'Het is alsof je door venster
in je eigen geschiedenis kijkt'
'Je kunt merken dat de room er
een beetje aan het afgaan is'
stukken
Expositie Het Verdronken Westenschouwen geopend
Calandweg...
racebaan
Kerkhof
Steeds minder mooiespullen op de rommelmarkt
RESERVE
MAANDAG 29 MEI 1995 NR 25779
5
ijpaarden piëta (1450-1500)
oorstellendo Maria dragende het dode
:haam van Jezus op de schoot
sUectt* J S<mons. Haamstede)
Hond Gekroonde vogel t
i 1 Wil yi. «I 1.
"''«■W' f%r-j.
.èSÏ■'iv--
Enkele van de vondsten op het strand bij
BURGH-HAAMSTEDE - „Een mooi kleinschalig project. Een voorbeeld van goed teamwork en goed veld
werk". Zo omschreef prof. dr. W. G. Jongmans de nieuwe expositie Het Verdronken Westenschouwen in mu
seum De Burghse Schoole in Burgh. De expositie is het resultaat van intensief veld- en studiewerk onder
leiding van F. Beekman uit Zierikzee. Te zien zijn verschillende (gebruiks)voorwerpen uit een grijs verle
den. Pronkstukken van de expositie zijn de met behulp van metaaldetectoren opgespoorde geestelijke en
profane insignes. Vrijdag werd de expositie officieel geopend.
In januari 1994 kwamen op het
strand bij de trap van Westen
schouwen bij laag water tussen
de zandbanken stukken zwarte
grond, houten paaltjes en aller
lei scherven tevoorschijn.
„Toen is het allemaal begon
nen", aldus F. Beekman. Hij
werd op de hoogte gebracht
door K. Venema van het streek-
archivariaat en dat werd het
begin van een speurtocht in het
verleden van Westenschouwen.
Een speurtocht die Beekman
samen met verschillende en
thousiaste vrijwilligers onder
nam en waarbij men gretig ge
bruik maakte van de expertise
van H. J. E. van Beuningen van
het museum Boymans-Van
Beuningen. „Alles bij elkaar
zijn we er een jaar mee bezig
geweest", aldus Beekman.
Proefschrift
Het resultaat van de speur
tocht is een proefschrift onder
de titel Het verdronken
Westenschouwen, een belang
rijke haven aan de monding
van de Oosterschelde, het
boekje Het verdronken Westen
schouwen én de expositie in De
Burghse Schoole. „En het gaat
niet om het onderzoek maar
wat je ermee doet", aldus pro
fessor Jongmans in zijn toe
spraak. Hij stak uitgebreid de
loftrompet over de inventivi
teit die Beekman volgens hem
tentoonspreidde bij zijn onder
zoek en de wijze waarop de in
formatie verwerkt is.
Jongmans schetste in het kort
hoe in zijn visie de vroegere ha
ven van Westenschouwen er
uitgezien moet hebben. Hij te
kende daar meteen bij aan dat
niet alleen Westenschouwen
opgeslokt is door de golven,
maar dat er nog veel meer 'ver
dronken land' is. „Het zou best
kunnen dat er bijvoorbeeld bij
Renesse ook ooit een haven is
geweest", aldus Jongmans. „Er
is in de loop der tijden veel
schade geweest aan de kust
lijn. Er is zeker 300 hectare ver
dronken land".
Beekman benadrukte in zijn
toespraak het belang van de
medewerking van de mensen
van de Werkgroep van de Stich
ting Westersehouwen Kultu-
reel en de speurders met de me
taaldetectoren. „Die hebben de
341 insignes gevonden en dat is
in feite de grootste vondst ge
weest", aldus Beekman. A.
Damman, voorzitter van de
Stichting Westersehouwen Kul-
tureel noemde de expositie het
resultaat van 'eén prachtidee
dat met veel,- Enthousiasme
werd overgenomen'. „Een idee
dat ons ook bijzonder aan
sprak", aldus Damman.
In Kerkwerve werd een rom
melmarkt gehouden ten bate
van het orgelfonds en een zen
dingsproject in Afrika voor de
bouw van een school. Krista-
lijn is, zo zegt hij, zo'n beetje
een jaar bezig geweest met het
verzamelen van spullen voor
de rommelmarkt. „We hebben
gelukkig opslagruimte bij drie
boerderijen in de buurt, anders
zou ik niet weten waar we met
het spul zouden moeten blij
ven", aldus Kristalijn.
