elefclscfê) uNAs,raa'
liovanse
Natuur en landbouw lijden
onder aanhoudende droogte
In Middenschouwen nog geen
zicht op recreatieverdeelweg
Van der Graaf: 'De bonders
moeten tot zichzelf komen'
Streek- en Landbouwmuseum
zaterdag open voor publiek
Lange straf
Inhoudelijke bezinning op het kerk-zijn
Bruggen op
Walcheren
Schouws. Spel verzorgt
lezing Suze Robertson
Extra controle Boswachterijharde dobber voor tarwe
Nieuw provinciaal urgentieschema in voorbereiding
VRIJDAG 26 APRIL 1996 NR 25966
7
DEN BOSCH (ANP) - Het ge
rechtshof in Den Bosch heeft
vrijdag de tweede hoofdver
dachte van de Bende van Ven-
lo. de 20-jarige Sanny P. ver
oordeeld tot tien jaar cel en tbs
met dwangverpleging.
Advertentie
ft n n Nieuwerke
Brouwershaven
Noorddijkstraat 8
technisch install atieburo *'er'kzee
verkoop en reparatie St. Domusstraat 79
0111-641368
0111-691634
0111-413348
HUIZEN (ANP) - De algemeen secretaris van de
Gereformeerde Bond, dr.ir. J. van der Graaf,
heeft zijn achterban opgeroepen „tot zichzelf te
komen". Een inhoudelijke bezinning op het
kerk-zijn kan reinigend zijn voor de kerk als ge
heel en voor de „hervormd gereformeerde be
weging", zoals de Bonders zichzelf noemen.
Dit schrijft Van der Graaf deze
week in de Waarheidsvriend,
het orgaan van de Bond, de
rechtervleugel binnen de Ne
derlandse Hervormde Kerk.
De crisis in de Hervormde
Kerk als gevolg van het Sa-
men-op-Wegproces kan niet
door overheersing van bovenaf
(synode en moderamen) wor
den bezworen. ,,Maar ook wa
pengekletter biedt geen uit
komst. Ook wij moeten tot
onszelf komen. Omdat we als
hervormde gereformeerden
niet buiten de nood en de
schuld der kerk staan."
Volgens Van der Graaf, zeld
zaam openhartig, is er door de
jaren heen ook in eigen kring
verscheidenheid geweest. Die
eenheid in verscheidenheid is
de laatste jaren onder span
ning komen te staan. Bonds-
predikanten worden niet meer
in alle Bondsgemeenten geac
cepteerd. „Meer en meer zijn
eigen circuits van prediking
ontstaan, met uitsluiting van
anderen."
De eenheid dreigt ook door het
Samen-op-Wegproces onder
spanning te komen als het gaat
MIDDELBURG - Op de zondag
na Hemelvaartsdag, 19 mei,
worden de bruggen over het
Kanaal door Walcheren extra
lang bediend.
Tussen negen uur 's morgens
en negen uur 's avonds worden
de bruggen bediend. Gebruike
lijk is van tien uur 's morgens
tot zeven uur 's avonds.
Met de drie uur extra wordt in-
Igespeeld op het te verwachten
'grote aanbod in de recreatie-
Vaart als gevolg van Hemel
vaartsdag en het daaraan ge
koppelde lange weekeinde.
Er is een advies richting recre
atievaart gegeven om vooral
de twee extra uren in de avond
te benutten, om het wegver
keer zo weinig mogelijk te hin
deren.
om de vraag welke weg de
Bonders inzake SoW moeten
kiezen. Het hoofdbestuur van
de Bond hanteerde tot dusver
de formulering: We kunnen
niet weg en we kunnen niet
mee. Daarin lag geen dreiging
maar gewetensnood, aldus
Van der Graaf.
Nu wordt die uitspraak naar
twee kanten vereenzijdigd.
Naar de ene kant (we gaan niet
mee) houdt dat nu wel dreiging
in. Naar de andere kant (we
gaan wel mee) betekent het
„het prijsgeven van de Neder
landse Hervormde Kerk in
haar historische gestalte". Na
het recente synodebesluit om
het So W-proces voort te zetten,
kan de bovengenoemde formu
lering dan ook verdelend in
plaats van bindend werken.
„Daarom mogen we wel sme
ken om het licht des Geestes
om zulk een dreigende ver
deeldheid te boven te komen."
