Geschiedenis van knus kerkje dat
in een waardig Godshuis verandert
'Ik vind het eng om dicht langs
de herm van de weg te rijden'
Enquête criminaliteit
en onveiligheid Zeeland
Direct-nature mailing primeur
op gebied natuureducatie
Vluchtelingenwerk houdt grote
antiracisme-actie in Zierikzee
Boek ter gelegenheid restauratie Willibrorduskerk
Serooskerkse vrouw veroorzaakte ernstig ongeluk
Initiatief natuurbeschermers en ondernemers
Motto 'Allen verschillend, allen gelijk
Klusjesactie
watersnood
Uitgebreid programma
Straofeest Serooskerke
1
VRIJDAG 10 MAART 1995 NR 25737
De Willibrorduskerk in Zierikzee werd vorig jaar gerestaureerd. Ter gelegenheid daarvan werd een boekje samengesteld. (Foto: Joop
van Houdt).
ZIERIKZEE - 'Had haast vier eeuwen de stem gezwegen die 't Roomsche volk eens riep te saam, ik werd
door offerzin verkregen en Willibrordus is mijn naam.' Aldus luidt het randschrift van de luidklok van
de Willibrorduskerk in Zierikzee, die op 21 december 1931 plechtig ingeluid werd. De kerk zelf werd, als
schuilkerk, op 8 mei 1768 ingewijd. Vermoedelijk door Pater de Man. Onlangs werd de kerk grondig ge
restaureerd. Ter gelegenheid hiervan stelden Cor Rademaker en Ton Verdaasdonk een boekje over de ge
schiedenis van het kerkgebouw samen, waarbij Rademaker de tekst geschreven heeft.
Een kleine kerkgeschiedenis.
Sint Willibrords kerk in Zie
rikzee, luidt de titel. Een ge
schiedenis, waarin het wel en
wee van de kerk centraal staat,
maar die tevens regelmatig in
een breder kader wordt ge
plaatst. Zo krijgt de lezer aller
eerst een kijkje in Middel
eeuws Zierikzee. Het leven
stond toen in het teken van
kerk en geloof. Er waren niet
alleen veel priesters, maar
daarnaast veel nonnen, broe
ders en paters die de plaatselij
ke kloosters bevolkten.
In de late Middeleeuwen liep
dit echter allemaal wat uit de
hand. En een reactie kon dan
ook volgens de'auteur niet uit
blijven. ,,Op het einde van de
Middeleeuwen gingen de bur
gers van Zierikzee zich steeds
meer ergeren aan al die
kloosterlingen, die lang niet
altijd het goede voorbeeld ga
ven, de vele goede niet te na ge
sproken." En daarnaast kreeg
de gewone man steeds meer
moeite met de rijkdom van de
kloosters. Het lag voor de hand
dat de reformatie een einde
maakte aan die kloosterlijke
wildgroei.
Godsdienstvrijheid
Zierikzee ontkwam niet aan de
beeldenstorm die in Nederland
losbrak. Het klooster van de
Minderbroeders werd geplun
derd en de Sint Lievenskerk
gesloten. Onder druk van de
Hertog van Alva namen de
stadsregenten maatregelen te
gen de 'ketters'.
In 1672 kwam de stad echter in
handen van prins Willem van
Oranje. Bij de overgave werd
weliswaar godsdienstvrijheid
bedongen voor zowel de katho
lieken als de hervormden. Ech
te vrijheid bestond er alleen
voor de aanhangers van de
nieuwe godsdienst. En veel
burgers gingen zonder veel
moeite over naar de nieuwe
kerk. Al vormde Zierikzee wel
een uitzondering, want lang
niet alle Zeeuwen namen de
nieuwe godsdienst direct aan.
Dat bleek des te meer toen na
het Concilie van Trente (1545-
1565) de Contrareformatie goed
op gang kwam.> De voorname
burgers van Zierikzee die de
katholieke leer waren trouw
gebleven wendden hun invloed
aan ten bate van hun geloofsge
noten. Ten koste van grote of
fers zijn zij het die volgens Ra
demaker, het katholicisme in
de stad in stand hebben gehou
den. Toch duurde het nog tot
1619 voordat men kon spreken
van het feitelijke begin van de
Willibrordusparochie in Zie
rikzee. In dat jaar namelijk
stichtte de Jezuïet, pater Wil
lem de Jonge een statie, die tot
het eind van de achttiende
eeuw door zijn ordegenoten
werd bemand.
Schuilkerk
In 1640 kreeg de statie een ei
gen huis aan de Oude Haven.
