'Capaciteiten alle mensen behoren tot hun recht te komen'
5
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1995 NR 25843
Veel aandacht, in Troonrede voor werkloosheid
ke beslissingen genomen die
nu tot uitvoering worden ge
bracht. De voorbereidingen
voor de aansluiting van ons
land op het Europese net van
hogesnelheidslijnen zijn in
volle gang. Met voorrang is de
versterking van de rivierdij
ken ter hand genomen.
Nieuwe technologiën en vooral
de informatietechnologie zijn
van grote betekenis. Neder
land moet ook hier de ambitie
hebben aansluiting te houden
bij de meest geavanceerde lan
den. De totstandkoming van
de elektronische snelweg
wordt bevorderd. Daartoe zal
de regering particuliere en pu
blieke investeringen stimule
ren.
Omvang van
de mondiale
C02-emissie
zorgelijk
Bij een gezond economisch
draagvlak past een verant
woord evenwicht tussen econo
mie en milieu. De belasting
van het milieu als gevolg van
de economische groei moet zo
veel mogelijk worden beperkt.
Voor het eerst wordt u een Mi
lieubalans aangeboden. Daar
uit blijkt dat we erin geslaagd
zijn om de uitstoot van de
meeste schadelijke stoffen in
de laatste tien jaar minder te
doen toenemen dan op grond
van de groei van de economie
moest worden verwacht. Dat is
positief.
Zorgelijk is de omvang van de
mondiale CC^-emissie. Ook in
Nederland is deze groter dan
eerder in de streefcijfers werd
beoogd. Dit vraagt in de eerste
plaats om een internationale
aanpak, waaraan Nederland,
ook financieel, actief zal mee
werken.
Daarnaast kunnen nationale
maatregelen niet worden ge
mist. De op 1 januari aanstaan
de in te voeren energieheffing
dient in dit licht te worden be
oordeeld. Binnenkort zal de re
gering voorstellen doen om het
mestoverschot te verminde
ren.
Daarbij staat haar voor ogen
de belangen van het boerenbe
drijf en van een goed milieu zo
verantwoord mogelijk met el
kaar in harmonie te brengen.
Zorg moet voor
iedereen bereikbaar
en betaalbaar
blijven
Ook andere terreinen vragen
om goed doordachte en tijdig
te nemen maatregelen. Zoals
in het regeerakkoord staat
aangegeven, zal in de komende
periode worden verkend aan
welke eisen een houdbaar en
betaalbaar sociaal stelsel op
lange termijn dient te voldoen.
Ook de financiering van de
AOW als veilige oudedags
voorziening voor iedereen zal
daarbij aan de orde komen.
Een samenleving die participa
tie centraal stelt, vraagt om
een betere verdeling van be
taalde en onbetaalde arbeid en
om meer economische zelfstan
digheid van vrouwen. Jonge
ren geven vorm aan de toe
komst. De wijze waarop zij
opgroeien en zich kunnen ont
plooien, is bepalend voor de
samenleving van morgen.
Goede onderwijsmogelijkhe
den waarin zij hun talenten
kunnen ontwikkelen, zijn
daarom essentieel. Basisscho
len zullen ruimere mogelijkhe
den krijgen om kinderen die
speciale zorg nodig hebben,
binnen de eigen school op te
vangen. Extra investeringen in
het middelbaar beroepsonder
wijs zijn nodig om meer jonge
ren voor te bereiden op het ar
beidsproces.
Aan werkgevers die leerover
eenkomsten afsluiten, wordt
een fiscaal voordeel toege
kend. Het leerlingwezen is
immers voor veel jongeren een
goede combinatie van scholing
en werkervaring. In het
hoger onderwijs worden in
grijpende maatregelen voorge
steld, zowel met betrekking
tot de inhoud van het onder
wijs als tot de bestuursstruc
tuur. Toegankelijkheid tot
universiteit en hoger beroeps
onderwijs, maatwerk en kwa
liteit staan centraal. De zorg
sector levert kwalitatief goede
prestaties. Met de inzet van
allen kan dat in de toekomst zo
blijven, ook als door de ver
grijzing van de bevolking meer
van deze sector wordt ge
vraagd. Noodzakelijke zorg
moet voor iedereen bereikbaar
en betaalbaar blijven. Voor de
toekomstige financiering zal
daarom een solide basis wor
den gelegd.
De regering stelt een aantal
kostenbesparende maatrege
len voor, waaronder een Prij
zenwet geneesmiddelen. Aldus
ontstaat er ook ruimte voor
een nieuw beleid. De regering
bereidt besluiten voor om het
beroep op de medische zorg op
verantwoorde wijze te beper
ken.
