanse comedyserie.
18.23 uur Get the picture. Ken
nisquiz. Presentatie: Judith de
Bruijn.
18.54 uur De derdeiman.
19.27 uur Zo vader zo zoon.
Spelprogramma. Gast: dieren
arts en presentator Henk Lom-
mers. Presentatie: Gregor
Bak.
20.00 uur NOS-Journaal.
20.25 uur Netwerk. Actualitei
tenrubriek.
21.00 uur NOS-Weeroverzicht.
21.07 uur Voor elkaar! Amuse-
mentsprogreamma waarin Bas
Westerweel drie dagen lang le
ven en werk van nietsvermoe
dende mensen overneemt.
22.02 uur Joop Caston
22.32 uur Due South.
23.23 uur Stormy Monday.
NEDERLAND2
12.30 uur Etiquette.
13.00 uur Ziektebeeld onbe
kend.
13.25 uur Nederland zingt
13.50 uur Mènsenlief.
14.25 uur Van Henegouwen
VPP.
15.00 uur Spreekuur.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.08 uur Widget.
16.33 uur Mr. Bogus.
16.59 uur Mega Top 50
17.29 uur 2 Vandaag.
Met om:
17.30 uur NOS-Journaal.
17.35 uur Actualiteiten.
18.00 uur NOS-Journaal.
18.15 uur Actualiteiten.
18.43 uur NOS-Sportjournaal.
18.51 uur NOS-Hoofdpunten
uit het nieuws gevolgd door
het weer.
18.59 uur De diererispoedkli-
niek.
19.29 uur Kukulkan.
20.00 uur Het park.
20.36 uur TROS TV-show.
21.38 uur Extremities.
23.04 uur Uitzending Politieke
Partijen: Unie 55
23.07 uur Socutera. 'Vergeten
vluchtelingen, vluchtelingen
in Somaliland'.
23.15-23.55 uur Studio NOS.
Sportmagazine met aandacht
voor de belangrijkste gebeur
tenissen in de sportwereld.
Met om ca. 23.30 NOS-Jour
naal.
NEDERLAND3
07.00 uurNOS-Tekst tv.
12.00 uur NOS-Journaal.
12.07 uur Middageditie. Ac
tueel middagmagazine met om
12.30 NOS-Sportjournaal en
12.35 NOS-Weeroverzicht. Pre
sentatie: Jeroen Kramer.
13.00 uur NOS-Journaal.
13.08 uur Uitzending politieke
partijen: GPV.
13.11 uur Kassa!
13.41 uur Lingo.
14.07 uur De ronde van Witte-
man.
15.03 uur Sonja en de AKO-Li-
teratuurprijs.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.08 uur Loladamusica.
16.35 uur Waskracht.
17.05 uur Heartbreak High.
Australische jeugdserie.
18.00 uur Villa Achterwerk.
Kindermagazine met om 18.00
Van ridders en jonkvrouwen;
18.03 Knip; 18.08 Pingu.
18.15 uur Sesamstraat. Kleu
terprogramma. Afl.:
Open/dicht.
18.30 uur NOS-Jeugdjournaal.
18.40 uur Het Klokhuis. Infor
matief kindermagazine.
19.00 uur Lingo. Woordspel.
Presentatie: Frangois Bou-
langé.
19.29 uur Van gewest tot ge
west. Regionaal magazine.
20.00 uur Frasier. Amerikaan
se comedyserie. Afl.: Op zoek
naar het paradijs.
20.22 uur Twee voor twaalf.
Kennisquiz.
21.00 uur Mama's proefkonijn.
21.44 uur 44 Floors.
22.00 uur NOS-Journaal.
22.16 uur NOS-Sportjournaal.
22.34 uur Nova. Actualiteiten
programma. Presentatie: Paul
Witteman.
23.04 uur NOS-Gesprek minis
ter-president. Interview. Pre
sentatie: Ferry Mingelen.
23.17 uur Panorama vrijdag.
Cultureel-informatief magazi
ne. Vandaag onder meer Erwin
Kroll. Presentatie: Jan Meng.
23.57-07.00 uur NOS-Tekst tv.
SPORT7
16.00 Sportzone. 16.20 Gillette
Worldsport special. 16.50 Voet-
bal7.18.00 Sport7nieuws. 18.05
Sportcafé. 19.00 Sport7nieuws.
