Nostalgische reis over eiland
in fotoboek over de stoomtram
Minder mossels verkocht
tegen constante prijzen
Ervaringen in Sri Lanka van
Hilde Bergsma uit Zierikzee
Engelen Coks Boom-van de Burg
te zien in blikmuseum Renesse
Sluiting Borssele lijdt
tot verlies in opslag
Werkzaam in tehuis verstandelijk gehandicapten
Van toneel verdwenen na Watersnoodramp
r;-
'l -T
Afronding
centrum
Oosterland
Hardrijders
in Zierikzee
Mutatie
in staf
Maaskant
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1994 NR 25678
9
ZIERIKZEE - Op de redactie van de Zierikzeesche Nieuwsbode kwam een brief
binnen van Hilde Bergsma uit Zierikzee. Drie maanden geleden vertrok zij naar
Sri Lanka om daar een jaar te werken als jeugdwelzijnswerkster. Hieronder
volgt haar brief.
*.v
Locomotief 38 komt hier de halte Renesse binnenstormen.
ZIERIKZEE - Bij uitgeverij Deboektant Oostvoorne is de derde druk verschenen van het door C. Pols sar
mengestelde fotoboek over de RTM-stoomtram 'De Stoomtram op Schouwen-Duiveland', deel 2. Aan de
hand van ongeveer negentig foto's neemt de samensteller de lezer mee voor een nostalgisch tochtje over de
eilanden.
De 'rit' begint bij de uiterste
oostpunt van de tramlijn: het
West-Brabantse Steenbergen
waar de tram op 30 april 1900
voor het publiek ging rijden.
De meeste inkomsten kreeg de
RTM echter uit het bietenver-
voer. Om van Steenbergen in
Anna Jacoba te komen moest
de tram heel wat kilometers
meer afleggen dan de afstand
hemelsbreed telde. De tram
baan lag in de berm van de weg
en volgde vaak het tracé van de
binnendijken.
Haltes
De haltes - waar op verzoek ge
stopt werd - lagen soms mid
den op dé openbare weg en be
stonden doorgaans uit niet
meer dan wat aangeharkt
grind. Van halteplaatsen was
volgens de auteur van het boek
trouwens nauwelijks sprake.
,,Een hand opsteken langs de
trambaan was voldoende om
mee te kunnen, al was het mid--
den in een weiland". De onder
gang van de stoomtram op
Schouwen-Duiveland werd in
geluid door de Watersnood
ramp van 1953. Na de ramp
keerde de tram niet meer terug
op het eiland en de bus deed
zijn intrede.
Van alle tramstations op
Schouwen-Duiveland had het
station Zierikzee met perron
en overkapping de allure van
een echt spoorwegstation.
Toentertijd waren er echter
heel.wat haltes en stations op
Schouwen-Duiveland. In Oos-
terland waren twee haltes, in
Nieuwerkerk stond het station
aan de Rolleklootschedijk, in
Capelle was een halte en dat
was onder meer ook het geval
in Burgh, Haamstede. Schud-
debeurs en Renesse. In Brou
wershaven was niet alleen een
halte, maar ook een remise.
De tram vervulde, zoals al aan
gestipt, niet alleen een belang
rijke rol in het personenver
voer maar vooral ook in het
vee- en goederenvervoer. Per
tram aangevoerde goederen
werden dan vaak weer met een
handkar in de dorpen bezorgd.
Ook de PTT maakte gebruik
van de diensten van de stoom
tram. Aan het station in Zierik
zee bijvoorbeeld was een brie-
SITTARD - Een 26-jarige
vrouw uit Berg aan de Maas is
donderdagavond even na acht
uur tijdens het winkelen in Sit-
tard in de Limbrichterstraat
neergeschoten. Zij is later in
een ziekenhuis aan haar ver
wondingen overleden.
Coks Boom begon ongeveer ze
ven jaar geleden met het verza
melen van engelen. Zij werd
daartoe geïnspireerd door een
cursus theologie die zij volgde.
Veel exemplaren vond zij op
rommelmarkten, vaak in er
barmelijke staat. Het opknap
pen van de engelen vond zij
even leuk als het vergaren er
van. Kinderen, vrienden en fa
milie verrasten haar met enge
len afkomstig uit verschillende
landen en in allerlei vormen.