Gevangene
De synode is de gevangene van
haar besluit geworden, de Bon
ders dreigen gevangene van
In Mondragon
vrouw.
Suze Robertson wist in haar
tijd, met haar artistieke visie,
een geheel eigen plaats te ver
werven, in de geschiedenis van
de Nederlandse kunst en daar
buiten.
Haar inlevingsvermogen tot
de werkende, slovende mens,
vertolkte zij in monumentale
portretten van deze mensen en
hun omgeving. Mede hierom
die uitspraak te worden. „We
zijn als kerk vastgelopen,
muurvast'', constateert Van
der Graaf. Als de synode zo
verder gaat, dan zou dat een
ander einde van de Hervormde
Kerk kunnen betekenen dan
met Samen-op-Weg was be
oogd.
„Ook in hervormd gerefor
meerde kring kunnen we zo
niet verder. We spelen met
woorden. We bedoelen geen
scheiding en we bedoelen geen
scheuring." Intussen groeit de
verdeeldheid. „Wie eikaars
vrienden waren, kunnen in
processen van elkaar ver
vreemden." Daarom zal er ook
in hervormd gereformeerde
kring nieuwe oefening in ge
meenschap nodig zijn.
Opbergen
Van der Graaf stelt voor alle
papieren en plannen voor de
eenwording van de drie ker
ken voorlopig op te bergen,
Voor de kerk moet er een weg
worden gezocht die niet door
organisatie wordt geken
merkt, maar „door een in
wachten van een nieuw Reveil
dat, stoelend op het oude belij
den, op een actueel belijden
mag uitlopen".
Daarom moeten de Bonders de
Hervormde Kerk de komende
jaren wezenlijk willen blijven
dienen. Van der Graaf heeft
daarover zijn twijfels. „Kun
nen we dat nog (echt)? Willen
we dat nog (echt)? Het vraagt
zelfverloochening"
werd zij door de groten onder
haar collega's gerespecteerd,
maar vooral ook verwonderd
en bewonderd
De kunstbeschouwing door
Sterkenburg wordt gehouden
in de Havenzaal van restau
rant Mondragon aan de Oude
Haven in Zierikzee. De aan
vang is 20.00 uur.
ZIERIKZEE - Kunstenaar Suze Robertson
(1855-1922) staat centraal op de kunstbeschou
wing van Schouws.Spel, vrijdag 3 mei in Zie
rikzee. Kunsthandelaar Dick Sterkenburg
geeft een beeldschets van deze opmerkelijke
SCHARENDIJKE - Pas deze zomer komt er
meer duidelijkheid over de mogelijke aanleg
van een recreatieverdeelweg bij Scharendijke.
Dat blijkt uit een brief van gedeputeerde staten
van Zeeland aan het college van b en w van Mid
denschouwen.
doorschuift. Deze benadering
laaUechter onverlet dat knel
punten die op korte termijn
kunnen worden opgelost en de
lange-termijn-benadering niet
frustreren in een eerder stadi
um ter hand moeten kunnen
worden genomen," schrijft het
college in een brief aan gs.
provincie. Actie is echter tot
nu toe uitgebleven.
Het feit dat de gemeenteraad
besloten heeft een fors bedrag
te reserveren voor de recreatie
verdeelweg is in de visie van
het college een signaal dat wat
hen betreft morgen de eerste
spade de grond in kan.
DREISCHOR - Het Streek- en Landbouwmuse
um in Dreischor wordt op zaterdag 27 april
open gesteld voor het publiek.
De tot museum verbouwde
Schouws&boerderij aan de Mo
lenweg wordt, zoals bekend,
op zaterdag 8 juni officieel geo
pend door staatssecretaris van
cultuur, A. Nuis. Het museum
is ingericht door G. RoHiers,
die ook tekende voor de inrich
ting van het Rien Poortvliet-
museum in Middelharnis.In
het museum wordt de geschie
denis van het voormalig eiland
Schouwen-Duiveland tentoon
gesteld, waarbij de landbouw
het belangrijkste thema is.
De Stichting Goemanszorg Be
heer werd opgericht in 1993 om
de monumentale boerderij
Goemanszorg in Dreischor aan
te kunnen kopen.De restaura
ties, die onder Monumenten
zorg vallen, werden in samen
werking met de plaatselijke
middenstand uitgevoerd.
De overige bouwactiviteiten
en de herinrichting worden ge
heel door vrijwilligers gedaan.
