Expositie Elly Mes
en bij FNV pakken ze de Wim
Sirius in Colijnsplaat
RECHTER STEELE
Boek op stapel over het fenomeen bedrijfstaal
Auto geheel
uitgebrand
Diefstal uit
bungalow
IA - OVERZICHT
4
1
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Thuistaal: Maakmensen eten vaak wieletjesworst met blote thee. (Archieffoto)
EINDHOVEN (ANP) - Feyenoorders hebben re
gelmatig last van Brampijn, bij de FNV pakken
ze de Wim en medewerkers van de Nederlandse
Taalunie biloën als dat nodig is. De Eindhoven-
se tekstwetenschapper Wim Daniëls (41) die dit
soort „bedrijfstaal" verzamelt, publiceert er
dit najaar een boek over. Eerder al verschenen
van zijn hand twee boeken over „thuistaal".
Een derde moet volgend voorjaar van de persen
rollen.
.Brampijn, genoemd naar de
conditietrainer van de Rotter
damse voetbalclub, is pijn die
je al voelt voordat ie er werke
lijk is. Met de Wim bedoelen ze
bij de FNV de dienstauto. De
uitdrukking stamt nog uit de
tijd dat Kok er de baas was. En
biloën staat voor bilateraal
overleg", legt Daniëls uit. Het
zijn maar een paar voorbeel
den, de werkelijke lijst beslaat
vele duizenden woorden en uit
drukkingen.
Daniëls, die zichzelf een taai
maniak noemt, houdt zich
sinds enkele jaren intensief be
zig met de „thuistaal". Dat
zijn woorden en uitdrukkin
gen die in een gezin of huishou
den zijn verzonnen en ook al
leen daar worden gebruikt.
Een soortgelijke omschrijving
hanteert hij voor uitingen in de
„bedrijfstaal", waar hij mo
menteel naarstig naar op zoek
is.
„Ze leveren allebei een verrij
king van de Nederlandse taal
op. Er komen zoveel woorden
bij. Soms blijven die tientallen
jaren bestaan, dan weer ver
dwenen ze vrij snel. Dat maakt
niet uit." Dankzij de boeken
van dé Eindhovenaar blijft hoe
dan ook een groot deel van de
nieuwe woordenschat be
waard.
Belgenkaas
Uit zijn eerdere boekjes over
het fenomeen zijn moeiteloos
prachtige voorbeelden te ha
len: Belgenkaas voor belegen
kaas, blote thee voor thee zon
der melk en suiker, fluitschijt
voor diarree, maakmensen
voor bouwvakkers en wiele
tjes worst voor grove cerve-
laat. Soms voorzien nieuwe
woorden in een behoefte en be
schrijven ze een situatie waar
voor geen ander Nederlands
woord voorhanden is.
„Zwaaithee is zo'n woord",
zegt Daniëls. „Daarmee doelde
het betreffende gezin op thee,
aangelengd met koud water
om het snel drinkbaar te ma
ken. De vader van het gezin
waar dit woord is ontstaan,
had 's morgens altijd haast.
Hij dronk zo zijn thee. Daarna
vertrok hij, onderwijl zwaai
end naar de thuisblijvers."
Lekker voelen
Bijna elk huishouden kent wel
voorbeelden van „thuistaal",
hoewel veel mensen dat niet
beseffen, is zijn ervaring. De
Eindhovense tekstweten
schapper denkt dat vooral in
gezellige gezinnen veel nieuwe
woorden en uitdrukkingen
ontstaan. Dat gevoel is ten
aanzien van bedrijven nog
sterker. „Vooral in onderne
mingen waar de mensen zich
lekker voelen, ontstaat een
heel eigen vocabulair."
Daniëls ontdekte dat gezinnen
soms zelf lange lijsten hebben
gemaakt van hun eigen
„thuistaal". Eyenzo gebeurt
dat met „bedrijfstaal", een én
kele keer bij wijze van grap,
dan weer serieus bedoeld om
nieuwe werknemers sneller
wegwijs te maken. De Eindho
venaar blijft verzamelen en
publiceren, net zoals zijn grote
voorbeeld Nico Scheepmaker
dat deed. „Die is er ooit mee
begonnen. Dankzij zijn publi
caties kreeg hij steeds nieuwe
woorden en uitdrukkingen
toegestuurd. Zo gaat het ook
met mijn boeken. Zodra er een
nieuw uit is, stromen de brie
ven binnen."
Werk-woorden
De tekstwetenschapper publi
ceerde tot nu toe 22 boeken,
waaronder een paar romans
voor kinderen. Het merendeel
gaat echter over taal en daar
aan verwante onderwerpen.
