Leerkrachten RSG overhandigen
overzicht Zeemaniana aan archief
Recreatiesector kan zich
wel vinden in ontpoldering
Verbruik van energie in glastuinbouw daalt verder
Het gebroken beeldje
4
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Henk Botterweg (m) toont een van de voorwerpen uit de vitrine aan streekarchivaris Huib Uil (r). Frans Beekman heeft een exem
plaar van het overzicht in handen. (Foto: Joop van Houdt)
ZIERIKZEE - „Nu zijn we er nog. Maar straks
gaan we met pensioen en tenslotte ook dood.
Dus lijkt het me verstandig om een lijstje te ma
ken, van hetgeen we van Zeeman in huis heb
ben." Met woorden van deze strekking meldde
Frans Beekman zich bij Henk Botterweg. De
leerkrachten zetten deze woorden kracht bij en
maakten een overzicht. Dit overzicht werd dins
dag overhandigd aan streekarchivaris Huib
Uil.
Sinds 1989 is de school in bezit
van een deel van de nalaten
schap van professor Pieter
Zeeman, de Nobelprijswin
naar naar wie de Regionale
Scholengemeenschap in Zie-
rikzee is vernoemd. Henk Bot
terweg weet het zich nog goed
te herinneren. ,,Na de dood van
de zoon van Zeeman, in 1989,
kreeg de school te horen van de
notaris dat ook wij wel iets
zouden krijgen. Een half jaar
later ben ik naar Amsterdam
gegaan. Daar zaten we rond de
tafel, er was onder anderen
ook iemand van de Universi
teit van Amsterdam, met een
grote doos in het midden. De
notaris haalde daar wat uit en
vroeg vervolgens wie het wil
de hebben. Dat was best een
beetje vreemd", aldus Botter
weg.
De voorwerpen die hij op deze
manier voor de school mee
nam, kregen een plaatsje in
een vitrine. Het meest intéres
sant hierbij zijn onder meer
een foto waarop de drie Nobel
prijswinnaars Einstein, Eh-
renfest en Zeeman te zien zijn.
Daarnaast is de school in bezit
van de passerdoos van Zee
man, zijn Electriseermachine
van Wimhurst en zijn hand-
spectroscoop. Ook liggen er
in de vitrine twee penningen,
respectievelijk van de Univer
siteit van Amsterdam en het
Institute de France.
Grote bijzondere stukken zit
ten er niet bij. Die zijn te vin
den in het laboratorium in
Amsterdam. Ook zijn archief
stukken zijn niet in Ziérikzee.
Deze liggen in de kluis van het
Rijksarchief in Haarlem.
Ondanks dat vonden Beekman
en Botterweg het noodzakelijk
de voorwerpen te beschrijven,
zodat ook het nageslacht
straks nog weet wat er alle
maal van Zeeman te vinden is
in de RSG.
Verstandig
Volgens Aad Pattenier, mede
werker van het streekarchiva-
riaat in Zierikzee, is dat ook
verstandig. „Wij weten nu wat
er allemaal aamvezig is. En
daardoor kunnen ook anderen
het te weten komen. De stuk
ken van Zeeman zijn immers
verspreid over een aantal be
waarplaatsen."
Om deze reden zal ook het
overzicht op een aantal plaat
sen te raadplegen zijn. In het
overzicht zijn deze plaatsen op
genomen. „Overal waar men
logischerwijs verwacht iets
van Zeeman te kunnen vinden,
is ook ons overzicht raadpleeg
baar", aldus Bottérweg.
ZIERIKZEE - In de Nederlandse glastuinbouw
is het energieverbruik per eenheid product in
1994 verbeterd met 3 procentpunt. Dit is het re
sultaat van een vermindering van het primair
brandstofverbruik per m2 kas van 4 procent en
een toename van de productie van 1 procent.
