JÉ
ch
'Als ik er mee begnn» hoor Bk Bn
gedachten hoe de klank zal zijn'
WAARSriWIi Si
ZIJN
Zoveel moois...
in Kerstsfeer!
deurloo intermeubel
Open middag Bouwbedrijf Van
der Schelde is druk bezocht
X-MAS SHOPPING*.
UW KRANT VAN
SCHOUWEN-DUIVELAND
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
GOES KERST
WOONCBiEQUE T.W.V. 125,-
Clavecimbelbouwer Theo Faber uit Zierikzee:
Vijf wooBi-
formicles
onder
één dak
TT «phe
il
dé krant van schouwen - duiveland!
NIEUWSBODE 4
WOENSDAG 13 DECEMBER 1995
GRATIS HUIS AAN HUIS BLAD
EDITIE SCHOUWEN-DUIVELAND
DEZE EDITIE BESTAAT UIT 20 PAGINA'S
bij besteding van elke 1.000,- aan
meubelen ontvangt u een
Geldig van 13 t/m 23 december 1995
Haringvlietplein 4, Zierikzee, telefoon 0111-412946
's Maandags gesloten. Donderdagavond koopavond
ZIERIKZEE - Het is niet moeilijk om je Theo
Faber voor te stellen in een sfeervolle achttien-
de-eeuwse werkplaats, temidden van houtkrul
len, snaren, gereedschap en tekeningen. Maar
deze musicus/clavecimbelbouwer woont in een
modern huis in Poortambacht en in zijn werk
plaats hangt weliswaar de geur van lak en cy-
pressehout, de wanden en de vloer zijn van ste
nen en beton.
„Als ik aan een instrument be
gin, J^oor ik hem in gedachten
al," vertelt de uit Friesland af
komstige Theo Faber. In een
speciaal hiervoor ingerichte
kamer staan de drie instru
menten die hij tot nu toe heeft
gebouwd: een clavichord, een
clavecimbel en een spinet. Een
vierde instrument, een clave
cimbel met twee klavieren,
staat in de werkplaats en na
dert de voltooiing. Faber: „De
ze wordt heel mooi, ik ben van
plan om hem helemaal te be
schilderen. Maar eerst wil ik
uitzoeken hoe de samenstel
ling van de verf was in die tijd,
want je kunt er niet zomaar
wat opsmeren."
Zo'n uitspraak is typerend
voor de werkwijze van Theo
Faber. Al zijn instrumenten
zijn geheel volgens traditione
le methoden van beroemde in
strumentenmakers gebouwd.
De Italiaan Bartolommeo
Christofori bijvoorbeeld was
de inspiratiebron voor het spi
net. Dit instrument heeft Fa
ber van cypressehout gemaakt
en het is ingelegd met prachti
ge geometrische figuren van
ebbenhout. In het midden, on
der de snaren prijkt het wapen
van Florence. Faber: „De ken
nis om dit soort instrumenten
te bouwen staat niet in een
boekje. De praktijk is de beste
leermeester en daarbij ben ik
ben altijd op zoek naar infor
matie. Er zijn natuurlijk wel
beschrijvingen en tekeningen,
maar daarnaast gebruik ik
mijn eigen ervaring en intuïtie
om het instrument iets eigens
te geven. Je kunt het vergelij
ken met een organist die een
werk van Bach heeft uitge
voerd, hij interpreteert het op
zijn manier."
Naast het feit dat Faber een
conservatoriumopleiding
heeft gehad voor orgel, is hij
een ambachtsman. De noodza
kelijke combinatie om instru
mentbouwer te kunnen zijn.
Ook een gedegen materialen-
kennis is onmisbaar. Faber:
„Lang niet alle houtsoorten
zijn geschikt om een dergelijk
instrument te maken. Voor de
ombouw van het clavichord
heb ik notenhout gebruikt,
maar voor de zangbodem fich-
te. Dat is een naaldhoutsoort
uit Scandinavië. Het wordt op
een speciale manier gezaagd,
zodat de jaarringen loodrecht
op het gezaagde vlak staan.
