Meeste kiezers noemen de
minderheden als probleem
Zeeland belicht kunstkring
Domburg in Mondriaanjaar
sBfiggse
GGD geeft sekslessen
bij jongeren thuis
'De tijd van militaire
leiders in Haïti is op'
Van Mierlo blijft bij
kandidatuur Van den Broek
Onderzoek Centraal Bureau voor de Statistiek
Met twee exposities en catalogus
2
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
ROTTERDAM (ANP) - De Rotterdamse Gemeente-
lijk Geneeskundige Dienst zal in het najaar seksles
sen geven aan jongeren.
Het gaat uitsluitend om de the
orie. De leraar is geen dokter
in een witte jas, maar een jon
gere die eerst van de gezond
heidsdienst een stoomcursus
krijgt en zijn kennis kan door
geven aan een groep vrienden
thuis. Dit zegt vrijdag woord
voerder L. Weltens van de GGD
in Rotterdam.
,,We hebben gemerkt dat men
sen zich liever laten voorlich
ten door iemand uit hun eigen
groep, van dezelfde leeftijd. We
zoeken daarom een paar men
sen tot 27 jaar die hun verhaal
over seks goed uit de verf laten
komen", zegt Weltens.
Het idee is ingegeven door het
gebrek aan kennis van jonge
ren over seksualiteit en veilig
vrijen. Zij blijken volgens de
GGD ook moeilijk te kunnen
praten over seks tegenover
vreemden en ouderen. Weltens:
„Daarom worden de lessen ge
geven in kleine groepjes vrien
den en kennissen bij iemand
thuis.'
De lessen gaan niet alleen over
puur technische zaken, zoals
het gebruik van condooms om
aids te voorkomen. Ook de
emotionele kant van seks komt
aan bod, zoals de plaats van
seks in een relatie.
Voor u
De GGD heeft al ervaring op
gedaan met de nieuwe manier
van voorlichten bij migranten
en ouderen. We zijn al af
gestapt van jonge dokters die
aan 55-plussers vertellen wat
de gezondheidsproblemen kun
nen zijn. Dat werkt niet", zegt
Weltens. „We leiden al sinds an
derhalf ouderen op om voor
lichting te geven. Onder het
motto voor u, door u."
WASHINGTON (RTR/AFP) - De tijd van de Haïti-
aanse militaire leiders is nu echt op. „Vertrek nu of
wij zullen jullie met geweld verjagen." Dat zei de
Amerikaanse president Bill Clinton vrijdagochtend
in een tv-toespraak. Hij heeft daarmee, zo blijkt uit
peilingen, de weerstand onder het Amerikaanse pu
bliek tegen een ingrijpen op Haïti verminderd.
Het ministerie van buitenland
se zaken heeft de Amerikanen
in Haïti gewaarschuwd dat zij
in hun huis moeten blijven in
het geval van een gewapende
invasie. Opnieuw een aanwij
zing dat een militaire operatie
van de VS tegen het Caribische
land ophanden is.
De steun daarvoor onder de
Amerikanen is door Clintons
rede toegenomen. Dat blijkt
uit een snelle opiniepeiling
van CNN/USA Today. Voor de
rede was 40 procent van me
ning dat de VS en andere lan
den troepen naar Haïti moeten
sturen. Erna lag dit cijfer op 56
procent. Het aantal tegenstan
ders daalde van 48 naar 41 pro
cent.
Volgens een peiling van ABC
News zijn echter nog steeds zes
van de tien Amerikanen tegen
een Amerikaanse invasie.
Maar van degenen die Clintons
toespraak hoorden, vond 55
procent dat de redenen van de
president voor een militair in
grijpen „goed genoeg" zijn. Bij
de peiling gold een foutenmar
ge van 4,5 procent. ABC zei dat
het aantal tegenstanders 60
procent was, tegen zondag nog
73 procent. De steun steeg met
8 procent tot 31 procent.
Invasie
Een functionaris van het Pen
tagon zei „alles wat nodig is"
voor de invasie zaterdag of zon
dag gereed zal zijn, hoewel een
datum voor de operatie nooit is
genoemd. Anderen onder
streepten dat de Haïtiaanse leL
ders nog steeds een invasie
kunnen voorkomen en dat zij
het land vrij zouden kunnen
verlaten. Het televisiestation
NBC meldde dat Clinton als
laatste zet nog een afgezant
naar Haïti zou sturen om te kij
ken hoe vastberaden de mili
taire leiders zijn aan te blijven.