Op 1 januari aanstaande zal
een aantal ver-strekkingen,
waaronder geneesmiddelen,
worden overgebracht van de
AWBZ naar het ziekenfonds en
de particuliere ziektekosten
verzekering. De regering zal
voorstellen de bejaardenoor
den met ingang van 1997 naai
de AWBZ over te brengen
onder gelijktijdige afschaffing
van de vermogens-toets.
Stille armoede
eengezind
en met kracht
aanpakken
De kwaliteit van de zorgverle
ning voor gehandicapten, chro
nisch zieken en ouderen zal
verder moeten verbeteren. Het
persoonsgebonden budget zal
hen beter in staat stellen zich
naar eigen inzicht van de nodi
ge zorg te voorzien. Veel oude
ren willen actief deel blijven
uitmaken van de samenleving.
Zij moeten zo lang mogelijk
thuis kunnen blijven wonen.
De regering steunt hen in deze
wens tot zelfstandigheid.
Onze samenleving wordt ge
vormd door mensen afkomstig
uit verschillende culturen.
Nieuw is dat niet. Door de eeu
wen heen hebben velen in Ne
derland een thuis kunnen vin
den. Het multiculturele
karakter van onze samenle
ving is in menig opzicht verrij
kend. Veel leden van etnische
minderheden hebben thans
echter te weinig uitzicht op
werk en op volwaardige deel
name aan onze maatschappij
Overigens bevinden ook veel
autochtone Nederlanders zich
in een vergelijkbaar zwakke
sociaal-economische positie.
De regering doet een beroep op
burgers, bedrijven, andere
overheden en maatschappelij
ke organisaties om gezamen
lijk de sociale uitsluiting en
stille armoede in onze samen
leving eensgezind en met
kracht aan te pakken. De nood
zakelijke cohesie staat immers
op het spel indien grote aantal
len mensen zich buitengesloten
voelen.
De regering wil in dit verband
meer aandacht schenken aan
de problematiek in de grote
steden. De steden zijn niet al
leen een bakermat van nieuwe
economische impulsen en tech
nologische ontwikkelingen,
maar kennen ook een opeenho
ping van sociale en maatschap
pelijke problemen. Via decen
tralisatie en deregulering
worden de gemeenten in staat
gesteld slagvaardiger te opere
ren. Op deze wijze kunnen zij
beter inspelen op specifieke
omstandigheden en mogelijk
heden. De vorming van stads
provincies heeft na de uitslag
van de referenda in Amster
dam en Rotterdam vertraging
opgelopen. Naar het oordeel
van de regering blijft een ver
sterking van de positie van ge
meenten en provincies noodza
kelijk, in het bijzonder in de
stedelijke gebieden. De burger
moet zich veilig kunnen voe
len. Veiligheid is een voor
waarde voor deelname aan het
maatschappelijk leven. Pre
ventie en bestrijding van cri
minaliteit maken een actieve
samenwerking tussen de rege
ring en de betrokken instan
ties dringend noodzakelijk.
Voor rechtshandhaving en vei
ligheid worden extra middelen
beschikbaar gesteld.
Beperking- schade
aan gezondheid
staat in drugbeleid
voorop
De activiteiten van de georga
niseerde misdaad, in het bij
zonder de drughandel en het
witwassen van zwart geld, zijn
ontwrichtend voor onze sa
menleving. De strijd tegen de
zware criminaliteit vergt on
verminderde inzet van veel
capaciteit en specifieke des
kundigheid bij Politie en
Openbaar Ministerie. De drug
problematiek baart ook in Ne
derland zorgen. Beperking van
de schade voor de gezondheid
staat in ons drugbeleid voorop.
De feiten laten zien dat de
resultaten van dit beleid de in
ternationale vergelijking
zeker kunnen doorstaan. De
met de drughandel gepaard
gaande criminaliteit en over
last voor de burger, en de uit
zichtloze situatie van vele ver
slaafden vragen van de
samenleving en de overheid
echter grotere inspanningen.
De politieke verhoudingen in
de wereld zijn fundamenteel
veranderd. Bij de oprichting
van de Verenigde Naties, vijf
tig jaar geleden, stond interna
tionale samenwerking voorop,
met het doel de mensheid te
vrijwaren van geweld en ar
moede. Die idealen zijn nog
lang niet verwezenlijkt. Wel is
veel gedaan om conflicten te
beheersen en om weerloze
mensen te behoeden voor nog
meer rampspoed. Op deze weg
moet worden voortgegaan.