Een toenemend aantal bedrij
ven maakt gebruik van ener
giebesparende opties. De be
langrijkste optie is het
aanwenden van warmte van
derden. Het aandeel hiervan is
toegenomen van 2 procent in
1991 tot 6 procent in 1994. Dit
blijkt uit een onderzoek van
het Landbouw-Economisch In
stituut (LEI-DLO) dat is uitge
voerd in opdracht van de Ne
derlandse onderneming voor
energie en milieu (Novem) en
het Landbouwschap. Het on
derzoek is uitgevoerd in het
kader van de monitoring van
de Meerjarenafspraak Energie
'welke is gemaakt tussen de
glastuinbouwsector en de
overheid. Hierin is vastgelegd
dat de energie-efficiëntie (dat
wil zeggen de hoeveelheid
energie per eenheid produkt)
moet verbeteren met 50 pro
cent over de periode 1980 tot
2000. Voor 1995 is de tussen
doelstelling 40 procent. Tot en
met 1993 is de energie-efficiën
tie al verbeterd met 35 procent.
In 1994 is het energiegebruik
per m2 kas met 4 procent afge
nomen en de produktie met 1
procent toegenomen, waar
door de energie-efficiëntie in
1994, 38 procent beter is dan in
1980.
Naast de meerjarenafspraak
bestaat er een landelijke doel
stelling van de overheid om de
uitstoot van CO2 te verminde
ren. In 1994 is het primair
brandstofverbruik per vier
kante meter verminderd met 4
procent, terwijl het areaal kas
sen gelijk is gebleven. Hier
door is de C02-uitstoot in de
glastuinbouw in 1994 afgeno-
Verdere verbetering van de
energie-efficiëntie en de CO2-
emissie is mogelijk. Dit kan
gerealiseerd worden door het
meer en beter gebruiken van
energiebesparende opties. Een
aantal opties zoals condensors,
klimaatcomputers en beweeg
bare schermen vindt op ruime
schaal toepassing. De opties
warmte-opslag, zuiver CÓ2 en
warmte/kracht-installaties
worden op beperkte schaal ge
bruikt. De penetratiegraad
van alle genoemde opties is de
laatste jaren toegenomen. Het
aandeel warmtelevering van
grote elektriciteitscentrales en
STEG-eenheden en van warm
te/krachtinstallaties van nuts
bedrijven in het totale energie
gebruik vap de glastuinbouw
ligt inmiddels op 6 procent. De
ze warmte van derden wordt
gezien als de belangrijkste op
tie voor de nabije toekomst.
„Maar ik dacht eerst, dat ze me eigenlijk
liever niet aannamen. Weet u, ze' schij
nen hier niet te begrijpen, dat er ander
soort mensen bestaat dan zij zelf, een
soort dat vriendschap stelt boven geld
verdienen. Ze bekeken me, alsof ik van
een andere planeet kwam en niet hele
maal normaal was. Ik geloof, dat ze mijn
zachte g een beetje bespottelijk vonden
en dat kan ik niet uitstaan! Ze buigen
voor een buitenlander accent dan het
hunne, kijken ze je aan alsof je regel
recht uit de klei getrokken bent!"
Ondanks haar poging om zich niet op te
winden, klinken haar woorden toch fel
en verontwaardigd.
Hij lacht om haar boosheid. Spottend
vraagt hij: „Is dat alles, of heb je nog
méér bezwaren?"
„Ja," zegt ze koppig. „Ik heb er óók be
zwaar tegen, dat er een dancing aan het
hotel verbonden is. Tien tegen één is dat
een onfrisse boel. En voor het badseizoen
is er een vast strijkje."
Ze schudt haar hoofd en haalt haar
schouders op. terwijl ze een hulpeloos
gezicht zet. Haar vader vult aan:en
je houdt niet van artiesten? Is het dat?"
Dan lachen ze allebei, want ze weet, dat
hij zichzelf graag artiest noemt en het is
juist die kunstenaarsmentaliteit in haar
vader, waar ze het meest van houdt.
Ze springt op. „Laten we er niet meer
over praten," stelt ze voor. „Het moet
nog een beetje wennen in Holland, dat is
alles."
„Maar heb je die baan nu, ja of nee?"
Ze strijkt haar door de wind verwarde
krullen weg van haar voorhoofd. „Ik
heb beloofd, dat ik er over zou denken."
Ze lacht kort, een beetje schamper.
