'Nu ik terugkijk zijn die
25 jaren voorbij gevlogen'
'Op Schouwen-Duiveland is het of
je in de stilte Gods adem voelt'
streeknieuws
2
Tyiraceotrym HABO
Duurzaam
bouwen
Veel nieuwe vondsten
op een 'mager' strand
Onderzoek mensensmokkel
bloembollen voor kamercultuur
20
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1995 NR 25837
5
Schilderijen Jean du Neele in Sint Nicolaaskerk
AMSTERDAM (ANP) - Het opi
nieweekblad HP/De Tijd gaat
er anders uitzien. Op 13 sep
tember krijgen de abonnees en
kopers van een nummer een cd-
rom, waarop de complete in
houd van alle nummers van dit
jaar staat.
Jean du Neele: 'Zuinig zijn op de oude plekjes en gebouiotjes'. (Foto: Marijke Folkertsma)
BROUWERSHAVEN - ,,Op Schouwen-Duiveland word ik altijd getroffen door de ziel van het
land. Het is of je in de stilte Gods adem voelt. Dat is een hele sterke emotie." Het landschap en de
'oude plekjes' in de dorpen en steden op Schouwen-Duiveland vormen voor Jean du Neele uit Ca-
pelle aan de IJssel een belangrijke inspiratiebron. De schilderijen die daaruit voortkwamen zijn
tot 1 oktober te zien in de Sint Nicolaaskerk in Brouwershaven.
Het zijn landschappen en stil
levens van aquarel en acryl
waarvan de meeste locaties
duidelijk zijn te herkennen. De
molen op de wal in Brouwers
haven, de molen bij Ellemeet,
de Zuidwellebrug in Zierikzee,
de plompe toren bij Burgh-
sluis. Er zijn ook afbeeldingen
van plekjes waar in werkelijk
heid tevergeefs naar zal wor
den gezocht. De Elkerzeeseweg
voor de verbreding. De brug
die vroeger aan de achterzijde
van slot Moermond lag. Het
gat van Brouwershaven voor
de aanleg van de nieuwe jacht
haven en een steenbakkers
oven-huisje vlak bij Brouwers
haven, dat ongeveer twintig
jaar geleden werd afgebroken.
Aan de hand van oude prenten
schilderde Du Neele het op de
originele locatie.
,,Ik probeer de oude plekjes op
Schouwen-Duiveland vast te
leggen. Op die manier wil ik
een link leggen tussen heden
en verleden. Ik hoop dat dat de
bestuurders aanzet om zuinig
te zijn Qp die oude landschap
pen en gebouwen. Het is zo'
zonde wanneer steeds meer
verdwijnt." Behalve land
schappen en stillevens op
Schouwen-Duiveland omvat
de tentoonstelling ook schilde
rijen waarop landschappen
zijn afgebeeld die Du Neele
maakte ip Spanje.
Want in dat land ligt de basis
van zijn schilderkunst. Vele ja
ren van zijn leven werd Du
Neele vooral in beslag geno
men door zijn werk als techni
cus. Dat veranderde drastisch
toen hij op zijn 48e verjaardag
een aquarel-kleurendoos
kreeg. „Ik kreeg dat cadeau
omdat ik eens had gezegd dat
ik wilde gaan schilderen wan
neer ik meer tijd had." Die tijd
was er tijdens een vakantie in
Spanje, waarin Du Neele het
Spaanse landschap op doek
vastlegde. Zijn schilderijen
trokken de aandacht van de di
recteur van een schilderschool
in Bugcos, J. Pénarreal, die ze
toevallig zag.
De Spaanse, in aquarellen ge
specialiseerde schilder gaf Du
Neele privélessen en moedigde
hem aan door te gaan. De tech
nicus uit Capelle aan den IJssel
ontdekte Schouwen-Duive
land als inspiratiebron via
vrienden die hier wonen. ,,Ik
laat me inspireren door de na
tuur die hier nog heel puur is
en niet vervuild door indus
trie. Vooral de stilte spreekt
me aan. Ik ben een gelovig
mens. De sfeer en de kleuren
van het landschap probeer ik
in mijn schilderijen uit te
drukken." Meestal maakt Du
Neele ter plekke een schets
van het beeld dat hij wil vast
leggen, terwijl hij de kleuren
noteert. Thuis, in Capelle aan
den IJssel werkt hij zijn schil
derijen verder uit, gezeten op
de rand van het bed. ,,Ons huis
is te klein om er-een atelier te
realiseren."
