Project Loka weer in de opzet
met klank, geur, licht en vorm
Schapen uit de winterjas
RECHTER STEELE
Rommelmarkten ondanks de regen goed bezocht
MEDIA - OVERZICHT
4
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Loka schept andere werkelijkheid in Noordhavenpoort
ZIERIKZEE - De leden van de stichting' Enzoch
organiseren het Loka-project in de Noordhaven
poort. Tijdens de expositie, die zaterdag werd
geopend, veranderen de leden van de Stichting
de ruimtes van de Noordhavenpoort in een
nieuwe realiteit van klank, geur, licht en vorm.
Vanwege de grote publieke be
langstelling in de afgelopen ja
ren, heeft de stichting besloten
Loka op een aantal punten ver
der uit te werken. De toegang
tot het project is een laag deur
tje, waarvandaan een trap om
laag voert. Naast de trap kab
belt water door grillig ge
vormde keramische bekkens
de diepte in. Beneden kan men
even wennen aan de sfeer van
Loka, voordat men door een
donkere tunnel dieper het pro
ject ingaat.
De tunnel voert naar een ruim
te, die door een helder stralend
object verlicht wordt en waar
een bron de ruimte vult met
het geluid van klaterend wa
ter. Vervolgens daalt men ver
der door grotten van wrak
hout, waar groepen kera
mische sculpturen oprijzen uit
het zand. Gelokt door onaard
se klanken bestijgt de bezoe
ker een trap en komt dan in
een grote zaal, waar webachti
ge weefsels en verweerde hou
ten palen vergroeid zijn, als in
een verwilderd woud. Geuren
en geluiden vullen de ruimte.
In een grot kabbelt een onde
raards beekje tussen organisch
gevormde skulpturen.
Aspecten
Licht en geluid veranderen ge
lijktijdig en de lichtval bena
drukt steeds weer andere as
pecten van de ruimte. Op een
In een grot van wrakhout rijzen keramische sculpturen op uit het zand.
rond scherm worden de gelui
den zichtbaar gemaakt, als gol
vende organische patronen.
Voordat men via de zware gor
dijnen naast het scherm Loka
verlaat, kan men nog een trap
op en een kijkje nemen op het
futuristisch vormgegeven
'control panel', vanwaar het
project wordt bestuurd. Van
uit deze ruimte leidt nog een
trap naar d^ troonzaal waar
men zich plotseling in de mid
deleeuwen waant.
De stichting Enzoch werd in
1991 opgericht met het doel een
andere overtuigende werke
lijkheid te scheppen opge
bouwd uit klank, geur, belich
ting en een aantal fantasievol
ingerichte ruimtes. Peter Jan
sen bouwde deze ruimtes. Hij
maakte gebruik van ruwe ma
terialen als schroot, visnetten
en drijfhout en richtte de ruim
tes in met bronnen en kerami
sche objecten. De meeste objec
ten hebben een functie van
licht- geluids-, of geurbron.
Karei Kowalczyk bouwde een
geluidsweergavesysteem en de
labdajector en de projector in
de zaal, die een deel van het lo-
ka-geluid op het scherm zicht
baar maakt. Pieter van Keme-
nade monteerde een geluids
compositie op basis van ge
luidsfragmenten, die door hem
elektronisch werden bewerkt.
Door het zes kanaals geluids
systeem ervaart men de com
positie als een ruimtelijk ge
luidsveld.
Besturing
Tijdens het eerste project in
1992 maakte het team kennis
met Alex Pothaar, die een cen
traal besturingssysteem ont
wikkelde voor Loka, om de ge-
luids-, geur-, en lichtbronnen
gelijktijdig te bedienen. Hier
door kwaln Loka in 1993 nog
veel overtuigender over. In het
afgelopen jaar werd de steile
entreetrap vervangen door een
veiliger trap en werd de en
treeruimte voorzien van een
waterloop, die langs de trap
drie meter de diepte in
stroomt. Dit jaar werd de labd
ajector verbeterd en is het Lo-
kateam uitgebreid met Ines
Wiechman voor de promotie.
Er is een nieuwe geluidscom
positie te horen en het project
is op tal van punten technisch
verbeterd. Loka-Noordhaven-
poort is geopend: op zaterda
gen en zondagen t/m 1 septem
ber en op dinsdagen van 16 juli
t/m 6 augustus van 13.00 tot
17.00 uur.
ELLEMEET - Ondanks de regen stond zater
dagmiddag in Ellemeet een hele groep mensen
voor het hek te wachten tot de rommelmarkt
van de openbare basisschool 't Mêêtje begon.