Europa zal
slagvaardiger,
democratischer
en voor de burgers
doorzichtiger
moeten worden
De dramatische gebeurtenis
sen in Afrika en in het voorma
lig Joegoslavië tonen hoe
beperkt nog steeds de moge
lijkheden voor de Verenigde
Naties zijn. De frustraties die
daarmee gepaard gaan, mogen
ons niet weerhouden ons inter
nationaal medeverantwoor
delijk te blijven voelen en
daarnaar te handelen. De in
spanningen van militairen en
burgers die onder moeilijke
omstandigheden vredestaken
verrichten en humanitaire
hulp verlenen, verdienen grote
waardering. Nederland zal
zich inspannen om samen met
andere landen noodzakelijke
hervormingen van de Verenig
Versterking positie
van gemeenten
en provincies
noodzakelijk
de Naties voor te bereiden en
de instrumenten voor het
handhaven van de internatio
nale rechtsorde te verbeteren.
Verschillende ontwikkelings
landen hebben de aansluiting
bij de wereldmarkt gevonden
en groeien uit tot handelspart
ners van gewicht. Het aantal
armen in de wereld neemt ech
ter nog steeds toe. Een substan
tiële en effectieve ontwikke
lingssamenwerking blijft dan
ook geboden. De regering wil
met een herijking van het bui
tenlands beleid beter kunnen
inspelen op de zich snel wijzi
gende internationale verhou
dingen.
Meer dan voorheen bestaat er
behoefte aan tijdige afstem
ming van de verschillende
facetten van het beleid. Een ge
coördineerd optreden op veler
lei terreinen is een vereiste om
de rol van Nederland in de dy
namiek van het wereldgebeu
ren te versterken. Met de
daartoe noodzakelijke reorga
nisatie van de ministeries zal
dit jaar worden begonnen.
Het proces van Europese inte
gratie zal nieuwe impulsen
moeten krijgen in de herzie
ningsconferentie van het Ver
drag van Maastricht. Europa
zal slagvaardiger, democrati
scher en voor de burgers door
zichtiger moeten worden.
Meer dan ooit is er ook behoef
te aan hechte samenwerking
ter bestrijding van werkloos
heid, milieuvervuiling en in
ternationaal georganiseerde
criminaliteit. Een Europees
beleid waarin een evenwichti
ge verdeling van de opvang
van asielzoekers centraal
staat, is dringend gewenst.
Participatie, structuurverster
king en vergroting van de con
currentiekracht zijn ook tref
woorden voor het Europa van
de toekomst. Nederland zal
daaraan naar vermogen bij
dragen. Met al het werk voor
Europa dat ons de komende
jaren te wachten staat, mogen
wij de bijzondere waarde van
de transatlantische band niet
uit het oog verliezen.
De bijdrage van ons land aan
vrede en veiligheid wordt ver
zekerd door een verantwoorde
uitvoering van de Prioriteiten
nota. Als gevolg van de her
structurering van de krijgs
macht zullen vanaf april
volgend jaar geen nieuwe'
dienstplichtigen meer opko
men. Vanaf 1 januari 1997 zal
de krijgsmacht geheel uit vrij
willigers bestaan.
Statutaire
verhoudingen
met Aruba
en Nederlandse
Antillen
moderniseren
Nu Aruba, de Nederlandse An
tillen en Nederland hebben be
sloten het Koninkrijksver-
band te handhaven, zullen in
het belang van de onderlinge
relatie en samenwerking de
statutaire verhoudingen moe
ten worden gemoderniseerd.
De tragische gevolgen van de
natuurramp die de Boven
windse Eilanden heeft getrof
fen, hebben ook in Nederland
diepe indruk gemaakt. Het
noodzakelijke herstel zal in
Koninkrijksverband gezamen
lijk ter hand worden genomen.
Aan Nederlandse zijde bestaat
ten volle de bereidheid bij
te dragen aan inspanningen ge
richt op de handhaving van
de democratische rechtsorde,
sanering van de openbare fi
nanciën en de bestuurlijke,
economische en culturele ont
wikkeling van de Nederlandse
Antillen en Aruba.
Leden van de Staten-Generaal,
Naast het positieve dat in ach
terliggende decennia is bereikt
en waarvoor wij dankbaar
mogen zijn, valt er in menig
opzicht nog veel te verbeteren.
U staat in het komende parle
mentaire jaar voor zware op
gaven. Van harte spreek ik de
wens uit dat u uw verantwoor
delijke taken met toewijding
en grote inzet zult vervullen, in
het vertrouwen dat velen met
mij u wijsheid toewensen en
om zegen voor u bidden.