Sinds enige tijd heeft Du Neele
in Spanje les van een collega
van zijn leermeester die hem
de techniek van /'het werken
met olieverf-bij brengt. De ex
positie in de Sint Nicolaaskerk
omvat vooral aquarellen en en
kele schilderijen waarin deze
techniek is gecombineerd met
acrylverf. De expösitie is tot 1
oktober van maandag tot en
met zaterdag te' bezichtigen
van 13.30 tot 16.30' uur. Regel
matig is de schilder zelf in de
kerk aanwezig.
ZIERIKZEE
Nobelpoort
De Nobelpoort in Zierikzee
staat op Monumentendag, za
terdag 9 september, open voor
het publiek.
Borstvoeding
La Leche League houdt woens
dag 13 september een avond
over borstvoeding. Het onder
werp deze avond is De
voor(oor)delen van borstvoe
ding. Moeders, eventueel met
hun baby en zwangeren zijn
van harte welkom bij Lydia de
Raad, Mastgatstraat 90 in Zie
rikzee om 20.00 uur. Voor in
formatie kan men bellen naar
Sophie Bin 01110-15588 of Kit
ty Bin 01110-17776.
Bewegen voor ouderen
In het Kruisverenigingsge
bouw aan het Jannewekken
begint op dinsdag 26 septem
ber de cursus Meer Bewegen
voor Ouderen. De tijd dat de
cursus gegeven wordt, is 's
morgens van 9.15 uur tot 10.00
uur of 's middags van 14.00 uur
tot 14.45 uur. Informatie is te
krijgen bij A. Deurloo, tele
foon 01110-16267.
OOSTERLAND
Groei en Bloei
C. J. Nouse houdt dinsdag 12
september een lezing voor
Groei en Bloei over het ont
werp en de aanleg van tuinen
in wegrestaui'ant de Blauwe
Keet in Oosterland. Daarnaast
geeft L. Burger een introductie
over de cursus Tuinieren. De
avond kan zowel door leden als
niet-leden van Groei en Bloei
worden bijgewoond. De aan
vang is 19.30 uur.
BRUINISSE
Helpt Elkander
Op dinsdag 12 september hou
den de dames van de Hervorm
de vrouwenvereniging Helpt
Elkander in Bruinisse een sa
menkomst. Voor het gedeelte
na de pauze is de Bruse predi
kant J. Smit uitgenodigd. Het
thema dat deze avond centraal
staat is 'water en vuur'. De bij
eenkomst begint om 19.30 uur
in het verenigingsgebouw aan
de Deestraat.
Fred Braun viert zilveren jubileum bij Lakeumau Ochtmau
ZIERIKZEE - „Wanneer iemand vroeger tegen
mij had gezegd dat ik 25 jaar bij dezelfde baas
zou werken had ik hem niet geloofd. Nu ik te
rugkijk zijn de jaren echter omgevlogen." Aan
het woord is Fred Braun. Vorige week vrijdag
was het precies 25 jaar geleden dat hij zijn eer
ste schreden zette bij drukkerij Lakenman
Ochtman in Zierikzee. Vandaag wordt dit jubi
leum gevierd met een receptie en een diner.
Voordat Fred Braun bij L O
kwam werken werkte hij in
Rotterdam bij een-grafisch be
drijf. Daar was hij graveur en
maakte hij boekstempels en
ander zetwerk.
Trouwplannen dwongen hem
echter om te zien naar een wo
ning. Zijn toekomstig zwager
wees hem op een mooi huisje
aan de Bettewaardsedijk en
toen hij dit eenmaal gezien had
was de koop snel beslecht en
kon een trouwdatum worden
uitgezocht.
Behalve zijn toekomstig huwe
lijk was zijn verhuizing naar
Zierikzee hem ingegeven door
zijn geloof. Als overtuigd Je
hova's Getuige was hij van me
ning goed werk te kunnen ver
richten. ,,De gemeente was in
1970 nog zeer klein en kon wel
wat versterking gebruiken",
aldus Fred.
Al snel bleek de reistijd voor
zijn werk in Rotterdam een
probleem en moest hij op zoek
naar een andere werkgever.
Met behulp van het telefoon
boek kwam hij Co de Vos, ont
werper en vormgever, op het
spoor. Deze had echter geen
werk voor hem, maar kon hem
wel in contact brengen met een
goede zakenrelatie: L O. Uit
Uiteindelijk kwom Fred Braun bij L O toch terecht waar hij wilde; bij de techniek. (Folo: Marij
ke Folkertsma)
dit contact ontstond uiteinde
lijk een dienstverband dat nu
al 25 jaar stand houdt.