Dit najaar verschijnt van zijn
hand niet alleen het boek over
„bedrijfstaal" dat vermoede
lijk „Werk-woörden" gaat he
ten, maar ook een verhalen
bundel voor jongeren en een
kritisch boek over de nieuwe
spelling.
Voor dat laatste interviewde
de auteur vrijwel iedereen die
daar verantwoordelijk voor is.
Hij kwam daarbij tot een op
merkelijke conclusie:' „Ieder
een vindt die spelling slecht,
ook de bedenkers. Ze vonden
de opdracht te beperkt en de
tijd te kort. Alleen wat staats
secretaris Nuis ervan vindt
weet ik niet. Die wilde niet
met me praten."
WESTENSCHOUWEN - Dins
dagavond om 22.33 uur werd
melding gemaakt van een au
to, die in brand stond in de
sloot aan de Westboutweg in
Westenschouwen.
Ter plaatse bleek dat het voer
tuig volledig was uitgebrand.
Er waren geen personen bij
aanwezig. Er wordt een nader
onderzoek ingesteld.
COLIJNSPLAAT - Het actie
schip de Sirius van Greenpeace
is op donderdag 5 en vrijdag 6
september te bekijken in de
haven van Colijnsplaat.
De Sirius doet deze zomer di
verse Nederlandse havens aan
met een expositie over de
Noordzeevisserij. De beman
ning van de Sirius houdt
tevens open schip. Een rondlei
ding over dit varende actie
museum geeft bovendien in
zicht in de geschiedenis van de
scheepvaart en in 25 jaar actie
voeren door Greenpeace.
Voor kinderen is aan boord de
gelegenheid om hun 'wens
voor een vis' (wish for fish)
creatief vorm te geven. De Siri
us begint zijn zomertoernee
zaterdag 17 augustus op de
Waddeneilanden en zakt ver
volgens af naar Zeeland, waar
de boot van 31 augustus tot en
met 3 september ook in Bres-
kens is te bezoeken.
WESTERSCHOUWEN - In een
bungalow aan de Hogeweg in
Westerschouwen werd dins
dagavond ingebroken met het
forceren van een deur.
Weggenomen werden een vi
deocamera, twee fototoestel
len, paspoorten, rijbewijzen,
bankpassen, kleding en een
onbekende hoeveélheid aan
geld.
Iedereen heeft wel eens wat, de mens
is nu eenmaal een uiterst gevoelig in
strument en dit openbaart zich vooral
om en nabij de middelbare leeftijd,
de periode naar de bedaagdheid. Er
schijnt geen ontkomen aan.
De krampen vermeerden en vererger
den, verstilden soms dagenlang. Ik
bestreed ze met mijn wil. Ten laatste
werden ze mij de baas. De specialist
onderzocht me. Hospitaal. Narcose.
Operatie.
Vol vertrouwen in de hedendaagse
chirurgie capituleerde ik. Ik zou de
heren rustig laten betijen.
De narcose.
Zij is het sterven in de duur van een
weerlichtschicht, een deel van een se
conde, ze was voor mij: het opgesto
ten worden in een extase, stil en won
derbaarlijk en groots. Ik verspatte
met ziel, geest en lichaam in het Niets
- als een zeepbel. Het was: een zeepbel
geworden zijn, brekend in een onein
dige ruimte en dit breken vormde de
eigenlijke gewaarwording, de pretti
ge dood waarop ik zinspeelde.
Waarom lieten de chirurgen mij ont
waken. opnieuw de slaaf worden van
mijn ademhaling? Waarom gedroe
gen zij zich niet als de meesterlijkste
aller moordenaars?
Ik heb mijn chirurg niet gevraagd
wat hij aan mij gedaan heeft. De le
gendarische struisvogelaard, de laf
heid, die niemand ons euvel duidt,
kleeft ons allen aan. Ik wilde niets
weten. Ik zou verder leven zonder
door pijnen geplaagd te worden, mijn
taak hervatten, het geluid van mijn
stem de rechtszaal inzenden, oorde
len en veroordelen zoals de Kroon het
vorderde.
Doch er woekerde iets als heimwee in
mijn binnenste, de hunkering naar de
kwart-seconde der narcose, naar de
volkomen dood. Ik vertelde het Alice
Armstrong, die mij bezocht in de zie
kenkamer met de naakte, witte wan
den, het witte bed, de witte stoel en
het witte metalen nachtkastje. Zij
liefkoosde mijn hand. Het was haar
enig antwoord: dat van haar vriend
schap, haar liefde. Ik wist hoe zij
mijn nog liefhad, in de liefkozing heel
haar oude liefde legde en ik heb even
gedacht dat het worden zou zoals
vroeger.