Dinsdag 19 september 1995
Hare Majesteit Koningin Beatrix
Vandaag, dinsdag 19 september spreekt Hare
Majesteit Koningin Beatrix de troonrede uit.
Veel aandacht besteedt de vorstin aan de werk
gelegenheid, de concurrentiepositie van Neder
land en het evenwicht tussen economie en mi
lieu. Hieronder volgt de letterlijke tekst van de
troonrede:
Leden van de Staten-Generaal,
Veel landen in de wereld be
vinden zich in een fase van dy
namische vernieuwing en eco
nomische expansie. Nederland
wordt uitgedaagd daarbij niet
achter te blijven. Om de bevol
king voldoende perspectief
te kunnen bieden op welzijn,
werk en welvaart zijn verster
king van onze concurrentie
kracht, vergroting van de
arbeidsdeelname en voort
gaande sanering van de over
heidsfinanciën noodzakelijk.
Actieve participatie is speer
punt van beleid. De regering
wil burgers in staat stellen zich
te ontplooien en hen aanmoe
digen een actieve bijdrage te
leveren aan het maatschappe
lijk, cultureel en economisch
leven. De capaciteiten van alle
mensen behoren in onze sa
menleving tot hun recht te
komen.
Beheerste
ontwikkeling
van inkomens
blijft nodig
De vernieuwing van het soci
aal stelsel gericht op het beter
inschakelen van mensen in het
arbeidsproces begint vruchten
af te werpen. Mede als gevolg
van de hogere economische
groei en het beleid van over
heid en sociale partners zullen
er in 1996 ongeveer 100.000
banen bijkomen. Voor het
eerst in tientallen jaren daalt
het aantal mensen beneden de
65 jaar dat afhankelijk is van
een uitkering. Hierdoor ont
staat financiële ruimte voor de
noodzakelijke lastenverlich
ting, vooral aan de onderkant
van de arbeidsmarkt. Zo
wordt het voor werkgevers
aantrekkelijker mensen met
weinig opleiding of werkerva
ring in dienst te nemen. Dank
zij de forse toename van de
werkgelegenheid is de koppe
ling van de uitkeringen en de
AOW-pensioenen aan de con
tractlonen volgend jaar weer
verantwoord. Een beheerste
ontwikkeling van de inko
mens blijft nodig om in de toe
komst voldoende werkgele
genheid te scheppen en het
draagvlak voor een solide en
rechtvaardig sociaal stelsel te
versterken.
Een bijzondere inspanning is
vereist om langdurig werklo
zen in de toekomst voldoende
werkgelegenheid te te bieden.
Aan initiatieven van gemeen
ten en instellingen zal ruim
baan worden gegeven. De rege
ring doet een beroep op sociale
partners om zo veel mogelijk
werkzoekenden in te schake
len. De sanering van de over
heidsfinanciën wordt gestaag
voortgezet. Zowel in 1995 als in
1996 zal het financieringste
kort dalen. Ook de druk van
belastingen en premies zal in
beide jaren verder afnemen.
Het beheerste uitgavenbeleid
maakt het mogelijk om de in
het regeerakkoord overeenge
komen beleidsintensiveringen
te realiseren en bovendien
voor volgend jaar extra midde
len vrij te maken voor veilig
heid, sociale integratie, milieu
en infrastructuur.
Door het open karakter van
onze economie maakt Neder
land een goed gebruik van de
gunstige internationale con
junctuur. Daartegenover staat
dat ons land ook kwetsbaar is
voor invloeden van buitenaf.
Nieuwe impulsen zijn daarom
nodig om de dynamiek en
het aanpassingsvermogen van
onze economie te vergroten.
Nederland zal zo beter kunnen
voldoen aan de eisen die de in
ternationale integratie en glo
balisering stellen. Een hierop
gericht omvangrijk pakket
maatregelen geeft extra aan
dacht aan het midden- en
kleinbedrijf, aan startende on
dernemers en aan de agrari
sche bedrijfstak, die al zozeer
voor zware inspanningen
staat. Om de structuur van de
tuinbouw te versterken zal de
regering medewerking verle
nen aan het opstellen van een
plan van actie.
Meer marktwerking en minder
regulering zijn onontbeerlijk.
Een eerste reeks voorstellen,
waaronder het wetsontwerp
voor de openingstijden van
winkels, is onlangs aan u voor
gelegd. Voor de versterking
van onze economie is een mo
derne infrastructuur vereist.
Eerder dit jaar zijn belangrij