Zeskamp
Elk jaar wordt in Kerkwerve
een grote rommelmarkt gehou
den. Het ene jaar wordt deze
georganiseerd door de Her
vormde Kerk en het andere
jaar door de Christelijke Gere
formeerde Kerk. „We willen el
kaar niet in de wielen rijden",
aldus Kristalijn. Zelf was hij
zaterdagmorgen al om half
vier in touw op de rommel
marktspullen van de verschil
lende opslagadressen te halen
en om de kramen neer te zet
ten.
„We hadden twee grote en twee
kleine aanhangers vol spullen.
En zo'n aanhanger van negen
meter lang en 2,5 breed, daar
kan heel wat op hoor", vertelt
Kristalijn. Elk jaar probeert
men iets origineels te beden
ken voor de rommelmarkt en
dit jaar was dat in Kerkwerve
de zeskamp, op poten gezet
door de club -16. „Het was hele
maal hun eigen idee, en ze heb
ben de spullen die ervoor nodig
waren voor een deel ook zelf
gemaakt", aldus Kristalijn.
Na afloop van de rommel
markt in Kerkwerve werd de
balans opgemaakt en tevreden
meldt Kristalijn de opbrengst:
11.500,-. „Daar zijn we dik te
vreden mee", aldus Kristalijn.
„Toch niet slecht als je dat met
guldens en rijksdaalders bij el
kaar kunt krijgen". Een deel
van de spullen die overbleven
aan het einde van de dag gaat
naar Roemenië.
In Brouwershaven was het
Bostonplein het toneel van een
bazar/rommelmarkt. Ook hier
een bijzonder uitgebreid assor
timent van tweedehands spul
len, variërend van glas- en aar
dewerk tot complete stereo
installaties, TV's, bankstellen
en wandmeubelen. Verder wa
ren er stands met bloemen en
planten en was er van plastic
kratten een complete boeken
wand neergezet.
Er werd door twee violistes
voor live-muziek gezorgd, er
was een schminkhoekje voor
de kinderen en men kon zich te
goed doen aan poffertjes of een
kopje koffie nuttigen op een
terras. Bijzonder onderdeel
van de Brouwse bazar was -
naast het Rad van Avontuur -
een veiling. Deze bracht ver
houdingsgewijs behoorlijk wat
geld in het laatje. „Alleen za
ten er geen echt kostbare din
gen bij. We hebben in het verle
den weieens een schilderij van
Marja de Lange op de veiling
gehad en dat bracht veel op.
Hij overhandigde tijdens de
bijeenkomst in De Burghse
Schoole het eerste exemplaar
van het boekje aan H. Uil,
president-commissaris van de
Slavenkas die de totstandko
ming van het boekje door fi
nanciële ondersteuning moge
lijk maakte. Vervolgens was er
voor de genodigden gelegen
heid om de nieuwe expositie in
de Burghse Schoole te bekij
ken.
Visserij
De expositie in de Burghse
Schoole geeft een beeld van
Westenschouwen in de periode
van 1450 tot 1500. In die tijd
was handel en visserij in en
rond Westenschouwen één van
de belangrijkste bronnen van
inkomsten voor de toenmalige
inwoners. Later - eind 1400 -
zorgde zand en slib uit de Oos
terschelde voor grote proble
men voor de haven van Westen
schouwen. Samen met de ero
sie van de zuidduinen zorgde
dat zand en slib voor het snel
verzanden van de haven en
daarmee de teloorgang van de
visserij ter plaatse.
„De snelle verzanding moet in
druk gemaakt hebben op de in
woners van Westenschouwen.
Mede hierdoor is de legende
van Westenschouwen ont
staan", aldus de Stichting Wes
tersehouwen Kultureel over de
expositie. Volgens de legende
zouden Westenschouwse vis
sers een zeemeermin in hun
netten hebben gevangen waar
op de vertoornde zeemeerman
een vloek uitsprak over het
dorp: 'Westenschouwe, 't zét je
rouwe, dat je genomen eit m'n
vrouwe. Westenschouwen za
vergae, m§ de toren bluve stae'.
