'Een orgel met een ziel
en een eigen identiteit'
■EBSDllllli
Boibriker Klezmorim in 't Beest
Het gebroken beeldje
Gerestaureerd. Kam Van der Meuleii-otgel iveer in gebruik
Van Zwieten
te gast bij
VVD
f
4
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
NEDERLAND 1
07.00 uur NOS-Tekst tv.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.05 uur NCRV's Goeiemid-
dag.Gevarieerd middagmaga
zine.
16.52 uur Dragons of Komodo.
Natuurfilm over de komodo-
of reuzenvaraan op het Indone
sische eiland Komodo.
17.46 uur Cosby show. Ameri
kaanse comedyserie. Afl.: Ru
dy's rptreat.
18.12 uur Dagboek van een die
renarts. Duitse serie. Afl.: Be
dankt, Caruso. Conny Flint,
ooit een bekende zanger, moet
geopereerd worden en vraagt
Willi orri op zijn hond Caruso te
passen. Wanneer Conny de
operatie niet overleeft, zit Wil
li met de hond opgescheept.
19.00 uur Studio RKK. Actuali
teiten uit kerk en samenle
ving.
19.28 uur Twee reizogers. Zes
liedjes van Herman van Veen.
20.00 uur NOS-Journaal.
20.24 uur NOS-Weeroverzicht.
20.20 uur Charlotte Sophie
Bentinck. 6-delige Nederland
se serie. Afl. 6: De bastaard.
Opnieuw krijgt Charlotte een
kind van Albrecht. Ze laat het
door de baker adopteren, als
Lottgen bericht dat Albrecht
stervende is, reist Charlotte
voor de laatste keer naar Büc-
keburg. Bron: Gebaseerd op de
briefroman Mevrouw Ben
tinck of Onverenigbaarheid
van karakter van Hella S.
Haasse.
21.23 uur AVRO Televizier. Ac
tualiteitenrubriek. Presenta
tie: Karei van de Graaf.
21.58 uur Rondom tien. Praat
programma. Presentatie: Vio
let Falkenburg.
22.41 uur KRO's Reporter. Ac
tuele documentaires over de
onderzoeksjournalistiek.
NEDERLAND2
09.00 uur Beestenboerderij.
Afl.: De seizoenen.
09.30 uur Wat 'n vondst! Afl. 5:
Over de brug.
10.00 uur Ik, Mik Loreland.
Afl. 26: Wetland.
10.30 uur Ferhalen fan in mu
seum: Verzetsmuseum.
11.00 uur Schrijvers over het
geloof.
13.59 uur Het vragenuurtje.
Rechtstreeks verslag van het
wekelijks vragenuurtje in de
Tweede Kamer.
16.10 uur De Waltons. Ameri
kaanse serie. Afl.: Rebellie.
17.02 uur Danger Bay. Canade
se jeugdserie. Afl: Gekaapt.
17.29 uur. 2 Vandaag.
Met om:
17.30 uur NOS- Journaal
17.35 uur Actualiteiten
18.00 uur NOS- Journaal.
18.15 uur Actualiteiten.
18.43 uur NOS- Sportjournaal.
18.51 uur NOS- Hoofdpunten
uit het nieuws gevolgd door
het weer
18.58 uur Fernando - moeder
ziel alleen. Documentaire over
de jonge Fernando, die na 21
jaar terugkeert naar Brazilië
en zijn moeder.
19.29 uur Ik weet het beter.
Spelprogramma. Presentatie:
Bert van Leeuwen.
19.57 uur Love boat (Overal en
nergens). Portret van de acteur
Gavin McLeod, kapitein Stu-
bing uit de tv-serie Love boat.
20.25 uur Christy. Amerikaan
se serie. Afl.: De gijzeling.
21.13 uur Vrouw zijn. Vrou
wenmagazine. Thema: Onge
wild kinderloos.
21.44 uur Praise, samenzang
voqr en door jongeren.