Dat maakt het heel soepel, het
kan niet kromtrekken en het
heeft de eigenschap om de ge
luidstrillingen beter te ver
sterken. Ook cypressehout is
hier heel geschikt voor." Hij
laat een plankje van fichte zien
en wrijft erover met zijn han
den: „Zo kun je al horen of er
een goede klank in zit, bij iede
re houtsoort klinkt dat an
ders."
Voordat Theo Faber aan een
instrument begint berekent hij
eerst de lengte van de snaren,
de mensuur. Dit is namelijk
bepalend voor de toonhoogte.
Pas dan wordt de ombouw ge
maakt.
Het clavichord is ontstaan,
door een klavier toe te voegen
aan een monochord; een instru
ment dat ontwikkeld is door
Pythagoras. Deze wiskundige
gebruikte het om de interval
len van een toonladder te me
ten. Het bestaat uit een enkele
snaar en twee vaste kammen
die op een klankbord rusten en
meerdere verplaatsbare kam
men. Het instrument werd ge
bruikt voor muziekonderwijs.
Faber: „Het clavichord was
één van de meest geliefde kla
vierinstrumenten uit de Ba-
rok-periode. Het heeft een hele
zachte, gevoelige klank en het
was dan ook zeer populair bij
vrouwen. Je kunt er bijvoor
beeld, als je liefdesverdriet
hebt, midden in de nacht op
gaan spelen.
Tot de achttiende eeuw was het
een populair huiskamer-ins
trument. Maar het was niet ge
schikt voor concerten en er ont
stond behoefte aan andere
instrumenten, met een sterker
geluid. Overigens is het clavi
chord de verre voorloper van
de piano, want het is een slag
instrument."
Clavecimbel
Faber: „Het clavecimbel is het
grootste en belangrijkste kla
vierinstrument met getokkel
de snaren. De eerste geslaagde
exemplaren werden in de zes
tiende eeuw in Italië gemaakt,
na ongeveer 200 jaar experi
menteren. Het geluid is helder
en zuiver en de zeventiende en
achttiende-eeuwse componis
ten maakten er graag gebruik
van. De tokkelende werking
van het clavecimbel berust op
een ingenieus systeem: Wan
neer de toets wordt ingedrukt
tokkelt een kleine pen in een
'dokje' de snaar bij het passe
ren. Wanneer de toets wordt
Theo Faber bij zijn eigengebouwde clavecimbel. De lat in zijn handen wordt over de dokjesgeplaatst om te voorkomen dat deze er af
schieten tijdens het spelen. (Foto: Marijke Folkertsma)
losgelaten zorgt een spil in het
dokje ervoor dat het pennetje
de snaar niet raakt. Over de rij
dokjes gaat een lat om te voor
komen dat ze loskomen. Het is
een holle lat die opgevuld is
met kranten om het geluid
enigszins te dempen. Ik heb
hiervoor de Zierikzeesche
Nieuwsbode gebruikt!"
Het clavecimbel van Faber
heeft drie registers. Dat bete
kent dat er twee lagen met sna
ren op gemonteerd zijn. Bij het
eerste register worden alleen
de bovenste snaren gebruikt,
bij het tweede register de bo
venste en de onderste en bij het
derde alleen de onderste. Bij
zonder bij dit clavecimbel is
dat het klavier scheef op de
snaren staat. De kast is van
Italiaans cypressehout ge
maakt. Bovendien zitten er
twee zangbodems in, een gewo
ne en een spiegelzangbodem.
Hierdoor wordt het geluid ex
tra mooi.
Pronkstuk
Maar het pronkstuk wordt on
getwijfeld het lindehouten cla
vecimbel in de werkplaats.
Het heeft drie registers en de
toetsen van de twee klavieren
zijn van ebbenhout. In plaats
van het gebruikelijke ivoor als
Ter gelegenheid van tienjarig bestaan en nieuwe werkplaats
SCHARENDIJKE - Met de opening- en inge
bruikname van de nieuwe loods en de verhui
zing naar bedrijventerrein De Lelie onder
streepten Han en Ineke van der Schelde van het
gelijknamige Bouwbedrijf Van der Schelde op
zaterdag 2 december het succesvolle tienjarige
bestaan van hun bouwbedrijf. De officiële ope
ningshandeling werd verricht door loco-burge
meester L. C. Hart van Middenschouwen.
al snel werd aankoop van het
eigen pand aan de Putmeetweg
in Scharendijke noodzakelijk.
