12S353
Natuurlijk evenwicht in oevers, het
verhaal van balans en balanceren
Kwaliteit en gegarandeerd
werk hoog in het vaandel
ch
UW KRANT VAN
SCHOUWEN-DUIVELAND
DAF155CI-OOL iiAhVic*
deurloo intermeubel
Cursus over Gnosis
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
I
Begin januari start nieuwe cursus
Symposium in Bruinisse:
A. Kristalijn start Betonservicebedrijf
rtkiimim mmwiYHi;
Bijeenkomst
Rozenkruisers
Belangrijke veranderingen
in nieuwe bijstandswet
dé krant van schouwen-duiveland!
TEL.: 0113-220176 - GOES - MIDDELBURG - ZIERIKZEE - MIDDELHARNIS
NIEUWSBODE EXTRA
NU SHOWROOM-MODELLEN MET GIGANTISCHE
KORTINGEN TOT 60% KOM KIJKEN
Haringvlietplein 4 Zierikzee Tel. 0111-412946 's Maandags gesloten Donderdagavond koopavond
WOENSDAG 3 JANUARI 1996
GRATIS HUIS AAN HUIS BLAD
EDITIE SCHOUWEN-DUIVELAND
DEZE EDITIE BESTAAT UIT 18 PAGINA'S
BRUINISSE - Ingrijpen of juist niet ingrijpen.
Een steeds terugkerend dilemma voor de
beheerders van de schorren, slikken en oevers
van het Haringvliet, Hollands Diep, Volke
rak/Krammer en Zoommeer. Tijdens het sym
posium Oevers in beweging bij Aquadelta in
Bruinisse keken zij onlangs terug op 25 jaar oe
ververdediging en wisselden van gedachten
over de ongewisse toekomst van een kwetsbaar
stukje Nederland.
Kennisoverdracht en maat
schappelijke verantwoording.
Dat waren de doelstellingen
van het gehouden symposium
en volgens de organisatoren is
dat ook gelukt. De sprekers en
de deelnemers waren het er
roerend over eens dat de oever-
verdedigingen en de zich daar
omheen ontwikkelende natuur
een boeiend geheel zijn gewor
den dat veel meer blijkt te zijn
dan een civiel-technisch pro
ject. Aanvankelijk was de oe
ververdediging slechts een
middel tegen erosie en pas la
ter zag men de mogelijkheden
voor een combinatie met her
stel van de natuur die verloren
was gegaan door het afsluiten
van de zeearmen. Weer later
ontstonden plannen om actief
in te grijpen met inrichtings
projecten.
„De gegeven omstandigheden
zijn het resultaat van eeuwen
lang ingrijpen, beginnend met
het ontwateren van het veen en
eindigend met het bouwen van
dammen en sluizen," over
peinst ir. H. Prins, directeur
van Rijkswaterstaat. „Men
zegt wel eens dat God de we
reld schiep, maar dat Neder
land door de Nederlanders is
gemaakt. Afgezien van het feit
dat deze uitspraak nogal hoog
moedig is, is ze ook groten
deels onjuist. Door de beslis
sing om het land te gaan
ontwateren is een proces van
bodemindaling in gang gezet
dat niet meer is te stoppen en
dat een steeds geavanceerder
waterhuishoudkundig sys
teem noodzakelijk maakt. Fei
telijk is er gewoon roofbouw
op het land gepleegd." Volgens
de ingenieur is het meer dom
geluk dan wijsheid dat we
langs de kust van Nederland
nog steeds redelijk comforta
bel kunnen wonen: „Er zijn
streken op de wereld waar ver
gissingen in het omgaan met de
omgeving harder worden afge
straft, al hebben ook wij bij
verschillende overstromingen
een aanzienlijke prijs moeten
betalen."
Keus
Maar we hadden geen keus, het
gevaar voor overstromingen
was te groot en dan zijn er twee
opties: ergens anders heen
gaan of dijken aanleggen. De
Nederlandse kustbewoner
koos voor het laatste en de ge
volgen waren verstrekkend.
