Zeeland heeft een nieuw
waarschuwingsstelsel
Als de sirene gaat...
Wie doet wat bij de
rampenbestrijding?
'Het belangrijkste is
dat we de aandacht trekken'
Als eerste in Nederland
Doven, slechthorenden en hulpbehoevenden
Maandelijks
proefalarii
wordt
afgeschaft
Geel en nieuw:
wat zijn de verschillen
Voor meer
informatie
p
Dit is een publikatie van uw gemeente
Regionaal brandweercommandant Van Leersum:
Scenario: explosie in chemische fabriek te X...
»X
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1995
NIEUWSBODE EXTRA
In de regio's Zeeland en Rotterdam-Rijnmond is deze week een nieuw waar
schuwingsstelsel in gebruik genomen. Met de sirenes van dit nieuwe stelsel wordt de
bevolking gealarmeerd bij rampen en ongevallen. Het geluid van de nieuwe sirenes is op
maandag 2 oktober om 12.00 uur, tijdens het maandelijkse proefalarm, voor liet eerst te
horen. De komende anderhalf jaar zullen ook in de rest van Nederland de sirenes worden
vernieuwd.
Een natuurramp, vliegtuigon
geluk, lekkende tanker, explosie,
gifwolk of. ander dreigend onheil
waarbij veel mensenlevens op het
spel staan...
We denken er liever niet aan,
maar de geïndustrialiseerde en dicht
bevolkte Nederlandse samenleving
kent nu eenmaal risico's en de kans
op een ramp bestaat. De gemeente
heeft de taak rampen te voorkomen
en te bestrijden,. Qok informeert zij
u over de risico's in de gemeente en
waarschuwt u bij gevaar.
Dankzij het nieuwe sirènestelsel
is de overheid nu in staat u beter te
waarschuwen voor de gevolgen van
rampen en ongevallen. Wat dat voor
u betekent leest u op deze pagina.
Waarom een nieuw
systeem?
Misschien heeft u de nieuwe
sirenes hier en daar al gezien: opval
lende witte schotels op daken van
openbare gebouwen of op vrij
staande masten, verspreid over de
gemeente. De nieuwe sirenes vervan
gen hel oude waarschuwingsstelsel
dat dateert uit de jaren '50.
De oude sirenes waren vooral
bedoeld om de bevolking te waar
schuwen voor luchtaanvallen in oor
logstijd. Het systeem was technisch
verouderd en bereikte, doordat de
sirenes vooral in de steden stonden,
maar een beperkt deel van de bevol
king.
Inmiddels wordt oorlog op
Nederlands grondgebied niet meer
als een eerste risico gezien. Onze
complexe samenleving is - door de
aanwezigheid van bijvoorbeeld
grootschalige chemische industrieën
en transportroutes van gevaarlijke
stoffen - kwetsbaar voor rampen en
ongevallen in vredestijd.
Met het nieuwe systeem kan de
bevolking daarvoor beter worden
gewaarschuwd. Het is door de
nieuwe techniek betrouwbaarder.
Bovendien zijn de sirenes beter ver
spreid over het land en is het geluid
beter hoorbaar.
De sirenes in de praktijk
Hoe werkt het nieuwe sirenestel
sel nu in dc praktijk? Met de nieuwe
sirene kan zeer snel en gericht een
bepaald gebied worden gewaar
schuwd. Dat betekent dat het niet
alleen zal worden gebruikt bij groot
schalige rampen, maar ook bij
kleinere incidenten om mensen in
een deel van een gemeente te waar
schuwen.
Naast de burgemeester kan in
zeer acute gevallen ook de officier
van dienst van de brandweer op
dracht geven om de sirenes in een
bepaald deel van een gemeente te la
ten loeien.
Sneller en gerichter waarschuwen
dus, maar de nieuwe sirene betekent
hetzelfde als de oude: als 'ie gaat, ga
direkt naar binnen, sluit deuren en
ramen en zet radio of televisie aan.
Sirenes maken geluid. Dat brengt beper
kingen met zich mee. Doven en slecht
horenden bijvoorbeeld, zullen een alarm
niet kunnen horen.
