'Koud? Koud?! Op Nova
Zembla hadden ze 't koud!'
GüAïii msESJtf
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE EU
SCHOON
AARD
Freetime in 't Swarte Schaep
W
SUCCESJES
v dé krant van schouwen - duiveland!
Dagboek overwinteraars van vierhonderd jaar geleden
ZIERIKZEESCHEI
NIEUWSBODE I
dé krant van schouwen - duivelandt!
Lokaliseert wat u
echt interesseert
DE KRANT NA
18.00 UUR
NOG NIET
ONTVANGEN?
0111-417314
BEGRAFENISONDERNEMING
0111-402000
Rouwcentrum: Karsteil 15 Zierikzee
f
c
6
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
3MP
v\/.
,;v.iv'Xv ''v i
ad.'.vJÈSi v*''C
v Vi
v.
"••V
Koud?. Op Nova Zembla. Daar hadden ze het koud. Het dagboek van de overwintering ligt binnenkort in de boekhandel. (Archieffoto)
NIJMEGEN (ANP) - Lekker dicht bij de centra
le verwarming en achter de extra gevulde erw
tensoep klaagde Nederland de afgelopen weken
over de kou. De Gasunie verkocht meer gas dan
ooit tevoren, ook deze week duikt het kwik on
der nul. En op tv klaagde een mevrouw dat ze
zelf, niet de gemeente, maar zijzèlf haar eigen
stoep moest strooien. Schande!
Het binnenkort te verschijnen
dagboek van Gerrit de Veer
zou iedere mopperpot het
schaamrood op de kaken moe
ten brengen. De Veer overwin
terde nu bijna vierhonderd
jaar geleden met zijn collega
zeelieden en een steeds gerin
ger wordende voorraad op No
va Zembla, waar het tot 40
graden onder nul was. ,,Het
was zo koud, dat de spijkers
die we bij het timmeren in de
mond namen, aan onze lippen
vastvroren. Pakte je ze uit de
mond, dan trok je het vel mee,
zodat het ging bloeden", no
teerde hij destijds. De spijkers
die zijn lippen deden bloeden,
had hij nodig bij de bouw van
het legendarische Behouden
Huis.
Notariszoon Gerrit de Veer
hield op het door hem als eer
ste gesignaleerde Nova Zem
bla een dagboek bij, dat vol
gende maand voor het eerst in
modern Nederlands verschijnt
bij uitgeverij Sun in Nijmegen
Op zakelijke wijze vertelde De
Veer zijn verhaal vol ontberin
gen. In de zomer van 1596 ver
trok het schip van Willem
Barentsz en Jacob van Heems-
kerck met een vijftienkoppige
bemanning voor een reis naar
Azië. Het was min of meer een
experiment. „Men dacht dat
een reis langs het koele noor
den gezonder zou zijn voor de
bemanning. Op de schepen
naar het zuiden eiste de tropi
sche hitte immers talloze
slachtoffers. Bovendien liep
men in het noorden geen kans
vijandelijke Spaanse of Portu
gese schepen tegen te komen.
Een derde voordeel was, dat
deze route vele malen korter
zou zijn dan via Kaap de Goede
Hoop", aldus de inleiding op
De Veer's Om de Noord.
Tot op heden leren scholieren
dat het een dikke tegenvaller
werd. In augustus 1596 kwam
het schip in het ijs bij Nova
Zembla vast te zitten. „Het
kruiende ijs tilde het schip me
ters omhoog. Het was ver
schrikkelijk om te horen en te
zien. Onze haren stonden let
terlijk overeind van angst",
schrijft De Veer.
Gelukkig vonden de mannen
een berg drijfhout waarmee ze
het Behouden Huis konden
bouwen. Maar daar was het
ook behelpen. De Veer op 3 de
cember 1596: Op de muren en
tegen het dak zat een laag ijs
van wel twee vingers dik. Zelfs
het hout van onze kooien was
met een ijslaag bedekt. Door
de kou was ons uurwerk bevro
ren."
Sherry
Vier dagen later werd het „zo
vreselijk koud dat het bijna
ondraaglijk was. We keken el
kaar bedroefd aan en vreesden
dat we zouden sterven als het
nog kouder werd. Het vuur dat
we maakten was niet heet ge
noeg om ons te verwarmen.