19.15 Aanvalluh. 19.45 Top
sport?. 21.15 Voetbal7. 22.30
Sport7nieuws. 22.45 Top
sport?. 23.45 Gillette World
sport special.
VERONICA
07.00-16.00 Veronica Call tv.
07.00 Op en top. 09.00 Winkel
van Sinkel. 11.00 De droogkap.
12.00 Game time. 14.00 Terug
kijken met16.00 Onderweg
naar morgen. 16.30 NOW TV:
Saved by the bell. Aansl. NOW
TV: Dead at 21. Aansl. NOW
TV: And NOW music. 18.00
Airwolf. 18.55 Streetlive. 19.25
Onderweg naar morgen. 20.00
Denktank. 20.30 Samsam.
21.05' Cliffhanger. 23.05 Deel-
der van A tot Z. 00.00 Bay-
watch nights.
RTL 4
07.00 Ontbijtnieuws. 07.10 Te-
lekids cartoon express: Papa
Bever. 07.30 Ontbijtnieuws.
07.40 Telekids cartoon express:
Papa Bever. 08.00 Ontbijt
nieuws. 08.08 The bold the
beautiful. 08.30 Ontbijt
nieuws. 08.35 As the world
turns. 09.00 Ontbijtnieuws.
09.10 As the world turns. 09.30
Goede tijden, slechte tijden.
10.00 Koffietijd! 11.00 The Op
rah Winfrey show. 11.45 Santa
Barbara. 12.30 Lunchkids: Taz-
mania. 13.05 Jacques Cous-
teau. 14.00 Barend Van
Dorp. 15.05 As the world turns.
16.00 Vier uur nieuws. 16.10
Catherine. 17.00 Vijf uur
nieuws. 17.05 5 uur show. 18.00
Zes uur nieuws. 18.10 5 uur
show. 18.30 The bold the
beautiful. 19.00 Rad van for
tuin. 19.30 Half acht nieuws.
20.00 Goede tijden, slechte tij
den. 20.30 Het spijt me. 21.30
Toppers. 22.10 North South.
23.05 Late nieuws en sport
nieuws. 23.45 A qiet little
neighborhood, a perfect little
murder. 01.25 Nachtprogram
ma.
RTL 5
16.25 Goede tijden, slechte tij
den. 16.55 Power Time. 17.45
Babyion 5.18.35 Harry and the
Hendersons. 19.00 Elke secon
de telt. 19.30 Renegade. 20.30
Maxi-movie: Final Justice.
23.50 Denktank. 00.20 Meet Si
mon Cherry. 01.30 Nachtpro
gramma.
SBS6
14.55 Hart van Nederland. 15.15
Days of our lives. 16.00 SBS 6
Kids club. 16.00 The real Ghost-
busters. 16.30 Webster. 16.55
Rabo top 40.18.Oo Comedy uur.
18.00 Ned and Stacey. 18.25
Hangin' with Mr. Cooper. 19.00
Goudkust. 19.25 Over de
roooie. 19.52 Hart van Neder
land. 20.15 Weer. 20.25 Nash
Bridges. 21.10 Het achterste
van je tong. 21.55 Blond, blond
en blond. 22.30 Hart van Neder
land. 22.55 Weer. 23.00 Hot line:
Nathalie. 00.35 Days of our li
ves. 01.20 Horoscoopjournaal.
BRT 1
17.15 Het capitool. 17.35 Bu
ren. 18.00 Journaal. 18.10 Blok
ken. 18.35 Mooi en meedogen
loos. 19.00 Thuis. 19.25 Paar-
denkoersen. 19.30 Journaal en
sport. 20.00 Weerbericht. 20.05
Het swingpaleis. 21.10 Star
man. 23.00 Journaal en sport.
23.27 Weerbericht. 23.30 Silk
Stalkings. 00.15-08.00 Doorlo
pende herhaling van journaal,
sport en weerbericht.
BRT 2
17.00-17.45 De ToeTer. 17.55
Musti. 18.00 Tik Tak. 18.05
Bamboo Bears. 18.30 Disney
festival. 19.00 UltraTop. 19.30
Journaal en sport. 20.00 Weer
bericht. 20.05 Cordon bleu.
20.30 Groen licht. 20.50 Vlaan
deren vakantieland. 21.30
Wildlife on One. 21.59 KENO-
uitslagen. 22.00 Ter zake. 22.30
Filmfan: A la belle etoile. 23.55
Coda. 00.00-02.00 Doorlopende
herhaling van Ter zake.