22.15 uur Wereld van verschil.
7-delige serie bijbelstudies.
22.44 uur Peter. Korte
sketches.
22.52 uur Uitzending politieke
partijen: Unie 55+
22.55 uur Internet in de prak
tijk. Afl. 3: Netscape: de
menu's.
23.27 uur NOS- Journaal
23.33 uur Middernacht klas
siek.
NEDERLAND3
07.00 uur NOS-Journaal.
07.07 uur Klokhuis.
07.22 uur Socutera.
07.29 uur Ontbijt-tv. Actueel
magazine, met om: elk half uur
NOS-Journaal, 08.10 NOS-
Sportjournaal en 07.45 en 08.16
Weer.
09.00 uur NOS-Journaal.
09.05 uur Uitzending politieke
partijen: RPF.
09.08 uur Kook tv.
09.30 uur Vrouw-zijn.
09.55 uur Gospelclip.
10.00 uur Como dice. Spaans
voor beginners. Afl. 5.
10.30 uur Hier en nu.
11.06 uur NCRV's Goeiemid-
dag!
11.59 uur MiddagEditie. Ac
tueel lunchprogramma met om
12.00 NOS-Journaal, 12.15 Den
Haag, 12.30 NOS-Sportjour-
naal en 12.45 Weer.
13.00 uur NOS-Journaal.
13.07 uur Opsporing verzocht.
14.01 uur Het zonnetje in huis.
14.29 uur NCRV's Late voor
stelling.
14.59 uur Dierenmanieren.
15.30 uur Yoy: Te jong.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.07 uur Noorderlicht. Popu-
lair-wetenschappelijk magazi
ne.
16.32 uur Jiskefet.Humor en
sketches.
17.05 uur Cagney Lacey.
18.00 uur Villa Achterwerk.
Kindermagazine met om 18.00
Knotsgek!; 18.06 Pinkenplace;
18.11 Terug in de kast.
18.15 uur Sesamstraat.
18.30 uur NOS-Jeugdjournaal.
18.40 uur Klokhuis.
19.00 uur Lingo.
19.25 uur Merry Christmas Mr.
Bean.
19.50 uur Love and war.
20.20 uur Police rescue.
21.20 uur Barcelona - Bayern
München. Rechtstreeks ver
slag van de tweede halve fina
le.
23.25 uur NOS-Den Haag van
daag.
23.40 uur NOS-Journaal.
VERONICA
07.00 Veronica Call tv: Wek
dienst. 09.00 Winkel van Sin-
kei. 11.00 De droogkap. 12.00
Game time. 14.00. Leo life 16.00
Onderweg naar morgen 16.30
Tv-woonmagazine. 17.00
TreXX. 17.25 Hunter. 18.15.
Ricki Lake. 19.00 Nieuwslijn.
19.25 Luky 10. 19.30 Onderweg
naar morgen. 20.00 Liefde op
het eerste gezicht. 20.35 All you
need is love. 21.35 BNN. 22.10
Cat chaser. 23.40 Nieuws. 23.45
Touchdown! 00.15 TreXX.
RTL 4
07.00 Ontbijtnieuws. 07.10 Te-
lekids cartoon express: Tjilp.
07.15 Telekids cartoon express:
De Smurfen. 07.30 Ontbijt
nieuws. 07.40 Telekids cartoon
express: De Smurfen. 08.00
Ontbijtnieuws. 08.08 The bold
the beautiful. 08.30 Ontbijt
nieuws. 08.35 As the world
turns. 09.00 Ontbijtnieuws.
09.10 As the world turns. 09.30
Goede tijden, slechte tijden.
10.00 Koffietijd! 11.00 The Op
rah Winfrey show. 11.45 Santa
Barbara. 12.30 Postcode loterij
record show. 13.30 Health, bo
dy care. 14.00 Film video-
nieuws. 14.30 New wilderness.
