Belangrijkste punten van
het kabinetsbeleid in 1997
Zalm constateert tevreden een
wezenlijke kentering ten goede
Gezin doet het goed
Meer geld
voor zorg
Bouwen
op het water
Beroepsleger
wil nieuwe
gedragscode
Landbouw
bolwerk
mannen
Jeugd-en
zedenpolitie
versterken
Natuur ook boeren-zaak
Verkoop van huurwoningen
Hogere gemeenteheffingen
Haast met rekeningrijden
Alleen tweemaal modaal met kinderen'' levert in
Daling aantal uitkeringen en hoogte overheidsschuld
1
1
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1996 NR 26045
7
DEN HAAG (ANP) - Het kabi
net trekt in 1997 ruim 1,7 mil
jard gulden meer uit voor de
zorgsector dan in 1996.
Een deel van dit bedrag, 735
miljoen gulden, vloeit voort
uit het regeerakkoord waarin
is afgesproken dat de sector
jaarlijks met 1, 3 procent mag
groeien. Voor 1997 is er meer
geld beschikbaar voor de
thuiszorg, voor nieuwe medi
cijnen en verslavingszorg.
DEN HAAG (ANP) - Minister
De Boer (VROM) wil de be
perkte ruimte in het volle Ne
derland efficiënter gebruiken.
Meer dan nu moet er gebouwd
worden onder de grond, op het
water en boven bestaande in
frastructuur.
Bedrijfsterreinen kunnen vol
ler, bioscopen en winkelcentra
onder de grond, onbenutte ha
vens gedempt en boven ran
geerterreinen kan best worden
gebouwd. Overkluizen" heet
dat netjes.
Tijdens de toelichting op haar
begroting liet de minister blij
ken dat de onderbenutte
ruimte" in Nederland haar zor
gen baart. De ruimtelijke orde
ning in Nederland verdient
dan ook veel aandacht.
DEN HAAG (ANP) - „De pro
fessionele militair is meer dan
een burger in uniform," stelt
minister Voorhoeve van De
fensie in zijn begroting voor
1997.
Nu met het vertrek van de laat
ste dienstplichtigen het leger
slechts uit beroeps bestaat,
stelt Defensie het komend jaar
een gedragscode op waarin de
bijzondere positie van militai
ren is vastgelegd.
Militairen dienen opdrachten
correct, gedisciplineerd en in
teger uit te voeren en zorgvul
dig om te gaan met de bevoegd
heden en middelen van de
krijgsmacht. Uit hun houding
en gedrag moet zelfrespect en
respect voor de medemens
spreken. Met hun opstelling
dienen zij de geloofwaardig
heid van de Nederlandse
krijgsmacht ook internatio
naal te steunen.
DEN HAAG (ANP) - In
zijn recente Emancipa
tienota brak landbouw
minister Van Aartsen ge
passioneerd een lans
voor meer invloed en
aandacht voor vrouwen
in agrarische bestuursor
ganisaties, maar ook in
eigen huis valt voor het
„zwakke geslacht" nog
veel te winnen.
Het aantal vrouwelijke
landbouw-ambtenaren,
met circa 25 procent van
het personeelsbestand
toch al niet uitzonderlijk
hoog, is het afgelopen
jaar zelfs licht gedaald.
Dat blijkt uit de nieuwe
begroting van het minis
terie van Landbouw, Na
tuurbeheer en Visserij.
„Dat is zorgwekkend",
erkent minister Van
Aartsen in een reactie.
„Landbouw is een depar
tement waar traditioneel
al niet zoveel vrouwen
werken. Maar dat is een
impuls om er wat aan te
doen."
DEN HAAG (ANP) - De minis
ters Dijkstal (Binnenlandse
Zaken) en Sorgdrager (Justi
tie) willen extra investeren in
de kwaliteit van de recherche.
De recherchefunctie moet vol
gens de ministers liefst in alle
geledingen van de politie aan
wezig zijn, want opsporing is
vaak zeer afhankelijk van in
formatie „van de straat".
Bijzondere aandacht gaat uit
naar de jeugd- en zedentaak
van de politie, actueel in het
licht van schokkende zeden
zaak in België. Vóór het eind
van 1998 willen de bewindslie
den in elk korps „een herken
bare organisatie", die kan sa
menwerken met andere
organisaties op het terrein van
jeugd en veiligheid.