In verband met de komende
feestdagen wordt ook de ge
bruikelijke collectie van het
blikmuseum grondig aange
past. Eigenaresse A. Heiligers-
Jansen richt De Blikvanger in
met oude en nieuwe kerst- en
winterblikken, oude schaatsen
en plaatjes van koek- en zopie-
tenten:
Openingstijden
Het museum De Blikvanger is
gedurende de periode van 1 de
cember tot en met 8 januari ge
opend op dinsdag en donder
dag van 10.00 tot 12.00 uur. Op
zondag 18 december, tweede
kerstdag en zondag 8 januari
kunnen belangstellenden van
10.00 tot 15.00 uur een kijkje
nemen in het museum. Het be
vindt zich aan de Capelweg 18
in Renesse.
DEN HAAG - De Griekse rede
rij Balham Shipping heeft don
derdag voor de rechtbank in
Den Haag ontkend iets te ma
ken te hebben met de lozing
van 50.000 liter zware stookolie
op de Noordzee. De olievlek
werd op 13 maart 1993 ontdekt.
venbus bevestigd met daarop
een lichtingsschema.
Erg snel ging de tram overi
gens niet: er gold een maxi
mumsnelheid van 20 kilometer
per uur. Niet alle machinisten
hielden zich daaraan en te snel
rijden was dan ook een veel ge
noemde oorzaak van ontspo
ringen. Na het verdwijnen van
de tram op Schouwen-Duive
land is veel van het materiaal
verloren gegaan. Een toen in
gebruik zijnd teakhouten mo-
torlocomotiefje is bewaard ge
bleven. Het is nog te bewonde
ren in het Spoorwegmuseum in
Utrecht.
Remise
De meeste gebouwen die in het
stoomtramtijdperk dienst de
den als station werden daarna
of als gewoon woonhuis of - in
het geval bijvoorbeeld van
Haamstede - omgevormd van
stationsrestauratie tot café
restaurant. De tramremise in
Brouwershaven werd na de te
loorgang van de stoomtram op
Schouwen-Duiveland voor
19.000 gulden verkocht aan een
ENSCHEDE - H. Wierenga (61)
is benoemd tot voorzitter van
het bestuur van de Nationale
Reisopera. Hij is oud-lid van
de Tweede Kamer voor de
PvdA. Tot 1 april van dit jaar
was hij burgemeester van En
schede.
transportbedrijf. Inmiddels is
het gebouw aangekocht door
de gemeente Brouwershaven
en herbergt een brandweerka
zerne en een ruimte voor de
dienst gemeentewerken.
Enthousiaste liefhebbers van
de stoomtram kunnen trou
wens nog een glimp van de ou
de glorie van het stoomtram
tijdperk opvangen. De Stich
ting Rijdend Tram Museum
heeft een fraaie nieuwe tram
lijn aangelegd vanaf het Goe-
reese strand De Punt naar re-
créatieproject Port Zélande. De
lezer zal er in het boek beschre
ven oude bekende locomotie
ven tegenkomen als .De Reiger
of de Zijpse Sik die nu weer
zijn oude naam- Puttershoek
draagt.
Met de herdruk van De Stoom
tram op Schouwen-Duiveland
is de serie Deboektant-boeken
over de RTM-stoomtram weer
compleet verkrijgbaar. On
langs verscheen deel twaalf
van deze serie en volgens de
uitgever komen daar nog twee
deeltjes bij. De Stoomtram op
Schouwen-Duiveland is te
koop bij iedere boekhandel.
OOSTERLAND - Dinsdag 6
december wordt de herinrich
ting van het centrumgebied in
Oosterland officieel afgerond.
Wethouder W. P. Stouten plant
in het kader daarvan de laat
ste boom.
Het dorpsplan Oosterland
werd in april 1990 vastgesteld
door de gemeenteraad van Dui-
veland als leidraad voor het te
voeren beleid-op het gebied
van dorpsvernieuwing. Het
zwaartepunt werd gelegd bij
twee projecten die essentieel
waren voor de verdere uitvoe
ring van het dorpsplan. Het
ging daarbij om de herinrich
tingsprojecten met betrekking
tot de hoofdontsluitingsroute
en het centrumgebied, De
hoofdontsluitingsroute werd in
1992 gerealiseerd, terwijl de
herinrichting van het centrum
gebied nu wordt afgerond. Het
planten van de boom door wet
houder Stouten staat gepland
voor 14.00 uur bij de Rabobank
op de Markt in Oosterland.