De afsluiting van de zeearmen
werd voltooid in 1970. In de 25
jaar die daarop volgden zijn de
ontwikkelingen volkomen an
ders verlopen dan men ver
wacht had. Er kwamen geen
uitgestrekte riet- en biezenvel
den en in plaats van mooie
glooiende, begroeide oevers
ontstonden er hoge steilranden
die steeds verder afbrokkelde.
Er moest weer ingegrepen wor
den voordat alle buitendijkse
gebieden in het water zouden
verdwijnen.
Besloten werd om oeververde
digingen, kunstmatige eilan
den en paaigebieden voor vis
aan te leggen. Wie nu, na tien
jaar, over de Haringvlietdam
rijdt kan zien wat voor resul
taat deze ingreep heeft gehad:
er vindt herstel plaats, alhoe
wel de veranderingen ten op
zichte van vroeger zeer groot
zijn. In het Haringvliet was
voor de afsluiting een getijde-
verschil van twee meter, nu is
er een schijngetij van dertig
centimeter. Bovendien was de
prijs hoog. Er is inmiddels een
slordige honderd miljoen uit
gegeven om de onbalans van
de natuur in de Nederlandse
Delta weer in balans te bren
gen, een proces dat nog steeds
niet afgerond is.
De Philipsdam werd in 1987
voltooid waardoor het Kram
mer /Volkerak werd afgesloten
van de Oosterschelde. Door de
ervaring die opgedaan was bij
eerdere afsluitingen, werd de
natuur bij deze werken al veel
meer betrokken bij de plan
nen. De oevererosie werd ook
hier tegengegaan door vooroe-
ververdedigingen, maar door
dat het plan gespreid over acht
jaar werd uitgevoerd is er toch
nog 160 hectare oeverland ver
loren gegaan. Na de afsluiting
werd het Volkerak/Zoommeer
snel doorgespoeld met water
uit. het Hollandsch Diep.
Binnen een jaar was het over
wegend zoet. De zoute levens
gemeenschap verdween daar
door vrij snel. Met het water
uit het Hollandsch Diep wer
den ook de eerste zoetwateror
ganismen aangevoerd.
Organismen die zich thuis
voelden in het meer plantten
zich voort en begonnen een
populatie op te bouwen. Niet
bij alle soorten ging dit even
vlot: bij algen en zoöplankton
verliep de kolonisatie snel. Ze
kwamen via de sluizen gemak
kelijk het meer binnen en heb
ben een korte voortplantings-
cyclus. Ook bij de meeste
bodemorganismen ging het
van een leien dakje. Voor vis
sen was het echter een ander
verhaal. Er trok vrij weinig
volwassen vis het meer bin
nen: blijkbaar vormden de
sluizen een barrière. Wel wer
den grote hoeveelheden vis-
broed aangevoerd.
Hovaardig-
Het valt dus werkelijk niet
mee om een project van derge
Het Krammer/Volkerakmeer vanaf de Krammersluizen. (Foto: Marijke Folkertsma)
lijke omvang in de hand te blij
ven houden. Steeds weer moet
de afweging worden gemaakt:
ingrijpen of juist niet. En of
nou het één of het ander wordt
gedaan, nooit is precies te
voorspellen hoe het uit zal pak
ken en altijd zal het nodig zijn
de ontwikkelingen nauwgezet
in de gaten te blijven hóuden.
Daarover waren de deelne
mers van het symposium het
roerend eens: „Natuur is altijd
in beweging, al is het soms
moeilijk om dat te accepte
ren." De dagvoorzitter haakte
hierop in: „Het is opvallend
dat we steeds opnieuw stuiten
op het dilemma van ingrijpen
of juist niet ingrijpen. Ik denk
daarbij aan de spreuk op de
Oosterscheldekering: 'Hier
gaan over het getij, de zon, de
'maan en wij.' Zeeland maakte
indertijd bezwaar tegen deze
tekst. Men vond hem veel te
hovaardig."
Als alternatief werd de tekst
'Dit is dan de sluissculptuur.