Op de expositie liggen ver
schillende vondsten uit deze
tijd. Bijzonder zijn zoals al
aangestipt de gevonden pel
grimsinsignes. Buiten de 'ge
wone' pelgrimsinsignes kan
men insignes bewonderen van
Onze Lieve Vrouwe. De symbo
liek speelt bij de insignes een
belangrijke rol. Een aantal van
de gevonden insignes zijn sexu-
eel getint en tonen bijvoor
beeld een gevleugeld fallusdier
of een fallusboom met vulva.
De Burghse Schoole is in juni
geopend op dinsdag tot en met
zaterdag van 11.00 tot 13.0.0 uur
en in de maanden juli en
augustus op dezelfde dagen
van 11.00 tot 16.00 uur.
De ledaciie behoudt Z>Ch het recht «ooi ingekomen
Mukken m te konen Plaatsing betekent niet dal de
inhoud door do redactie wordt onderschre»en Inge
zonden stukken ii|n builen «erantwooideli|kheid »an
de redactie en uitsluitend «ooi rekening van de bnel
schrijver, waarvan naam en adres t»i de redactie
bekond moeten zijn
Vrijwel dagelijks kunnen we
lezen dat er in Zierikzee en om
streken snelheidscontroles ge
houden worden en dat dit no
dig is, blijkt wel uit het aantal
overtreders dat deze controles
oplevert.
Het gaat dan om controles op
de Weg naar de Val, Moriaans-
hoofd en wat dichter bij huis
Lange Blokweg en in mindere
mate in Poortambacht.
Het verbaast me iedere keer
dat er (vrijwel) nooit op de Ca-
landweg gecontroleerd wordt.
Wegversmalling ten spijt, het
lijkt wel een sport om daar zo
snel mogelijk tussendoor te la
veren, wordt er door een aantal
automobilisten en motorrij
ders veel te hard gereden. Niet
alleen door luxe auto's, maar
ook door vrachtwagens en au
tobussen.
Gezien alle zijstraten, die van
af de Scheepstimmerdijk voor
rangsstraten zijn, ontstaan er
soms gevaarlijke situaties.
Nu alweer vele, vele jaren gele
den, is mij, na een droevige ge
beurtenis door een adjudant
van politie gezegd: „50 kilome
ter (toegestane snelheid), is
voor de Calandweg veel te
hard." Het verkeer is in die ja
ren enorm toegenomen en de 50
kilometer is nog steeds van
kracht. Enkele maanden gele
den heb ik de politie gebeld en
gevraagd waarom er (vrijwel)
nooit op de Calandweg' gecon
troleerd wordt. De agente ant
woordde: „daar hebben we
geen tijd voor, er zijn hier maar
twee mensen voor". Het lijkt
mij hard nodig, dat ook de Ca
landweg meer aandacht van de
politie krijgt. Ik denk dat ve
len het met mij eens zullen
zijn. Het zal wellicht ook de
lawaai-overlast ten goede ko
men.
A. de Jonge-Regoort,
Zierikzee
Augustus 1994
We brachten je naar de laatste
rustplaats, een groen plekje, de
stilte was daar. Vergeet mij
nietjes sieren je steen. Vol zorg
aangebracht, voor jou mijn
schat. Om ieder voorjaar op
nieuw te bloeien, vol hoop
gaan wij er heen. Dan komen
er ongewenste personen, ver
stoppen zich achter de bomen,
maken ons opnieuw verdrietig,
een lichtje om te branden, ka
pot gemaakt met hun vieze
handen, waarom, we zijn nog
volop aan het rouwen, om hem
die ons zo dierbaar was. Ik zou
willen vragen, met ogen vol
tranen, wie zijn jullie, wat doe
je ons aan.
Fam. C. Korsman,
Burgh-Haamstede
Naar aanleiding van de vernie
lingen, aangebracht op de be
graafplaats in Zierikzee.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te 't Harde (toez.): J.
Maasland te Kootwijkerbroek;
te Besoyen (toez.): J. Eertink,
kandidaat te Rijssen.
Aangenomen te Moordrecht
(deelgemeente Bethel): A. J.
van den Herik, kandidaat te
Strijen.
Bedankt voor Genemuiden: dr.