Na twee jaar van hard werken
en lange werkdagen kwam als
eerste personeelslid Leon van
Leeuwen er bij. Hoewel Leon
ook nu nog steeds bij het bouw
bedrijf werkt en hier volgens
Han ook helemaal niet meer is
weg te denken, werd het in de
loop van de jaren steeds druk
ker, zodat meer personeel no
dig was. Inmiddels werken er
nu vier vaste krachten bij het
bouwbedrijf, aangevuld met
nog twee stagekrachten af
komstig van de Bouw Oplei
ding Zeeland (BOZ). Deze sta
gekrachten werken vier dagen
per week en gaan dan één dag
- per week naar school.
Omdat echter de werkplaats in
het pand aan de Putmeetweg
niet mocht worden uitgebreid
kocht Han, na vier jaar zoeken,
samen met buurman en goede
vriend Piet Bos een stuk land
bouwgrond. Zo'n twee jaar ge
leden en na een juridische wor
steling lukte het de heren
uiteindelijk om het bestem-
Timmeren en bouwen zat Han
van der Schelde al van jongs af
aan in het bloed. Na de LTS te
hebben doorlopen en aanvan
kelijk als stagekracht in het
kader van het leerlingenwezen
onder meer bij Louwerse en
Braber te hebben gewerkt,
volgde hij een studie in de
avonduren. Het idee om behal
ve voor zijn uitvoerdersdiplo
ma ook nog door te gaan voor
een aannemersdiploma werd
hem tijdens zijn studie door
verschillende mensen uit zijn
omgeving aangereikt. Kenne
lijk was deze omgeving niet
ongevoelig voor de werklust
ep de talenten van Han, want
inmiddels is duidelijk geble
ken dat zij gelijk hadden. Toch
was het volgens Han een hele
stap, nu tien jaar geleden, bij
Braber ontslag te nemen om
als zelfstandige te beginnen.
Boerenschuur
Aanvankelijk werkte Han het
eerste half jaar geheel alleen
vanuit een boerenschuur, doch
mingsplan zo gewijzigd te krij
gen dat de landbouwgrond be
drijventerrein werd, ook al be
tekende dit verder
aanzienlijke investeringen
omdat hiertoe ook de infra
structuur diende te worden
aangepast. Dank zij het pio
nierswerk van Han en Piet be
schikt Scharendijke nu echter
wel over een mooi bedrijfster
rein, waarvan ook nu nog ge
deelten te koop zijn.
Woonhuis
Behalve een nieuwe loods
annex werkplaats met een op
pervlakte van totaal zo'n 400
vierkante meter, een vervier
voudiging van de huidige ac
commodatie, is het de bedoe
ling dat rond de kerst Han en
'zijn vrouw Ineke zullen ver
huizen naar het eveneens op
het nieuwe bedrijfsterrein ge
legen nieuwe woonhuis. Het
nieuwe huis is gelijktijdig het
visitekaartje van het bouwbe
drijf, want het gehele huis is
door Han en zijn vrouw zelf
ontworpen. Behalve aannemer
blijkt Han ook een architect in
zich te hebben.
In het kantoor, dat nu nog min
of meer een hoek is in de huis
kamer van het pand aan de
Putmeetweg, staat dan ook
een grote tekentafel. „Op basis
van wensen van de klant of
van, schetsen van de klant
werk ik zelf tekeningen uit
van bijvoorbeeld een woon
huis.' Het voordeel is, dat ik me
zo volledig kan oriënteren op
de wensen van de klant. Uiter
aard worden de bouwtekenin
gen in samenwerking met een
constructeur-tekenaar bouw
technisch volledig verant
woord uitgewerkt", legt Han
uit.
Meer informatie over
het openingsfeest
elders
in deze krant...
Wij gunnen u als klant graag de BESTE KOOP!