15.10 As the world turns. 16.00
Vier uur nieuws. 16.10 Catheri
ne. 17.00 Vijf uur nieuws. 17.10
5 uur show. 17.30 Half zes
nieuws. 17.35 5 uur show. 18.00
Zes uur nieuws. 18.10 5 uur
show. 18.30 The bold the
beautiful. 19.00 Rad van for
tuin. 19.30 Half acht nieuws.
19.50 Weer. 20.00 Goede tijden
slechte tijden. 20.30 Wolff.
21.25 Sterrengeheimen. 22.05
Ooggetuige. 23.00 Late nieuws
en sport. 23.35 Catherine. 00.25
The Oprah Winfrey show. 1.10
Santa Barbara. 2.00 Nachtpro
gramma.
RTL 5
16.50 Goede tijden slechte tij
den. 17.15 Power time. 18.05
The A-team. 19.00 Highway
Patrol. 19.30 Denktank. 20.00
Ellen. 20.30 Cross of fire. 22.15
Geen bezoek, geen bloemen,
22.45 Love Street. 23.15 Ricki
Lake. 00.00 Late night with
David Letterman. 00.50 20 se
conden quiz. 01.05 Hei elei,
kuck elei aktuell. 01.35 Nacht-
programma.
SBS6
14.45 Hart vanNederland. 15.05
Hogan's heroes. 15.35 Bosom
buddies. 16.00 Days of our
lives. 16.45 Wings. 17.15 21
Jump street. 18.00 Married
with children. 18.30 Over de
rooie. 19.00 Goudkust. 19.30
One west waikiki. 20.25 Kinji-
te: Forbidden subjects. 22.00 De
nachtrijder. 22.30 Hart van Ne
derland. 22.50 Carros Autosa
lon. 23.25 Jerry Springer.
BRT 1
10.30 Schooltelevisie: Mens en
lichaam. 10.50 Dieren om je
heen: Een nest bouwen. 10.55
Le petit monde de Pierre. 11.10
Zia Mia. 17.10 Het Capitool.
17.35 Buren. 18.00 Journaal.
18.10 Mooi en meedogenloos.
18.35 Thuis. 19.00 Blokken.
19.30 Journaal en sport. 19.58
Weerbericht. 20.00 De drie wij
zen. 20.38 Het Olympisch spel.
20.40 Inspector Morse. 22.25 Al
le vijf. 22.55 Journaal en sport.
23.20 Weerbericht. 23.25 Pro
gramma van de Groene Om
roep. 23.52 Doorlopende herha
ling van journaal, sport en
weerbericht.
BRT 2
17.00 De ToeTer. 18.00 Tik Tak.
18.05 Draaimolen. 18.15 De
boomhut. 18.30 Disney Festi
val. 19.00 Salty. 19.30 Journaal
en sport. 19.58 Weerbericht.
20.00 Oog in oog. 20.30 Kijk uit!
20.35 The private life of plants.
21.29 KIENO-uitslagen. 21.30
Ter Zake. 22.00 Absolutely Fa
bulous. 22.30 Tekens: Rob
Scholte. 23.20 Coda. 23.24
Doorlopende herhaling van
Ter Zake.
OMROEP ZEELAND
07.05 uur Omroep Zeeland
Ochtendeditie.
08.11 uur Landelijke en inter
nationale actualiteitén
08.32 uur Vervolg Omroep Zee
land Ochtendeditie met o.a.
Actualiteitenquiz.
09.05 uur Muziek door de
week.
10.05 uur Oogapels en muilpe
ren.
11.05 uur 'n Uurtje Bert.
12.05 uur Omroep Zeeland
Middageditie.
13.08 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
13.35 uur De Passage.
14.05 uur Muziek in bedrijf.
16.03 uur Gefeliciteerd!
17.05 uur Omroep Zeeland
Avondeditie, met onder meer
Zegt u 't maar.