Bij de voorbereiding van de ver-
scl is onderzocht of het mogelijk was
voor deze groepen een aparte voor
ziening te treffen. Dat bleek echter
niet haalbaar.
Meer mag worden verwacht van
burenhulp en een goed georgani-
rampenplan van de gemeenten zijn en/of kabelkrant bekend worden ge-
speciale maatregelen getroffen voor maakt,
hulpbehoevenden. bejaarden en
scholieren.
Voor hulpbehoevenden die tl
zitten, zijn er regels die in geval
Kent u mensen in uw omgeving'
die een alarm niet kunnen horen of
die hulp nodig hebben? Denk dan
nieuwing van het waarschuwingsstel- seerde lokale hulpstructuur. In het pen ramp via de regionale zender aan hen als dc sirene gaat!
Het luide proefalarm van de sirenes
op de eerste maandag van de maand wordt
over zes maanden afgeschaft nu het
nieuwe waarschuwingsstelsel in gebruik is
genomen.
Technisch is de apparatuur van een
zodanige kwaliteit, dat één luid proef
alarm per jaar voldoende is. Door
de jaarlijkse luide test blijft u bekend met
het alarmsignaal.
De regionale brandweer, die het
sirenestelsel beheert, kan nog een
tweede moment voor een luid
proefalarm kiezen. Via de gemeente
zult u vooraf van ieder luid proef
alarm op de hoogte worden gesteld,
om verwarring en onnodige onge
rustheid te voorkomen.
De gemeente geeft bij het luide
proefalarm tevens informatie' over
hoe u moet handelen wanneer er
echt alarm is. In de komende zes
maanden zal nog wel maandelijks
luid proefalarm worden gegeven.
In deze overgangsperiode kunt u
kennismaken met het nieuwe geluid
en worden de nieuwe sirenes
beproefd. Daarna zal worden over
gestapt op het jaarlijks luid testen en
blijft u van onnodig geloei ver
schoond.
De kerncentrale in li
n ile objecten met bijzondere risico 's.
Nu het nieuwe waarschuwingsstelsel in
Zeeland klaar is, kan de bevolking nog
sneller en gerichter worden gewaar
schuwd bij gevaar dan voorheen het
geval was. De regionale brandweer
bedient het sirenenetwerk en zorgt ervoor
dat de sirenes loeien waar en wanneer het
nodig is.
Regionaal brandweercommandant
W. P van Leersum noemt als belangrijkste
doel van de sirenes het aandacht trekken
en waarschuwen van de bevolking.
'Als het noodlot ergens heeft
toegeslagen, moet je zorgen dat je de
mensen die gevaar lopen zo snel mo
gelijk kunt bereiken. Hel nieuwe
waarschuwingsstelsel is daarbij de
belangrijkste schakel.
Door de aanwezigheid van een
aantal zware risico's in Zeeland,
waaronder kerncentrales in Bonsde
en net over de grens in het Belgische
Doel. was het noodzakelijk om iu
alle woonkernen vanaf 300 inwoners
een sirene te plaatsen.
Hoewel je natuurlijk nooit ieder
een bereikt, is vrijwel heel Zeeland
hierdoor goed gedekt.'
Alledaagse risico's
Van Leersum benadrukt nog
eens dat het nieuwe sirenestelsel niet
uitsluitend is bedoeld voor waar
schuwing bij rampen en andere
calamiteiten. 'Dit sirenenel is bij uit
stek geschjkt voor alarmering bij
incidenten die zich heel reëel dage
lijks kunnen voordoen. De grootste
risico's lopen wc wat dat betreft
door dc scheepvaart op de Wester-
schelde en de kanalen door de
provincie.'
Aandacht trekken
Van Leersum vindt verreweg hel
belangrijkste dat met de sirenes dc
kan
het
de
nul.
tdio
aandacht van, dc bevolking
worden getrokken. 'Dal i>
hoofddoel.
De boodschap is simpel:
sirene loeit is er iets aan de
Ga naar binnen en luister naar
of TV. Met dc regionale omroep en
de kabelexploitanten zijn afspraken
gemaakt om de informatie over wal.
er aan de hand is zo snel mogelijk in
dc huiskamers te krijgen.'