Ook de braderie/rommel
markt van de Dorpsgemeen
schap in Noordwelle en de
rommelmarkt/evangelisatie
van het Leger des Heils in Zie-
rikzee waren succesvol. In
Noordwelle wordt om de twee
jaar een grote rommelmarkt
gehouden, waarbij het slaan
van de torenklok het startsein
is. Aan het evenement waren
dit jaar kinderspelen als touw
tje trekken, bussen gooien en
pijltjes gooien gekoppeld. Er
draaide een rad van avontuur
en de Brouwse dweilband De
Notenkrakers zorgde voor een
gezellig sfeertje. De kerk kon
worden bezichtigd en op het
erf van een woning aan de ring
stonden oude rijtuigen. Het ge
wicht van een veulen, dat door
het publiek kon worden gera
den, bedroeg 147,5 kilo. De
rommelmarkt bracht bijna
vierduizend gulden op.
In Ellemeet werd de rommel
markt van 't Mêêtje dit jaar
voor het eerst 's avonds gehou
den. Van 17.00 tot 22.00 uur
kon er worden gesnuffeld tus
sen de tweedehands goederen,
die overzichtelijk in kramen
lagen uitgestald. Daar was
vooral aan het begin van het
evenement belangstelling
voor. Vanwege de harde wind
en kou werden zeilen gespan
nen en het terras naar binnen
verplaatst. Kinderen ver
maakten zich met een lolly-
bord en grabbelton en ook in
Ellemeet draaide een rad van
avontuur. Het evenement
bracht bijna 7000 gulden op.
In Zierikzee hield het Leger
des Heils na ongeveer drie jaar
weer een rommelmarkt Onder
de Beuze. Ook hier liep het
evenement volgens een woord
voerder 'wel aardig'. De rom
melmarkt begon 's morgens en
werd vanaf 14.00 uur aange
vuld met een evangelisatiepro
gramma. De opbrengst van het
evenement is nog niet bekend.
Alice's blik straalde mij tegen en
mijn bloemen aanvaardend zei zij:
- Dank u, dank u, meneer Steele, want
ze zijn uniek, deze rozen. Ik ben gek
op rozen, wist u dat? Ik heb er de
doornen voor over, lachte zij.
Ik zei haar hoe zij door haar kunst al
le rozen ter wereld verdiende en
sprak mijn bewondering voor haar
uit.
Midden in mijn vloeiende woorden
stroom onderbrak zij mij:
- Neemt u me niet kwalijk, meneer
Steele. Ik heb niet veel tijd, moet me
gereedmaken voor de slot-akte
Weet u, ik bedenk daar: komt u eens
bij mij thuis. Wat zou u zeggen van
donderdagavond? Ja, donderdag
avond is er niets, dan kan het. We
kunnen samen wat babbelen. U zegt
dat u student bent? Over uw studie
dan. Liefst niet over het toneel. Het
toneel is hier. Thuis is thuis. Afge
sproken?
De Alice Armstrong die mij die don
derdagavond ontving, was niet de
Alice Armstrong die ik in de kleedka
mer ontmoette en op het toneel aan
schouwde, niet de vermaarde actrice,
maar een vrouw van wie de werkge-
spannenheid was afgevallen, die de
kunstenares uit zich wist te bannen,
zich louter huisvrouwelijk door haar
kamer bewoog en mij hierdoor uit
mijn evenwicht schokte.
Het kostte mij moeite haar te herken
nen.
Zij zou haar eigen zuster hebben kun
nen zijn, een niet-kunstenares, een
dame, knap en charmant gelijk er ve
len zijn in Londen en in alle steden.
Neen, dit was Nora niet, niet Desde-
mona, Electra, was geen dier uitzon
derlijke wezens wier geest en ziel zij
werd op de planken en waarin zij
zichzelf verloor in een ongelooflijke
metamorfose. (Nora: hoofdfiguur in
Ibsen's drama van die naam. Desde-
mona: een der vrouwenfiguren van
Shakespeare. Electra: vrouwenge
stalte uit een treurspel van Sopho
cles.) En - één hunner had ik verwacht
te zullen aantreffen op deze donder
dagavond.
Het gelukte mij niet mijn verbazing
of verbijstering voor haar te verhe
len. Ik zag hoe zij mij geamuseerd
gadesloeg nadat zij de thee had inge
schonken.
Ik moet haar heel naïef zijn voorge
komen, wist niet wat te zeggen. En zij
liet de stilte tussen ons voortduren.
Het werd pijnlijk.
En zij glimlachte maar.
