Gezonde vakantieganger met
pilsje in de hitte het best af
Korte broek blijft ondanks
warmte taboe in het bedrijf
'Nederland moet
fouten erkennen'
Beladen met koeltas en parasol te voet door de duinen
Vrouwelijke posthesteller kan terugvallen op broekrok
Duurzaam
Veilig
Verkeer
Hekwerk voor
sportveld
Oosterland
President Bosnië weigert
enclave Gorazde op te geven
MAANDAG 14 AUGUSTUS 1995 NR 25822
7
Een gezonde vakantieganger is tijdens de hitte met een pilsje in de schaduw nog het hest af. (Archieffoto)
DEN HAAG (ANP) - Nederland zucht en zweet al we
ken onder de brandende zon. Het KNMI haalde on
langs de officiële term 'hittegolf' uit de kast. Hitte
golf of niet, voor de meeste mensen telt slechts dat
het warm is, erg warm. Wie moet werken doet het
kalmpjes aan, wie kan zoekt verkoeling aan het wa
ter of in de tuin. Het strand is altijd populair, maar
moeilijk te bereiken.
De verkeerspolitie in Wasse
naar riep onlangs op in het
weekiende niet meer naar de
populaire badplaatsen aan de
kust te gaan. Degenen die hitte
en drukte trotseerden en Was
senaar wisten te bereiken,
moesten hun wagen in het dorp
parkeren. De resterende vier
kilometer naar de zee moesten
ze, beladen met koeltas en pa
rasol, te voet door de duinen
afleggen.
Ook de Waddeneilanden zitten
propvol. „Het lijkt wel of de
mensen koste wat kost de
Randstad willen ontvluchten."
Maart je Groen van de VW-
Terschelling is samen met nog
zes collega's de hele dag bezig
met het beantwoorden van te
lefoontjes.
Behalve de zee trekken ook de
meren en plassen. In Giethoorn
staan de punters in de file, de
omgeving is afgeladen met
kampeerders en dagjesmensen.
De VVV in Blokzijl meldt dat
mensen met een' eigen boot
veelvuldig besluiten de nacht
niet in een haventje door te
brengen, maar op het open wa
ter, omdat het er aanmerkelijk
koeler is.
De politie in de regio heeft de
handen vol aan het watertoe
risme. Het extreem warme
weer leidt tot extra irritaties,
zowel op het water als in de
bermen..,,De mensen blijven
langer op en met name rond
campings is nogal wat geluids
overlast", aldus een politie
woordvoerder.
De politie heeft in samenwer
king met provincie en gemeen
te een waterproject opgezet dat
de toeristenoverlast in de hand
moet houden. „We patrouille
ren zowel op het water als in de
lucht. We constateren veel snel
heidsovertredingen van speed
boten. We verbaliseren meteen.
De bekeuringen kunnen oplo
pen tot 150 gulden."
Voor goed gezonde vakantie
gangers is het met een pilsje in
de hand in de schaduw nog wel
uit te houden. Toch speelt de
aanhoudende hitte ook hen
parten: een zomergriepje
waart door het land en velt me
nigeen met keelpijn en koorts.
Kinderen en ouderen zijn het
meest vatbaar, maar echt zor
gen hoeven zij zich niet te ma
ken, aldus viruloog A. van
Loon van het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Mi
lieuhygiëne.
Volgens de GG&GD in Amster
dam hebben wetenschappelij
ke studies aangetoond dat zes
tien graden celsius de ideale
temperatuur is voor mensen.
Zakt of stijgt de temperatuur,
dan neemt prompt de dagelijk
se sterfte toe. In Amsterdam
sterven normaal gesproken ne
gentien mensen per dag, maar
bij extreme warmte of kou kan
dat oplopen tot vijfenveertig.
De hoofdstedelijke GG&GD
krijgt deze dagen met name
veel vragen van mensen met
luchtwegaandoeningen over de
zomersmog. Verder valt de toe
name op van het aantal klach
ten over stank in de omgeving
van slecht schoongemaakte
huizen. Dat zijn er normaal 600
a 900 per jaar, maar met name
de laatste weken is er sprake
van een stijging.
Vlooien
Medewerkers van de Rotter
damse ontsmettingsdienst heb
ben de Maasstedelijke trams
uit voorzorg een extra behan
deling gegeven. „Wij controle
ren de trams en bussen nor
maal gesproken één keer per
jaar op vlooien. Vanwege het
warme weer en ook omdat er
twee meldingen van vlooien
zijn gekomen, heeft de Roteb
uit voorzorg de trams een extra
keer onder handen genomen.