„Toen keek de directeur me aan, alsof ik
achterlijk was. Hij kneep z'n ogen een
beetje dicht - kijk, zó - en bekeek me van
top tot teen en dat kan lang duren, dat
weet u wel. Hij zei: „Wij zijn degenen,
die er over moeten denken, juffrouw Lo-
dewijks."
„Entoen?"
Hij is nu óók opgestaan en het is alsof hij
een vijand bij de keel wil grijpen. Zijn
beide handen zijn gekromd tot klauwen
en zijn hoofd buigt iets naar voren.
„Ik had zó weg willen lopen!" zegt Mar-
greet.
„Maar je deed het niet?"
Er klinkt duidelijk teleurstelling ip zijn
stem. Zijn eigen behoefte aan vrijheid en
waardering kan het niet verkroppen,
dat zijn dochter behandeld wordt als de
eerste de beste sollicitante. De vent
mocht dankbaar zijn, dat een meisje als
Margreet Lodewijks in zijn hotel wilde
komen werken, of daar althans nog eens
over wilde nadenken.
Had de deur maar achter je dichtgesme
ten!" mompelt hij wraakzuchtig.
Het meisje schudt nadenkend haar
hoofd. „Nee," zegt ze. „Nee, want op het
zelfde moment bedacht ik, dat ik ner
gens een baan naar mijn zin zou krijgen,
wanneer ik bleef vergelijken met See-
len. Daar was ik opgenomen in de zaak.
en in het gezin, ik hoorde er helemaal bij
Hier kan dat niet. Het bedrijf is er ook
veel te groot voor en de directeur is er het
type niet naar. Hij heeft dus van zijn
kant groot gelijk, dat hij eisen stelt en
niet ik."
„Je bent in je schulp gekropen!" verwijt
hij half vragend. „Dat had ik niet van je
verwacht."
„Niks hoor! Ik heb alleen gezegd:
„Goed, als u het dan met mij wilt probe
ren, kunnen we misschien aan elkaar
wennen."
„Brutale kat!" lacht Lodewijks opge
lucht. „Als ik die vent geweestwas
Hij zwijgt, maar het meisje dringt aan.
„Dan?"
(wordt vervolgd)
VER
Vrijdag 22 maart
NEDERLAND 1
07.00 uur NOS-Tekst-tv.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.06 uur NCRV's Goeiemid-
dag. Gevarieerd middagpro
gramma. Presentatie: Edwin
Rutten.
16.54 uur De week van
Serie gesprekken waarin een
week lang het leven van een
gast centraal staat. Presenta
tie: Tineke de Groot.
17.19 uur Charlie Chaplin.
17.40 uur Cosby show. Ameri
kaanse comedy. Afl.: Pam ap
plies to college.
18.06 uur Boggle. Woordspel.
Presentatie: Judith de Bruijn.
18.34 uur Laurel Hardy. Ame
rikaanse slapstick.
19.00 uur Weg van de snelweg:
Steden. 6-delige reisreportage.
Afl. 6: Napels.
19.29 uur Wie van de drie?
Spelprogramma. Panel: Goe-
dele Liekens, Joop Braakhek-
ke en Marnix Kappers. Presen
tatie: Jos Kuijer.
20.00 uur NOS-Journaal.
20.24 uur NOS-Weero verzicht.
20.30 uur Fasten seatbelts.
Spelshow vanaf Schiphol.
21.24 uur Brandpunt. Actuali
teitenrubriek.
21.55 uur ER. Amerikaanse se
rie. Afl. 9: ER Confidential.
Zuster Hathaway moet zowel
op haar werk als privé een
moeilijke beslissing nemen en
dokter Lewis maakt zich zor
gen om haar vriend, dokter
Cvetic.
22.42 uur Ik hou van jou. 8-deli-
ge reportageserie over de lief
de. Afl. 4: Bergen op Zoom.
23.20 uur Maan bij nacht-. Muzi
kale ontdekkingstocht door
heden en verleden. Presenta
tie: Manuëla Kemp.
NEDERLAND 2
09.00 uur Koekeloere. Afl. 20:
Wat j e eet ben j e zelf.
09.30 uur Wat 'n vondst.