Mijn blik doolde van haar weg naar
Door JAN H. EEKHOUT
een immens schilderij achter haar: de
met kennelijke meesterhand gedane
Cleopatra, die zij was
- Ja, hoorde ik haar zegge, - ik hou van
dat schilderij. Wilfred Sunbeam
schiep het. Prachtig en experimenteel
van kleur, vindt u niet?
Ik stamelde mijn instemming met
haar oordeel. Het doek vlamde als
het ware, scheen mij aan te zengen.
- Wilfred kwam dikwijls hier, met al
zijn noden. Het waren er een massa.
Hij geleek op Lord Byron. Dezelfde
ronde, volle gelaatsvorm. Hetzelfde
bruin krullende haar. Alleen: Wilfred
mankte niet zoals de dichter. U weet
natuurlijk dat Wilfred Sunbeam vo
rig jaar bij een auto-ongeluk om het
leven is gekomen. Hij zag geen ge
vaar als hij achter het stuur zat en het
kon hem niet te snel gaan. Heel wat
van zijn roekeloosheid zie ik terug in
dat Cleopatra-doek
Dertig jaar is vroeg om te sterven. Hij
zou een overweldigende schilder ge
worden zijn, Wilfred Sunbeam, wêts
het al
Peinzend vervolgde Alice:
-... Cleopatra Ik ben déér: Cleo
patra, de Egyptische. Hier: Alice
Armstrong.
(wordt vervolgd)
Dinsdag 2 juli
NEDERLAND1
07.00 uur NOS-Tekst tv.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.05 uur Jessica Fletcher.
Amerikaanse misdaadserie.
Afl.: Town father. De verkie
zing van een nieuwe burge
meester in Cabot Cove ver
loopt niet zonder problemen.
16.54 uur Kookgek. Culinair
entertainment. Presentatie:
Joop Braakhekke.
17.07 uur Passie voor tuinen.
17.20 uur De droomshow. Spel
show. Afl.: Riddertijd,
17.45 uur Alle dieren tellen
mee. Dierenmagazine. Presen
tatie: Henk Lommers.
18.15 uur Dagboek van een die
renarts. Duitse serie. Afl.:
Stropers. KaïT' Hans Pless
heeft plannen met het huis
waar Hannes zijn praktij
kruimte heeft en probeert
Hannes eruit te krijgen.
19.01 uur Oude kloostergebrui
ken. Reportageserie.
19.29 uur Blik op de weg. Ver-
keersmagazine met de verbor
gen camera.
20.00 uur NOS-Journaal.
20.24 uur NOS-Weeroverzicht.
20.30 uur Ja natuurlijk: Die
rentuinen in Europa. Reporta
geserie. Afl.: Robben.
21.24 uur Televizier. Actuali
teitenrubriek.
21.59 uur May day. 3-delige do
cumentaireserie over de Ko
ninklijke Nederlandse Red
dingsmaatschappij. Afl. 1:
Waddenzee.
22.27 uur Montparnasse revisi
ted. 7-delige documentairese
rie over de kunstenaars die
zich tussen 1910 en 1940 verza
melden in de Parijse wijk
Montparnasse. Afl. 5: Who was
modigliani?
NEDERLAND2
15.00 uur Tour de France.
17.30 uur Wild horizons: De
schildpadden van Costa Rica.
17.58 uur 2 Vandaag.
18.00 uur NOS-Journaal.
18.15 uur Actualiteiten.
18.43 uur NOS-Sportjournaal.
18.51 uur NOS-Hoofdpunten
uit het nieuws gevolgd door
het weer.
19.00 uur Onwijs..
19.32 uur Ik weet het beter.
20.00 uur Tour de France. 1
20.44 uur Peter vrienden inter
actief.
21.13 uur Nederland zingt.
Koor- en samenzangprogram-
ma. Vandaag vanuit de St. Ca-
tharijnekerk in Brielle.
21.39 uur De verandering. Se
rie gesprekken. Presentatie:
Feike ter Velde.
21.12 uur Wings of the world.
Nederlands-Engelse documen
taireserie over de geschiedenis
van de luchtvaart. Afl.: De va
der van de helikopter.
23.03 uur Een eigen onderne
ming. Afl. 5: Het onderne
mingsplan.
23.35 uur NOS-Journaal.
23.40 uur Middernacht klas
siek. Klassieke muziek. Van
daag: Werken van Enescu en
R. Strauss, uitgevoerd door de
Berliner Philharmoniker o.l.v.
Mariss Jansons. Uitzending ge
schikt voor breedbeeld-tv.