Zelfs de sherry, die toch zo
sterk is, bevroor en moest bo
ven het vuur ontdooid worden.
We kregen ieder om de dag een
klein maatje vol." De oude-
jaarsavond werd een toppunt:
„Het was zo koud dat het vuur
geen warmte gaf. Als tye onze
voeten bij het vuur staken,
verbrandden we onze kousen
voordat we warmte voelden.
We hadden dus genoeg te doen
met het stoppen van de gaten.
Ja, als we het niet hadden gero
ken, dan zouden we hebben
kunnen verbranden zonder er
iets van de merken."
De overwinteraars hadden de
zon al sinds begin november
niet meer gezien. Op 27 januari
ging iemand naar buiten.
„Toen hij buiten kwam zag hij
de zon en riep ons allemaal.
Wij zagen hem ook, helemaal
rond, iets boven de horizon. We
waren allemaal heel blij en
dankten God voor Zijn genade
en voor de terugkeer van de
heerlijk schijnende zon."
Ijsberen
Inmiddels hadden de mannen
op Nova Zembla een groot aan
tal ijsberen gezien en overwon
nen. De eerste hadden ze nog
ingevoren om later thuis te
kunnen laten zien, maar later
keken ze er niet meer van op.
Tot op 29 mei. „De beer storm
de onvervaard op het huis af,
brutaler dan alle beren die we
tot nu toe hadden gezien. Hij
ging de trap op, naar een van
de deuren. De man die daar
stond zag hem niet. Maar de
mensen in huis zagen de beer
wel en riepen naar de man in
de deuropening. Die zag de
beer op het nippertje en schoot
hem direct door zijn lijf, waar
op de beer vluchtte. Het was
gewoon angstaanjagend om te
zien hoe snel de beer was gena
derd." In de buik van de toch
overmeesterde beer werden
restanten van zeehonden ge
vonden, die hij met huid en
haar had verslonden. Het vet
van de beren kwam overigens
goed van pas als brandstof.
Eenmaal aten de mannen een
berelever. Ze werden er dood
ziek van en gingen helemaal
vervellen. De vossen, ook rij
kelijk voorradig, bekwamen
hen beter. Het vlees van de ze
ker 25 gevangen vossen bevat
te zelfs vitamine C.
Ziek
Op 14 juni vertrokken de man
nen „hopend op Gods genade"
van Nova Zembla. Willem Ba
rentsz zou nog maar een week
te leven hebben. „Wij wisten
niet dat hij zb ziek was, want
we zaten gewoon met elkaar te
praten. Barentsz keek naar de
kaart die ik van onze reis had
gemaakt, en we praatten ero
ver. Toen legde hij de kaart
weg en zei: „Gerrit, geef me
eens wat te drinken". Dat deed
ik, maar toen hij gedronken
had, werd hij zo beroerd dat
zijn ogen wegdraaiden en hij
direct stierf", noteerde De
Veer op 20 juni. „De dood van
Willem Barentsz maakte ons
erg bedroefd, want hij was on
ze leider geweest, en de enige
stuurman in onze boot, en we
hadden een absoluut vertrou
wen in hem. Maar dit was Gods
wil, en daar konden we niets
tegen doen."
Vossenbont
Op 1 november kwamen de
overlevenden in Amsterdam
aan. „We droegen nog steeds de
kleren die we op Nova Zembla
gedragen hadden, met onze
mutsen van wit vossenbont. Ie
dereen was stomverbaasd om
ons te zien, want ze hadden ons
allang doodgewaand."
BROUWERSHAVEN - In Eetcafé 't Swarte
Schaep in Brouwershaven, speelt 10 maart, de
tweede zondag van de maand, The Freetime
Jassband, Dit 22 jaar oude, maar nog springle
vende oude stijl orkest, heeft vier CD's op zijn
naam staan en een aantal elpees.
De band uit Enkhuizen streeft
ernaar van elke jazzgebeurte-
nis een ware happening te ma
ken met haar vertolking van
First English Trad Jazz.Trom-
bonist is de Engelsman Ri
chard Cochrane. Hans Peter
Pluim blaast de lead (cornet)
en zingt en praat de nummers
aan elkaar. Drummer Kees
Steltenpool zingt eveneens.