Post buitenland in Eurocommissie
DEN HAAG (ANP) - Nederland is niet van plan om
oud-minister Van den Broek te laten vallen als kan
didaat voor de nieuwe Europese Commissie van de
Luxemburger Jacques Santer. Minister van buiten
landse zaken Van Mierlo beklemtoonde vrijdag op
een speciaal ingelaste persconferentie dat hij de „in
druk van chaos en verwarring" wil wegnemen die is
ontstaan rond de positie van Van den Broek.
De bewindsman herhaalde dat
het kabinet blijft vasthouden
aan de huidige koers. Hij advi
seerde de media zich niet te la
ten opjagen door uitlatingen
zoals die de afgelopen dagen
door onder andere de Tweede-
Kamerfracties van de PvdA en
de WD alsmede enkele PvdA-
Europarlementariërs zijn ge
daan. „Dit is de lijn en dit
blijft de lijn", onderstreepte
Van Mierlo.
De minister liet weten dat hij
nog geen aanwijzingen heeft
dat de portefeuille buitenland
se betrekkingen, die Van den
Broek zou moeten krijgen,
wordt uitgekleed in de nieuwe
commissie. Van Mierlo wees er
op dat er goede redenen zijn
om de post te houden zoals die
is. Nederland zou als klein
land beter de man voor de func
tie kunnen leveren dan een van
de grotere EU-lidstaten. Een
Nederlandse commissaris
krijgt als gevolg van die com
petentiestrijd meer ruimte om
een Europees beleid te ontwik
kelen.
Rondreis
Van Mierlo beklemtoonde dat
Nederland nog geen zekerheid
heeft dat Van den Broek de ge
wenste portefeuille ook krijgt.
Ook het verslag dat Santer
eind deze maand na zijn rond
reis langs de EU-partners zal
uitbrengen, zal geen absolute
zekerheid opleveren, zo legde
de bewindsman uit. Hij voegde
eraan toe dat Nederland wel
achter de schermen steun zoekt
van andere landen voor het be
houd van de post buitenlandse
betrekkingen.
Tijden en standen volgens getijdetafel Hydro-meteoeentrum Zeeland t.o.v. NAP
DEN HAAG (ANP) - Als de kiezers wordt gevraagd spontaan een lijstje met urgente problemen te noemen,
dan scoren de minderheden veruit het hoogst. Daarna volgen de werkgelegenheid en de sociale voorzienin
gen en pas daarna criminaliteit en milieu. Dit blijkt uit een uitgebreid kiezersonderzoek van het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS), dat donderdag is gepubliceerd.
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tijd
stand
ZIERIKZEE
17 september
02.25
165
08.40
-118
14.55
151
21.05
- 149
ROOMPOT BUITEN
17 september
01.00
161
07.50
-110
13.30
148
19.50
- 143
BRUINISSE
17 september
02.45
174
08.40
126
15.15
161
21.05
- 157
WEMELDINGE
17 september
02.35
172
08.40
- 123
15.05
158
21.05
154
Springtij 21 september
Actuele informatie over afwijkingen 08.9771
Als de ondervraagden mochten
kiezen uit een door het CBS op
gesteld lijstje van zes urgente
problemen, dan scoorde werk
loosheid het hoogst, gevolgd
door criminaliteit. Misbruik
van sociale voorzieningen, fi
nancieringstekort, milieu en
AOW vond men veel minder be
langrijk.
PvdA-fractieleider Wallage,
aan wie het CBS-rapport werd
aangeboden, werd van het lijst
je spontaan genoemde proble
men niet vrolijk, maar de door
het CBS gebruikte methode
vond hij wel „zeer leerzaam".
„Als je mensen vraagt spon
taan te zeggen wat hen het
meest zorgen baart,- zegt dat
meer dan als je hen een voorge
kookt lijstje voorhoudt."
Het probleem van de minder
heden maakt de mensen kenne
lijk echt onzeker en angstig en
het zou volgens hem goed zijn
als de politiek daar serieuzer
aandacht aan besteedt dan met
goedbedoelde opmerkingen
over antiracisme.
In het „spontane" lijstje staat
criminaliteit veel lager en so
ciale zekerheid veel hoger dan
in het tweede rijtje. Dat is vol
gens Wallage, gezien de priori
teit die in de verkiezingscam
pagnes aan criminaliteits
bestrijding gegeven is, opval
lend.
Modieus
Mogelijk nadeel van de door
het CBS gebruikte methode is
wel, zo gaf Wallage toe, dat de
spontane reactie van mensen
kan samenhangen met wat hen
dagelijks in de kranten wordt
voorgehouden. In het spontane
lijstje dat na de verkiezingen
van 1989 uit het CBS-
onderzoek kwam, stond het
milieu onbetwist bovenaan en
nu kan dat onderwerp nog
maar 15 procent van de onder
vraagden boeien, terwijl het
aantal verontrusten over de
minderheden steeg van 8 pro
cent in 1989 naar 52 procent nu.