NEDERLAND3
07.00 uur
07.07 uur
07.30 uur
07.33 uur
08.00 uur
08.05 uur
08.30 uur
08.33 uur
09.00 uur
09.08 uur
09.30 uur
09.55 uur
10.00 uur
NOS-Journaal.
Klokhuis.
NOS-Journaal.
Uitvinders.
NOS-Journaal.
Tussen eten en afwas.
NOS-Journaal.
Markant Nederland.
NOS-Journaal.
Kook tv.
Vrouw-zijn.
Gospelclip.
Family album II. Afl.
4: Photo finish.
10.30 uur Hier en nu.
10.55 uur Charlie Chaplin.
11.13 uur Allemaal familie.
12.00 uur NOS-Journaal.
12.07 uur Voorbij de droom.
12.32 uur Kirk en Chelsea Ca
meron (Overal en nergens).
13.00 uur NOS-Journaal.
13.07 uur Taxi.
14.00 uur Het zonnetje in huis.
14.26 uur Rondom tien.
15.03 uur Zoovenirs.
15.32 uur Yoy: Au pair.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.07 uur Tales of the city. En
gelse serie.
17.05 uur Flying doctors. Aus
tralische doktersserie. Afl.:
Een verkiezingsstunt. Baxter
krijgt de zorg op zich voor twee
cynische stadsjongens, die hem
het leven behoorlijk zuur ma
ken.
18.00 uur Villa Achterwerk.
Kindermagazine met om 18.00
Buurman en buurman; 18.07
Ziezo; 18.11 Purno de purno.
18.15 uur Sesamstraat. Kleu
terprogramma. Afl.: Woestijn.
18.30 uur NOS-Jeugdjournaal.
18.40 uur Klokhuis. Informa
tief kindermagazine. Afl.:
Spitsbergen.
19.00 uur Lingo. Woordspel.
Presentatie: Francois Bou-
langé.
19.25 uur Love war. Ameri
kaanse comedyserie. Afl.: Des
illusie. Ray heeft eindelijk de
stoute schoenen aangetrokken
en Dana mee uit gevraagd.
19.55 uur Police rescue. Aus-
tralisch-Engelse serie. Afl.:
Geven en nemen. De plaatsver
vanger van Nippers wordt
Glenn Webb. Hij is een echter
bureaucraat en maakt zich
daardoor niet geliefd bij zijn
collega's.
20.45 uur Debiteuren/crediteu
ren. Sketches met Annet Mal-
herbe, Kees Prins, Michiel Ro-
meyn en Herman Koch.
21.05 uur De boekaniers. 6-de-
lige Engelse serie. Afl. 4. Nans
huwelijk met Julius valt haar
zwaar. Ze slapen in gescheiden
kamers en Julius geeft haar
nauwelijks nog aandacht.
Bron: Naar de gelijknamige
roman van Edith Wharton.
22.00 uur NOS-Journaal
22.16 uur NOS-Sportjournaal
22.34 uur Nova. Actualiteiten
programma. Presentatie: Paul
Witteman.
23.05 uur Lang leve de Vereni
ging. Reportageserie over het
verenigingsleven. Afl. 4.
23.45 uur NOS-Tekst tv.
VERONICA
07.00 Veronica Call tv: Wek
dienst. 09.00 Winkel van Sin-
kei. 11.00 De droogkap. 12.00
Game time. 14.00 Van 2 tot 4 op
6. 16.00 Hollywood classics:
Strange love of Martha Ivers.
18.00 Adventures. 18.10 The
Simpsons. 18.40 Ricki Lake.
19.25 Lucky 10. 19.30 Melrose
Place. 20.30 Boobytrap. 21.30
Veronica goes Asia. 22.10 King
of New York. 00.05 Hearts afi
re.
RTL 4
07.00 Ontbijtnieuws. 07.10 Te-
lekids cartoon express: Tjilp.
07.15 Telekids cartoon express:
Tiny Toon adventures. 07.30
Ontbijtnieuws. 07.40 Telekids
cartoon express: Tiny Toon ad
ventures. 08.00 Ontbijtnieuws.
08.08 The bold the beautiful.
08.30 Ontbijtnieuws. 08.35 As
the world turns. 09.00 Ontbijt
nieuws. 09.10 As the world
turns. 09.30 St. Elsewhere.
10.25 The Oprah Winfrey show.
11.10 Santa Barbara. 12.00
Lunchkids: 3 Little ghosts.
12.30 Lunchkids: Samourai
pizza cats. 13.00 Lunchkids:
Dinoriders. 13.30 Postcode lo
terij record show.-14.40 New
wilderness. 15.10 As the world
turns. 16.00 Vier uur nieuws.