Voorbereid
Bij rampen mag niets aan het
toeval worden overgelaten. De
meeste gemeenten in Zeeland heb
ben hun rampenplannen voor
elkaar, terwijl voor objecten met
bijzondere risico's, zoals de chemi
sche bedrijven in Terneuzen en
Vlissingen-Oost of dc kerncentrales
in Borscle en Doel rampbestrijdings-
planncn zijn opgesteld.
Mocht zich een ramp voordoen,
dan staan goed getrainde hulpver
leningsorganisaties klaar. Van Leer
sum: 'We hebben een goede organi
satie. die we bovendien nog steeds
verbeteren, maar dat betekent na
tuurlijk niet dat je alle risico's voor
honderd procent aankunt.
Het belangrijkste blijft dat we de
mensen in de provincie goed infor
meren over de risico's en ze in geval
van nood snel kunnen waarschuwen.
Daarin heelt het nieuwe sircneslelsel
in ieder geval verbetering gebracht.'
Met de nieuwe sirene kunnen meer
mensen worden bereikt
De nieuwe sirenes zijn beter over het land verspreid dan de oude. In
iedere woonkern van 1.000 inwoners staat een sirene, in gebieden met
bijzondere risico's, zoals zware chemische industrie of een kerncentrale,
zelfs in kernen vanaf 300 inwoners.
Bovendien zijn er ook sirenes verschenen op plaatsen waar ze
vroeger niet stonden, bijvoorbeeld in grote recreatiegebieden.
De nieuwe sirene klinkt anders dan het
oude 'luchtalarm'
Het geluidssignaal is elektronisch, heeft een indringender opbouw
en trekt daardoor beter de aandacht.
Met de nieuwe sirene kan gericht
worden gewaarschuwd
Was het met het oude stelsel alleen maar mogelijk om grote ge
bieden tegelijk te alarmeren, met de nieuwe sirenes kan indien nodig per
wijk worden gealarmeerd.
Dat is belangrijk omdat rampen of ongevallen in vredestijd, bij
voorbeeld een ontsnappende gaswolk uit een tankwagen, over het
algemeen, een relatief klein gebied rechtstreeks zullen bedreigen. Mensen
in wijken die niet worden bedreigd, worden dus ook niet onnodig ver
ontrust.
Het maandelijkse proefalarm verdwijnt
over zes maanden
Het maandelijkse proefalarm op de eerste maandag van de maand
is niet meer nodig. De sirenes kunnen door de modernere techniek 'stil'
getest worden. De eerste zes maanden na ingebruikname van de nieuwe
sirene hoort u 'ter kennismaking' het nieuwe geluid nog elke eerste
maandag van de maand. Daarna werdt er slechts één keer per jaar een
proefalarm gegeven.
liet bereik run (Ie sirenes in Middelburg en Vlissingcn.
Misschien klinkt liet motto van de
campagnes die het rijk en de gemeenten
de afgelopen jaren hebben gehouden u
nog bekend in de oren.
Maar nu het nieuwe waarschuwings
stelsel in gebruik is genomen, is het een
goed moment om het geheugen weer even
op te Irissen.
De boodschap is simpel: als dc
sirene gaat. ga direkt naar binnen,
sluit deuren en ramen en zet radio
of TV aan. Hel advies 'Ga naar
binnen' betekent: ga liet dichtst
bijzijnde gebouw binnen, waar u
ook bent, op uw werk, onderweg of
elders.
Stem vervol
gens af op uw
regionale omroep
of kabelkrant.
Daar zult u
informatie krijgen
over wat er
aan de hand is
en wat er van u wordt verwacht.
Neemt u ten slotte een alarm
altijd serieus. Als de sirene gaat is er
meer aan de hand dan een simpele
brand of een klein ongeluk.
De melding komt binnen op (Ie alarmcentrale run ile braiulw,
ledereen hoopt dat het nooit gebeurt, maar als zich onverhoopt een ramp voordoet,
staat een goed getrainde rampenbestrijdingsorganisatie klaar om in actie te komen.
