Oppositie tegen gemeentelijke herindeling langzaam weggeëbd Kerkorgels op Schouwen-Duiveland na Watersnoodramp onnodig vervangen Acrylschilderingen in Galerie Galerij Het ziekteverzuim in de detailhandel kan omlaag Hoofd DINSDAG 10 JANUARI 1995 NR 25703 Iedereen zal inzien dat we samen verder moeten Zes gemeentelijke koffiekopjes: binnenkort collectors items. (Foto: Joop van Houdt). ZIERIKZEE - 'Vechten tegen de bierkaai' en 'met de rug tegen de muur'. Twee termen die tijdens de vele discussies over de gemeentelijke herindeling op Schouwen herhaaldelijk gebruikt zijn door de tegenstan ders van de samenvoeging van de zes gemeenten op Schouwen-Duiveland tot één gemeente. Maar de kaarten zijn geschud en de beslissing is in feite al gevallen. Deze maand staat de herindeling op de agenda van de vergadering van de Vereniging van burgemeesters, wethouders en secretarissen, kortweg B, W en S. 9 Nu gelijk aan gemiddelde bedrijfsleven ZIERIKZEE - Het ziekteverzuim in de detailhandel bedraagt 5,8 procent Dat is precies gelijk aan het gemiddelde in het Nederlandse bedrijfsleven. Over het algemeen meldt men zich in de detailhandel minder vaak ziek, maar is men wel langer ziek. De gemeente Bruinisse mag tot een van de meest uitgesproken tegenstanders van de gemeen telijke herindeling gerekend worden. Als enige gemeente op Schouwen-Duiveland wist Bruinisse haar inwoners te mo biliseren en een bus vol Brue- naars reisde naar Middelburg, overhandigde een petitie aan commissarisvan de Koningin in Zeeland drs. W. T. van Gel der en zong in de Statenzaal uit volle borst het Bruse volkslied met de onvolprezen zinsnede 'Mun komme van Bru, en mun wete van niks'. In het oude vis sersdorp heeft in ieder geval het gemeentebestuur zich neer gelegd bij het onvermijdelijke. Nuchter Nuchter is in Bruinisse gecon- Na de Watersnoodramp van 1953 kwam er in de jaren daar opvolgend een tweede vloed over Schouwen-Duiveland; van kerkorgels welteverstaan. De ze orgels maken volgens Se- vestre waarschijnlijk deel uit van een nieuwe stroming in de Nederlandse orgelbouw. Deze vond zijn oorsprong in de Or- gelbewegung, die in de jaren twintig van deze eeuw opgang deed in Duitsland. De aanhan gers grepen terug op het zeven tiende eeuwse Noordduitse or geltype. In Nederland kreeg deze bewe ging vooral na 1950 aanhang. Op de Zeeuwse en Zuidhol landse eilanden werden tussen 1955 en 1975 een opvallend groot aantal orgels gebouwd. In deze streken spreekt men ook wel over 'ramp-orgels'. Op Schouwen-Duiveland werden de nieuwe orgels meestal ge plaatst nadat bestaande orgels waren afgekeurd op grond van de gevolgen van de Waters noodramp. Van de bijna veertig kerkgebouwen werden er ze ventien voorzien van een nieuw instrument. Sevestre plaatst in vijf geval len grote vraagtekens bij de vervanging van een orgel. Vol gens hem moesten deze tegen woordig waardevol geachte or gels, wijken zonder dat daar toe een dwingende reden was. Dit was het geval met de orgels in de Hervorm.de kerk in Noordgouwe en de Rooms-Ka- tholieke kerk, de Hervormde kerk, de Lutherse kerk en de stateerd dat men geen middel onbeproefd he,eft gelaten, maar dat het allemaal niet heeft mo gen baten en dat verder verzet geen enkele zin heeft. „Willen we straks geen vijfde wiel aan de wagen zijn dan moeten we nu hard gaan werken aan de eenwording", aldus burge meester Vogelaar van Bruinis se. Overigens blijft hij van me ning dat de samenvoeging van de gemeenten de afstand tus sen bestuurders en bestuurden zal vergroten. „In eerste instantie hebben wij ook gestreden voor het behoud van onze zelfstandigheid", al dus Vogelaar. Toen dat niet haalbaar bleek werd het plan voor samenvoeging van Brui nisse en Duiveland geboren. In de wandelgangen was de naam er al: Duivenisse. Dit plan - vu- Gereformeerde kerk in Zierik zee. i In de andere gevallen gaat het om orgels die na 1900 gebouwd zijn. Deze behoren tot de ver- valperiode en waren ook zon der Watersnoodramp aan ver vanging toe. Uit de onderzoeken die de SOC uit liet voeren blijkt dat de or gels die verdwenen zijn wel min of meer te lijden hebben gehad van de zeer vochtige en ook zilte atmosfeer in het ge bouw. Volgens Sevestre waren de beschadigingen die de or gels hierdoor