10.00 uur Nieuws uit de natuur.
Afl. 22: Watervogels.
10.30 uur Boeke Boppe.
11.00 uur Schooltv-weekjour-
naal.
11.30 uur Binnenkort bij de
NOT.
16.12 uur Kids for animals.
16.31 uur Captain Scarlet.
16.59 uur Mega top 50.
17.28 uur 2 Vandaag.
17.30 uur NOS-Journaal.
17.35 uur Actualiteiten.
18.00 uur NOS-Journaal.
18.15 uur Actualiteiten.
18.43 uur NOS-Sportjournaal.
18.51 uur NOS-Hoofdpunten
uit het nieuws gevolgd door
het weer.
18.58 uur Match win.
19.32 uur Radar.
20.07 uur Mijnheer Wansink. 8-
delige info/comedyserie waar
in de wonderlijke werkelijk
heid van ons dagelijks leven
wordt gesignaleerd. Afl. 6.
20.47 uur Schone schijn.
21.20 uur TROS TV show. Talk
show.
22.16 uur Laura Fygi in Carré.
22.45 uur NOS-Studio sport.
sportprogramma. Presentatie:
Mart Smeets.
23.25 uur Socutera. Reuma
raakt je, film van het Natio
naal Reumafonds.
23.30 uur NOS-Journaal.
NEDERLAND3
07.00 uur NOS-Journaal.
07.07 uur Klokhuis.
07.24 uur Verhalenverteller.
07.29 uur Ontbijt-tv. Actueel
magazine, met om elk half uur
NOS-Journaal, 08.10 NOS-
Sportjournaal en 07.45 en 08.16
Weer.
09.00 uur NOS-Journaal.
09.05 uur Uitzending politieke
partijen: GPV.
09.08 uur Kook tv.
09.29 uur Kruispunt.
10.04 uur Overgewicht te lijf.
Afl. 7: De fout ingaan.
10.34 uur Urineverlies. Afl. 5.
Urineverlies bij ouderen.
11.05 uur De week van
11.31 uur Boggle.
11.59 uur MiddagEditie. Actu
eel magazine, met om 12.00
NOS-Journaal, 12.15 Den
Haag, 12.30 NOS-Sportjour
naal en 12.45 Weer.
13.00 uur NOS-Journaal.
13.08 uur Oppassen!!! Neder
landse comedyserie.
13.35 uur Sonja op zaterdag.
14.25 uur Bridge.
14.41 uur Tussen kunst en
kitsch.
15.31 uur Schoolstrijd.
16.00 uur NOS-Journaal.
16.07 uur Love hurts. Engelse
serie. Afl. 7. Frank staat klaar
om terug te keren naar Lon
den. Tessa daarentegen is nog
druk bezig met het Ethiopië-
project en weigert mee te
gaan.
16.57 uur Tante Fatma. Repor
tageserie over de Beverwijkse
Bazaar.
17.07 uitr Cagney Lacey.
Amerikaanse politieserie.
Afl.: Ommekeer (1).
18.00 uur Villa Achterwerk.
Kindermagazine met om: 18.00
Buurman en buurman; 18.08
Lekker dansen; 18.11 Terug in
de kast.
18.15 uur Sesamstraat. Kleu
terprogramma. Afl.: Getal.
18.30 uur NOS-Jeugdjournaal.
18.40 uur Klokhuis. Informa
tief kindermagazine.
19.00 uur Lingo. Woordspel.
Presentatie: Frangois Bou-
langé.
19.30 uur Van gewest tot ge
west. Regionaal magazine.
20.00 uur 704 Hauser Street.
Amerikaanse comedyserie.
Afl.: All that Jasmin.
20.30 uur Twee voor twaalf.
21.10 uur Stardust.
21.53 uur Uitzending politieke
partijen: SP.
22.00 uur NOS-Journaal.
22.16 uur NOS-Sportjournaal.
22.34 uur Nova.
23.04 uur Gesprek minister
president.
23.17 uur Kunstmest.
23.57 uurNOS-Teksttv.
VERONICA
07.00 Veronica Call tv: Wek
dienst. 09.00 Winkel van Sin-
kei. 11.00 De droogkap. 12.00
Game time. 14.00 Leo live.