In dit pand is nog steeds de
pastorie gevestigd. Maar het
zou nog ruim een eeuw duren
voordat de katholieken in Zie
rikzee de beschikking kregen
over een eigen kerk. Het was
Jodocus de Man die hiervoor
zorgde. De Man was in 1744 of
1748 pastoor geworden in Zie
rikzee. Na herhaaldelijke ver
zoeken kreeg De Man in 1766
toestemming tot het bouwen
van een schuilkerk op de
plaats van de huidige kerk.
Op 8 mei 1768 werd deze kerk,
die in geen enkel opzicht op
een echt godshuis leek, inge
wijd.
Behalve aan de buitenkant
leek de kerk ook van binnen
geenszins op een echte kerk. In
de loop der eeuwen zijn er re
gelmatig verfraaiingen aange
bracht. Zo kreeg de kerk in
1770 een preekstoel, in 1789
kwam een fraai altaar in de
kerk te staan en in 1798 kwam
er een echt kerkorgel. Pas in
1937 kreeg de kerk ramen aan
de oostzijde. Tot dat jaar waren
er alleen ramen aan de westzij
de, grenzend aan de Paar
denstraat.
Over de verbouwing van 1852
doet een bijzondere anekdote
de ronde. Het gehele dak werd
van de kerk gehaald en daar
voor in de plaats kwam een
nieuw hemelgewelf. In de kos
ten werd voorzien door de ver
koop van een collectie waarde
volle schilderijen, waaronder
een Laatste Oordeel. In totaal
ging de collectie voor 215 gul
den in andere handen over. Het
Laatste Oordeel komt uiteinde
lijk terecht in het Museum voor
Schone Kunsten in Brussel. De
verkoopprijs bedroeg 3.500
gulden!
Constructie
Over de restauratie van de
kerk in 1937 lopen de meningen
zeer uiteen. Een tijdgenoot ver
kondigde dat het knusse kerk
je in een waardig en stemmig
Godshuis veranderd was.
Dat was echter wel ten koste
gegaan van de constructie. Om
het zicht op het altaar te verbe
teren liet de toenmalige pas
toor Louis Brink zes van de
twaalf pilaren, wéghalen. Bo
vendien ging het nieuwe
priesterkoor de vlakke wand
achter het altaar vervangen.
Gewaarschuwd was er wel voor
deze plannen en dat bleek later
terecht. Het kerkdak drukte te
zwaar op de muren en de con
structie van het priesterkoor
was onvoldoende sterk.
Met de onlangs afgelopen res
tauratie zijn deze problemen
uit de wereld geholpen. En nu
roept de klok weer, na een pe
riode waarin in het parochie
centrum gekerkt werd, de pa
rochianen1 weer in de kerk bij
een. Het is echter niet meer de
klok uit 1931. Deze werd in
april 1943 door de Duitsers ge
stolen. Op 29 november 1948
werd een nieuwe en iets zwaar
dere klok voor het eerst geluid.
Het randschrift was hetzelfde,
zij het met een kleine aanvul
ling: 'Maar toen ik door de
Duitsers was versmolten en
verschoten, werd ik opnieuw
geschonken en gegoten.'
ZIERIKZEE - „Het lijkt er op dat u achter het stuur van de auto in slaap bent gevallen of even 'weg' bent
geweest. Wellicht is het ongeluk veroorzaakt door uw levensgevaarlijke gewoonte om tegen de linkeras van
de weg te rijden. Dan hoeft er maar iets te gebeuren of het gaat mis." Ook officier van justitie mr L. J. P.
Lambooij kon tijdens de zitting van het kantongerecht in Zierikzee slechts gissen naar de manier waarop
een 30-jarige vrouw uit Serooskerke op 18 juni 1994 een ernstig ongeluk veroorzaakte op de Rijksweg N59
(Serooskerkseweg) nabij Serooskerke. Zelf wist ze niet hoe ze met de auto op de linkerweghelft raakte en
zo een frontale botsing véroorzaakte met een tegemoet komende auto, waarin drie mensen zaten.
Zij raakten alle drie gewond,
waarvan een zo ernstig dat hij
moest worden overgebracht
naar het Dijkzigt Ziekenhuis
in Rotterdam. „Wanneer je op
de foto's de ravage ziet, mag
het een wonder heten dat hier
mensen levend zijn uitgeko
men", aldus kantonrechter mr
A. L. R. Melens. Het ongeluk
gebeurde om ongeveer 23.30
uur, nadat de vrouw vier keer
op en neer naar Zierikzee was
gereden om te verhuizen. Toen
ze terug reed naar Serooskerke
ging het vlak voor de afslag
naar haar woonplaats mis. ,,Ik
herinner me alleen dat ik de
stoplichten zag en dacht 'O, ik
ben bijna thuis.' Het volgende
moment had de aanrijding
plaats gevonden en klom ik
door het raampje van de auto
naar buiten."