opliepen echter niet van doorslaggevende aard om tot vervanging over te gaan. Welke redenen er wel aan ten grondslag lagen is volgens hem moeilijk te achterhalen. In de archieven is weinig mate riaal voorhanden en de SOC is volgens de auteur zeer terug houdend in het geven van in formatie. Technische aard De argumenten voor de vervan ging van het Van Dam-orgel in de Gasthuiskerk in Zierikzee waren in eerste instantie van technische aard. De pijpen wa ren van een slechte kwaliteit, met een „stompe, boventoonar- me klank" tot gevolg, aldus het rapport. En iets verder heet het, dat het orgel typisch een produkt is „van een tijd, waar in het verval in de orgelbouw zich duidelijk manifesteerde". rig bepleit in beide betrokken gemeenten - leed echter schip breuk en inmiddels heeft ook de gemeente Duiveland haar verzet tegen de herindeling gestaakt. De meest hecentelijke poging om op de valreep nog een spaak in het wiel van de herin deling te steken is afkomstig van de gemeente Westerschou- wen. Daar kwam men op het idee om uitstel van herindeling te bepleiten zolang nog niet duidelijk was of Goeree-Over- flakkee al dan niet bij Schou wen-Duiveland zou worden ge voegd. Een voorstel om de staatssecretaris in overweging te geven om van zowel Schou wen-Duiveland én Goeree- Overflakkee één gemeente te maken, kreeg echter onvol doende steun van de gemeente raad. Omdat het Rampenfonds vrij wel het gehele benodigde be drag voor nieuwbouw, 60.000 gulden, beschikbaar stelde, zal de keus niet moeilijk zijn ge weest. Volgens de officiële lezing vol deed het orgel echter niet aan de eisen die de eredienst stelde en moest het in zijn geheel, in clusief kast, verwijderd wor den. Deze kast was volgens de Formeel blijft de Wester- schouwse gemeenteraad ge kant tegen herindeling. Achter de schermen werken burge meester en .wethouders echter al mee aan de totstandkoming van de gemeente Schouwen- Duiveland. Het gelijktrekken van gemeentelijke belastingen en de werkgelegenheid van de ambtenaren, zijn zaken waar mee burgemeester H. Tees zich zegt bezig te houden. Van meet af aan is Schouwen- Duiveland verdeeld geweest in twee kampen, maar binnen de gemeenteraden was men het ook niet altijd roerend met el kaar eens. In Westerschouwen spraken de verschillende raadsfracties zich eensgezind uit tegen de herindeling en dat was ook in Bruinisse het geval. In Duiveland echter was er ver- plaatselijke orgelcommissie namelijk van een minderwaar dige houtsoort gemaakt, die niet meer toegepast werd. De kast doet nog steeds dienst in de Rooms-Katholieke Paro chiekerk in Hoogerheide en welke liturgische eisen be doeld worden valt volgens Se vestre niet uit de stukken te halen. Bij het orgel van de Hervorm- deeldheid: PvdA en CDA spra ken zich uit voor herindeling maar SGP/RPF en VVD ble ken tegen. Ook binnen het col lege heerste verdeeldheid. Toenmalig burgemeester A. Bergshoeff ontpopte zich als voorstander van herindeling, maar de twee wethouders - van VVD en SGP spraken zich uit tegen herindeling. Geen partijpolitiek De kleur van de partijen heeft in de discussie over de herinde ling feitelijk geen rol gespeeld. In Westerschouwen en Bruinis se waren respectievelijk PvdA en Lijst van de Velde tegen her indeling, maar in de andere vier gemeenten pleitten de sociaal-democraten juiste voor herindeling. Precies hetzelfde geldt voor het CDA. De kleine confessionele partijen spraken zich in drie gemeenten (Wester schouwen, Duiveland en Brui nisse) uit tegen herindeling maar in de andere drie gemeen ten schaarden SGP/RPF zich achter de voorstanders van her indeling. Hetzelfde geldt voor de WD. Ook onder de voorstanders van gemeentelijke herindeling was echter verdeeldheid en wel over de uitwerking van die her indeling. Binnen de gemeente Brouwershaven gingen stem men op voor de vorming van dorps- en eventueel zelfs wijk raden, maar dat plan werd door andere voorstanders van herindeling met enige scepsis bekeken en zelfs door de PvdA- fractie binnen de gemeente raad van Westerschouwen van de hand gewezen als 'dagdro merij'. Tijdens de discussies over de gemeentelijke herindeling raakten de gemoederen soms behoorlijk verhit en werden uitspraken gedaan die de spre kers in kwestie