16.00 Onderweg naar morgen.
16.30 Veronica auto. 16.55
Trexx. 17.25 Hunter. 18.15
Ricki Lake. 19.00 Nieuwslijn.
19.25 Lucky 10. 19.30 Onder
weg naar morgen. 20.00 Liefde
op het eerste gezicht. 20.35
Westzijde Posse. 21.05 Back to
the future. 23.15 Deelder. 00.10
Nieuws. 00.15 Veronica in con
cert: Phil Collins unplugged.
01.15 TreXX.
RTL 4
07.00 Ontbijtnieuws. 07.10 Te-
lekids cartoon express: Tjilp.
07.15 Telekids cartoon express:
Bremer stadsmuzikanten.
07.30 Ontbijtnieuws. 07.40 Te
lekids cartoon express: Bre
mer stadsmuzikanten. 08.00
Ontbijtnieuws. 08.08 The bold
the beautiful. 08.30 Ontbijt
nieuws. 08.35 Santa Barbara.
09.00 Ontbijtnieuws. 09.10
Santa Barbara. 09.30 Goede tij
den, slechte tijden. 10.00 Kof
fietijd! 11.00 The Oprah Win
frey show. 11.45 Santa
Barbara. 12.30 Jacques Cous-
teau. 13.30 Barend Van
Dorp. 14.30 New wilderness.
15.10 As the world turns. 16.00
Vier uur nieuws. 16.10 Catheri
ne. 17.00 Vijf uur nieuws. 17.10
5 uur show. 17.30 Half zes
nieuws. 17.35 5 uur show. 18.00
Zes uur nieuws. 18.10 5 uur
show. 18.30 The bold the
beautiful. 19.00 Rad van for
tuin. 19.30 Half acht nieuws.
19.50 Weer. 20.00 Goede tijden,
slechte tijden. 20.30 U beslist!
21.35 De winkel. 22.30 FBI, de
geheime dossiers. 23.00 Late
nieuws, sport en weer. 23.35
Play dirty. 01.45 Nachtpro
gramma.
RTL 5
16.50 Goede tijden slechte tij
den. 17.15 Power time. 18.05
The Dukes of Hazzard. 19.00
Bij de politie. 19.30 Denktank.
20.00 Seinfeld. 20.30 Rainbow
drive. 22.15 De ballen. 22.45
Ricki Lake. 23.30 Fright night -
Alleen kijken als je durft: The
sleeping car. 01.05 20 seconden
quiz. 01.20 Hei elei, kuck elei
aktuell. 01.50 Nachtprogram-
SBS6
14.45 Hart van Nederland. 15.10
De Verborgen camera. 15.40
Days of our lives. 16.25 Bosom
buddies. 16.50 Wings. 17.15 21
Jump street. 18.05 Married
with children. 18.30 Over de
rooie. 19.00 Goudkust. 19.25
Star trek: Deep space Nine.
20.20 De tele-bel-show. 21.25
Show zo. 21.55 Jambers. 22.40
Hart van Nederland. 23.00 Ben
op de stip. 23.35 Hot line: Melo
dy of passion.
BRT 1
17.10 Het Capitool. 17.35 Bu
ren. 18.00 Journaal. 18.10 Mooi
en meedogenloos. 18.30 Thuis.
19.00 Blokken. 19.25 Paarden-
koersen. 19.30 Journaal en
sport. 19.58 Weerbericht. 20.00
De niks voor niks show. 21.03
Het Olympisch spel. 21.05 Bui
ten de zone. 21.40 Honet, I blew
up the kid. 23.05 Film Fan: Ma
tador. 00.47 Weerbericht. 00.50
Doorlopende herhaling van
Ter Zake.
BRT 2
17.55 Musti. 18.00 Tik Tak.
18.05 Bamboo bears. 18.30 Dis
ney Festival. 19.00 Ultra Top.
19.30 Journaal en sport. 19.58
Weerbericht. 20.00 Niveau 4:
Look. 20.30 Doe het zelf. 20.50
Vlaanderen Vakantieland.