De vrouw vertelde dat ze een
'linksrijdster' is. „Ik vind het
eng om dicht langs de berm van
de weg te rijden", legde ze uit
aan mr Melens, die de uitdruk
king niet kende. „Ik weet zelf
niet hoe het ongeluk is ge
beurd. Ik was in gedachten en
ben op een raadselachtige ma
nier op de verkeerde weghelft
gekomen" Officier van justitie
Lambooij was van mening dat
de Serooskerkse een behoorlij
ke verkeersfout heeft gemaakt
met zware gevolgen. Dat wilde
hij in de straf tot uiting laten
komen. Hij eiste een geldboete
van 750 gulden en een voor
waardelijke ontzegging van de
rijbevoegdheid voor vier
maanden met een proeftijd van
twee jaar. Kantonrechter Me
lens hield het op een boete van
400 gulden en de voorwaarde
lijke ontzegging.
„U was fout door gas te geven
en door te rijden terwijl u niet
goed kon zien of de weg vrij
was." Dat zei de officier tegen
een 20-jarige man uit Hilver
sum die op 17 juli 1994 met de
auto van zijn vader in Wester
schouwen twee fietsers aan
reed. Het ongeluk gebeurde
toen hij linksaf sloeg terwijl
zijn uitzicht op het fietspad
naast de weg werd belemmerd
door een tegemoet komende
vrachtauto. „Die had u ook
voorrang moeten geven", aldus
officier van justitie Lambooij.
Toen twee fietsers waren ge
passeerd, sloeg de jeugdige au
tomobilist voor de vrachtwa
gen linksaf het fietspad over.
Precies op het moment dat nog
twee leden van het fietsende
gezin daar passeerden. De
vrouw liep bij de aanrijding
een hersenschudding en een
open beenbreuk op, waaraan ze
drie keer geopereerd moest
worden. „U had alles moeten
doen, behólve voorlangs schie
ten", aldus de officier van justi
tie die een boete van 750 gulden
eiste, waarvan 250 gulden voor
waardelijk met een proeftijd
van twee jaar. De kantonrech
ter vonniste conform.
Veel mensen werden tijdens de
zitting veroordeeld omdat ze in
een auto rondreden die niet
was verzekerd. „Ik heb het erg
druk. Daarom is het mij door
het hoofd gegaan", aldus een
20-jarige man uit Nieuwer-
kerk, wiens verzekeringsmaat
schappij de verzekering stop
zette na een conflict. Een nala
tigheid die hem 500 gulden
boete opleverde of tien dagen
'brommen' zoals de kanton
rechter het uitdrukte. Een 28-
jarige man uit Zierikzee kwam
er honderd gulden goedkoper
vanaf omdat de acceptgiro
(waarmee hij de zitting van het
kantongerecht had kunnen ver
mijden) hem niet bereikte van
wege een adreswijziging.
Een 34-jarige oud-Zierik-
zeeënaar mocht de boete van
500 gulden betalen in twee
maandelijkse termijnen van
wege zijn slechte financiële
omstandigheden.
BURGH-HAAMSTEDE - Voor het eerst in de Zeeuwse geschiedenis bundelen
Zeeuwse natuurbeschermingsorganisaties en Zeeuwse recreatieondernemers
hun krachten om gezamenlijk doelgroepen te benaderen met informatie over de
natuur in Zeeland. Het gaat hier om een primeur op het gebied van natuurbe
schermingseducatie.
Die informatie behelst concre
te suggesties voor basisscholen
die wellicht van plan zijn Zee
land tijdens een schoolreisje of
een schoolkamp te bezoeken.
Het gaat daarbij om kant-en-
klare natuurwandelingen,
fietstochten en excursies. Ver
der wordt de aandacht van de
scholen gevraagd voor gebieds
gebonden boomwandelingen
en ontdekkingstochten. Die
laatste zijn bestemd voor de
leerlingen van groep vijf tot en
met acht van de basisscholen.
Opdrachten
Leerlingen dje zelfstandig kun
nen lezen en schrijven kunnen
onder begeleiding van een leer
kracht opdrachtjes uitvoeren
die betrekking hebben op de
natuur. Alom in den lande wor
den door vrijwilligers educa
tieve natuur-, doe- en ontdek
kingstochten georganiseerd.