DEN HAAG (ANP) Minister
Van Aartsen (Landbouw) wil
boeren een grotere rol geven in
het natuurbeheer. De traditio
nele natuurorganisaties, zoals
Natuurmonumenten en Staats
bosbeheer, krijgen minder
ruimte. Dat blijkt uit de begro
ting van het ministerie van
Landbouw, Natuurbeheer en
Visserij.
Die accentverschuiving heeft
ook financiële consequenties.
Op de aankoop van natuurter
reinen door de Staat bezuinigt
de minister volgend jaar 1 mil
joen gulden. Ook voor het op
kopen van boerenland door
gesubsidieerde natuurorgani
saties is in 1997 minder geld
(circa 3 miljoen gulden) be
schikbaar. Dat betekent dat
zo'n 200 hectare minder dan
oorspronkelijk voorgenomen,
kan worden aangeschaft. Na
volgend jaar wordt zelfs jaar
lijks 600 hectare minder ver
worven.
Daar staat tegenover dat Van
Aartsen volgend jaar wil
voortborduren op de experi
menten met boerennatuur, zo
als die momenteel lopen in
Friesland, Boekelerhoek, Win
terswijk en de Alblasser-
waard. Daar besteden agra
riërs, die gewoon blijven door-
boeren, als neven-activiteit
aandacht aan het beheer van
bosjes of andere stukjes na
tuur op hun land.
„De versterkte aandacht voor
natuurbeheer door particulie
ren is een consequente uitwer
king van mijn zoeken naar een
verbinding tussen landbouw
en natuur", aldus de minister.
Het natuurwerk zou de agra
riërs extra inkomsten kunnen
opleveren.
LTO
De landelijke boeren- en tuin
dersorganisatie LTO-Neder-
land is blij met het plan van
landbouwminister Van Aart
sen om boeren meer in te scha
kelen bij natuurbeheer. Maar
dat voornemen moet snel meer
handen en voeten krijgen, stelt
de organisatie in een reactie.
„Als nieuwe impuls voor plat
telandsontwikkeling biedt na
tuurbeheer door boeren zeker
mogelijkheden, al mogen ver
wachtingen als invulling op
het inkomen van agrarische
ondernemers niet overschat
worden."
DEN HAAG (ANP) - De
meeste gezinnen in Neder
land zijn goed in staat om
hun kinderen te verzorgen
en op te voeden.
De taak van de overheid is
het scheppen van gunstige
voorwaarden als onderwijs
en jeugdhulpverlening. Al
leen in die situaties waar
gezinnen het zelf niet meer
aankunnen, moet de over
heid in het uiterste geval ac
tief ingrijpen. Dit staat in
de notitie Gezin van staats
secretaris Terpstra (Wel
zijn).
De primaire verantwoorde
lijkheid voor opvoeding en
verzorging van kinderen,
ligt bij de ouders. Maar
die verantwoordelijkheid
wordt steeds meer gedeeld
met anderen zoals de
school, vereningingen en
opvanginstellingen. Ook de
media en commercie lijken
hun invloed op het opvoe
dingsproces te vergroten,zo
stelt het kabinet. Uit onder
zoek blijkt dat het Ne
derlandse gezin, ondanks
maatschappelijke verande
ringen als emancipatie, in
dividualisering en toegeno
men welvaart, over het
algemeen in evenwicht is
gebleven.
Kwaliteit
Overheidsbemoeienis is
volgens de notitie te recht
vaardigen omdat investe
ren in het gezin ertoe leidt
dat de kwaliteit van de sa
menleving verbetert. Ook
heeft de overheid een zorg
plicht voor zwakkeren. Het
Sociaal Cultureel Planbu
reau gaat een onderzoek
uitvoeren naar de maat
schappelijke positie van ge
zinnen. A.
DEN HAAG (ANP) - Het kabi
net zal de komende jaren de
verkoop van sociale huurwo
ningen aan huurders aanmoe
digen.