P. Vermeer te Huizen; voor
Vriezenveen (buitengewone
wijkgemeente Beth-El): M. van
Kooten te Montfoort.
Beroepbaar: ds. J. H. C. Olie,
Hoofdstraat 27, 5161 PD
Sprang-Capelle.
Christelijke Gereformeerde
Kerken
Aangenomen naar Doornspijk:
G. Bouw te Urk (Eben Haezer-
kerk).
Gereformeerde Gemeenten
Bedankt voor Boskoop: P. Me
lis te Nieuw-Beijerland.
Oud Gereformeerde
Gemeente in Nederland
ZIERIKZEE - Dinsdag 30 mei,
19.30 uur ds. D. Monster, Bar-
neveld.
KERKWERVE/BROUWERSHAVEN/ZIERIKZEE - Liefhebbers van rommelmarkten en braderieën kon
den afgelopen weekeinde op Schouwen-Duiveland hun hart ophalen. In Bruinisse was er Bruniversails, in
Renesse de Renessedag en in Kerkwerve, Zierikzee en Brouwershaven werden rommelmarkten gehouden
en dat bracht heel wat mensen op de been. ,,Het wordt wel steeds moeilijker om op een rommelmarkt echt
mooie dingen ter verkoop aan te bieden. Je kunt toch merken dat de room er een beetje aan het afgaan is",
aldus C. S. Kristalijn uit Kerkwerve, één van de drijvende krachten achter de zaterdag gehouden rommel
markt aan de Beatrixstraat in Kerkwerve van de Christelijke Gereformeerde Kerk.
De rommelmarkten in de regio, op de foto die in Kerkwerve, profiteerden van het fraaie weer. (Fo
to: Joop van Houdt).
Maar er werd wel goed gebo
den", aldus mevrouw G. N. de
Vries-Bijl van het organiserend
comité.
Alles bij elkaar kijkt men in
Brouwershaven met tevreden
heid terug op de bazar/rom
melmarkt. Uiteindelijk lever
de deze ruim 12.000,- op. De
opbrengst is gedeeltelijk be
stemd voor de kerk. Een ander
deel gaat naar Jetty Stouten
uit Brouwershaven die al een
aantal jaren medisch en evan
gelisatiewerk verricht in Bur
kina Faso. In totaal ongeveer 30
mensen spanden zich in Brou
wershaven in om van de ba
zar/rommelmarkt een succes te
maken.
In Zierikzee was het atletiek
vereniging Delta Sport die on
der de Beuze een rommelmarkt
hield. Ondanks de zware con
currentie van de andere evene
menten in de regio had men
over belangstelling niet te kla
gen. Vooral in de ochtenduren
was het druk in Zierikzee en
dat was te merken onder de
Beuze. „Ik denk dat we onge
veer een jaar bezig zijn geweest
met het inzamelen van spul
len", vertelt vrijwilliger L. van
Kralingen. Om half zeven 's
ochtends was hij samen met
een aantal andere vrijwilligers
al in de weer om alles klaar te
zetten.
Om acht uur werd het startsein
gegeven voor de rommelmarkt.
„En het is eigenlijk de hele dag
druk geweest", aldus mevrouw
J. van de Kasteele. De rommel
markt van Delta Sport leverde
de atletiekvereniging 3100,-
op en daar was men zeer tevre
den mee. „Het is meer dan we
vorig jaar hadden", aldus me
vrouw Van de Kasteele. De op
brengst van de rommelmarkt
is bestemd voor de bouw van
een nieuw clubgebouw voor
Delta Sport.
j** r a
Als columnist kun je niet achter blijven. In
deze tijden hoort het over voétballen te gaan,
dus zal ik er ook aan moeten geloven. Ik heb
dus woensdagavond naar Ajax gekeken. De
hele dag had ik de familie al warmgemaakt
door af en toe eens: 'Ajax wint de wereldcup'
te galmen, maar iedereen staarde me mee
warig aan: 'Zo jong en nu al..Wat dat betreft
is de opvoeding van mijn kinderen op een
fiasco uitgelopen. Geen enkele telg heb ik
warm kunnen krijgen om een avondje naar
een voetbalwedstrijd te kijken. Zelfs een Eu
ropa-cup finale houdt ze niet in de huiskamer.