21.29 KENO-uitslagen. 21.30
Ter Zake. 22.20 Abdijen en
kloosters in Oost-Europa.
22.45 Yes minister. 23.15 Pret
tig gestoord. 23.45 Coda.
OMROEP ZEELAND
07.05 uur Omroep Zeeland
Ochtendeditie.
08.08 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
08.32 uur Vervolg Omroep Zee
land Ochtendeditie met onder
meer Actualiteitenquiz.
09.05 uur Muziek door de
week.
10.05 uur ZWEMER. Program
ma over de Zeeuwse taal met
Jan Zwemer.
11.05 uur 'n Uurtje Bert. Geva
rieerd programma.
12.05 uur Omroep Zeeland
middageditie met onder meer
Het Fort Zeelandia, een pro
gramma van Peter Joosse over
de Zeeuwse burger en zijn be
stuur.
13.08 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
13.35 uur Bolsjoi.
17.05 uur Omroep Zeeland
Avondeditie met onder meer
Zeeuws Diep. Discussiepro
gramma live vanuit Bolsjoi in
Goes. Vandaag met Lenny Ge-
luk-Poortvliet, Pieter van Eek
en Jan Scheffers
18.11 uur Landelijke en inter
nationale actualiteiten.
Op de hele uren en om 07.30,
08.30, 12.30, 13.30, 17.30 en
18.30 uur NOS-nieuwsbulletin.
Snel overleg over verplaatsing bedrijven
MIDDELBURG (ANP) - De Zeeuwse recreatie-
ondernemers staan, onder bepaalde voorwaar
den, niet afwijzend tegen het voorstel polders
langs de Westerschelde te laten overstromen.
Ook al moet een aantal recreatie-ondernemers
door die maatregel verhuizen.
Ontpoldering is een van de
maatregelen, in Zeeland zeer
omstreden, om nieuwe natuur
gebieden te laten ontstaan. Dit
om het verlies aan schorren,
slikken en ondiepe wateren als
gevolg van de verdieping van
de Westerschelde te compense
ren. De verdieping is nodig
voor de scheepvaart naar Ant
werpen.
Tijderts eerdere informatie
bijeenkomsten voor burgers
roerden met name de Zeeuwse
boeren zich over de ontpolde-
ringsplannen. Deze week wor
den gesprekken over de her
stelmaatregelen gevoerd met
diverse doelgroepen.
Dinsdag was de recreatiesector
aan de beurt. Natuur is voor de
recreatie en het toerisme in
Zeeland van groot belang,
voerde bestuurslid F. Vriends
van de overkoepelende organi
satie van recreatie-onderne
mers Recron daar aan. Uit dat
oogpunt bepleitte hij ook een
zo groot mogelijke toeganke
lijkheid van de nieuwe natuur
gebieden.
Verder wil Recron in een zo
vroeg mogelijk stadium over
leg met recreatie-ondernemers
die hun bedrijf als gevolg van
de ontpoldering moeten ver
plaatsen. Volgens Vriends
krijgen campinghouders nu al
telefoontjes van mensen die
zich door de berichten over
ontpoldering afvragen of hun
plaatsje nog wel gewaarborgd
is. „Nu al heeft een aantal
mensen gekozen voor een an
der bedrijf, waardoor er al
aantoonbare schade is."
De recreatie-ondernemers wil
len ook compensatie voor
strandjes die door eerdere in
grepen in de Westerschelde al
geheel of gedeeltelijk zijn ver
dwenen. Een woordvoerder
van de Kamer van Koophandel
voor Noord- en Midden-Zee
land pleitte ervoor de gevolgen
van het natuurherstelplan
Westerschelde voor de econo
mie zichtbaar te maken mid
dels een economische effec
trapportage.
Gefaseerd
Gedeputeerde J. van Zwieten
zei toe die mogelijkheid te be
kijken. Hij wil ook bezien of
de herstelmaatregelen gefa
seerd kunnen wordeh uitge
voerd met tussentijdse evalu
atie. Op die manier kan in de
gaten worden gehouden of, en
in hoeverre, natuurgebieden
werkelijk verdwijnen en mo
gelijk op andere plaatsen van
zelf weer ontstaan.