Volgens staatssecretaris Tom
mei van Volkshuisvesting be
vordert het eigen woningbezit
de betrokkenheid van bewo
ners bij hun buurt. Het draagt
ook bij aan de leefbaarheid in
wijken. Dit staat in de begro
ting van Tommei.
De staatssecretaris wil dat bin
nen vijftien jaar minstens
200.000 sociale huurwoningen
worden verkocht. Huurders
kopen nu jaarlijks ongeveer
7000 van deze woningen. Tom
mei wil dat dit aantal stijgt tot
minimaal 14.000 per jaar.
Verheugd
Tommei is verheugd dat de wo
ningcorporaties zelf uitgaan
van 17.000 woningen per jaar.
De totale verkoop zal straks
19,8 miljard gulden opbrengen,
""waarvan na aftrek van kosten
10,3 miljard overblijft. De cor
poraties mogen dit geld aan
wenden om deels onrendabele
investeringen te doen, zoals
het verrichten van groot (ach
terstallig) onderhoud.
DEN HAAG (ANP) - De op
brengsten van gemeentelijke
heffingen zijn de afgelopen ja
ren aanmerkelijk toegenomen.
Zij stegen van 5,4 miljard gul
den in 1990 tot 9,2 miljard in
1996. De stijging van de lokale
lastendruk is voornamelijk
veroorzaakt door milieumaat
regelen van de rijksoverheid.
Dat blijkt uit de Nota Lokale
Lastendruk van de staatssecre
tarissen Vermeend van Finan
ciën en Van de Vondervoort
van Binnenlandse Zaken. De
stijging deed zich vooral voor
in de rioolrechten en de reini
gingsheffing.
Volgens Van de Vondervoort
leert de ervaring dat gemeen
ten over het algemeen netjes
omgaan met de lastendruk. De
onroerendezaakbelasting (ozb)
is, los van prijsstijgingen van
de woningen, reëel met jaar
lijks slechts 0,2 procent om-
hooggegaan.
Gemiddeld betaalde een gezin
in Nederland 962 gulden aan
gemeentelijke lasten. De ver
schillen per gemeenten zijn
echter aanzienlijk. Volgens
Van de Vondervoort is de ver
wachting gerechtvaardigd dat
de verschillen sterk zullen af
nemen door de nieuwe verdeel
sleutel voor de rijksbijdragen
aan de gemeenten.
OZB
Het kabinet wil de gemeenten
te hulp komen bij het beheer
sen van de lastendruk. In de
ozb wil de regering onder
scheid mogelijk maken tussen
woningen en niet-woningen.
Ook wil het kabinet dat
schoksgewijze verhogingen
van de ozb worden voorko
men.
ritsma geeft in haar beleidsno
ta Samen werken aan bereik
baarheid" wel aan dat reke
ning rijden een noodzakelijk
middel is om de files in de
Randstad tegen te gaan en de
verkeersstromen te sturen. De
economische schade door files
en langzaam rijdend autover
keer bedroeg vorig jaar 1.5 mil
jard gulden.
DEN HAAG (ANP) Het kabi
net wil er in de strijd tegen de
files alles aan doen om reke
ning rijden voor 2001 in te voe
ren.
Minister Jorritsma van Ver
keer tempert echter al te hoge
verwachtingen. Ze noemt de
opgave zeer moeilijk en wei
gert dan ook „enige garantie"
af te geven aan de Tweede Ka
mer. Een tijdwinst van moge
lijk één jaar en meer zit er niet
in, zo stelt Jorritsma in een
toelichting op haar begroting.
De minister meent dat reke
ning rijden op technische gron
den nauwelijks eerder is in te
voeren. Ook wil zij dat alle Eu
ropese landen meedoen. Jor-
Tolsysteem
Het gaat bij rekening rijden
om een elektronisch tolsys-
teem voor weggebruikers die
tijdens de ochtendspits de
drukke autosnelwegen rond
om de stadsgewesten (de vier
grote steden) gebruiken.
Het kabinet pakt de misdaadbestrijding intensiever aan. Er komen 1000 agenten bij. (Foto: Joop van Houdt)
DEN HAAG (ANP) - Hier volgen de belangrijk
ste maatregelen van het paarse kabinet in 1997.
De maatregelen staan in de Miljoenennota die
vandaag, Prinsjesdag, is gepresenteerd.