16.10 Sisters. 17.00 Vijf uur
nieuws. 17.10 I witness video.
18.00 Zes uur nieuws. 18.10 Ca
therine. 18.55 Rad van fortuin.
19.25 Zomer weerbericht. 19.30
Half acht nieuws. 20.00 The
bold the beautiful. 20.30 Het
staatslot op lokatie. 21.05
Wolff 22.00 Het uur van de
waarheid. 23.00 Late nieuws
en sport. 23.50 Goede tijden,
slechte tijden. 00.10 Goede tij
den, slechte tijden. 00.30 Goede
tijden, slechte tijden. 00.50 The
Oprah Winfrey show. 01.35
Santa Barbara. 02.25 Nacht-
programma.
RTL 5
13.00 RLT sport: Wimbledon.
19.00 Highway Patrol. 19.30
Denktank. 20.00 Ellen. 20.30
Jack op 't randje. 21.00 Reve-
rendo colt. 23.35 Love Street.
23.05 Ricki Lake. 23.50 The late
show met David Letterman.
00.40 Nachtprogramma.
SBS6
15.05 Hart van Nederland. 15.30
Mannix. 16.20 Days of our lives.
17.05 Wings. 17.25 30 Jump
Street. 18.25 Pacific drive. 18.55
Kripto. 19.25 Over de roooie.
19.55 Goudkust. 20.25 Freefall.
22.00 De wallen op stap. 22.30
Hart van Nederland. 22.50
Kripto. 22.55 Hot line: Aphro-
disia. 23.25 Jerry Springer.
00.10 Valley of the dolls.
BRT 1
18.00 Journaal. 18.10 Mooi en
meedogenloos. 18.35 Buren.
19.00 Zonnekloppers. 19.30
Journaal en sport. 19.58 Weer
bericht. 20.00 Het pleintje.
20.27 Het Olympisch spel.
20.30 Fienacolada. 21.00 Sweet
justice. 21.50 Alle vijf. 22.20
Journaal en sport. 22.47 Weer
bericht. 22.50 Tekens: Het Bel
gisch accent. 23.40 Doorlopen
de herhaling van journaal,
sport en weerbericht.
BRT 2
15.15 Sport extra: wielrennen.
17.30 Olympische helden. 18.00
Tik Tak. 18.05 Little wizards.
18.30 Samsonclip. 18.35 Disney
festival. 19.05 Zorro. 19.30
Journaal en Sport. 19.58 Weer
bericht. 20.00 Out of darkness.
20.55 Kijk uit! 21.00 Love and
war. 21.29 KENO-uitslagen.
21.30 Journaal en sport. 21.58
Weerbericht. 22.00 Tourjour-
naal. 22.30 Murphy's war. 00.11
Coda.
OMROEP ZEELAND
07.05 uur Omroep Zeeland
Ochtendeditie.
08.11 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten
08.32 uur Vervolg Omroep Zee
land Ochtendeditie met o.a.
Actualiteitenquiz.
09.05 uur Zomer in Zeeland.
Muziek, uitgaanstips en om
09.15 uur het weer in de'provin-
cie, ook Duitstalig.
10.05 uur Zet 'm op Zeeland!
Gevarieerd zomers program
ma vanaf lokatie.
12.05 uur Omroep Zeeland
Middageditie.
13.08 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
13.35 uur Zimmer Frei. Pro
gramma over vakantie-accom
modatie in de provincie.
14.05 uur Zet 'm op Zeeland!
Gevarieerd programma.
16.03 uur Muziek door de
week. Non-stop muziek.
17.05 uur Omroep Zeeland
Avondeditie.
18.11 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
Op de hele uren en om 07.30,
08.30, 12.30, 13.30, 17.30 en
18.30 uur NOS-nieuwsbulletin.
Vrijdagmiddag is begonnen met het scherenjvan de schapen van Staatsbosbeheer. Twee kuddes
van elk ongeveer veertig dieren werden van hun wintervacht ontdaan door schaapscheerder Bram
Goudzwaard. De kuddes die geschoren zijn lopen aan de Kloosterweg vlakbij het vliegveld en aan
de Hoge Zoom achter camping De Toekomst. Naast het scheren xoorden de schapen Ontwormd en
worden de hoeven bijgesneden. De Drentse heideschapen houden de vroongronden in de Kop van
Schouwen intact. Door hun begrazing zorgt, de vaste kudde van ongeveer tachtig schapen voor
handhaving van het typische karakter van het glooiende landschap. De vroongronden bestaan uit
een ongeveer dertig hectare omvattend gebied t>an binnendijkse duinen. (Foto: Marijke Folkerts-
ma).