door andere ge meenten niet in dank werd af genomen. Het Bruse raadslid dat voorspelde dat het Bruse geld straks besteed zou worden aan de restauratie van monu menten in Zierikzee kreeg pu bliekelijk een veeg uit de pan van burgemeester mr. J. J. P. M. Asselbergs van Zierikzee die vond dat een bestuurder derge lijke taal niet uit mocht slaan. Burgemeester Vogelaar kan daar op zich wel begrip voor opbrengen. „Maar ik heb er zelf nooit aan meegedaan. Ik vind ook dat je anderen niet op zo'n manier moet bekritise ren". Vogelaar bekijkt de toe komst optimistisch en nuchter en hij is er van overtuigd dat ook de andere bestuurders - of ze nu voor of tegèn herindeling zijn - tot de slotsom zullen ko men dat ze samen met de ande re gemeenten verder zullen moeten en dat het derhalve ver standig is om eventuele strijd punten te begraven. „Ik denk dat iedereen wel inziet dat we samen verder moeten en dat er nog heel wat werk verzet zal moeten worden" de kerk in Noordgouwe is de invloed van de Watersnood ramp in het geheel afwezig. De kerk was in 1952 ontruimd in verband met een restauratie en het orgel lag in gedemonteerde toestand opgeslagen in Utrecht. In 1972 kreeg de kerk een nieuw instrument in de ou de kast. De reden hiervan is niet duidelijk. Genadeslag Het orgel van de Rooms- Katholieke Kerk in Zierikzee werd mede vervangen op ver zoek van het koor. De zangers vonden het orgel te klein en te slecht van kwaliteit. Volgens de orgelcommissie was de ramp „de genadeslag" voor het orgel. Het doet echter nog steeds dienst in de Hervormde kerk van 's-Heer Arendskerke, zij het in sterk gewijzigde en fors uitgebreide vorm. Van de overige twee Zierikzee- se kerken wekt de vervanging van het orgel in de Gerefor meerde kerk nog het meeste verbazing. Sinds 1960 is deze kerk in het bezit van een, vol gens Sevestre „gigantisch groot" drieklaviers orgel van 27 stemmen. Van de benodigde 88.000 gulden werd 74.500 gul den door het Rampenfonds be kostigd. Volgens Sevestre moet veel geloof gehecht worden aan het verhaal dat de Gerefor meerde gemeente effectief heeft onderhandeld met de au toriteiten om een flink orgel te verkrijgen. Met een dergelijk aanbod was een pogirig het be staande orgel te behouden bij voorbaat kansloos. TWELLO - De politie in Twello moet volgende week in een gro te berg groente-, fruit- en tui nafval op zoek naar een mense lijk hoofd. De politie werd vo rige week gealarmeerd door een werknemer van de Veluwse Afval Recycling (VAR), waar het gft-afval wordt verwerkt. Op de transportband waar on rechtmatigheden uit het afval worden gehaald, zag de man iets dat een menselijk hoofd zou kunnen zijn. Wordt er gedetailleerder geke ken dan blijkt dat er aanzien lijke verschillen in ziektever- zuim zijn tussen groepen werk nemers (het ziekteverzuim van ouderen en vrouwen is hoger dan dat van jongeren en man nen), tussen branches (het ziek teverzuim in de meubelbran che is bijvoorbeeld hoger dan in de voedings- en genotmidde lenbranche) en tussen grote be drijven en midden- en kleinbe drijf (in het grootwinkelbe drijf is het verzuim hoger dan in het MKB). Verlaging Dit blijkt uit een onderzoek naar de oorzaken en mecha nismen van ziekteverzuim bin nen de detailhandel. Het on derzoek is uitgevoerd in op dracht van het Hoofdbedrijf schap Detailhandel (HBD) door het Economisch Instituut voor het Midden- en Kleinbe drijf. Doel van het onderzoek was aangrijpingspunten vast te stellen om het ziekteverzuim verder te beperken,zoals ook in andere bedrijfstakken wordt gepoogd. Het ziekteverzuimpercentage binnen de detailhandel zou wel degelijk verlaagd kunnen wor den. Immers, in de detailhan del is de gemiddelde leeftijd aanzienlijk lager dan in de rest van het bedrijfsleven. Op grond daarvan is een lager ziekteverzuim denkbaar. Bo vendien geven de verschillen binnen de detailhandel ook aanleiding tot de gedachte dat er door maatregelen op het ge bied van arbeidsinhoud, ar beidsomstandigheden, ar beidsvoorwaarden en arbeids verhoudingen winst te behalen valt. Het onderzoek wees uit dat een van de risicofactoren van wer ken in de winkel is dat vaak langdurig een bepaalde hou ding moet worden aangeno men. Acht uur lang staan, lo pen of juist zitten kan een