OMROEP ZEELAND
07.05 uur Omroep Zeeland
Ochtendeditie.
08.10 uur De Agenda.
08.12 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
08.32 uur Vervolg Omroep Zee
land Ochtendeditie met onder
meer Actualiteitenquiz.
09.05 uur Muziek door de
week.
10.05 uur ZWEMER. Program
ma over de Zeeuwse taal met
Jan Zwemer.
11.05 uur 'n Uurtje Bert. Geva
rieerd programma.
12.05 uur Omroep Zeeland
Middageditie.
13.10 uur De Agenda.
13.12 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
13.35 uur De Passage. De cultu
rele agenda voor Zeeland:
weekend-activiteiten.
14.05-16.00 uur Muziek in be
drijf. Verzoekplaten van
Zeeuwse bedrijven en instel
lingen.
16.03 uur Zeeuwse Kringen,
politiek café live vanuit Desa-
finado in Middelburg.
17.05 uur Omroep Zeeland
Avondeditie.
17.35 uur Zeeuws Diep. Discus
sieprogramma live vanuit
Desafinado in Middelburg.
Vandaag met het Journalisten
forum.
18.10 uur De Agenda.
18.11 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
Op de heljC uren en om 07.30,
08.30, 12.30, 13.30, 17.30 en
18.30 uur NOS-nieuwsbulletin.
De klederdracht is zo goed als verdwenen. De streektaal bestaat nog, maar kan best een steuntje in de rug gebruiken(Foto: Joop van
Houdt)
BROUWERSHAVEN - Het dialect ofwel de
streektaal staat centraal tijdens de jaarverga
dering van de Vereniging Stad en Lande op vrij
dag 22 november in het Tonnenmagazijn in
Brouwershaven. M. J. Th. Adler vertelt over
zijn werk aan het supplement bij het woorden
boek der Zeeuwse dialecten. J. Zwemer, die
voor Omroep Zeeland een programma in en
over dialect verzorgt,vertelt Zeeuwse verhalen.
Je eigen dialect, de taal van de
streek waar je woont, hoort bij
die streek en dus bij haar inwo
ners. Het is niets om je voor
te schamen volgens Henk Kes-
teloo, Tineke Deurloo, Arie
Damman, Jannie Bil en Joost
Rotte van de Commissie
streektaal van Stad en Lande.
Commissaris van de Koningin
in Zeeland Van Gelder noemde
streektaal zaterdag tijdens de
Zeeuwse dialectdag in Kapelle
'een onmisbaar deel van onze
cultuur en een onmisbaar deel
van ons leven.' Een omschrij
ving waar de commissie
streektaal zich helemaal in
kan vinden. Zelf timmeren de
mensen van de commissie dit
jaar precies tien jaar aan de
weg. De hoofddoelstelling van
de commissie streektaal: het
bevorderen van uitgaven in de
streektaal.
Dat is de commissie - op be
scheiden schaal - gelukt. Er
verscheen een bundel met 'Ver-
aelen van't eiland' de jeugd
herinneringen van een Brou-
wenaar werden opgetekend in
het boekje Keesje Bender en er
werd een muziekcassette vol-
gezet met 'het lied van ons ei
land'. Momenteel wordt hard
gewerkt aan boek over en met
het werk van de vorig jaar
overleden dialectschrijver/
zanger Ad Leijdekkers.
Verder werden dialectmid
dagen georganiseerd en hield
de commissie zich bezig met
het ontwikkelen van een pro
ject onderwijs en streektaal/
thuistaal.
„Wij vinden eigenlijk dat elk
kind twee talen moet spreken:
de standaardtaal en de
thuistaal," legt Damman uit.
Volgens hem en de andere le
den van de commissie is het
•door valse schaamte dat veel
kinderen hun dialect naar ach
teren schuiven en de stan
daardtaal - de omschrijving
Algemeen Beschaafd Neder
land neemt men liever niet in
de mond - bezigen. Zowel op
school als thuis terwijl het
daarbij soms zelfs gaat om kin
deren wiens ouders geboren en
getogen Zeeuwen zijn die on
der elkaar de eigen streektaal
gebruiken.