Jan Jaap Kroeb bespeelt de
klarinet en de altsax. De swin
gende geboeders De Wit com
pleteren het orkest: Piet op
banjo en Jaap afwisselend op
stringbas, bassax en sousa
foon.
De in het blauw/wit gestoken
heren van Freetime beginnen
hun optreden om 15.00 uur.
De Freetime Jassband uit Enkhuizen speelt zondag 10 maart in Brouwershaven
Gereformeerde Gemeenten
Beroepen te Nieuwerkerk
(Zld): G. M. de Leeuw te Barne-
veld; te Urk: C. Hogchem te
Borssele; te Sint Annaland en
te Sprang Capelle: J. Kareis te
Oudemirdum; te Dirksland: C.
A. van Dieren te Stolwijk, die
bedankte voor Hardinxveld-
Giessendam.
Bedankt voor Emmeloord: W.
Visscher te Amersfoort.
Gereformeerde Gemeente
in Nederland
Bedankt voor Vlaardingen: F.
Mallan te Alblasserdam.
Nieuwerkerk beroept
ds. G. M. de Leeuw
NIEUWERKERK - De Gerefor
meerde Gemeente te Nieuwer
kerk heeft een beroep uitge
bracht op ds. G. M. de Leeuw te
Barneveld.
Ds. De Leeuw werd geboren op
16 september 1949 en is sinds
1989 predikant te Barneveld.
De gemeente Barneveld telt
ruim 3100 leden.
Gereformeerde Gemeente
in Nederland
NIEUWERKERK - Woensdag
21 februari, 19.30 uur ds. A. v.
d. Berg.
Hoera, Thomas heeft een
zusje
JOYCE RIET
Wij noemen haar Joyce
Joyce is de dochter van
AARTenJOLANDA
VAN DER LINDE
16 februari 1996
St. Domusstraat 86
4301 CS Zierikzee
Heel blij zijn wij met de
geboorte van onze zoon en
broertje
FRENK
19 februari 1996
JOHN, KARIN en
FLOORTJE DE FEITER
Laone 7
4325 EG Renesse
0111-461709
Tijdelijk adres:
Oosterscheldeziekenhuis
Goes, afdeling B, kamer 3
Met liefde verwacht
dit grote wonder
zo klein en uniek
zo heel bijzonder
dit nieuwe leven
door God ons gegeven.
Dankbaar en blij zijn wij
met de geboorte van onze
zoon
PIETER SIMON
We noemen hem Peter
18 februari 1996
STEEF en BETTIN A
BERREVOETS-KIEVIET
Grevelingenstraat 24
4308 AN Sirjansland
0111-643693
PLAATS UW
FAMILIEBERICHTEN
IN DE ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Wij zullen 22 december 1995 nooit vergeten!
Bedankt voor de feestelijke bloemen, de mooie ka-
do's, de felicitatiekaarten, de enveloppen met inhoud,
uw aanwezigheid en uw gelukwensen.
JAN en JACQUELINE KIK-STOUTEN
Dillingsweg 20, 4308 NV Sirjansland
Vrijdag 23 februari a.s. hopen onze ouders,
schoon- en grootouders hun 40-jarig huwelijk te
herdenken.
BRAM VAN DEN BERGE
JANNA VAN DEN BERGE-BAL
JAAP en SANNY
Arjan, Martin, Sander, Ramon en Julia
JANNY en BRAM
Janita, Ester, Marian en José
TONNY en HENNY
Erna en Remco
Gelegenheid tot feliciteren vrijdag 23 februari
van 20.00 tot 22.00 uur in de Stoofpolder, Boom-
dijk 21 te Bruinisse.
Februari 1996
v. Hertsbekestraat 19, 4311 GS Bruinisse
Hartelijk dank, ook namens mijn vrouw, voor de vele
blijken van medeleven, kaarten en attenties die ik tij
dens mijn verblijf in het ziekenhuis en daarna thuis
van u mocht ontvangen.
J. BROUWER
Nieuwerkerk, februari 1996
Burg. Boumanstraat 31
Tot mijn droefheid is heden overleden mijn gelief
de neef
A.C. VAN DER LINDE
J. BIJ DE VAATE-ECKHARDT
Zierikzee, 19 februari 1996
Met leedwezen hebben wij vernomen dat is over
leden onze gepensioneerde medewerker, de heer
A.C. VAN DER LINDE
Wij wensen zijn vrouw en verdere familie de
kracht toe dit verlies te dragen.