- Het arbeidskostenforfait (de
fiscale aftrek voor werkenden)
stijgt van 8 naar 10 procent,
met een maximum van 2562
gulden. Het belastingdeel van
het tarief in de eerste schijf
daalt met 1,3 procent. De twee
de belastingschijf wordt met
3350 verlengd. De sociale uit
keringen volgen de gemiddel
de loonstijging.
- Hierdoor blijft de koopkracht
van vrijwel iedereen op peil.
Huishoudens met een mini
mumloon en alleenstaande
aow'ers gaan er zelfs licht op
vooruit. Alleen de categorie
„tweemaal modaal met kinde
ren" levert iets in.
- Het financieringstekort daalt
tot 2,2 procent van het bruto
binnenlands product. De
staatsschuld gaat met 2,5 pro
cent omlaag naar 76,2 procent.
Nederland kwalificeert zich
hierdoor zo goed als zeker voor
de Economische en Monetaire
Unie, waarvoor 1997 het „exa
menjaar" is.
- De lastendruk daalt volgend
jaar met ongeveer een miljard.
Ook het bedrijfsleven profi
teert hiervan. De belastingaf
trek voor bedrijven die een
werknemer tegen maximaal
115 procent van het minimum
loon in dienst nemen stijgt van
ruim 1100 tot 2000 gulden per
jaar. De maatregel is bedoeld
om meer laaggeschoolden aan
een baan te helpen. De werkge
legenheid stijgt met ruim
100.000 banen.
- De extra opbrengst die de fis
cus volgend jaar krijgt door de
hertaxatie van koopwoningen,
wordt teruggesluisd naar de
huiseigenaren. Het huurwaar
deforfait daalt daardoor van
2,8 naar 2,1 procent.
- De accijns op een pakje siga
retten en shag gaat met 42,5
cent omhoog, de prijs voor de
consument stijgt daardoor, in
clusief btw, met twee kwart
jes. De opbrengst van deze
maatregel komt in de schatkist
en zal voor lastenverlichting
worden gebruikt.
- Het departement van Volks
gezondheid krijgt 376 miljoen
extra. Dat heeft daardoor meer
beschikbaar voor de thuiszorg
en de vergoeding van nieuwe
medicijnen.
- De accijns op een liter benzine
gaat met 11 cent omhoog. In
clusief btw en inflatiecorrectie
komt de prijs aan de pomp
daardoor 15 cent per liter ho
ger uit. Ook de accijns op die
sel en lpg neemt toe, respectie
velijk met 5 en 8 cent. De
opbrengst van deze maatrege
len, bedoeld om het autoge
bruik terug te dringen, wordt
aan
de autobezitter teruggegeven.
Dat gebeurt door een verlaging
van de motorrijtuigenbelas
ting. Voor automobilisten die
op benzine rijden bedraagt die
123 gulden per jaar en voor mo
torrijders 31 gulden. Voor be
stelwagens is de verlaging 178
gulden. Dieselrijders hoeven
98 gulden minder af te dragen.
Lpg-rijders kunnen (afhanke
lijk van de installatie) 188 of
438 gulden op zak houden.
- Vanaf augustus 1997 moeten,
ook scholieren die na 1 augus
tus 16 jaar worden lesgeld be
talen. Het gaat maximaal om
drie kwartalen, ofwel 1122 gul
den. Dit levert een bezuiniging
op van 50 miljoen gulden. De
lagere inkomens krijgen de ex
tra kosten gecompenseerd.
- De misdaadbestrijding wordt
geïntensiveerd. Er komen 1000
agenten en ruim 1500 cellen
bij.
Naast de begroting voor vol
gend jaar kwam het kabinet
vandaag Prinsjesdag met plan
nen en beleidsnota's voor de
wat langere termijn. Zo krijgt
minister Jorritsma van Ver
keer de komende jaren 2 mil
jard extra om de bereikbaar
heid te verbeteren, vooral in
de Randstad. Haar collega De
Boer van Milieu mag 750 mil
joen uitgeven om de uitstoot
van kooldioxide (onder meer
uitlaatgaassen) terug te drin
gen.