Hij is wel mooi, maar ook erg
duur' voorgesteld. Dit viel ech
ter helemaal niet in de smaak,
dus werd toch voor de eerste
gekozen. Van der Kleij: „Daar
kan men dus nog steeds de ho
vaardigheid in zien en naar wij
steeds meer ervaren past ons
inderdaad een iets bescheide
ner houding als wij met grote
zaken als de natuur omgaan."
Aan het symposium namen
deel: ir. W. van der Kleij (oud
Hoofddirecteur Water van de
Hoofddirectie Rijkswaters
taat en dagvoorzitter), ir. H.
Prins (hoofdingenieur Directie
Rijkswaterstaat), drs. ing. M.
van Zetten (senior beleidsme
dewerker Rijkswaterstaat, di
rectie Zuid-Holland, afdeling
Integraal Waterbeleid), drs. E.
van Dam (Rijkswaterstaat-RI-
ZA, afdeling Ecologie), ir. J. W.
van Rijn van Alkemade (in
specteur regio Zuid-Holland en
Zeeland van Natuurmonumen
ten) en drs. S. A. de Jong (pro
jectleider Volkerak/Zoom
meer bij de afdeling Integraal
Waterbeheer, Beleidsvoorbe
reiding en Planvorming,
Rijkswaterstaat Zeeland).
ZIERIKZEE - „Ik ben dagelijks zeker drie
kwartier bezig met het invullen van rappor
ten," vertelt A. Kristalijn uit Zierikzee. „Dat
moet, want de controle op het werken met be
ton is bijzonder streng en dat is maar goed
ook." Begin december startte de Zierikzeeë-
naar zijn eigen Betonservicebedrijf na achttien
jaar werkzaam te zijn geweest in deze branche
en in de bouw.
De nadruk van het bedrijf zal
komen te liggen op de renova
tie van beton. Bewust echter
heeft Kristalijn zijn bedrijf
'Betonservice' genoemd omdat
hij, behalve het renoveren, di
verse andere werkzaamheden
uit wil gaan voeren voor zowel
bedrijven als particulieren.
Kristalijn: „Ik ga me ook be
zighouden met gevelreiniging
en impregneren, betoninjectie,
kelderafdichting en vloer-
coating." Het injecteren van
beton is een vrij nieuwe tech
niek die gehanteerd wordt als
er in gestort beton scheuren
zijn ontstaan. Vroeger was de
enige mogelijkheid slopen en
opnieuw storten. Kristalijn:
„Bij injecteren wordt er in de
scheuren onder hoge druk, zo'n
150 bar, epoxyhars gespoten.
Na uitharding zijn de delen ge
woon weer aan elkaar gelijmd.
Het kan in sommige gevallen
zelfs een voordeel zijn dat er
een zekere flexibiliteit ont
staat."
Certificaat
In 1978 startte Kristalijn als
werknemer in de bouw. Daar
na werkte hij bij de Nederland
se Betonmaatschappij in Den
Haag, bij Vogel Spuitbeton en
bij de Neeltje Jans. Tijdens
zijn loopbanen behaalde hij di
verse certificaten, papiertjes
die noodzakelijk zijn om te mo
gen werken met de steeds ver
der ontwikkelende materialen
en verwerkingsmethodes van
beton.
Kristalijn: „Ondanks de grote
vrijheid die ik bij mijn bazen
had bleef de wens om zelfstan
dig te gaan werken kriebelen.
Ik merkte namelijk dat er een
grijs gebied is tussen de werk
zaamheden voor grote bedrij
ven en particulieren. Als je je
kelder- of garagevloer vocht-
dicht wil hebben zal je niet zo
snel naar een groot bedrijf toe
stappen om dat te laten doen.
Dat soort klussen wil ik wel
doen, en daarnaast ook grotere
werkzaamheden
Het feit dat het werken met be
ton steeds meer gepaard gaat
met het gebruik van chemica
liën, hield in dat er ook steeds
meer kwaliteits- en veilig
heidseisen opgesteld werden.