Directie en medewerkers
Koninklijke Zeelandia
H. J. Doeleman B.V.
Zierikzee, 19 februari 1996
Ons bereikte het droevige bericht van het over
lijden van de heer
A. C. VAN DER LINDE
Hij was vanaf de oprichting in 1983 de enthousias
te en inspirerende gids, die duizenden bezoekers
op zijn geheel eigen wijze heeft rondgeleid. Wij
zullen zijn markante persoonlijkheid missen.
Bestuur Bakkerijmuseum „Om den Broode"
Zierikzee, 19 februari 1996
Bel dan ons
lezersservice
telefoonnummer:
Onze lezersservice-telefoon
is bereikbaar
tijdens kantoor-uren
van MAANDAG t/m VRIJDAG:
van 8.30 tot 17.00 uur
tijdens de avond-uren:
MAANDAG DIKS DAG
DONDERDAG en VRIJDAG:
(niet op woensdag)
van 18.00 tot 20.00 uur)
1 pr laarzen, mt 43, groen,
waterproof met veters
imperiaal 70,-. Tfel. 0111-
461230.
2 Vogelkooien 10,- en
ƒ25,- per stuk. Hal. 0111-
653205.
Weegschaal nodig? Markt-
winkel- en Industrieweeg
schalen. Bel 0113-501394
Kruysse-weegapparatuur
Krabbendijke.
1 paar laarzen mt 43,
groen set halogeen
schijnwerpers auto 40,-.
Tbl. 0111-461230.
Eiken slaapkamer 180 x
200 incl. 2 nachtkastjes
toilettafel 200,-. Hal.
0111-420732.
Startmotoren/dynamo's,
verkoop, revisie, repara
tie. Auto Elektra Zierik
zee, 0111-413977.
Afvoer verstopt. Bel 0111-
413495 Schoonmaakbe
drijf De Jong. Ook voor
verhuur schoonmaakap-
paratuur, 24 uur service.
Blindeweg 11 4315 CG Dreischor
Volledig verzorgde uitvaarten, Bemiddeling bij aankoop grafsteen, Vervoer in binnen en buitenland
Te ontbieden waar u wenst!
(Maximaal 1 bon per week per opdrachtgever/telefoonnummer).
Uitsluitend voor particulieren voor aanbiedingen met een
maximum prijsvermelding van 200,--.
Zie onderstaande voorwaarden.
Een gratis succesje mag niet langer zijn dan 3 regels.
Voor elke letter, leesteken en ruimte tussen de woorden
gebruikt u één vakje.
Postcode:
Woonplaats:
Bon uitknippen en opsturen naar: Zierikzeesche Nieuwsbode, Postbus 1
4300 AA Zierikzee. In de linkerbovenhoek van de envelop vermelden "Succesje".
U kunt deze bon ook afgeven op ons kantoor Jannewekken 11 te Zierikzee.
Voorwaarden
Uitsluitend voor aanbiedingen van particulieren (geen handelaren). Alleen voor te koop aangeboden
artikelen. Per advertentie één artikel. In uw advertentie de prijs tot max 1 200.-- en uw
telefoonnummer vermelden.
Gratis succesjes kunnen alleen via bovenstaande bon worden opgegeven, geen fotokopieën
Indien plaatsing voor de eerstvolgende uitgave niet mogelijk is wordt uw succesie automatisch in
de daarop volgende uitgave geplaatst. Wij behouden ons te allen tijde het recht voor advertenties,
zonder opgaaf van redenen, te weigeren
Voor schade van welke aard dan ook ontstaan door het niet tijdig of onjuist plaatsen van gratis
succesjes zijn wij niet aansprakelijk.
Gratis succesjes die niet aan deze voorwaarden voldoen worden zonder overleg niet geplaatst
'Succesjes', zskell|k en particulier
Zowel voor de zakelijke als particuliere 'succesjes' blijven de mogelijkheden ongewijzigd.
Het tarief bedraagt: 1 t/m 4 regels 7.50 elke regel meer 1,90 (excl. 17,5% BTW)
Voor brieven onder letter of nummer wordt 5,- in rekening gebracht.