Al voor 39 cent heeft u na 2 dagen bij ons
een foto budget-afdruk uit het KODAK laboratorium!
Najaarsaktie:
pi. Ontwikkelen Afdrukken van een filmrolletje
GRATIS:
10 wenskaarten gemaakt van uw leukste negatief én:
fantastische Kerst CD met bekende -
Christmas songs
MKodak
HWEXPRESS
ufit 3® CocA nooa *t»to
foto «verschoore
Hulst. 's-Gravenhofplein 8
I Etten-Leur. Oude Bredascwe
De c e m b e r H e u b e I S h o w
1995 was het jaar van de vele veranderingen. Nieuwe collecties, nieuwe
studio's zijn gerealiseerd. Zelfs in december zijn er nog een aantal prachtige
modellen binnengekomen. Een bezoekje aan Zonnemaire meer dan waard!
Een Sfeer-Show van
15 tot en met 30 december!
Het nieuwe bedrijfspand van Bouwbedrijf Van der Schelde op het bedrijventerrein De Lelie in
Scharendijke. (Foto: Joop van Houdt)
Zuidweg 20A, Zonnemaire.
Tel. 0111-401.318. Vrijdag koopavond
Maandag gesloten.
Ruime parkeergegenhcid.
Advertentie
BRUINISSE
BURGH
ZIERIKZEE
Deze week op
de achterpagina
bovenlaag van de toetsen heeft
Faber schijfjes gepolijst bot
van een koe gebruikt, gewoon
aan de slager gevraagd: „Je
wordt vanzelf vindingrijk als
je hiermee bezig bent. De zwij-
neharen die in de dokjes van de
snaren zitten heb ik bijvoor
beeld van een jager, ze komen
uit de nek van het zwijn, daar
zijn ze het langste en het sterk
ste. Zo ben ik altijd bezig om
kennis en materialen te verza
melen. Je raakt er op gespitst
en doet op de meest onver
wachte plaatsen ideeën op.
We waren een keer bij kennis
sen en ik liep te wandelen door
een straat waar ik al zo vaak
geweest was, de Claas Douwe
straat. Ik vroeg me af wie dat
nou eigenlijk was. Ik ging het
uitpluizen en toen bleek dat hij
een boekje heeft geschreven
over instrumenten: 'Grondig
onderzoek van de toonen der
musijk'. Een heel oud werkje,
maar er stond bijvoorbeeld
uitgebreid in hoe lang snaren
moeten zijn om een bepaalde
toonhoogte te krijgen."
KOOPAVOND op
ZATERDAG 16 december
van 19.00 uur tot 22.00 uur
(gratis parkeren)
EXTRA
KOOPAVONDEN
woensdag 20 dcc.
donderdag 21 dcc.
vrijdag 22 dec.
Blijf op de hoogte van al het nieuws op Schouwen-Duiveland,
met de Zierikzeesche Nieuwsbode, en neem een abonnement.
JA, ik wil (m.i.v. 01.01.1996) een:
MAAND abonnement met automatische afschrijving a 18,50
KWARTAALabonnement met automatische afschrijving a 50,00
KWARTAALabonnement zonder automatische afschrijving a 52,50
HALFJAAR abonnement met automatische afschrijving a 95,00
HALFJAAR abonnement zonder automatische afschrijving a ƒ100,00
JAAR abonnement met automatische afschrijving a ƒ180,00
JAAR abonnement zonder automatische afschrijving a ƒ190,00
Ik ontvang de Zierikzeesche Nieuwsbode tot eind 1995 gratis!
J OMDAT IK ME HIERBIJ OPGEEF ALS ABONNEE TOT 31.12.1996 MAAK IK KANS
OP EEN GRATIS KLEUREN TELEVISIE MET INGEBOUWDE VIDEORECORDER.
Naam Dhr./mevr
Adres
Postcode Plaats
Telefoon Geb.datum:
Handtek.
Bij automatische afschrijving uw
bank-/gironummer vermelden: II II II II II I
2Eü Zend de bon in open envelop zonder postzegel naar
(Q) Zierikzeesche Nieuwsbode abonnementenadministratie,
Antwoordnummer 12,4300 VB Zierikzee.