ZIERIKZEE - Twee snelheids
controles in de bebouwde kom
van Zierikzee, woensdagmid
dag, leverden in totaal acht
overtredingen op. De hoogst
gemeten snelheid werd geme
ten op de Julianastraat: 80 ki
lometer per uur.
Tussen 13.30 en 14.00 uur stelde
de politie zich met apparatuur
op aan de Scheepstimmer*dijk.
Van de 24 passerende auto's
overtrad geen enkele de maxi
mumsnelheid. Acht automobi
listen deden dat wel op de Ju
lianastraat, waar tussen 14.00
en 14.45 uur gecontroleerd
werd. In totaal passeerden hier
51 auto's de radarapparatuur.
De hardrijders deden dat met
snelheden van tussen de 65 en
80 kilometer per-uur.
Het is alweer drie maanden ge
leden dat ik uit Nederland ben
vertrokken, om me een jaar in
Sri Lanka te vestigen.
Tijd voor een bericht naar mijn
vaderland en de belangstellen
de vragen te beantwoorden
waar ik allemaal mee bezig
ben.
Ik ben Hilde Bergsma, 25 jaar
en jeugdwelzijnswerkster, voor
een jaar werk ik op Prithipura
Home. Dit is een tehuis voor
mentaal geretardeerde volwas
senen, die niet voor zichzelf
kunnen zorgen en meestal ver
stoten of achtergelaten zijn
door hun families.
Prithipura is een hele vrolijke,
rustige plek. Het is een soort
dorpje op zich en de bewoners
voelen zich er fijn. Er wordt ge
lachen, gezongen, grappen ge
maakt, gewerkt en gespeeld.
Ook de staf doet hard haar best
de sfeer nog gezelliger en vro
lijker te maken.
Omdat dit tehuis gevestigd is
in een klein dorpje tien kilo
meter buiten Colombo, de
hoofdstad, is ook de omgeving
heerlijk rustig. Het enige 'la
waai' dat we horen, is het bre
ken van de golven in de Indi
sche Oceaan en het gekraai van
de enorme raven en andere vo
gels.
Vandaag is het extra druk op
het terrein. Een grote familie
uit het dorp komt een 'dahne'
geven. 'Dahne' is een Bud-
dhistische traditie waarbij
voedsel wordt gegeven aan de
minder-bedeelden. De familie
ziet tevreden toe, hoe iedereen
een vol bord met rijst en ver
schillende curry's krijgt. Er is
zelfs ijs toe, een luxe.
Elf vaartuigen waren maandag
14 november present op de
mosselveiling in Yerseke. Deze
Zeeuwse ladingen verwissel
den van eigenaar voor prijzen
vanaf 33,20 oplopend tot
72,88 per ton. De BRU 68 (W.
Okkerse) bood 474 brutoton-
nen aan uit het westelijk deel
van de Oosterschelde. Bij een
stukstal van 103 noteerden de
ze schelpdieren een vleesge
wicht van 25,3 kilo. Zeeuwsche
Banier toonde de meeste be
langstelling voor een vrachtje
van 276 tonnen, aangeboden
door de YE 69. Deze lading
kookte bij een stukstal van 133
een vleesgewicht van 21,4 kilo.
Tonnages
Een dag later meldden zich
dertien schepen aan voor de
verkoop van een partijtje
Zeeuwse. De tonnages liepen
die dag uiteen van 271 tonnen
BRUINISSE - Bedrijfsleider
Aart de Looff van de Maaskant
vestiging in Bruinisse is per 1
december aangesteld als direc
teur van scheepswerf BSM in
Breskens.
BSM, een dochter van Damen-
holding in Gorinchem, heeft 35
werknemers op de loonlijst
staan. De Looff is ruim 28 jaar
geleden bij machinefabriek
Maaskant op de werkvloer be
gonnen. Door het volgen van
diverse avondstudies werkte
hij zich in de loop der jaren op
tot tekenaar/ontwerper van
visserschepen: De laatste vijf
tien jaar fungeerde De Looff
als bedrijfsleider. In Breskens
volgt hij directeur A. F. Voogdt
op die gebruik maakt van de
SUM-regeling (Stichting Uit
treding Metaal). Als opvolger
van De Looff is de 36-jarige
Marcel van der Zwan uit Ou
denbosch benoemd. Van der
Zwan heeft op het Maaskantbe-
drijf in Stellendam de laatste
jaren de buitenlandse verkoop
behartigd.