Iedere gemeente beschikt over een rampenplan waarin is omschreven wie welke taken
heeft. Door regelmatig samen te oefenen blijft bij de politie, brandweer, ambulance
diensten en dc gemeente de kennis en vaardigheid op peil. 7.odoende kan snel en
gecoördineerd worden gewerkt als het noodlot toeslaat.
Om een beeld te geven van wat er bij een ramp allemaal gebeurt, nemen we u in
vogelvlucht mee naar een fictieve ramp en de bestrijding daarvan van uur tot uur. Laten
we als voorbeeld nemen: een explosie in een chemische fabriek.
10.00 uur. Bij een chemische
fabriek in de gemeente X vindt een
hevige explosie plaats. Er breekt een
grote brand uit en op hel terrein zijn
veel gewonden. In aangrenzende
woonwijken sneuvelen ruiten en de
zwarte rookwolken veroorzaken on
gerustheid bij de bevolking.
Direct nadat de eerste meldingen
via 06-11 bij de regionale alarm
centrale van de brandweer zijn
binnengekomen, rukken brandweer,
politie en ambulancedienst met
groot materieel uit.
10.10 uur. Dc eerste eenheden
zijn aangekomen op het ramp
terrein. De brandweer voert een
eerste verkenning uil. ambulances
stellen zich op een veilige plaats op
in afwachting van eventuele gewon
den, dc politie zet de wegen in de
buurt af en houdt het publiek op
ruime afstand.
Uit de verkenning blijkt dat een
tank met, chemische vloeistof is ont
ploft en diverse opslagplaatsen in
brand staan.
10.20 uur. Dc eerste gewonden
worden gered en verzorgd, de
brandweer begint met blussen en
vraagt bijstand van andere korpsen
uil de regio. De burgemeester van X
laat zich informeren en geeft een
rampverklaring af. Op het gemeente
huis komt de gemeentelijke rampen
staf bijeen.
10.45 uur. Enkele tientallen ge
wonden zijn afgevoerd naar zieken
huizen. Inmiddels komen er uit
enkele wijken meldingen van mensen
met geïrriteerde ogen en adem- -
halingsproblemen. Metingen door
een gasmeetploeg van de brandweer
geven aan dat er kleine hoeveel
heden zoutzuurdamp in de rook
wolk zitten.
De rampenslaf besluit na deze
informatie de bevolking te waar
schuwen. Besloten wordt de sirenes
in twee wijken te laten loeien. Via Je
lokale kabelkrant ,cn de regionale
omroep wordt meegedeeld wat er
aan de hand is; dat het gevaar be
perkt is, maar dat uit voorzorg 500
bewoners die het dichtst bij de
fabriek wonen, zullen worden geëva
cueerd.
11.45 uur. Na een uur is de eva
cuatie afgerond. De mensen worden
door vrijwilligers van het Rode
Kruis en medewerkers van de dienst
Sociale Zaken opgevangen in een
buurthuis, waar ze ook worden gere
gistreerd. Op het terrein van de fa
briek is de situatie stabiel. De brand
breidt zich niet meer uil en het ex
plosiegevaar is geweken.
14.00 uur. De brand is onder
controle, de evacués kunnen terug
naar huis. Gelukkig vallen de ge
volgen mee. Er zijn 30 gewonden on
gelukkig geen doden. Ook zijn geen
zwaar giftige produklen vrijge
komen. Op het terrein stelt de politie
samen met de arbeidsinspectie en de
brandweer een onderzoek in naar de
oorzaak van de explosie. In hel ge
meentehuis geeft de burgemeester
een persconferentie. De bestrijding
van de ramp is goed verlopen dankzij
het rampenplan, de samenwerking
tussen de diensten en, de effectieve
waarschuwing van de bevolking.
L ir gemeente geeft, onder meer via
affiches en radiospotjes 'op de regionale radio,
voorlichting over het nieuwe waurselimrings-
stelsel.
Wilt it meer informatie over het waur-
scluiwingsstelsel. de rampenbestrijding of
risico.v in uw omgeving, neem dan contact op
met uw gemeente.