We nemen geen risico", aldus T.
Michielse van de RET.
Iepeziekte
Komen de meeste mensen de
hete dagen nog wel door, voor
veel bomen in Rotterdam lijkt
de hitte fataal: aangevreten
door de iepespintkevers legt
met name de iep op grote
schaal het loodje. De kever
voelt zich in de warmte in zijn
element en vliegt massaal uit.
Waarschijnlijk maken de lar
ven van de kever, de veroorza
kers van de beruchte iepeziek
te, nog meer slachtoffers.
De hitte zorgt ook voor veel
problemen voor de watervo
gels en vissen. Op diverse
plaatsen waart het botulisme
weer rond. Zoals elk jaar heeft
de Koninklijke Nederlandse
Jagersbond een speciaalalarm-
nummer ingesteld. Een woord
voerder telde meer telefoontjes
dan voor de hitte, maar wilde
niet van een explosie spreken.
Botulisme is een bacterologi-
sche verontreiniging die gedijt
in warm stilstaand water.
Vooral waterwild en vissen
vallen er aan ten prooi. Voor de
mens is zwemmen in verontrei
nigd water af te raden, maar
niet onmiddellijk gevaarlijk.
Maar niet alleen botulisme
dreigt het zwemplezier te ver
gallen. De gezamenlijke pro
vincies van ons land hebben re
creanten met een verminderde
weerstand geadviseerd al het
natuurlijke zwemwater te mij
den. Diabetici, kinderen en be
jaarden kunnen een infectie
oplopen. Het drukke menselij
ke gebruik en.de hoge tempera
tuur zorgen voor een weelderi
ge bacteriepopulatie in het wa
ter.
DEN HAAG (ANP) - Het uniformjasje hangt aan het
knaapje, de stropdas is af, maar daar blijft het door
gaans bij. Ook al ondergaat ons land de heetste zo
mer in jaren. De klant wordt niet voor het hoofd
gestoten met blote benen. De korte broek is - een uit
zondering daargelaten - taboe in dienstverlenend,
geüniformeerd Nederland in deze hete hondsdagen,
zo leert een rondgang.
Een uitzondering vormen de
Utrechtse buschauffeurs, die
met een „nette" korte broek op
de hete bestuurdersstoel mo
gen plaatsnemen. Maar beslist
geen opvallende, gekleurde
surfbroek. De Amsterdamse
collega's van het GVB blijven
in het lang rijden, maar mogen
wel een schoon wit t-shirt dra
gen. „Met mouwtjes, dat wel,"
voegt een woordvoerder er aan
toe.
Bij de busbedrijven die zijn
aangesloten bij VSN Groep
(streekvervoer) voorziet de be
drijfskleding in warm weer,
maar de korte broek zit niet in
het pakket. De chauffeurs mo
gen in overhemd en zonder das
de reiziger binnenlaten en naar
strand of plas vervoeren.
Binnen PTT Post - waar een
heuse kledinglijn van de Parij-
se couturier van Nederlandse
komaf Clemens Rameckers
dienst doet- heeft de korte
broek/bermuda het voor man
nen niet gehaald. Mag de vrou
welijke besteller nog terugval
len op de broekrok, binnen
PTT Post is„,uit oogpunt van
representativiteit" van een
equivalent voor mannen afge
zien.
Een woordvoerster erkent dat
de postbestellers „het onge
twijfeld erg warm zullen heb
ben, maar dat ze niet de enigen
zijn." Bovendien beginnen ze
in regel vroeg. Gedeelde smart
is halve smart, maar daar heeft
een medeweker van beveili
gingsbedrijf VNV geen bood
schap meer aan.
Hij werd geschorst omdat hij
zijn das af had gedaan toen de
temperatuur de 30 graden over
steeg. Volgens VNV bepaalt het
bedrijf waar de bewaker werkt
wat wel of niet mag, maar VNV
is bereid zich soepel op te stel
len. Veel bedrijven hechten
echter aan correcte kleding.
Ook bij de ANWB kan de be
drijfskleding aan de tempera
tuur worden aangepast - maar
geen korte broek - en mogen de
wegenwachters hun katoenen
werkbroek en poloshirtje uit
de kast halen. De das is bij de-'
ze hitte niet verplicht. Maar
van herkenbaarheid blijft wel
degelijk sprake, aldus een
woordvoerster.