Pensioenen
Tot slot ontvouwt het kabinet
zijn ideeën over de toekomst
van de sociale zekerheid. Het
wil onder meer de pensioenen
versoberen door de fiscale af
trek van pensioenpremies te
beperken tot het zogeheten
middelloonniveau. Dat bete
kent dat een pensioen (inclu
sief aow) nog slechts 70 procent
bedraagt van wat een werkne
mer tijdens zijn loopbaan ge
middeld heeft verdiend. Op dit
moment kennen de meeste
pensioenfondsen nog het
(duurderè) eindloonsysteem,
waarbij het pensioen 70 pro
cent is van het laatstverdiende
loon.
waardoor volgend jaar de uit
keringen opnieuw aan de lo
nen kunnen worden gekop
peld.
Met de- sanering van de over
heidsfinanciën gaat het even
eens naar wens. Het financie
ringstekort daalt volgend jaar
naar 2,2 procent van het bbp.
De staatsschuld gaat met 2,5
procent omlaag naar 76,2 pro
cent. „Een buitengewoon nette
prestatie", aldus Zalm. Van
die 2,5 procent werkt overi
gens 1,5 procent structureel
door. Het restant betreft een
eenmalige korting van de
staatsschuld.
Zalm gaat ervan uit dat Neder
land zich met de cijfers voor fi
nancieringstekort en staats
schuld kwalificeert voor de
Economische en Monetaire
Unie (EMU), waarvoor 1997
het examenjaar is. Volgens de
EMU-normen mag het finan
cieringstekort niet hoger zijn
dan 3 procent, terwijl de
staatsschuld in „bevredigend
tempo" moet dalen naar 60
procent.
Lasten
Om de werkgelegenheid te sti
muleren verlaagt het kabinet
de lasten voor burgers en be
drijven volgend jaar met circa
1 miljard gulden. Daarmee
wordt het in het regeerak
koord beloofde bedrag van 9
miljard gulden aan lastenver
lichting tot 1998 zelfs nog iets
overschreden.
Mede door de gunstige werkge
legenheidsontwikkeling daalt
in 1996 het totaal aantal uitke
ringen voor het eerst in lange
tijd. Er kwamen weliswaar
26.000 aow'ers bij, maar het
aantal uitkeringen voor men
sen onder de 65 daalde met
60.000. Per saldo werden er dus
34.000 minder uitkeringen toe
gekend. Het saldo was in 1995
nog negatief (15.000 meer uit
keringen).
De bedrijvigheid in Nederland neemt toe. constateert minister Zalm tevreden. (Foto: Marijke Fol-
kertsma)
DEN HAAG (ANP) - Het gaat eindelijk weer de
goede kant op met de Nederlandse economie en
werkgelegenheid. „Na een lang en vaak pijn
lijk proces van aanpassing is nu belangrijke
vooruitgang geboekt," schrijft minister Zalm
van Financiën in de Miljoenennota 1997. Bij de
twee belangrijkste knelpunten, het grote aan
tal uitkeringen en de hoge overheidsschuld,
treedt „na vele jaren" een „keer ten goede op".
De Nederlandse economie
groeit momenteel harder dan
in de andere Europese landen,
blijkt uit de Miljoenennota.
Dit jaar bedraagt de groei 2,5
procent van het bruto binnen
lands product (bbp). Voor vol
gend jaar wordt een toename
van 2,75 procent verwacht. Het
aantal banen groeit zowel dit
als volgend jaar met ruim
100.000. De doelstelling van
het regeerakkoord (350.000 ba
nen erbij in 1998) wordt in 1997
al ruimschoots bereikt. Vol
gend jaar komt de teller zelfs
op 390.000 banen (inclusief hele
kleine baantjes).
De regering waarschuwt op dit
gebied wel voor „zelfgenoeg
zaamheid". De gunstige ont
wikkeling op het gebied van de
werkgelegenheid is niet alléén
het gevolg van het scheppen
van nieuwe banen, maar
„vooral ook" van een toename
van deeltijdwerk.
Al met al leveren de gunstige
ontwikkelingen grote meeval
lers in de sociale zekerheid op.
Die zullen deze kabinetsperio
de naar verwachting oplopen
tot 2,4 miljard. Ook de verhou
ding tussen werkenden en niet-
werkenden verbetert sterk,