„Het is echter in de praktijk
dikwijls zo dat directies van
basisscholen uit de Randstad
of Brabant niet op de hoogte
zijn van de plaatselijk actieve
natuurgidsen en /of hun pro-
dukten", aldus een van de ini
tiatiefnemers, J. Midavaine uit
Haamstede, in een persbericht.
Doel van de direct-nature mai
ling is om de natuurbescher
mingseducatie te bevorderen
door het aanreiken van waar
devolle suggesties. „Waardoor
een schoolreis of schoolkamp
naar Zeeland een kwalitatief
hoger gehalte krijgt", aldus het
persbericht.
In het verleden konden volgens
de initiatiefnemers de natuur-
belangenbehartigers en de be
langenbehartigers van de toe
ristische sector nog wel eens
van mening verschillen. „De
angst vanuit de natuurorgani
saties dat natuurgebieden in
Zeeland te zwaar worden be
last door een massale toeloop
van toeristen is begrijpelijk",
aldus het persbericht. „Daar
entegen zijn er legio mogelijk
heden om de bezoeker op weg
te helpen door hem van goede
informatie te voorzien".
„Bijna vanzelfsprekend zal
een tevreden natuurgast langs
deze weg de natuur ook respec
teren. Wil men vanuit de toe
ristische belangenorganisaties
de toerist optimaal van dienst
kunnen zijn, dan zal men aan
de wensen van de verschillende
doelgroepen tegemoet moeten
komen. Want anno 1995 komt
er een steeds groter wordende
groep toeristen die meer wil
dan zon, zee en strand".
Stichting Het Zeeuws Land
schap, de Vereniging Natuur
monumenten en recreatieon
derneming De Vluchtheuvel
uit Burgh-Haamstede hebben
77 basisscholen geprikt die be
naderd zullen gaan worden.
ZIERIKZEE - In de week van 13 tot en met 17 maart wordt een telefonische en
quête gehouden naar criminaliteit en onveiligheid in Zeeland. Het onderzoek
wordt gehouden in opdracht van de ministeries van binnenlandse zaken en
justitie.
Het onderzoek maakt onder
deel uit van het landelijk on
derzoek - politiemonitor bevol
king genaamd - dat vanaf 2 ja
nuari in het hele land wordt ge
houden. Sinds die datum wor
den 72.000 Nederlanders van 15
jaar en ouder telefonisch over
criminaliteit en onveiligheid
ondervraagd. Daarnaast wordt
hen een oordeel gevraagd over
het functioneren van de politie.
Via het onderzoek wil men in
kaart brengen welk deel van de
bevolking het afgelopen jaar
slachtoffer is geworden van cri
minaliteit, zoals woningin
braak en fietsendiefstal. Ver
der wordt de behoefte aan vei
ligheid geïnventariseerd.
De politiemonitor bevolking,
die voor het eerst in 1993 werd
gehouden, is een belangrijk
hulpmiddel voor de politie en
het openbaar bestuur. De mo
nitor vraagt gegevens die van
belang zijn voor de vormge
ving van het veiligheidsbeleid.
Met het onderzoek kan, door
vergelijking van de resultaten
met die van het in 1993 gehou
den onderzoek, zicht worden
verkregen op de ontwikkelin
gen op het gebied van politie
zorg in de afgelopen twee jaar.
Naar verwachting zal de lande
lijke rapportage in juni 1995
worden gepresenteerd.
Om praktische reden worden
de enquêtes per regio in één
tijdsperiode gehouden. In Zee
land is dit de komende week.
Het onderzoek wordt uitge
voerd door medewerkers van
Int oma rt en B A groep.
ZIERIKZEE - Onder het motto Allen verschillend,
allen gelijk houdt Vluchtelingenwerk zaterdag 25
maart een anti-racismemanifestatie onder de Beuze
in Zierikzee. Er zijn stands aanwezig van onder meer
Amnesty International en de Wereldwinkel.
Op 21 maart 1960 demonstreer
de een grote groep zwarte Zuid
afrikanen in Sharpville tegen
de zogenaamde pasjeswet van
dat land. Het vreedzame pro
test liep uit op een bloedbad
toen de Zuidafrikaanse politie
op de demonstranten begon te
schieten. Daarom werd 21
maart enkele jaren later door
de Verenigde Naties uitgeroe
pen tot Internationale Dag te
gen Racisme. Sinds maart 1992
wordt een actieweek gehouden
rond de Internationale Dag te
gen Racisme gehouden.
Activiteiten
Net als in 1994 worden in de ac
tieweek van 21 tot en met 25
maart weer vele plaatselijke
activiteiten opgezet rond het
thema racisme. Op Schouwen-
Duiveland is de Vereniging
Vluchtelingenwerk uit Burgh-
Haamstede verantwoordelijk
voor de activiteiten. De Stich
ting Nederland Bekent Kleur
zorgt voor materiaal en advies.