In het Amsterdamse AMC gaat
het personeel „vlekkeloos" ge
kleed, wat door de uitstekende
airconditioning ook makkelijk
kan, zegt een woordvoerder.
Hij vindt dat ziekenhuisperso
neel het ook niet kan maken
om niet als zodanig herken
baar te zijn. „Maar tussen de
middag wordt er op de gazons
rond het ziekenhuis zonnig ge
pauzeerd."
Herkenbaarheid speelt, net als
representativiteit, ook bij de
Nederlandse Spoorwegen een
voorname rol. Dat wil evenwel
niet zeggen dat conducteurs en
Warmte of niet. De korte broek blijft taboe in geüniformeerd Nederland. (Foto: Joop van Houdt)
machinisten dik gekleed hun
werk moeten doen. „Het kle-
dingassortiment voorziet in
warm weer", aldus een woord
voerder van NS. Dames hebben
de beschikking over een ber
muda of een rok.
Die luxe is voor de heren niet
weggelegd. „Maar je zult de
conducteur heus wel eens zon
der colbertje of met een wat
lossere stropdas zien lopen. Zij
kunnen dat zelf in overleg met
hun procesmanager goed invul
len." De verplichting een pet te
dragen is vorig jaar al afge
schaft.
Op veel plaatsen in het land
worden de werktijden aange
past aan de hitte. Vroeger be
ginnen en eerder naar huis is
het meest voorkomende tro
penrooster. Op dit gebied is
niets geregeld in ons land,
maar in overleg met de onder
nemingsraad kan er vaak wél
iets worden afgesproken.
In continu-bedrijven, maar ook
in de horeca is echter geen
sprake van dergelijke aanpas
singen in de werktijden. Overi
gens staat de produktie in een
aantal sectoren door de vakan
ties op een lager pitje.
Problemen
Toch zijn er wel degelijk werk
nemers die in de hitte proble
men hebben met hun werksitu
atie. Bij de Inspectiedienst van
het ministerie van sociale za
ken en werkgelegenheid (onder
meer de vroegere arbeidsin
spectie) kwamen in de afgelo
pen weken dagelijks honder
den klachten binnen.
Aangezien er geen wettelijke
regelingen voor arbeidsom
standigheden bij/door heet
weer bestaan, valt er voor de
Inspectiedienst weinig „te
handhaven", ambtelijke taal
voor het opmaken van een
proces-verbaal. „We geven ad
viezen, die bij uitvoering kun
nen bijdragen aan een draag
lijk werkklimaat," zegt een
woordvoerder van sociale za
ken. Dat zijn onder meer ande
re werktijden, geen koffie of
thee maar frisdrank, ramen
dicht en ventilatoren aan.
OOSTBURG - West Zeeuwsch-
Vlaanderen is door het Minis
terie van Verkeer en Waters
taat gekozen als proefgebied
voor de beleidsdoelstellingen
van Duurzaam Veilig Verkeer.
Deze doelstellingen zijn een re
ductie van het aantal dodelijke
verkeersslachtoffers met zes
tig procent en het aantal ge
wonden met veertig procent.
De regio is met name gekozen
omdat het aantal verkeers
slachtoffers in vergelijking
met de rest van Nederland ex
treem hoog is. Het demonstra
tieproject zal een looptijd heb
ben van vijf jaar.
In de kern van de zaak gaat het
bij Duurzaam Veilig Verkeer
om twee hoofdcomponenten,
namelijk infrastructuur en
communicatie en gedragsbeïn
vloeding. Bij de infrastructuur
gaat het erom dat het wegen
net zo wordt ingericht dat de
kans op verkeersongevallen
aanzienlijk vermindert. Dit
door middel van onder meer
herinrichting van wegen.
Het onderdeel communicatie
en gedragdsbeinvloeding moet
ervoor zorgen dat het gedrag
van de verkeersdeelnemer
aansluit op de nieuwe infrast
ructuur en wordt aangepast
aan de principes van duurzame
verkeersveiligheid.
NIEUWERKERK - De gemeen
te Duiveland wil 10.000 gulden
uittrekken voor bet aanbren
gen van een hekwerk langs het
sportveld in Oosterland.