Het is niet gebeurd.
Zij sloot haar liefde weg in de donker
ste hoek van haar hart en ik heb haar
geen vraag gesteld. Het 'andere' gold
mij immers méér, het onsentimentele
mijn onaanrandbaar rechter-zijn.
En hier komt iets als een belijdenis:
Voor mij zijn alle bewegingen van het
leven in de wet besloten. Aan het hart
van het leven ontsprongen, duidt
haar wijsheid de voeten der mensen
de juiste paden. Zonder haar dreigt
de mens verwildering. Zij biedt hem
vrijheid in gebondenheid, wijl hij on
gebonden de vrijheid niet zou weten
te hanteren, hij niet voor zichzelf en
niet tegen het boosaardig geweld van
buiten beveiligd zou zijn, waar die
vrijheid te allen tijde is: een conglo
meraat van goed en kwaad. Zwart en
wit zijn absolute normen, iets wat
men het liefst maar wil vergeten. De
wet is dus star noch dogmatisch. Zij is
de vitale afspiegeling van de maat
schappij. En veel meer dan een af
spiegeling. 'Het recht is het leven,'
heeft de Franse rechtsfilosoof Lermi-
nier gezegd. Hij had gelijk. Honderd
voudig.
Toen eindelijk mijn benen mijn wil
gehoorzaamden - ik had moeten leren
lopen als een kind en schaamde me
voor deze vernedering - stak ik op
aanraden van Alice met haar het Ka
naal over met Normandië als doel.
(wordt vervolgd)
Vrijdag 9 augustus
NEDERLAND 1
07.00 uur NOS-Tekst-tv.
17.10 uur Alles kits. Kinder
programma. Met oml7.l0 Het
wakkere woud; 17.45 Kinderen
van de wereld; 17.47 Help.
18.04 Roseanne. Amerikaanse
comedyserie. Afl. Radio days.
18.31 uur Get the picture. Ken
nisquiz. Presentatie: Judith de
Bruijn.
19.00 uur Leven met de Rijn.
10-delige documentaireserie
over de rivier de Rijn. Afl. 1:
De jonge Rijn,
19.29 uur Zo vader zo zoon.
Spelprogramma. Gast: Marti-
ne van Os. Presentatie: Gregor
Bak.
20.00 uur NOS-Journaal.
20.24 uur NOS-Weerbericht.
20.30 uur De sterkste man van
Nederland. Verslag van de
strijd om de titel Sterkste Man
van Nederland.
21.24 uur Fawlty Towers. En
gelsecomedyserie. Afl. 1: Voor
de 'betere' klasse. Basil Fawl
ty wil publiek van beter ni
veau naar zijn hotel trekken.
21.58 uur Due South. Canadese
actieserie. Afl. 1. Na de dood
van zijn vader levert Fraser,
een Canadese Mountie-politie,
zijn hondeslee in en vertrekt
met zijn dove hond naar de
stad. Daar meldt hij zich bij
Ray Vecchio, een door de wol
geverfde politie-agent
23.32 uur The king of comedy.
Amerikaanse speelfilm uit
1983 van Martin Scorsese.
NEDERLAND2
16.15 uur Kids of animals. Re
portageserie over het werk van
de jeugdafdeling van de dieren
bescherming.
16.34 uur Captain Scarlet. En
gelsepoppenserie. Afl.: Attack
oncloudbase.
17.02 uur Mega top 50. Muziek
programma.
17.31 uur Goud, zilver en brons.
Serie over de Olympische Spe
len.
17.58 uur 2 Vandaag.
Met om:
18.00 uur NOS-Journaal.
18.15 uur Actualiteiten. Pre
sentatie: Marjan Moolenaar.
18.43 uur NOS-Sportjournaal.
18.51 uur NOS-Hoofdpunten
uit het nieuws gevolgd door
het weer.
18.58 uur Post 4. 8-delige docu
mentaireserie over het werk
van de Haagse Vrijwillige
Reddingsbrigade. Afl. 1.
19.26 uur Zoovenirs. Reporta
geserie over Nederlandse die
rentuinen.
19.56 uur Op nieuwe toeren.
Muziekprogramma. Presenta
tie: Albert West.
20.30 uur Good fight. Ameri
kaanse tv-film van John David
Coles. Grace Gragin, eeen suc
cesvolle advocate, krijgt bij
een zaak tegen de tabakindus
trie hulp van haar ex-man.
