sport
Addie Bom wil Guiné-Bissau helpen met
Sportmateriaal inzamelen op Schouwen-Duiveland
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1994
NR 25630
13
verzameld, zorg ik er voor
dat het wordt verscheept
naar Guiné-Bissau. Ik weet
zeker dat de bevolking ont
zettend blij is met die spul
len. Het ondersteunt ook de
groep mensen die in Bissau
bezig zijn om zowel de jeugd
als ouderen gezamenlijk in
een club georganiseerd te
laten sporten."
Addie Bom, succesvolle on
dernemer in Guiné-Bissau,
hoopt zijn zakelijke invloed
ook te kunnen omzetten in
een stukje sociaal gebeuren
bij de bevolking. Niet alleen
is hij een uitstekende werk
gever voor zijn personeel. Hij
tracht een stuk samenhorig
heid door middel van sport
op poten te zetten.
Wie heeft er nog
sportmateriaal?
In Guiné-Bissau heerst
geen honger, maar wel
armoe. Addie Bom, voor
malige inwoner van Burgh-
Haamstede, woont al elf
jaar in het Afrikaanse
land, dicht bij de evenaar.
Met zijn Zeeuwse onderne
mingsgeest heeft hij een
groot transportbedrijf uit
de grond gestampt. Als on
dernemer steunt hij de be
volking om sport te beoefe
nen. In Guiné-Bissau is het
nodige sportmateriaal pe
perduur en in sommige ge
vallen zelfs niet te verkrij
gen. Hij vraagt aan de
sportverenigingen en spor
ters op Schouwen-Duive-
land om niet gebruikt
sportmateriaal te schenken
aan de sporters in Bissau.
Hij denkt aan: volley-,
hand-, tennis- en basketbal
len. Sportschoenen, netten
en vooral wedstrijdshirts.
Ook andere sportmateria-
len zijn van harte welkom.
De schoenen, shirts enzo
voort moeten wel heel zijn.
De verzamelplaatsfen zijn
sporthal Onderdak in Zie-
rikzee: maandag tot en met
vrijdag tussen 9.00 uur en
21.00 uur en zaterdag tus
sen 9.00 uur en 16.00 uur
(telefoon 01110-13690). DFS-
kantine in Bufgh-Haamste-
de: dinsdag en donderdag
tussen 19.00 uur en 21.00
uur. Zaterdag tussen 9.00
uur en 16.00 uur (telefoon
01115-2555). Sporthal De
Vanger in Bruinisse. Zaal
is op onregelmatige tijden
open (contactadres beheer
der Rob Weeber telefoon
01113- 1708/3109).
Tekst KeesVerkerke
Foto's Joop van Houdt en
Addie Bom.
Vormgeving Kees van de Wetering
die tijd was de staat bezig
om bedrijven te privatiseren.
Onder druk van Wereldbank,
EEG en ontwikkelingshulp,
ja ook uit Nederland, was er
ook een politieke verande
ring. Tijdens mijn werk in de
bouw had ik altijd al het ge
voel iets in het transport te
moeten doen. Daar rijden een
paar kleine Bedfordjes en
veel goederen worden met
bootjes vervoerd. Het ver
voer stond nog echt in de kin
derschoenen.
Ik had honderdduizend gul
den om te investeren, geen
vestigingspapieren nodig,
sprak de taal en getrouwd
met een Guineese. Wij heb
ben ook twee kinderen. Een
eeneiige tweeling. Twee jon
gens van zes jaar, Bessan en
Winda. Op dat moment had
ik net zo goed kruidenier of
landbouwer kunnen worden.
Ik heb het gewaagd. In Ne
derland heb ik een opknap
pertje gekocht. Het was een
Daf. Met behulp van familie
en kennissen hebben we deze
vrachtwagen in Burgh-Haam-
stede opgeknapt. Verscheept
naar Guiné-Bissau. Voor dat
land was het een bijzondere
vrachtwagen. Ik kon met die
Daf een container zelf laden
en lossen. Normaal blijven
containers op het havenpla
teau staan.
Ik ben met die auto gaan rij
den. Een oude kameraad
(Guinees) uit de bouw als bij
rijder. Ik had een nuchtere
Zeeuwse ondernemingsgeest.
Ging achter werk aan. Lang
zaam bouwde ik het bedrijf
op. Inmiddels heb ik zeven
vrachtwagens en een mobiele
kraan. Drie trailers met op
legger, verhuiswagen en nog
drie auto's, dertig mensen in
dienst die tussen de 100 gul
den en zevenhonderd-gulden
per maand verdienen. Dat is
veel. De staat betaalt aan mi
nimumloon vijftig gulden.