Het hekwerk is volgens het
college van burgemeester en
wethouders noodzakelijk ge
worden door het verbindings
pad tussen Leeuwenburg en de
Wilgenstraat.
Ook ligt er een voorstel om een
bedrag van 15.000 gulden be
schikbaar te stellen voor een
nieuw dierenverblijf op de gei-
tenweide in Nieuwerkerk.
Tijdens een vergadering van
de commissie Financiën van de
gemeente Duiveland op don
derdag 17 augustus komt een
en ander aan de orde. De verga
dering begint om 16.30 uur.
Russen willen topconferentie
SARAJEVO/ZAGREB (RTR/AFP/DPA) - De Bosni
sche president Izetbegovic wil niets weten van een
overdracht van de Oostbosnische moslimenclave Go
razde aan de Serviërs. Hij wees zondagavond elk
voorstel in die richting van de hand.
De ruil van Gorazde tegen ge
bied rond de Bosnische hoofd
stad Sarajevo is mogelijk een
onderdeel van een nieuw Ame
rikaans vredesplan, aldus
Amerikaanse kranten. De
voorstellen moeten een einde
maken aan de inmiddels veer
tig maanden durende oorlog in
het verscheurde Balkan-land.
De Kroatische krant Vecernji
List schreef maandag dat Izet
begovic met de Amerikaanse
vice-president Al Gore heeft
gebeld over het voorstel. De
president zou tegen de Ameri
kaan hebben gezegd dat Bosnië
geen afstand zal doen van Go
razde, „ook al moeten we er
nog 15 jaar om vechten".
Gorazde is de enige overgeble
ven moslimenclave in Oost-
Bosnië na de val van Srebreni
ca en Zepa vorige maand.
Zondag voerde de Russische
minister van buitenlandse za
ken, Andrej Kozyrev, in Sotsji
aan de Zwarte Zee overleg met
de veiligheidsadviseur van de
Amerikaanse president Clin
ton, Anthony Lake. Na afloop
van de ontmoeting zei Kozyrev
dat Rusland en de Verenigde
Staten streven naar een politie
ke oplossing voor de crisis in
voormalig Joegoslavië via een
internationale topconferentie.
Volgens Kozyrev zijn de Ver
enigde Staten en Rusland meer
op één lijn gekomen in het
overleg over de toekomst van
ex-Joegoslavië. Eventuele me
ningsverschillen tussen beide
landen kunnen, wat Kozyrev
betreft, in de internationale
contactgroep (Verenigde Sta
ten, Rusland, Gröot-
Brittannië, Frankrijk en
Duitsland) uit de weg worden
geruimd.
Hij doelde erop dat Rusland de
opheffing van de sancties tegen
Klein-Joegoslavië voorstaat,
terwijl de Verenigde Staten
daar nog niet van willen we
ten. De gedachten van de Ame
rikanen gaan eerder uit naar
een opheffing van het wape
nembargo tegen Bosnië.
Topontmoeting
Kozyrev pleitte voor een top
ontmoeting van de contact
groep met drie partijen in
voormalig Joegoslavië: de re
geringen van Klein-Joegosla
vië (Servië en Montenegro),
Kroatië en Bosnië. Afgelopen
week probeerde de Russische
president Jeltsin Bosnië bui
ten het overleg te houden door
alleen de presidenten van Ser
vië en Kroatië naar Moskou uit
te nodigen. De Kroatische pre
sident Tudjman weigerde toen
echter te komen.
Het Amerikaans-Russische
overleg kwam tot stand, nadat
Washington en Moskou vorige
week met afzonderlijke vrede
sinitiatieven waren gekomen
als reactie op de Kroatische
herovering van de Servische
enclave Krajina in Kroatië. La
ke maakte vorige week een
toernee langs enkele Westeuro-
pese landen om steun te vinden
voor het Amerikaanse plan.
Moskou
Na telefonisch overleg van de
Russische en Amerikaanse mi
nisters van buitenlandse za
ken, Kozyrev en Christopher,
werd echter besloten ook Mos
kou in het traject op te nemen.
Eerder waren tussen de VS en
Rusland spanningen gerezen
als gevolg van Ruslands tradi
tionele banden met Servië en
de wens van het Amerikaanse
Congres het wapenembargo te
gen Bosnië op te heffen. Teltsin
zou de Servische president Mi
losevic opheffing van de inter
nationale sancties tegen Bel
grado in het vooruitzicht heb
ben gesteld als de Veiligheids
raad daartoe niet snel zou be
sluiten.