Zetwerk
,,Ik was hartstikke blij dat ik
bij de drukkerij terecht kon.
Ook al had ik van zetwerk to
taal geen kaas gegeten. Ik had
het in Rotterdam wel eens ge
zien en had toen tegen mezelf
gezegd dat dat niets voor mij
zou zijn." Dat bleek ook zo te
zijn, want ondanks het feit dat
hij in 1974 gediplomeerd hand-
zetter werd, was hij blij dat hij
in datzelfde jaar voor halve da
gen administratief werk kon
gaan doen.
Ook dat bleek echter niet hele
maal naar zijn zin. Toen de
toenmalige acquisiteur van de
Zierikzeesche Nieuwsbode
ziek werd en hem gevraagd
werd diens werk over te nemen
zei hij maar al te graag ja. ,,Ik
vond dit werk heel leuk, ook al
moest ik wel eens te veel als
een soort advocaat van het be
drijf optreden. Dat lag me niet
Door dit werk kwam hij echter
wel op een idee. Bij veel mid
denstanders zag hij kant-en-
klare opnames liggen voor ad
vertenties. En aangezien hij
wel eens hielp met het uitspoe
len van cliché's, rook hij zijn
kans om zichzelf in de techni
sche afdeling van de drukkerij
te werken. Steeds vaker depo
neerde hij opnames voor ad
vertenties op kantoor. Deze
kwamen vervolgens bij de ca
mera terecht om er een nega
tief van te maken. Met dit ne
gatief werd een cliché gemaakt
die gebruikt werd bij het druk
ken. Voordat het zover was
moest het cliché echter een spe
ciale behandeling ondergaan.
,,En die behandeling had ik
goed onder de knie gekregen in
Rotterdam", aldus Fred.
Uitleven
De cliché's werden ook ge
bruikt bij het offset drukpro
ces en toen deze drukvorm
meer en meer ingang kreeg bij
L O was het kostje van Fred
Braun gekocht. ,,Ik vond het
allemaal geweldig in die perio
de. Ik kon me helemaal uitle
ven en had het ontzettend naar
mijn zin." De techniek stond
echter niet stil en sinds vier
jaar zit hij achter een opmaak-
station, zoals zijn beeldscherm
en toebehoren genoemd wor
den. ,,In het begin dacht ik dat
het allemaal wel meeviel,
maar de elektronische monta
ge bleek toch ingewikkelder in
elkaar te zitten dan verwacht.
Het gaat echter steeds beter en
de toekomst zie ik dan ook met
vertrouwen tegemoet."
Hoe het ook zij; de jaren zijn in
ieder geval voorbij gevlogen.
,,In deze jaren heb ik altijd kei
hard gewerkt onder het motto:
Als het de zaak goed gaat, gaat
het mij ook goed. Daar ben ik
echter een beetje van terugge
komen. Dat ging namelijk ten
koste van mijn gezin. Sinds
enige tijd besef ik dat hobby's
ook belangrijk zijn en doe ik
een beetje rustiger aan."
DEN HAAG (ANP) - Het inin-
sterie van VROM trekt de ko
mende drie jaar ongeveer 140
miljoen gulden uit voor mi
lieutechnische verbeteringen
in de bestaande woningvoor
raad.
Dat maakten minister De Boer
(milieu) en staatssecretaris
Tommei (volkshuisvesting)
vrijdag bekend tijdens de pre
sentatie van het Plan van aan
pak duurzaam bouwen, Het is
opgesteld in samenspraak met
de bouwsector en milieubewe
ging.
Tot en met 9 september
Burgh-Haamstede Expositie fantasiepoppen Liesbeth Kroos-
Graaff in Josefine atelier-galerie, Weststraat
25. Openingstijden: augustus, donderdag,
vrijdag, zaterdag van 10.00-16.00 uur. Sep
tember: woensdag, donderdag, vrijdag van
13.30-16.00 uur.
Burgh-Haamstede Expositie surfschilderijen Paul Franssen m
Atelier De Zoete, Zuidstraat 18. Dagelijks
van 10.00-13.00 uur.
Burgh-Haamstede Michael Pestel in de reeks Gelezen uit het
landschap.
Tot en met 26 september
Brouwershaven Werk Do van Rijn. Stadhuis. Op werkdagen
van 09.00 tot 12.00 uur en 13.30 tot 16.00 uur.
Tot en met 29 september
Renesse Expositie poppenkamers en poppenwinkels
in museum De Blikvanger, Capelweg 18.