Kristalijn: „Momenteel ben ik
in het bezit van Certificaat vei
ligheid I en Vakbekwaam Be-
tonreparateur, Vakbekwaam
Betonspuiter en Vakbekwaam
injecteerder. Verder ben ik be
zig om het bedrijf zelf gecerti
ficeerd te krijgen. Dat bete
kent dat werkelijk alles
gecontroleerd wordt. Ze kij
ken bijvoorbeeld hoe je je ma
teriaal opslaat. Zo mag je bij
voorbeeld nooit nieuwe
grondstoffen over oude heen
opslaan, want vaak heeft het
materiaal waar je mee werkt
een houdbaarheidsdatum. Ook
y ZIERIKZEE
feWax 0111 41 31 99
- 'T&e - betomn/ectie
iiMmtcfcnfoqwoercoa&ng
A. Kristalijn uit Zierikzee voor het busje van zijn Betonservicebedrijf. (Foto: Joop van Houdt)
kijken ze of alles goed inge
boekt is en of je niet met pro-
dukten werkt waar je geen cer
tificaat voor hebt. Ze zijn echt
heel streng. Als je een certifi
caat eenmaal hebt behaald is
het niet vanzelfsprekend dat je
dat ook houdt. Als tijdens een
controle blijkt dat je niet vol
doet, kun je het weer kwijtra
ken. Het is een beetje verge
lijkbaar met de warenwet, die
nemen ook steekproeven."
Paspoort
Zo'n steekproef kan bijvoor
beeld bestaan uit het meene
men van een stukje beton voor
onderzoek. Ook moeten de
mensen met een certificaat re
gelmatig proefstukken inleve-
Kristalijn: „Sinds een tijdje
bestaat het zogenaamde Groe
ne Paspoort. Dat is een bewijs
dat je op de hoogte bent van al
le veiligheidseisen en zonder
verdere instructie de terreinen
van bedrijven kunt betreden
die aangesloten zijn bij de Eu
ropoort Botlek Belangen. Dat
scheelt enorm veel tijd en
rompslomp."
De bedrijfsloods van Krista
lijn zal eind februari klaar
zijn: „De loods komt naast de
firma Verseput, een prima lo
catie waar ik erg mee geboft
heb. Ik moet namelijk nogal
wat chemicaliën opslaan en
dan moet een loods aan strenge
eisen voldoen. Verseput houdt
zich ook bezig met milieutech
niek, dus zijn bedrijf voldoet
aan al deze eisen."
Het bedrijfsadres van Krista
lijn Betonservice wordt:
Roterij 38, 4328 BA in Burgh-
Haamstede.
Het correspondentie-adres is:
Schouwenbank 3, 4301 ZW in
Zierikzee. Telefoon en fax:
0111-413199.
MIDDELBURG - In de Zeeuw
se Bibliotheek in Middelburg
wordt dinsdag 9 januari een
thema-avond gehouden van
het Lectorium Rosicrucianum
over Levende Waarheid.
De avond begint met een korte
inleiding over het onderwerp.
Daarna is er gelegenheid tot
het stellen van vragen over dit
onderwerp of over de Univer
sele Leer in het algemeen. De
aanvang is 20.00 uur.
FNV wil goede voorlichting van gemeenten
MIDDELBURG - Onder het motto 'Gemeente
wees duidelijk' presenteert FNV district Zee
land op woensdag 10 januari in hotel Arneville
in Middelburg een rapport, dat de kwaliteit van
de informatievoorziening rondom de Algemene
Bijstandswet en de bijzondere bijstand in de
provincie Zeeland doorlicht.
De laatste tijd doen er volgens
de FNV allerlei geruchten de
ronde, dat de voorlichting van
uit de gemeente rondom de
ABW en de bijzondere bijstand
niet optimaal zou zijn. Het
voorlichtingsmateriaal zou te
moeilijk en te onduidelijk zijn
en ook de voorlichting door de
gemeente zou te wensen over
laten. De FNV is van mening,
dat de gemeenten een goed
voorlichtingsbeleid moeten
voeren.