Ook het Russische parlement,
de Doema, nam zaterdag een
voorstel aan om eenzijdig de
sancties tegen Belgrado op te
heffen.
Nieuw plan
Lake wilde zich in Sotsji overi
gens niet uitlaten over het ini
tiatief van de Amerikanen. Dit
richt zich naar verluidt vooral
op Bosnië, terwijl dat van de
Russen meer op Kroatië is toe
gespitst.
Secretaris van Indonesische delegatie:
JAKARTA (ANP) - De problemen die Nederland
met zijn koloniale verleden heeft, zijn begrijpelijk.
Wij Indonesiërs hebben gewonnen, dus we denken er
niet meer zo over na. Maar iemand die verloren
heeft, worstelt met het verleden. Dat is nuttig. Ne
derland moet eerlijk zijn en zijn fouten erkennen.
Excuses van de Kohingin zouden prachtig zijn, maar
dat hebben we dat nooit geëist."
Dit zegt Ali Budiardjo, de nu
80-jarige secretaris van de In
donesische delegatie in Ling-
gadjati. In dit op een vulkaan
helling gelegen plaatsje sloten
Indonesië en Nederland bijna
vijftig jaar geleden het
Linggadjati-akkoord. De
mislukte uitwerking daarvan
leidde tot de eerste politionele
actie.
Nu, bijna een halve eeuw later,
had Nederland Budiardjo
maandag willen eren door hem
tot commandeur in de orde van
Oranje Nassau te maken. Hij
vocht immers niet met wapens,
maar via de diplomatie. Op het
eerste gezicht een aardig en
misschien ook wel gewiekst ge
baar om de laatste nog levende
Indonesische deelnemer aan de
besprekingen in Linggadjati zo
in het zonnetje te zetten. En dat
nog wel in de week van de on
afhankelijkheid. Maar het is
niet gelukt.
De procedure kon niet op tijd
worden afgerond, moest de Ne
derlandse ambassade in Jakar
ta maandag tot eigen droefheid
erkennen. Zo'n onderscheiding
gaat niet alleen in Nederland
door een hele ambtelijke mo
len, maar ook in Indonesië.
De Indonesische politie moet
zelfs een verklaring van goed
gedrag afgeven voordat de re
gering daar kan besluiten de
onderscheiding voor een onder
daan te accepteren. „En minis-,
ter Alatas van buitenlandse za
ken zat ook al in Brunei..."
Maar wat in het vat zit ver
zuurt niet, aldus de diploma
tieke vertegenwoordigers van
Nederland in Indonesië. „Hij
krijgt 'm wel, maar later."
Budiardjo vindt het allemaal
best. Hij hoopt alleen dat hij
de onderscheiding niet uit poli
tieke motieven krijgt - Neder
land doet er immers alles aan
om de relatie met Indonesië op
te krikken - maar uit werkelij
ke waardering voor zijn werk
in Linggadjati.
Het akkoord van Linggadjati
hield in dat Nederland en Indo
nesië zouden samenwerken om
binnen twee jaar de souvereine
Verenigde Staten van Indone
sië èn de Nederlands-Indonesi
sche Unie te vormen.
Veel ellende
Die Unie zou de Koningin als
hoofd hebben en beide landen
zouden eigen vertegenwoordi
gers leveren voor de beharti
ging van de gezamenlijke be
langen. Het akkoord leidde
echter tot veel ellende.
In Nederland vonden velen dat
Indië was verkwanseld (Ger-
brandy overwoog zelfs een
staatsgreep) en in Indonesië
wilde men de volledige onaf
hankelijkheid en niets anders.
Aan beide kanten werd het ak
koord ook nog eens anders uit
gelegd.
Toen Nederland vreesde dat de
Nederlandse ondernemingen
op Java, Sumatra en Maduro
door de onrust in het gebied
niet langer konden blijven
werken, wat wel de afspraak
was, werd definitief besloten
tot de eerste politionele actie.
Goed begrepen
Budiardjo wijt de mislukking
vooral aan de „Nederlandse
politieke verhoudingen". De
sfeer tijdens de gesprekken in
Linggadjati was volgens hem
bijzonder goed. „We hebben el-
kaars standpunten steeds goed
begrepen." Tussen Nederlands
vertegenwoordiger Van Mook
en president Sukarno van In
donesië is echter wel een „mis
verstand" ontstaan.