Open op dinsdag en vrijdag van 10.00-12.00
uur en op zondag 6 augustus en zondag 3 sep
tember van 11.00-15.00 uur.
Tot 1 oktober
Brouwershaven Aquarellen en acrylschilderijen Jean du Nee
le. Sint Nicolaaskerk. Maandag tot en met za
terdag van 13.30 tot 16.30 uur.
Tot en met 15 oktober
Brouwershaven Expositie Op de Reede, Brouwershaven als
voorhaven van Rotterdam, vóór de opening
van de Nieuwe Waterweg in 1872. De wereld
van Boelhouwer van Beveren (1822-1899),
schipper, redder, berger, loods en lichttoren
wachter. Museum De Vergulde Garnaal,
Markt 5 (boven VVV). Openingstijden: dins
dag tot en met zaterdag van 09.00 tot 12.00
uur en van 14.00 tot 17.00 uur. Zon- en feest
dagen gesloten.
Tot en met zaterdag 21 oktober
Burgh-Haamstede Nuttige handwerken en Verdronken Westen-
schouwen. De Burghse Schoole. Van dinsdag
tot en met zaterdag van 11.00 tot 13.00 uur.
Van donderdag 28 september
tot en met donderdag 2 november
Brouwershaven Kunstwerk van papier van Hans Bommeljé.
Stadhuis. Van maandag tot en met vrijdag
09.00 tot 12.00 uur en van 13.30 tot 16.00 uur.
Expositie in De Burghse Schoole
WESTENSCHOUWEN - Door zeestromingen is
ook dit jaar weer veel zand voor de trap van
Westenschouwen verdwenen, vooral op het
strand richting De Punt. Behalve kleine voor
werpjes zijn deze zomer natuurstenen brok
stukken gevonden, zoals een stuk molensteen,
een halve vijzel en een stuk van een gotisch ven
ster.
Vroeger zei men 'het strand is
mager' en net als vroeger ko
men de resten van het Oude
Westenschouwen weer boven.
Al in 1862 schreef J. A. Manus
van der Jagt, hoofdonderwij
zer in Burgh, in een aardrijks-
kundeboekje: 'Op het strand
aldaar ziet men bij laag water
nog de fondamenten van ge
bouwen en tonnen van wellen
van die plaats' Met 'die plaats'
doelde Van der Jagt op Westen
schouwen.
Sinds mei van dit jaar is in het
museum De Burghse Schoole
in Burgh de tentoonstelling
'Het verdronken Westenschou
wen' ingericht. Op deze ten
toonstelling krijgt men duide
lijke uitleg over opkomst,
bloei en ondergang van het
handels- en vissersplaatsje
Westenschouwen in de periode
van 1300 tot 1500. Ook worden
veel van in 1994 gevonden ar
cheologische voorwerpen ten
toongesteld waaronder tien
bijzondere religieuze en profa
ne insignes.
In het Burghse museum is ook
een brochure te koop over de
vondsten en de geschiedenis
van Westenschouwen. De
Burghse Schoole is open in de
maand september en in de pe
riode van 14 tot en met 21 okto
ber op dinsdag tot en met za
terdag van 11.00-13.00 uur.
Morgen, tijdens de Open Mo
numentendag, is het museum
geopend van 10.00-16.00 uur.
DEN HAAG (ANP) - De Ko
ninklijke Marechaussee doet
al enige tijd onderzoek naar
mogelijke mensensmokkel op
de luchthaven Schiphol.
Bij deze smokkel zouden een
medewerker van de mare
chaussee en mogelijk andere
functionarissen op het vlieg
veld betrokken zijn. Een tus
senrapportage van dit onder
zoek is aangeboden aan het
openbaar ministerie. Een spe
ciaal onderzoeksteam is nog
bezig met naspeuringen.
Donderdag deed de crimino
loog prof. G. Bruinsma voor de
parlementaire enquêtecom
missie opsporingsmethoden
politie en justitie een boekje
open over het reilen en zeilen
op de nationale luchthaven.
Advertentie
Nu volop bij uw tuincentrum volgens eeuwenoude traditie,
Wat dacht u van Hyacinten in de kleuren rood/wit/blauw
NU 1 ZAK VAN 3,™ VOOR
Bij aankoop van deze bollen krijgt u van ons een duidelijke
gebruiksaanwijzing, zodat deze bollen u zeker met hun
bloemen zullen verrassen.
Hogezoom100
Renesse
tel. 01116-2791