De openingstijden zijn van
maandag tot en met zaterdag
van 10.00 tot 17.00 uur en' op
zondag van 12.00 tot 17.00 uur.
maand vooruit. Pas als de wa-
tervooraad in de bodem dan
nog niet is aangevuld komen
de akkerbouwers in de proble
men.
Bij wintertarwe is de situatie
nu al problematisch omdat de
plantjes dit najaar zijn ge
zaaid. Overigens ligt de groei
van de wintertarwe wel flink
achter, en is het gewas op som
mige percelen zelfs helemaal
niet opgekomen. Dat is vol
gens het AB-instituut echter
eerder een gevolg van de kou
in de afgelopen weken dan van
de droogte. Het regengebrek
speelt pas sinds kort.
N atuurgebieden
Boswachter Van der Weele
meldt dat in de Boswachterij
Westerschouwen dezer dagen
extra controles op brand wor
den uitgevoerd door de politie
en de medewerkers van Staats
bosbeheer. Ook hij heeft niet
eerder in zijn loopbaan een zo
lange droge periode meege
maakt, zo vroeg in het jaar.
De algemene toestand van de natuurgebieden op Schouwen-Duiveland - op de foto het bos bij
Schuddebeurs - is niet best bij gebrek aan water. (Foto: Joop van Houdt)
ZIERIKZEE - Zowel de agrarische sector als de
natuur zitten dringend om veel regen verlegen.
Door de aanhoudende droogte is de algemene
toestand van de natuurgebieden op Schouwen-
Duiveland volgens boswachter van Staatsbos
beheer, L. C. van der Weele niet best. Wat de
landbouw betreft hebben onder andere gewas
sen als tarwe en Engels raaigras het momenteel
zwaar te verduren, aldus P. F. Vis, voorzitter
van de ZMO-Kring Zeeland Noord.
Volgens Vis zijn al enkele per
celen tarwe en Engels raaigras
uitgereden. Hij vertelt dat het
wat de tarwe aangaat, vooral
de combinatie droogte en vorst
van de afgelopen winter is ge
weest die het gewas nu de das
om dreigt te doen. „De wortel-
ontwikkeling is door de vorst
niet goed geweest," meldt hij.
Zowel de eilandelijke percelen
uien als suikerbieten kennen
momenteel opkomstproble
men. Zo'n twintig tot dertig
procent van het bietenzaad ligt
nog droog, schat hij. Voor
aardappelen is de droogte niet
zo'n probleem. „Ze kunnen
iets meer hebben, maar het
moet natuurlijk niet droog
blijven tot juni. Dan heb je ook
met dit gewas een probleem,"
zegt Vis.
Wageningen
De belangrijkste akkerbouw
gewassen, zoals suikerbieten
en aardappelen, lijden niet on
der de huidige droogte, meldt
Wageningen. De teelten kun
nen nog een maand zonder re
gen zonder nadelige effecten,
zelfs als de boeren niet berege
nen. Dat stelt het Instituut
voor Agrobiologisch en Bo-
demvruchtbaarheidsonder-
zoek (AB) van het ministerie
van landbouw dinsdag op ba
sis van simulatiemodellen.
In de wintertarwe kan de
droogte volgens de onderzoe
kers echter wel zorgen voor
een opbrengstdaling, zoals
boerenorganisaties maandag
ook al voorspelden. Als dit
jaar zich verder normaal ont
wikkelt en boeren niet gaan
sproeien, dan komt de graan
opbrengst waarschijnlijk zo'n
10 tot 20 procent lager uit dan
gemiddéld. Als de komende
maanden zo droog blijven (zo
als in 1976) kan de opbrengst-
derving oplopen tot 35 procent.
Maar als het binnenkort weer
flink gaat regenen (zoals in
1987) of de akkerbouwers kun
nen op tijd beregenen, dan is er
waarschijnlijk niets aan de
hand, aldus AB-onderzoeker
B. Bouman.
Van oktober tot april is de to
tale neerslag ver beneden het
langjarig gemiddelde geweest.
In Wageningen werd in die pe
riode slechts 170 mm genoteerd,
ten opzichte van gemiddeld 370
mm in diezelfde periode over
de jaren 1960-1990. Van die 170
mm in de afgelopen maanden
is volgens Bouman ongeveer 90
mm in de bodem doorgedron
gen. Aangezien de jonge aard
appel- en bietenplantjes, die
pas net zijn gaan groeien, ge
middeld 3 mm per dag nodig
hebben, kunnen ze dus nog een
Van der Weele vertelt dat de al
gemene toestand van de na
tuurgebieden van Staatsbos
beheer op het eiland niet best
is door het gebrek aan water.