Om het rapport extra in het
zonnetje te zetten, wordt het
op 10 januari officieel overhan
digd aan de wethouder van
Middelburg, mevrouw F.
Smitskamp, aan mevrouw A.
Stahl-Hemelsoet, lid van de
vereniging van Zeeuwse Ge
meenten en aan J. W. Schipper,
chef van de afdeling Sociale
Zaken van de gemeente Goes.
Alle drie zullen ze op de bijeen
komst van de FNV een reactie
geven op het onderzoeksrap
port.
Er zijn drie redenen waarom
de bijstandswet gewijzigd is.
Ten eerste om een betere be
stuurlijke verhouding te krij
gen tussen rijk en gemeente.
Dit heeft echter tot gevolg, dat
de gemeenten financieel
zwaarder belast zullen wor
den. De gemeenten vonden
daarom, dat als ze meer finan
ciële risico's moesten lopen, ze
dan ook meer beleidsvrijheid
moesten krijgen.
Ten tweede moet er een betere
fraudebestrijding komen. De
gemeenten konden niet passief
toe blijven zien, dat er met uit
keringen gefraudeerd werd.
Ten derde kwamen er nieuwe
bezuinigingen. De gemeenten
kregen van de overheid meer
ruimte om oneigenlijk gebruik
van de bijstandswet beter te
kunnen bestrijden. Daarbij
moet dan voornamelijk ge
dacht worden aan woon- en
leefvormfraude. De gemeen
ten moeten in de toekomst
voor al deze zaken hun eigen
beleidsplannen maken. De
FNV houdt de informatievoor
ziening hierover nauwlettend
in het oog.
Advertentie
VERHUUR/VERKOOP
AUTO-IMPERIALS
SKI-BOXEN
SNEEUWKETTINGEN
Reserveer tijdig!!
TELEFOON 0187-486144
Advertentie
BRUINISSE
BURGH
ZIERIKZEE
Deze week op
de achterpagina y
MIDDELBURG - Onder de ti
tel 'Het gnostieke Pad' houdt
de internationale School van
het Gouden Rozenkruis vanaf
maandag 8 januari een cursus
van twaalf avonden over de
Universele Gnosis in de
Zeeuwse Bibliotheek in Mid
delburg.
Het begrip Gnosis duidt op wa-*
re kennis of de kennis van
God. Volgens aanhangers van
de leer geeft Gnosis antwoord
op de vragen van de mens die
zoekt naar zijn ware oorsprong
en bestemming. Tijdens de cur
sus kómen onderwerpen aan
de orde zoals: het mysterie van
leven en dood, de twee natuur-
orden en de Broederschap van
het Rozenkruis. Voor meer in
formatie kan men zich wenden
tot het Lectorium Rosicrucia
num in Haarlem, telefoon: 023-
5323850.
Blijf op de hoogte van al het nieuws op Schouwen-Duiveland,
met de Zierikzeesche Nieuwsbode, en neem een abonnement.
JA, ik wil (m.i.v. 01.01.1996) een:
MAAND abonnement met automatische afschrijving a 18,50
KWARTAAL abonnement met automatische afschrijving a 50,00
KWARTAALabonnement zonder automatische afschrijving 52,50
HALFJAAR abonnement met automatische afschrijving a 95,00
HALFJAAR abonnement zonder automatische afschrijving ƒ100,00
JAAR abonnement met automatische afschrijving ƒ180,00
JAAR abonnement zonder automatische afschrijving ƒ190,00
Ik ontvang de Zierikzeesche Nieuwsbode de eerste 2 weken gratisll
Naam Dhr./mevr
Adres
Postcode Plaats
Telefoon Geb, datum:
Handtek.
Bij automatische afschrijving uw I I I I r~] j I I 1 I
bank-/gironummer vermelden: II II II L_J II II II II II
21 Zend de bon in open envelop zonder postzegel naar
Zierikzeesche Nieuwsbode abonnementenadministratie.
m Antwoordnummer 12.4300 VB Zierikzee.
N8E
Advertentie