22.02 uur Naar zee. 5-delige se
rie strandprogramma's over
toeristen en bewoners van een
aantal Nederlandse kustplaat
sen. Afl. 1: Domburg.
22.55 uur De verhuizing, sereie
programma's over verhuizen.
23.24 uur Socutera.
23.28 uur NOS-Journaal
NEDERLAND3
07.00 uur NOS-Journaal.
07.05 uur Klokhuis.
07.30 uur NOS-Journaal.
07.33 uur The wonder years.
08.00 uur NOS-Journaal.
08.05 uur Achtbaan.
08.30 uur NOS-Journaal.
08.35 uur Goud, zilver en
brons.
09.00 uur NOS-Journaal.
09.08 uur Kook tv.
09.29 uur Arena.
10.04 uur Strips en cartoonte
kenen.
10.34 uur Videofilmen. Afl 1:
Camera: het kaders
11.04 uur Charlie Chaplin.
11.13 uur Allemaal familie.
12.00 uur NOS-Journaal.
12.07 uur Kunst te kijk.
13.00 uur NOS-Journaal.
13.08 uur Herexamen.
13.55 uur De wereld van Bou
de wijn Büch.
14.40 uur Socutera.
14.47 uur Ik hou van jou.
15.22 uur Teevee studio.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.07 uur De weldoeners. Fran
se serie. Afl. 6. Nadat de Wel
doeners weerman Jonathan
hebben geattendeerd op het
feit dat de aarde wordt be
dreigd door grote klimaatsver
anderingen, houdt hij er een
emotioneel betoog over op de
televisie.
16.55 uur Kort swingend
zwart. Korte verhalen. Op de
vluchtstrook. Een vrouw die
pech heeft met haar auto krijgt
hulp van een onkende man.
Dat stelt zij bij nader inzien
echter niet op prijs.
17.07 uur Flying doctors. Aus
tralische doktersserie. Afl.:
Beschermengel. Karl Szalins-
ki's rust wordt verstoord door
de komst van twee jonge on
derzoekers, waarvan er één
een ernstige, besmettelijke
ziekte blijkt te hebben.
18.00 uur Villa Achterwerk.
Kindermagazine met om 18.00
Rembo Rembo; 18.02 Rembo
Rembo; 18.04 Rembo Rem
bo; 18.07 De geometrische fa
bels; 18.10 Prullenprut; 18.11
Studio Achterwerk.
18.15 uur Sesamstraat. Kleu
terprogramma. Afl.: Vriend
jes.
18.30 uur NOS-Jeugdjournaal.
18.40 uur Klokhuis. Informa
tief kindermagazine.
19.00 uur Lingo. Woordspel.
Presentatie: Francois Bou-
langé.
19.30 uur Van gewest tot ge
west. Regionaal magazine.
20.00 uur Kids in the hall.
Sketches.
20.29 uur Wat doe jij nou? Spel
programma. Presentatie: Ke-
fah Allush.
21.10 uur The last machine. 4-
delige documentaireserie over
de geschiedenis van de cinema.
Afl. 1.
22.00 uur NOS-Journaal.
22.16 uur NOS-Sportjournaal.
22.34 uur Nova.
23.07 uur Een koffer vol boe
ken. Literair magazine.
23.42 uur NOS-Tekst tv.
VERONICA
07.00 Veronica Call tv: Wek
dienst. 09.00 Winkel van Sin-
kei. 11.00 De droogkap. 12.00
Game time. 14.00 Van 2 tot 4 op
6. 16.00 Classic cartoon. 16.15
Hollywood classics: Border
line. 17.50 Adventures. 18.15
The Simpsons. 18,45 Ricki La
ke. 19.30 Melrose Place. 20.30
Flodder. 21.05 Out of dark
ness. 22.55 Terug naar de kust.
23.50 Live from the house of
blues.
RTL 4
07.00 Ontbijtnieuws. 07.10 Te-
lekids cartoon express: Tjilp.
07.15 Telekids cartoon express:
Bremer stadsmuzikanten.
07.30 Ontbijtnieuws. 07.40 Te
lekids cartoon express: Bre
mer stadsmuzikanten. 08.00
Ontbijtnieuws. 08.08 The bold
the beautiful. 08.30 Ontbijt
nieuws. 08.35 As the world
turns. 09.00 Ontbijtnieuws.
09.10 As the world turns. 09.30
St. Elsewhere. 10.25 The Oprah
Winfrey show. 11.10 Santa
Barbara. 12.00 Lunchkids: 3
little ghosts. 12.30 Lunchkids:
Samourai Pizza Cats. 13.00 De
vakantieman. 14.40 New wil
derness. 15.10 As the world
turns. 16.00 Vier uur nieuws.