Gepest
„Je wordt er soms mee ge
pest," weet Deurloo. „Ik heb
het ook wel gehad dat iemand
om een tolk begon te roepen
toen ik iets in het Zeeuws zei.
Dan vertel ik het verhaal nog
een keer maar dan in het Hol
lands."
Genoemd onderwijsproject
leed toen schipbreuk door ge
brek aan medewerking vanuit
de provincie. „Misschien dat
men er nu, gezien wat Van Gel
der er in Kapelle over zei, wel
voor in ishet plan ligt er in ie
der geval," aldus Damman.
„Ons eerste doel is nu om ver
der te werken aan het boek
over het werk van Ad Leijdek
kers." Wanneer dat boek op de
markt komt is volgens de le
den van de commissie nog niet
te zeggen. Gehoopt wordt dat
het volgend jaar tijdens de der
de editie van de Week van het
Zeeuwse boek gepresenteerd
kan worden.
Veel materiaal
Voorlopig heeft de commissie
nog meer dan voldoende te
doen. Behalve het boek over
Arjoan, zoals het pseudoniem
van de dialectschrijver luidde,
gaan de gedachten uit naar een
vervolg op Veraelen van 't ei
land. „Er is nog heel veel mate
riaal. dat moet zeker lukken,"
aldus Damman. Ook bezint de
werkgroep zich op nieuwe ma
nieren om de streektaal niet
ZIERIKZEE - De openbare bi
bliotheek De Stolpe in Zierik-
zee wil haar boek-aan-huis-
dienst uitbreiden. Tevens
kunnen lezers gebruik maken
van de 'bestseller-service'.
In veel gevallen worden fami
lie, vrienden of buren inge
schakeld om voor de lezers die
aan huis zijn gebonden biblio
theekboeken mee te brengen.
Als die mogelijkheid er niet is,
kan de bibliotheek zorgenvoor
bezorging aan huis. De boeken-
dienst aan huis is bedoeld voor
mensen die niet (meer) zelf
naar de bibliotheek kunnen
komen.
Bijvoorbeeld gehandicapten,
ouderen en langdurig zieken.
In de praktijk is gebleken dat
juist deze groep mensen be
hoefte heeft aan afleiding en
ontspanning via boeken. De bi
bliotheek is in 1995 gestart met
de boek-aan-huisdienst. In
middels maken acht lezers ge
bruik van deze service. Mensen
verloren te laten gaan en le
vend te houden. Naast de dia-
lectdagen denkt men bijvoor
beeld aan vertelavonden
waarbij in het Zeeuws verha
len worden verteld. In Zeeuws-
Vlaanderen gebeurt dat volop
en volgens de leden van de
commissie is het erg succesvol.
Dat het Zeeuws niet dood is
staat voor de commissie als een
paal boven water. „Het aardi
ge is dat je ziet dat terwijl veel
Zeeuwse kinderen Hollands
praten er in de muziek juist
een tendens is om in dialect te
zingen. Denk maar aan groe
pen als Normaal en Row wen
Hèze en - dichter bij huis - Sur
render. Die zingen in dialect en
hebben veel succes
die belangstelling voor deze
dienstverlening hebben, kun
nen zich opgeven bij biblio
theek De Stolpe in Zierikzee.
Lezers van de bibliotheek kun
nen vanaf 1 november gebruik
maken van de 'bestseller-ser
vice'. Tegen betaling van extra
leengeld kunnen voortaan
nieuwe boeken geleend wor
den, zonder ze te reserveren.
Deze service is in het leven ge
roepen om meer mensen gele
genheid te geven snel een
nieuw boek te lenen of een
boek dat in de belangstelling
staat.
Recente uitgaven waarvoor
veel interesse is, moesten voor
heen vaak gereserveerd wor
den. In sommige gevallen kon
de wachttijd oplopen tot zelfs
een halfjaar,
Bestsellers komen op een apar
te plaats te staan en kunnen
voor een week worden ge
leend. Dit in tegenstelling tot
gewone uitleningen, die maxi
maal drie weken duren.
De Schouwse band Crosshead and the Southside Horns zakt af naar het zuiden. Zondagmiddag
10 november staat het achtkoppige orkest op het podium van café t Schuttershof in Middelburg.
Aanvang 16.30. Naar aanleiding van dit optreden in de hoofdstad verwacht de band vaker te kun
nen spelen op Walcheren en de Bevelanden. (Foto: Vakfotografie Riny Sluis)