be- De expositie van de acrylschil deringen van Reijnders is tot stand gekomen in samenwer king met de Dennis Anderson Gallery (DAG) in Antwerpen, waar Reijnders al vaker expo seerde en waar nog tot 23 ja nuari werk van .hem te zien is. Sinds 1984 exposeert hij zijn schilderijen in België en Ne derland en met enige regel maat ook in Cuba. Sinds enkele jaren werkt Reijnders met acryl op papier in een eigen stijl en inmiddels bestaat er een nog steeds groei ende serie van ruim tweehon derd schilderijen waarin hij zijn wensdromen tot uitdruk king brengt. Ze laten zich het best omschrijven als 'figura tief vertellend'. Het werk van Reijnders is niet gespeend van humor. Door middel van onderschrif ten - waardoor het werk duide- hoorlijke fysieke belasting vormen. Daarnaast kent het werken in de winkel momen ten waarop getild en gebukt moet worden. Dit zijn allemaal punten van aandacht als men het ziekteverzuim wil terug dringen. Wat betreft de geestelijke be lasting van werken in de win kel zijn er enkele opvallende punten. De werknemers zijn ta melijk tevreden met hun baan en werken met plezier in de winkel; ziekteverzuim voort komend uit onvrede was bij de ondervraagde werknemers een weinig voorkomend verschijn sel. Wel gaf men aan rustige pe riodes in de winkel - vooral in mode- en meubelzaken - als be lastend te ervaren. Verder blijkt dat, met name in kleinere winkels, van sommige werknemers meer verwacht wordt dan zij aankunnen. Lei dinggevende en administratie ve taken worden vaak verdeeld op basis van anciënniteit in plaats van op basis van capaci teit. Dit leidt nog wel eens tot werkstress. De werksfeer wordt over het algemeen posi tief beoordeeld. Uit het onderzoek blijkt dat naarmate de onderlinge sfeer tussen de werknemers beter is, het acceptatievermogen van onprettige zaken groter wordt. Tot een goede werksfeer kun nen onder meer bijdragen: het vergroten van de betrokken heid door regelmatige infor matievoorziening over gebeur tenissen in het bedrijf en een serieuze benadering van klach ten. Dit laatste betekent ook dat werkgevers actief op zoek moe ten gaan naar klachten, omdat veel werknemers klachten in slikken om de werksfeer niet te belasten. Het rapport vat de onderzoeksresultaten ten slot te samen in een schematisch overzicht van de risicofactoren voor ziekteverzuim. Daarbij worden per risicofactor aan grijpingspunten voor verzuim- beperkend beleid aangegeven. lijk verwantschap toont met stripverhaal en cartoon maakt de kunstenaar duidelijk wat hij zeggen wil terwijl hij de toeschouwers toch ruimte laat voor eigen interpretaties. In zijn acrylschilderijen ver beeldt Reijnders zijn kleurrij ke dagdromen waarin alles mogelijk is en die ook letter lijk in één dag gemaakt wor den. De achtergrond is doorgaans slechts een simpele horizonlijn en daarmee blijft de exacte plaatsaanduiding van het ver haal achterwege. Het verhaal zou zich kunnen afspelen in de woestijn, op de maan of - wat waarschijnlijker is - in de geest. In veel van de werken van Reijnders komen dieren voor en vaak blijken de dieren de enige wezens die niet als volkomen gestoord overko men. I /UTisT vefTALT Mi-T neus. ZIERIKZEE - Van de zeventien kerkorgels die op Schouwen-Duiveland na de Watersnoodramp van 1953 werden vervangen zijn in minstens vijf gevallen vraagtekens te plaatsen. Zoals voor heel Zeeland geldt is het wrange hierbij, dat een groot deel van de ingezamelde financiële middelen, voor een riick- sichtlose vervanging van orgels is aangewend. Dit valt op te maken in een artikel van Prosper Sevestre uit Brouwershaven in het januarinummer van Het Orgel, orgaan van de Koninklijke Nederlandse Or ganistenvereniging. De kas uan het Mitterreither/Schmidt-orgel van de Lutherse kerk in Zierikzee kreeg in 1962 een nieuw instrument van Ham- marberg. (Archieffoto). Van kunstenaar Leo Reijnders ZIERIKZEE - In Galerie Galerij in de Regionale Scholengemeenschap Professor Zeeman in Zierikzee exposeert van 16 januari tot en-met 31 maart de jon ge Antwerpse kunstenaar Leo Reijnders. De exposi tie is toegankelijk voor het publiek van maandag tot en met vrijdag tijdens schooluren en verder na af spraak.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1995 | | pagina 5