Omdat asielzoekers een zeer
kwetsbare groep vormen bin
nen de Nederlandse samenle
ving en zij niet zelden te maken
krijgen met uitingen van ra
cisme besteedt de Vereniging
Vluchtelingenwerk veel aan
dacht aan de actieweek. Tij
dens de manifestatie op zater
dag 25 maart onder de Beuze
wordt het publiek een geva
rieerd programma voorgescho
teld.
Amnesty International zorgt
voor voorlichting en een mu-
ziekoptreden. De Wereldwin
kel verstrekt gratis koffie. Een
aantal bewoners van het Asiel
zoekerscentrum in Burgh-
Haamstede zorgen tijdens de
manifestatie samen met thea
tersportgezelschap Kiekieres
uit Zierikzee voor theater. Ook
op muzikaal gebied is er een en
ander te beleven. Onder meer
het Delta Combo is te horen.
Ook aan de rap-liefhebbers is
gedacht. Freazy J. en Lord T,
van de rapgroep For Real ver
zorgen een optreden. Een meis
je uit Bosnië brengt samen met
twee Nederlandse vriendinnen
liedjes ten gehore over de lief
de en het dagelijks leven in
Bosnië. Er is ook een optreden
van een Iraanse goochelaar.
Bezoekers kunnen de inwendi
ge mens versterken met inter
nationale lekkernijen en ver
der wordt er een muurkrant
opgehangen met daarin recente
kranteknipsels over vormen
van racisme hier en elders in de
wereld. De manifestatie begint
om 13.00 uur en duurt tot onge
veer 17.00 uur.
'BROUWERSHAVEN - Een
klusjesactie van leerlingen
van de christelijke basisschool
De Schouw in Brouwershaven
bracht 2133,50 op voor de
slachtoffers van de waters
noodramp. De leerlingen gin
gen de afgelopen weken op pad
om voor kleine bedragen klus
jes uit te voeren.
Ze deden boodschappen, brach
ten flessen naar de glasbak,
ruimden kamers op, verzorg
den dieren en wasten auto's.
Sommige inwoners van Brou
wershaven gaven geld voor
'kletsen en snoepen' of zonder
dat daarvoor een klusje moest
worden uitgevoerd. Gemiddeld
brachten de zestig leerlingen
van de school 35 gulden bijeen.
De stand van het geld werd bij
gehouden op een grote thermo
meter die in de grote hal van de
school was opgesteld. De meter
ging slechts tot 2000 gulden,
maar de opbrengst steeg daar
bijna 150 gulden bovenuit. Het
geld is inmiddels overgemaakt
naar het Nationaal Rampen
fonds.
Met 's avonds toneel en bal na
SEROOSKERKE - Muziek, toneel, versierde fiet
sen. Zomaar een paar ingrediënten van het Strao
feest op zaterdag 18 maart in Serooskerke. Het pro
gramma gaat om 12.00 uur van start met de keuring
van de versierde fietsen, 's Avonds wordt het feest
afgesloten met een toneelvoorstelling in het dorps
huis met bal na.
Bij Strao draait het natuurlijk
vooral om paarden en ruiters.
De versierde paarden worden
om 12.30 uur verwacht bij d'
Ouwe Smisse waar ze gekeurd
worden. Vanaf die locatie ver
trekt de ruiterstoet voor de tra
ditionele rondrit. Om 12.45 uur
gaat het ringstekeji per fiets
van start voor de leerlingen
van de basisschool. De prijzen
worden meteen na afloop uit
gereikt.
De ruiters worden omstreeks
14.45 uur terug verwacht in het
dorp. Onder muzikale begelei
ding van Luctor et Emergo en
vergezeld van de kinderen op
hun versierde fietsen wordt
een rondgang door het dorp ge
maakt waarna de stoet om
15.30 uur halt houdt en een ver
tegenwoordiger van de ge
meente het Straofeest officieel
opent.
Aansluitend volgt het ringste
ken door de strao-ruiters, ge
volgd door de prijsuitreiking.
Tijdens het straofeest worden
in het dorpshuis diverse pro-
dukten verkocht door de Welfa
reafdeling van het Rode Kruis.
Na lange tijd van afwezigheid
brengt toneelvereniging Lere
Lere 's avonds in het dorpshuis
het toneelstuk Commissaris
Manus vertelt. Na de toneel
voorstelling kan er tot in de
kleine uurtjes gedanst worden
op muziek van het Lennard
Hoekman Trio,