Het is al een maandje regensei
zoen en dat is goed te merken.
Elke middag en avond stort de
hemel naar beneden en staat
het'water tot zeker dertig centi
meter op de paadjes. Het is on
gelooflijk hoeveel water er in
een paar minuten kan vallen.
Zodra de regen is opgehouden
en de zon weer stralend begint
te schijnen, verdwijnen de
plassen in een mum van tijd.
Het is moeilijk een gewone dag
op Prithipura te omschrijven
want er gebeurt zoveel. Elke
dag wordt er naar school ge
gaan door het merendeel van
de bewoners. Het is een specia
le school op het terrein, er
wordt aangepast 'lesgegeven'
aan het niveau van de bewo
ners. Op de school wordt veel
aan drama, muziek en dans ge
daan. Er is een workshop voor
het hogere niveau bewoners en
er wordt gesnoezeld met het al
lerlaagste niveau.
Verslapt
Met de lichamelijk gehandi
capten wordt fysiotherapie ge
daan, maar op het moment is
de locale fysiotherapeut al in
geen weken geweest en ver
slapt de aandacht voor de oefe
ningen.
Verder wordt het terrein bijge
houden, de kleding gewassen
en de cottages schoon gehou
den door de bewoners zelf. Ze
leren taken te doen om voor
zichzelf en voor anderen te
kunnen zorgen. Dit is ook pure
noodzaak want de staf is on
derbezet en altijd druk bezig.
Maar de akka's (Singalees voor
'staf', betekent eigenlijk 'grote
zus') hebben een goed toeziend
tot maximaal 531 tonnen bruto.
Prins Dingemanse drukte
het hoogst af voor 433 bruto-
tonnen van de YE 1. Bij een
stukstal van 115 bevatte deze
partij een vleesgewicht van
28,3 kilo.
Op woensdag gaven de eerste
aanvoerders van het Wad acte
de présence. De BRU 8 (J. en C.
Padmos) liet krap 600 tonnen
over de weg naar Yerseke
transporteren. Hollestelle nam
deze partijen met stukstallen
van rond de 100 en een vleesge
wicht van ruim 35 kilo over.
Krijn Verwijs schreef het
hoogst in voor 649 brutotonnen
van de BRU 27 (De Ronde BV).
Deze lading uit de Meep kwam
uit op een stukstal van 98 met
een vleesgewicht van 33,6 kilo.
De YE 80 loste die dag de
grootste partij, namelijk 1.468
tonnen. Het stukstal bedroeg
154 en het vleesgewicht 36,1 ki-
Strop voor Covra
Hij denkt daarbij eerder aan
miljoenen dan aan tonnen.
De Covra kan momenteel al
niet kostendekkend werken.
Tariefsverhoging heeft alleen
maar geleid tot vermindering
van de afvalstroom en gaf dus
niet het gewenste resultaat.
Het radio-actief afval van de
kerncentrales in Doodewaard
en Borssele maakt ongeveer de
helft van het totale aanbod uit.
Borssele levert 30, Doode
waard 20 procent van het radio
actief afval dat bij Covra te
rechtkomt.
De normale gang van zaken bij
stopzetten van een kerncentra
le is volgens Codee dat eerst zo
veel mogelijk, radio-actieve
stof wordt verwijderd. De een
oog en helpen waar het nodig
is.
Moeilijk
Het leven van Prithipura lijkt
aan de oppervlakte erg fijn en
makkelijk, maar er blijkt nog
een heleboel bij te komen kij
ken. Ik ondervind daar elke
dag weer de bewijzen van en
probeer die zo goed mogelijk
op te lossen, maar het blijft
moeilijk. Zo is er bijvoorbeeld
geen extra geld om een paar
kapotte t.l.-buizen te vervan
gen, de band van een rolstoel
wordt voor de twintigste keer
geplakt en de kerst komt er
aan.
Hoéwei Sri Lanka een Bud-
dhistisch land is, wordt Kerst
mis wel gevierd. Tenslotte
heeft dit land ook een verleden
van ruim 250 jaar kolonisatie
achter de rug en leuke tradities
worden snel overgenomen.