18.11 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
Op de hele uren en om 07.30,
08.30, 12.30, 13.30, 17.30 en
18.30 uur NOS-nieuwsbulletin.
Door BEP BENSCHOP
Iemand botst tegen haar op en zegt:
..Verzeihungbitte!"
..Verzeihung, Jaantje," fluistert ze vro
lijk. ..Verzeihung, maar je hebt het er
zelf naar gemaakt
Ze gaat in gedachten het afscheid na.
Zijn verontwaardigde reactie op haar
mededeling dat ze verloofd was.
..Waarom heb je je dan met me ingela
ten? Je laat je meenemen voor een duur
diner en ik heb er op gerekend, dat jij en
ik afijn, we hadden er een gezellige
avond van kunnen maken."
En zij: Dat hoopte ik ook, maar we zijn
geen kinderen meer. Johan! We hebben
allebei onze eigen geschiedenis. Ik had je
direct moeten zeggen, dat ik niet meer
vrij was."
Hij was rood van woede. Zo was hij vroe
ger al. wanneer ze hem niet vlug genoeg
zijn zin gaf bij het spel. Maar het leven
heeft hem de laatste tijd verwend, hij
kan er nu helemóól niet meer tegen.
Toch was niet zijn reactie haar grootste
verrassing, maar vooral het feit, dat ze
voor zijn pogingen tot toenadering ge
vlucht is naar Peter Grondhorst. Nooit
eerder heeft ze zó duidelijk beseft, dat er
ven band is blijven bestaan tussen haar
en Peter. Ze kreeg haast om weg te
komen. De woede van Jaantje is bespot
telijk en ze voelde een sterke behoefte
om alleen te zijn en dit nieuwe, dit over
weldigende te overdenken.
,,Zal ik nu maar gaan?" vroeg ze een
beetje aarzelend.
,,Ja, smeer 'm maar, gij!" antwoordde
hij kortaf.
Ze stak haar hand uit, maar hij deed
alsof hij dat niet zag. Met een ruk van
zijn hoofd drong hij aan:.Hoepel op, as
jeblieft!'
Dat maakte haar woedend en ze keek
hem strak aan. Pas toen zijn ogen onrus
tig wegdwaalden en zijn vinger langs
zijn neus veegde, zakte haar woede en ze
glimlachte weer.
,,Zo je wilt, Johan," zei ze zacht. ,,Je
moet er om denken, dat je van je vrien
den geen vereerders kunt maken, die
naar je pijpen dansen, voordat ze één
noot muziek van jegehoord hebben
Ze wandelt naar haar hotel en pakt haar
fiets. Het is nog volop dat, maar in de
duinpannen hangt een lichte nevel. Haar
voeten bewegen mechanisch de pedalen
op ön neer en haar mond herhaalt keer op
keer de woorden: ,,Ik ben verloofd
en dan glimlacht ze.
Ze is nog maar een paar kilometer gevor
derd, als ze plotseling remt en terug
keert. Alle dromerige verwondering is
nu uit haar geweken. Ze zet haar fiets in
het rek achter het hotel en zoekt de direc
teur op.
„Kan ik dit weekeinde vrij krijgen?"
vraagt ze.
„Is dat beslist nodig? Je weet hoe druk
het is."
„Ik weet het, maar het kèn niet anders,
het kan zijn, dat ik helemaal naar Italië
moet."
De directeur spreidt in wanhoop zijn
handen. „Als het zó noodzakelijk is, wat
zal ik er dan tegen doen?" spot hij.
Ze is al weg, als een schoolmeisje, dat
vrij gekregen heeft voor een dagje uit.
Alle dromerigheid is nu geweken, ze
weet precies wat ze wil. Als ze thuis
komt, moet ze zich even bezinnen, wan
neer haar moeder vraagt: „Was het ge
zellig?"
„O zegt ze verward. „O ja, u be
doelt Jaantje. Ja, het was wel gezellig...
Hij is niet veel veranderd."