Dat verschil is wel erg groot en
dat zou er op kunnen wijzen
dat een probleem soms dom
weg nogal „modieus" is.
Ouderen
De aanhang van de ouderen
partijen AOV en Unie 55+ be
staat vooral uit ouderen met
weinig opleiding en een be
perkt inkomen.
De kiezers die er voor zorgden
dat' de twee gloednieuwe par
tijen met komeetsnelheid naar
het politieke firmament ge
schoten zijn, behoren zoals te
verwachten bijna allemaal tot
de ouderen; de gemiddelde
leeftijd is 63 jaar.
Rijke bejaarden zijn het echter
bepaald niet geweest die AOV
en Unie samen aan zeven zetels
hielpen. De helft van hen moet
genoegen nemen met maxi
maal 31.000 gulden per jaar en
een derde zelfs met maximaal
21.000.
AOW
Wat de standpunten betreft lij
ken de grijze stemmers nog het
meest op de CDA-achterban,
uit welke gelederen zij waar
schijnlijk ook het meest af
komstig zijn. Vanzelfsprekend
staat het behoud van de sociale
voorzieningen (zoals de AOW)
bij hen hoog op de wenslijst en
de werkgelegenheid wat lager.
DOMBURG (ANP) - Zeeland beperkt zijn aandacht
in het Mondriaanjaar niet uitsluitend tot de vijftig
jaar geleden overleden kunstenaar. Twee tentoon
stellingen en een publikatie in de bijbehorende cata
logus gaan in op de kunstenaarskring die begin deze
eeuw in Domburg verbleef en waarvan Mondriaan
deel uitmaakte.
werk van Lodewijk Schelfhout
en Jacoba van Heemskerck.
Mondriaan
Van Mondriaan zijn hier zes
van de zeven in 1912 tentoon
gestelde werken te zien. Naast
werken uit openbare collecties
is op de tentoonstellingen ook
zelden getoond werk uit parti
culier bezit te zien.
Beide tentoonstellingen zijn te
zien vanaf morgen, zaterdag,
tot en met 15 januari.
Jan Toorop (1858-1928) wist in
de Zeeuwse badplaats waar
„de chique" zich destijds op
hield, een groep kunstenaars
rond zich heen te verzamelen.
Onder hen Piet Mondriaan, Ja
coba van Heemskerck, Lucie
van Dam van Isselt, Mies
Elout-Drabbe, Toorops dochter
Charlie, Ferdinand Hart Nib-
brig, Johan C. Nijland, Henri
Le Fauconnier, Jan Sluijters en
Lodewijk Schelfhout.
Via contacten met kunstmetro
polen als Parijs en Berlijn
kwam de groep in contact met
vernieuwende ontwikkelin
gen. In het Zeeuwse Domburg
werden ze met name geïnspi
reerd door de bijzondere licht
val langs de kust, het duin
landschap, de bossen en de ka
rakteristieke bevolking. De on
derlinge verbondenheid en
vriendschap zette de groep er
toe aan nieuwe stromingen als
het divisionisme, luminisme,
kubisme en expressionisme te
bediscussiëren en daarmee te
experimenteren.
„Toch hadden hun werken geen
stylistisch verwantschap", legt
Hesther van den Donk, conser
vator van het Zeeuws Museum
in Middelburg uit. „De gemoe
delijke verbondenheid onder
ling en met de lokale bevol
king, bracht hen tot experi
menten met kleuren, vormen
en lijnen, waarbij ieder een to
taal eigen persoonlijke lijn
ontwikelde."
Van den Donk heeft dit in de
tentoonstelling Mondriaan en
Toorop temidden van hun tijd
genoten in Domburg in het
Zeeuws Museum duidelijk tot
uiting gebracht. Door de wer
ken van 13 kunstenaars onder
te brengen in afzonderlijke ca
tegorieën - landschappen, por
tretten, bomen, duin- en zeege-
zichten - zijn enerzijds weder
zijdse invloeden, anderzijds de
blijvend persoonlijke stijlen
zichtbaar gemaakt.
'Opzienbarend'
Om hun werk aan de man te
brengen hielden de kunste
naars jaarlijks een expositie in
Domburg. „De schilderijen op
die tentoonstellingen moeten
indertijd opzienbarend ge
weest zijn'.', weet Jacqueline
van Paasehen-Louwers uit lan
delijke recensies van destijds.