Een zak rijst van vijftig kilo
kost daar toch dertig gulden.
Daar kan je een maand van
eten. Ik voed zo'n tweehon
derd monden.
De kracht van mijn bedrijf is
dat ik een eigen werkplaats
heb. Daardoor ben ik ook
alle andere transportonderne
mingen voorbij gestreefd.
Sommige kunnen geen repa
raties uitvoeren. Moeten
soms dagen wachten tot een
lekke band is gerepareerd.
Ik heb in de werkplaats een
eigen magazijn opgebouwd
met onderdelen. Een speciale
man die alleen maar auto's
doorsmeert. Iemand die al
leen banden kan plakken.
Zelf moet ik ook onder de
auto's kruipen om reparaties
uit te voeren. Alles wat
onder een vrachtwagen zit
gaat regelmatig kapot. De
wegen zijn slecht en de ritten
kunnen lang duren door de
vele rivieren en zeemondin
gen in het land.
Ik bezit ook zware vrachtwa
gens waardoor ik speciale
transporten kan uitvoeren.
Zo heb ik de zware genera
tors voor de stadscentrale
vervoerd. Veel vervoer voor
Telecomprojecten, maar ik
vervoer ook rijstzakken. Ook
in de verhuizing is er veel
werk. Er wonen veel buiten
landers die regelmatig moe
ten verhuizen. Dat betekent
veel vracht van en naar de
luchthaven en ook naar de
scheepvaart", vertelt Addie
Bom die voor een paar
weken vakantie is neerge
streken op Schouwen-Duive-
land.
De succesvolle ondernemer in
Guiné-Bissau heeft de laatste
jaren zijn invloed gebruikt
om het sporten in het land te
ontwikkelen. Zelf was hij
vroeger actief bij voetbalver
eniging DFS, deed aan hard
lopen en volleybalde in het
team van BIG'S. In de hoofd
stad Bissau, waar ook zijn
bedrijf is gevestigd, zag hij
tientallen sportpleintjes.
Deze pleintjes zien er ver
waarloosd uit en groepjes
jongeren probeerden ongeor
ganiseerd hun sport te beoe
fenen.
,,De voetbalsport is goed ge
regeld. Daar is een federatie
voor. Andere sporten kan je
naar fluiten. Twee jaar gele
den ben ik weer wat gaan
volleyballen daar. Ja, op zo'n
pleintje met mijn eigen werk
nemers. Er bestaat in Guiné-
Bissau een volleybalcompeti
tie op nationaal niveau.
Ik heb toen een eigen team
gevormd en het gesponsord
met de naam Bom Servigos.
Het eerste jaar dat we mee
deden eindigden we als laat
ste. Afgelopen seizoen wer
den we nationaal kampioen.
Ik had geluk. Ik kreeg er jon
gens bij die net uit Cuba
kwamen. Die hadden daar
een sportopleiding gedaan."
In Guiné-Bissau bestaan
maar weinig sporthallen.
Alle sporten worden in de
buitenlucht gedaan. In Bis
sau is een klein stadion en
tientallen speelpleintjes. Tus
sen juni en september wordt
er weinig gesport. Dat zijn de
tropische regenmaanden. Op
een vaste tijd, rond de klok
van zes uur, valt'elke dag de
schemering in omdat Guiné-
Bissau dicht bij de evenaar
ligt. ..De voetbalsport redt
het wel. De andere sporten
komen nauwelijks van de
grond. In Bissau wil ik er
wat aan doen. Een club Gui
neese actievelingen en ik als
enige buitenlander hebben
een soort federatie gevormd.
Het doel is om sportvereni
gingen op te richten. Sport te
stimuleren. De jeugd leren
om in clubverband te leren
spelen. Naast de competities
ook trainingen organiseren
met opgeleide sportinstruc-
teurs. Ik denk dat het heel
belangrijk voor de bevolking
is om met elkaar te sporten.
De opzet is dat we wel alle
maal vrijwilligers blijven.
Als je nu op de straten en
pleintjes kijkt, zie je dat er
veel animo is voor sport. Ik
denk zeker dat ons plan kan
slagen om die activiteiten op
straat in clubverband te
laten uitvoeren.