Wat de Boswachterij betreft,
lijden vooral de dennen onder
de droogte. „Ze verzwakken
waardoor de dennenscheerder
en dennnensnuitkever straks
meer kans krijgen." De kevers
graven gangen onder de bast.
Een boom op normale sterkte
kan dat wel hebben, maar een
verzwakte niet. Die overleeft
de aanslag van' deze kevers
niet.
Zeldzaam
Zelfs als het de rest van het
voorjaar en de zomer 'nor
maal' gaat regenen zullen veel
bospercelen in Nederland ern
stige schade lijden door de
droogte, wordt door Staatsbos
beheer gesteld. In veel natuur
gebieden in den lande is het
grondwaterpeil al tot histori
sche diepten weggezakt. |j1
Staatsbosbeheer heeft in to
taal circa 220.000 hectare bos!in
bezit. Daarvan bestaat 45.V50
hectare uit gebieden die zeer
gevoelig zijn voor verdroging,
zoals bepaalde unieke graslan
den en zogenoemde broekbos-
sen, bossen op drassige grond.
In dergelijke percelen komen
vaak zeldzameplanten voor
die door de aanhoudende
droogte dreigen te verdwijnen.
De recreatieverdeelweg staat
al jaren hoog op het verlang
lijstje van de gemeente Mid
denschouwen. Er is ook al
flink voor gespaard. In totaal
is 828.000 gulden gereserveerd,
maar tot dusverre is nog niet
duidelijk geworden wanneer
de weg nu daadwerkelijk
wordt aangelegd. De gemeente
wil dat er nu eindelijk eens
stekken worden gestoken.
„Steeds hebben wij begrip ge
had voor het feit dat de oplos
sing van een aantal knelpun
ten in de Kop van Schouwen
binnen de ruimere context van
het plangebied vari Schouwen-
West bezien moet worden en
daardoor qua tijd wat verder
Het college wijst gedeputeerde
staten erop dat de gemeente
raad van Middenschouwen al
in 1994 het stappenplan Scha-
rendijke-West heeft vastge
steld waarin ook het Midden-
schouwse gedeelte, van de
recreatieverdeelweg is opge
nomen. Dat stappenplan is in
1994 ook goedgekeurd door de
In 1989 maakten de bewoners van de Elkerzeeseweg tijdens het bezoek aan de gemeente van de
toenijialige Commissaris van de Koningin in Zeeland dr. C. Boertien hun ongenoegen over het uit
blijven van de recreatieverdeelweg kenbaar. Zij zullen nog langer geduld moeten hebben. Archief
foto
Verkeersdruk
„Realisering betekent name
lijk dat Scharendijke verlost
wordt van de met name in'de
zomermaanden zeer hoge ver
keersdruk op de Elkerzeese
weg. De aanleg van deze weg is
ons inziens echter niet uitslui
tend en alleen een gemeentelij
ke aangelegenheid. Vanwege
uw projectleidersrol in het
project Schouwen-West is toch
ook de provincie zeer nauw be
trokken bij deze zaak," aldus
het college.
„Het kan en mag toch niet zo
zijn dat de gemeente Midden
schouwen alleen verantwoor
delijk is voor het gehonoreerd
krijgen van dit project via aan
vragen tot plaatsing op urgen
tieschema's en dergelijke."
De provincie geeft in haar
brief het college niet veel hoop
op snelle realisering. Gs geven
aan dat er een heleboel knel
punten zijn waar dringend aan
gewerkt moet worden. „Daad
werkelijke uitvoering hangt
dan ook niet alleen af van be
schikbare provinciale midde
len, maar ook van mogelijke
medefyianciers en alternatie
ve financieringsbronnen," al
dus gs.
Gs geven aan dat momenteel
gewerkt wordt aan een nieuw
provinciaal urgentieschema op
grond waarvan de mogelijkhe
den en prioriteiten voor de ko
mende jaren kunnen worden
vastgesteld. Eert eerste be
leidsnotitie daarover verwach
ten gs'rond de zomer.
De vrijwilligers van Landbouwmuseum Goemanszorg hebben de afgelopen jaren heel wat werk
verzet. (Foto: Joop van Houdt)