Ze hebben wel wat beters te doen en op fijn
zinnige wijze laten ze blijken dat hun vader
zich nog in een primitief stadium van de evo
lutie bevindt. Wat heb je er aan om anderhalf
uur naar een rollend balletje te staren?
Ik had beter naar De Banjaard kunnen gaan.
Nu zat ik moederziel alleen, met als enige ge
zelschap een flesje pils, naar de wedstrijd te
kijken. En het was niks. Die Van Gaal kan dan
wel aardig in de lucht springen, hij had er
beter aan gedaan om Peter van Vossen direct
op te stellen, dan waren we zo over die Italia
nen heen gewandeld. Nu was het maar een
droeve toestand en elk moment verwachtte ik
dat die Italianen een eind zouden maken aan
het Nederlandse gepruts. Maar het is anders
gelopen. Tot ontsteltenis van de Milanese
middenstand maakte een doelpunt van Pa
trick Kluivert een einde aan de rinkelende
kassa. Patrick Kluivert die door allerlei Jo-
manda's allang wist dat hij het winnende
doelpunt zou gaan scoren werd in een wirwar
van bewegingen binnen enkele seconden
wereldberoemd. Maar het meest werd ik ge
boeid door de beelden na het laatste fluitsig
naal van meneer Craniunescu, en dan niet de
beelden van de feestvierende Ajax-leiding die
een soort indianendans rondom een denk
beeldige totempaal probeerde te imiteren,
maar meer nog de beelden van de Italianen
die terloops nog even te zien waren.
De desillusie van Desailly, de speler die een
van zijn beste wedstrijden speelde, maar die
nu aan de grond zat genageld, de handen
achter zijn rug, en begreep dat miljarden lires
een andere weg gaan als je even aan je auto
sleutel in plaats van aan de bal denkt. De ge
zichten van alle Italiaanse spelers, die met ge
bogen hoofd op een vreemdsoortig podium
moesten verschijnen, de manier waarop ze
de ere-medaille, zonder er ook maar naar te
kijken, in handen namen... Vasten zeker heeft
een kunstenaar er iets moois van gemaakt,
maar je had de Italianen even vrolijk een me
daille van de Zierikzeese Avondvierdaagse in
handen kunnen drukken. Het zal me niet ver
bazen of Albertini en Donadoni hebben dat
ding diezelfde avond vanuit de bus in de
Donau geflikkerd of de volgende dag aan een
jankend neefje gegeven. Het winnen van een
Europacup hangt soms van een enkele centi-
metersaf.
Maar ik zag ook het gezicht van* Peter van
Vossen. Hoe klein is de kans in je leven dat je
een Europacup finale meemaakt. En dan
maak je er eentje mee, maar dan mag je aan
de kant blijven hangen, terwijl je natuurlijk
diep in je hart denkt dat jij het beter zou doen
dan die jongen die daar in het veld staat te
klungelen. Toen de beker in een religieuze
roes al swingend van hand tot hand ging
wachtte Peter bescheiden af of hij nog aan de
beurt kwam. Hij hield de beker omhoog (want
je moet er toch iets mee doen) en kuste het
monsterlijke ding. Het leek of hij net als vroe
ger een of andere enge tante een kusje moest
geven.
Ik stel voor om een monument te maken. Niet
voor Van Gaal of Kluivert of een van die ande
re (aanstaande) miljonairs, maar voor alle re-
serve-spelers van SKNWK tot Ajax. Het is het
beeld van een starende voetballer met zijn
beide handen onder zijn hoofd: de reserve
speler. Want deze jongens die er toch willen
en moeten zijn, maar het lang niet gemakke
lijk hebben verdienen een hommage. Je kunt
beter een verliezende basisspeler zijn, dan
een winnende reserve. Als Peter van Vossen
het beslissende doelpunt had gemaakt dan
was Zierikzee te klein geweest. Met het Colle
ge van b en w voorop waren we hossend over
de Dam gegaan, een rondje door de Hema en
via de Passage naar de Gasthuiskerk om daar
met orgelbegeleiding het 'Peter is mijn ideaal'
aan te heffen. Nu bleef het stil in Zierikzee,
want onze Peter was 'slechts' reserve. Nog
wel. Maar we houden de moed erin. Eens zul
len we hossen met Van Vossen. Zonder reser
ves.