Met kerst willen we dus een
feest maken voor de bewoners
en elk een cadeautje geven.
Ook dit kost weer extra geld en
wordt er een speciaal potje ge
maakt voor deze luxe uitgaven.
Dit is in het kort mijn verhaal
over het werk. Van de politieke
onrust merk ik niet veel, wel is
er regelmatig een straatverbod
of avondklok. Maar Wattala
blijft een rustig dorpje.
Met dit bericht hoop ik de le
zers van de Zierikzeesche
Nieuwsbode een klein kijkje te
kunnen geven over het werk in
een tehuis in Sri Lanka. Ik
hoop dat mensen geïnteres
seerd zijn geraakt in het wel en
wee van andere mensen.
lo. De overige grote aanvoer
ders. waren de BRU 50 (L. de
Waal-Padmos 1.148 ton), de
BRU 14 (S. en S. Otte 1.201 ton)
en de YE 30 (1.297 ton).
Donderdag 17 november ver
dwenen eenentwintig verschil
lende partijen zwarte parels
onder de hamer. Dikke ladin
gen van meer dan 1000 ton wer
den aangeland door de mossel-
kotters YE 19 (1.299), YE 56
(1.295 ton), YE 87 (1.330 ton),
YE 96 (1.062 ton) en de BRU 90
(S. de Waal 1.152 ton). Deze aan
voerders waren goed voor lage
stukstallen en hoge vleesge
wichten. Door de bank geno
men schommelden de stukstal
len tussen de 75 en de 100, de
vleesgewichten vanaf 29,5 kilo
tot en met 38,8 kilo.
Op vrijdag tenslotte meerden
nog drie vaartuigen aan de
mosselmarkt af, waarvan een
uit het noorden. De YE 80 arri
veerde uit de Balgen met 1.133
brutoton. Deze lading kookte
bij een stukstal van 146 een
vleesgewicht van 33,5 kilo.
Vanaf de Zeeuwse stromen
meerde de YE 82 af met 417 ton.
De YE 156 verscheen met 804
tonnen. De eerstgenoemde
kweker deed zijn lading van de
hand aan Zeeuwsche Banier, de
YE 156 deed zaken met Roem
van Yerseke.
Zeelands Roem betaalde in
week 46 een hoogste prijs van
117,99 per ton aan een kweker
uit Yerseke.
trale kan hierna, veilig voor de
omgeving, zo'n dertig jaar blij
ven staan. Kortlopende radio
actieve stoffen vervallen in die
periode, zodat minder kunst
grepen nodig zijn om de kern
centrale tenslotte geheel af te
breken.
Stoppen
„De zorg voor het afval mag
niet in gevaar komen", bena
drukt Codee. ,,Dan kom je aan
het wezen van het bedrijf. Dan
zou je in alle eerlijkheid moe
ten zeggen „we stoppen er
mee". De enige partij waar je
kan aankloppen voor het be
houd van die zorg, toch een
landsbelang, is het rijk."
Van 1 december tot en met 8 januari
RENESSE - In het blikmuseum De Blikvanger in Renesse is van donderdag 1 de
cember tot en met zondag 8 januari een expositie van engelen, die werden verza
meld door Coks Boom-van de Burg uit Burgh-Haamstede. De collectie omvat on
geveer tachtig engelen in vele verschijningsvormen.
Het museum De Blikvanger in kerstsfeer.
BRUINISSE/ZIERIKZEE - In de week van 14 tot en
met 19 november werden 69 ladingen mossels op de
veiling in Yerseke aangevoerd, met een totaal ge
wicht van 28.635 ton netto. Dat is ruim 12.000 ton
minder dan in week 45. De aangeboden partijen wer
den alle aan de handel verkocht. De gemiddelde
prijs bedroeg 75,42 per ton, gemiddeld slechts 33
cent per ton minder dan in de voorgaande week. De
verzending was voor zover bekend: België 9.596 ton,
Frankrijk 3.051 ton, diverse landen 2.879 ton en de
binnenlandse handel ontfermde zich over 2.929 ton.
BORSELE (ANP) - Voortijdige sluiting van de kern
centrale in Borssele zou voor de Centrale Opslag
voor Radio-actief Afval (Covra) in Borssele een flin
ke financiële strop betekenen. Het rijk zal dan moe
ten bijdragen, oordeelt interim directeur H. Codee.