Haar ouders kijken elkaar aan en Paul
Lodewijks haalt zijn schouders op.
Daarna kijkt hij weer naar zijn dochter,
terwijl mevrouw vraagt, met iets van
verwachting in haar stem: „Vond je hem
niet leuk? Viel het tegen?"
(wordt vervolgd
D. Visser, oud-organist van de kerk mocht de eerste tonen aan het gerestaureerde orgel ontlokken. (Foto: Joop van Houdt)
ZIERIKZEE - In 1847 moest de kerk 13.700 gul
den bij elkaar sparen om het te laten bouwen en
nu ging het om een bedrag van ruim een half
miljoen gulden. Vrijdag werd het geheel geres
taureerde Kam Van der Meulen-orgel van de
Nieuwe Kerk in Zierikzee na een grondige res
tauratie weer in gebruik genomen. „Het nage
slacht heeft nu de kans dingen te beleven die
men in de vorige eeuw beleefd heeft," om
schreef orgeladviseur J. Jongepier.
De restauratie van het monu
mental e orgel ging in april
1994 van start. Bij de restaura
tie werd zoveel' mogelijk ge
bruik gemaakt van de'oude on
derdelen. Bijzonder aan de
restauratie was dat deze gro
tendeels ter plaatse werd uit
gevoerd. Meestal wordt een te
restaureren orgel geheel gede
monteerd en vervoerd naar de
restauratiewerkplaats. Het
karwei heeft alles bij elkaar
een half miljoen gulden ge
kost.
Een belangrijk (financieel)
aandeel in de restauratie had
den de Rijksdienst voor Monu-
mentenzorg en de provincie
Zeeland. Verder droegen bij de
gemeente Zierikzee en ver
schillende fondsen en stichting
waaronder de Stichting tot be
houd van het Nederlandse or
gel. Kerk en orgel zijn eigen
dom van de Stichting Oude
Zeeuwse Kerken.
Stichtingsvoorzitter ir. K. J.
Kuiken dook in zijn toespraak
ter gelegenheid van de herin-
gebruikname van het orgel in
de geschiedenis van het instru
ment dat in 1848 werd ingewijd
door ds. Drooglever-Fortuyn.
De geschiedenis van kerk en
orgel, zo bleek uit het verhaal
van Kuiken, is een roerige ge
weest. Een eeuw na de bouw
van het orgel was de toestand
ervan volgens Kuiken misera
bel. De kerk was door het oor
logsgeweld zwaar beschadigd
en weer en wind hadden vrij
spel gehad.
In de loop der tijden werd het
orgel verschillende keren gere
pareerd, maar tot. een complete
restauratie kwam het niet. Na
dat de Stichting Oude Zeeuwse
Kerken in 1977 de kerk over
nam, kwam er wat schot in. In
1982 werd voor het eerst voor
zichtig weer eens een balletje
opgegooid. Uiteindelijk zou
het nog tot 1994 duren eer
daadwerkelijk met de restau
ratie begonnen kon worden.
Ziel
Orgeladviseur J. Jongepier
werd in de arm genomen. Hij
omschreef het orgel als 'een or
gel met een ziel en een eigen
identiteit'. Vroeger, zo betoog
de hij, hadden restaurateurs zo
hun eigen ideeën over het res
taureren van een orgel. Res
tauratie hield vaak een veran
dering naar eigen inzichten in.
„Nu kijken restaurateurs naar
de bedoeling die de maker des
tijds had met het orgel," aldus
Jongepier.
Hij omschreef het Kam Van
der Meulen-orgel als een voor
de tijd waarin het gebouwd
werd zeer modern orgel. Niet
alleen werden experimentele
technieken toegepast, maar
ook werd afgeweken van het
traditionele bouwrecept. „Dit
orgel markeert de grens tussen
de ambachtelijke traditie en
de eeuw van de vooruitgang en
de industrialisatie," aldus
Jongepier.