Initiatief
Zij nam het initiatief het „kot
je van Toorop" te reconstrueren
tot een blijvend museum. In dit
museum is de tentoonstelling
van 15 kunstenaars te zien, zo
als die ook in 1912 werd ge
toond. Ook hier weer traditio
neel naast voor die tijd radi
caal werk. Net als toen bij de
ingang beginnend met het
werk van de „kalmere broe
ders" om te eindigen met. het
toen opzienbarende kubistisch
Het portret van Mondriaan zoals dat tot half augustus te zien
was aan de molen van Moriaanshoofd. (Foto: Marijke Fol-
kertsma).
Suske enWiske tokapua toraja
door Willy Vandersteen
Vrijdag 16 september
Zierikzee
Jubileumreceptie C. L. Soeters
en C. J. Dekkers in J. L. de Jon-
geschool. Van 19.30-21.00 uur.
Bruinisse
Individueel klaverjastoernooi
in strandpaviljoen Meerzicht
(westzijde Grevelingendam).
20.00 uur.
Zaterdag 17 september
Zierikzee
Informatiedag Zeeuwse Volks
universiteit. Bibliotheek De
Stolpe. 09.30-12.00 uur.
Springkussen voor jongere
kinderen. (Zierikzeesche
Nieuwsbode). Van 13.00-18.00
uur.
Klimwand. (Zierikzeesche
Nieuwsbode). Havenplein.
Grimeurs op het Havenplein.
(Zierikzeesche Nieuwsbode).
Van 14.00-16.00 uur.
Dansavond. Jazzband Scaldis
met feestband Magnum. (Zie
rikzeesche Nieuwsbode). Con
certzaal. 20.00 uur.
Concert Cantorij Kathedrale
Koor Sint Bavo (Haarlem) (Ars
Musica). Gasthuiskerk. 20.00
uur.
Concert Bombita's. Brogum.
23.00 uur.
Burgh-Haamstede
Eerste dag van Natuur Land
schap. Allerlei activiteiten.
Vanaf 13.00 uur bij Slot Haam
stede.
Renesse
Dansavond. Dorpshuis. 20.00
uur.
Brouwershaven
Concert liederen Jacob Cats,
lezing en rondwandeling door
Brouwershaven. Van 13.30 tot
16.30 uur.
Zondag 18 september
Burgh-Haamstede
Tweede en laatste dag van Na
tuur Landschap, allerlei acti
viteiten. Van 10.00-17.00 uur bij
Slot Haamstede.
Maandag 19 september
Dreischor
Bijeenkomst NBvP. Dorps
huis. 20.00 uur.
Nieuwerkerk
Start Zwemvierdaagse in
zwembad Dol-Fijn. Van 15.30
tot 21.00, uur.
Dinsdag 20 september
Kerkwerve
Koersbal. Dorpshuis 't Zuud-
ènde. 14.00 uur.
Dreischor
Koor- en samenzangavond 70-
jarig jubileum NCRV. Neder
landse Hervormde kerk. 19.30
uur.
Nieuwerkerk
Eerste bijeenkomst soos
ANBO-afdeling Nieuwerkerk.
Dorpshuis. 14.00 uur.
Oosterland
Verkoping. Lage Maireweg 14.
09.30 tot 11.30 uur en 14.00 tot
16.30 uur.
Bruinisse
Zendingsavond. Verenigingsge
bouw. Deestraat. 19.45 uur.
Woensdag 21 september
Zierikzee
Bijeenkomst voor ouderen van
NCVB. Hervormd Kerkcen
trum. 14.30 uur.
Informatieve lezing thuiscom-
posteren en gescheiden afva
linzameling. Multifunctioneel-
centrum, De Huybertstraat.
19.30-21.30 uur.
Kerkwerve
Bijeenkomst NCVB. Dorpshuis
't Zuudènde. 19.45 uur.
Sërooskerke
Eerste ouderensoos van sei
zoen. Dorpshuis. 14.30 uur.
Neeltje Jans
Excursie Neeltje Jans. Vanaf
parkeerterrein dependance
Delta Expo. 15.00 uur.
Brouwershaven
Vergadering B W en S. Stad
huis. 14.00 uur.
Najaarsmodeshow. Nederland
se Bond van Plattelandsvrou
wen afdeling Brouwershaven.
Tbnnenmagazijn. 20.00 uur.
Zaal open 19.30 uur.
Nieuwerkerk
Verkoping lingerie, keukentex-
tiel en nachtkleding. Kerkzaal
Gereformeerde Gemeente in
Nederland. 19.30 tot 21.00 uur.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
SCHUBOfcBBJRS» 7EL.gT»UA6255