16.10 Sisters. 17.00 Vijf uur
nieuws. 17.10 On our own.
17.35 Harry and the Henders
ons. 18.00 Zes uur nieuws. 18.10
Catherine. 18.55 Rad van for
tuin. 19.25 Zomerweerbericht.
19.30 Half acht nieuws. 20.00
The bold the beautiful. 20.30
Karaoke op 4. 21.35 North
south. 22.30 Nurses. 23.00 Lale
nieuws, sport en weer. 23.45
Goede tijden, slechte tijden.
00.10 Goede tijden, slechte tij
den. 00.35 Goede tijden, slechte
tijden. 01.00 Nachtprogram
ma.
RTL 5
17.15 Summer Time. 18.05 The
A-team. 19.00 Bajes 010. 19.30
Denktank. 20.00 Seinfeld.
20.30 De camping. 21.00 Mid
night Matinee. 22.45 Ricki La
ke. 23.30 The Red Monks. 01.20
N achtprogramma
SBS6
15.15 Hart van Nederland. 15.35
Mannix. 16.25 Days of our lives.
17.10 Pacific drive. 17.35 21
Jump Street. 18.30 Van onze
verslaggever. 18.55 Kripto.
19.25 Over de roooie. 19.55
Goudkust. 20.25 Ajax-Juven-
tus. 22.30 Hart van Nederland.
22.50 Kripto. 23.00 Hot line:
Pick-up girls. 00.15 Days of our
lives. 01.00 Horoscoop jour
naal.
BRT 1
17.35 Het capitool. 18.00 Jour
naal. 18.10 Mooi en meedogen
loos. 18.35 Buren. 19.00 Zonne
kloppers. 19.25 Paardenkoer-
sen. 19.30 Journaal en sport.
19.58 Weerbericht. 20.00 Het
pleintje. 20.25 Fienacolada.
21.00 De muziekdoos. 21.35 The
tender. 23.05 Journaal en
sport. 23.33 Weerbericht. 23.50
Film fan: Swing Kids. 01.25
Doorlopende herhaling van
journaal, sport en weerbericht.
BRT 2
17.00 De Toeter. 18.00 Tik Tak.
18.05 Robbedoes. 18.30 Sams-
onclip. 18.35 Disney festival.
19.05 Ultra Top. 19.30 Journaal
en sport. 19.58 Weerbericht.
20.00 Niveau 4: Look. 20.30
Groen licht. 20.50 Vlaanderen
Vakantieland. 21.29 KENO-
uitslagen. 21.30 Journaal en
sport. 21.58 Weerbericht. 22.00
Yes, prime minister. 22.30
Crumb. 00.30 Coda.
OMROEP ZEELAND
07.05 uur Omroep Zeeland
Ochtendeditie.
08.12 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
08.32 uur Vervolg Omroep Zee
land Ochtendeditie met onder
meer Actualiteitenquiz.
09.05 uur Zomer in Zeeland.
Muziek, uitgaanstips en om:
09.15 uur het weer in de provin
cie, ook Duitstalig.
10.05 uur Zet 'm op Zeeland!
Gevarieerd zomers program
ma vanaf de Visserijfeesten in
Colijnsplaat.
12.05 uur Omroep Zeeland
Middageditie.
13.12 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
13.35 uur Zimmer Frei.
14.05 uur Zet 'm op Zeeland!
Programma vanaf de Visserij
feesten in Colijnsplaat.
16.03 uur Zet 'm op live, con
cert van de Walcherse groep
Plan Bee vanuit Colijnsplaat.
17.05 uur Omroep Zeeland
Avondeditie.
18.11 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
Op de hele uren en om 07.30,
08.30, 12.30, 13.30, 17.30 en
18.30 uur NOS-nieuwsbulletin.
Elly Mes uit Burgh-Haam-
stede exposeert van 23 augus
tus tot 24 september in het
stadhuis van Brouwershaven.
Geëxposeerd zullen worden:
werken op papier (gouache, ge
mengde techniek) met onder
water-fantasieën. Werken op
linnen (olieverf en acryl), veel
al monumentaal werk met ge
abstraheerde mensfiguren. Op
de foto het werk 'Leven', olie
verf op linnen. De expositie zal
vrijdag 23 augustus om 16.00
uur morden geopend dooT me-
vrouw S. C. J. B. Loschacoff-de
Kanter. Openingstijden van
de expositie zijn van maandag
tot en met vrijdag van 9.00 tot
12.00 uur en van 13.30 tot 16.00
uur.