Met name het vlakke strakke
front van het orgel is bijzon
der. „Een orgel is een bijzon
der monument," eindigde Jon
gepier zijn verhandeling. „Het
is niet alleen een visueel, maar
ook een auditief monument."
Na al dit verbale geweld mocht
oud-organist van de kerk, D.
Visser - nadat hij uit handen
van de heer Verschueren de
sleutel van het orgel had ge
kregen - de eerste tonen aan
het compleet gerestaureerde
instrument ontlokken.
„Een emotioneel moment,"
omschreef burgemeester mr. J.
J'. P. M. Asselbergs zijn gevoe
lens. Hij stelde dat de Nieuwe
Kerk zonder het orgel net
zoiets geweest zou zijn als het
Zierikzeese stadhuis zonder
het beeld van Neptunus. Hij
roemde de inzet van de Stich
ting Oude Zeeuwse Kerken in
het algemeen en de plaatselij
ke commissie van de stichting
in het bijzonder. „Voor hen is
het een gigantische klus ge
weest."
In de visie van Asselbergs is de
heringebruikname van het
Kam Van der Meulen-orgel
een verrijking voor de orgel
cultuur in Zierikzee. „Ik hoop
dat een heleboel mensen er in
tens van zullen genieten," al
dus de Zierikzeese eerste bur
ger. De heringebruikname van
het orgel werd afgesloten met
een orgelconcert door Rinus
Verhage, de vaste organist van
de Nieuwe Kerk. Zaterdag
werd een open dag gehouden in
de Nieuwe Kerk.
SCHARENDIJKE - 'Nieuw be
leid voor de nieuwe gemeente
Schouwen-Duiveland'. Dat is
het onderwerp dat VVD-gede-
puteerde J. G. van Zwieten be
licht tijdens een lezing voor de
afdeling Schouwen-Duiveland
van de VVD.
Van Zwieten is te gast bij de re
gio-afdeling op de algemene le
denvergadering woensdag 17
april. Tijdens de vergadering
komen vooral huishoudelijke
zaken aan de orde zoals de be
groting van de afdeling voor
1997. Na afronding van het
huishoudelijk gedeelte is de
microfoon voor gedeputeerde
Van Zwieten.
Hij gaat het hebben over zaken
als ruimtelijke ordening, re
creatie, toerisme, wegenstruc
tuur, woningbouw en het
Streekplan voor Schouwen-
Duiveland. Na de lezing gaat
Van Zwieten in op eventuele
vragen vanuit de zaal.
De vergadering wordt gehou
den in dorpshuis De Putmeet
in Scharendijke en begint om
19.30 uur. Vanaf 20.30 uur - als
Van Zwieten aan zijn lezing be
gint - zijn ook niet-leden wel
kom.
In het kader van het programma Cultureel Gekleurd presenteert 't Beest in Goes op donderdag 18
april de groep Bojbriker Klezmorim. Gedreven door ontheemding en armoede trekken de 'Klezmo-
rim\ de Jiddische muzikanten, naar de grote steden van Oost-Europa. In de multi-culturele smelt
kroes van Boekarest en Odessa ontwikkelt hun traditionele dansmuziek zich tot cabarctcsk-getin-
te amusementsmuziek. Meegesleept door de massale uittocht uit Europa belandt de klezmcrin
Amerika, waar het zijn bloeitijd beleeft. Bgjbriker Klezmorim is een trio dal samengesteld is uit de
gelederen van het beroemde klezmerorkesl 'Di Gojim'. Hun dans- en bruiloftsmuziek is een meng
vorm van vele stijlen. Naast Hongaarse honga's en Amerikaanse square dance speelt dit trio ook
Jiddische liederen en ballades. Bezetting: Tscard Naula, contrabas. Jaap Mulder, klarinet, saxo
foon, Jaap Sijtsma, accordeon. Zaal open om 20.30 uur. aanvang 21.30 uur. In de maand april kan
men Israëlisch eten in 't Beest.