Ik wil proberen om samen
met de middenstand en vrij
willigers in Bissau één speel
veld op te knappen. In Bis
sau zijn tien van dat soort
buitenspeelvelden. Daarna is
het noodzakelijk dat er spel
materiaal komt. Er is geen
verlichting, geen fatsoenlijke
netten. Ballen zijn er haast
niet te koop en dan praat ik
niet eens over schoenen en
sporttenues. Vooral schoenen
en shirts zijn moeilijk te ver
krijgen. Bovendien als ze te
koop zijn kost dat een vermo
gen. De inwoners van Guiné-
Bissau kunnen dat niet beta
len. Dat is alleen weggelegd
voor de buitenlanders en de
uitzonderlijk goed gestelde
Guineese bevolking.
Ik zou graag een beroep wil
len doen op de Schouwen-
Duivelandse bevolking om
mijn werk te ondersteunen.
Er zijn vast wel afgedankte
sportschoenen. Team-shirts
die niet meer worden ge
bruikt en ballen, netten en
andere sportmaterialen zijn
van harte welkom. Ik wil
niet alleen op de bevolking
van Schouwen-Duiveland een
beroep doen om nog eens in
de kast te kijken voor dat
soort materiaal. Nee, ik
vraag ook aan de sportver-
eniginge op Schouwen-Duive
land om niet gebruikt sport
materiaal en shirts te
schenken aan de sportende
bevolking van Guiné-Bis
sau."
Addie Bom bladert intussen
in een dikke catalogus. ,,Ik
zoek een paar ballen uit. Die
wil ik alvast meenemen. Ik
hoop dat ik voldoende mate
riaal op Schouwen-Duiveland
kan verzamelen. We hebben
drie verzamelplaatsen. In
sporthal Onderdak in Zierik-
zee, sportvereniging DFS in
Burgh-Haamstede en bij
sporthal De Vanger in Brui
nisse kunnen de mensen de
sportmaterialen afgeven. Als
er voldoende materialen zijn
- Addie Bom
(38) vertrok elf jaar ge
leden naar Guiné-Bis
sau. Een land aan de
westkust van Afrika.
Een oppervlakte zo
groot als Nederland
met één miljoen inwo
ners. Nu in 1994 heeft
hij het grootste trans
portbedrijf van het
land. Heeft dertig man
personeel en maakt
zich de afgelopen jaren
sterk om de bevolking
aan het sporten te krij
gen. Door sponsoring
en het oprichten van
sportverenigingen.
In augustus waren er verkie
zingen in Guiné-Bissau. Er
werd op democratische wijze
gestemd. De verkiezingen
verliepen rustig en er werd
een president gekozen. Negen
verschillende stammen leven
in vrijheid met elkaar. Zes
tien jaar geleden werd Guiné-
Bissau onafhankelijk van
Portugal. Een land waar so
cialism e heerste en dat
nauwe banden met Cuba en
URSS had stond aan de voor
avond van politieké verande
ringen. Addie Bom viel met
zijn neus in de boter toen de
regering, zeven jaar geleden
de staatseigendommen ging
privatiseren.
„Guiné-Bissau doet een klein
beetje aan Zeeland denken.
Veel water en eilandjes. De
bevolking leeft daar hoofdza
kelijk van rijstvelden en vis
vangst. De export is aardno-
ten, cashewnoten en hout.
Maar dat levert slechts tien
procent van de rente van de
staatsschuld op. Er is veel ar
moede, maar geen honger.
Ik ben er in 1983 naar toe ge
gaan. Daarvoor had ik zeven
maanden in Portugal gewerkt
als uitvoerder via een beton-
onderneming uit Gouda. Ik
had daar Portugees leren pra
ten. Toen ik terug kwam in
Burgh-Haamstede zag ik een
advertentie staan. De link
was snel gelegd. Ik was
bouwvakker en sprak Portu
gees. Ik tekende een vierjarig
contract en kwam terecht in
Catio, twaalfgraden noorder
breedte. Nee, niet zo ver van
de evenaar. Ik heb daar ge
werkt in de kleine- en water
bouw.
Na vier jaar was ik klaar met
werken. Ik stond toen voor
de keuze. Teruggaan naar Ne
derland of iets opbouwen in
Guiné-Bissau? Inmiddels was
ik getrouwd met Joana en
had ik in Nederland geen so
ciale verzekeringen meer. In
Addie Bom
Het volleybalteam Bom Servi^os dat afgelopen seizoen natio
naal Kampioen werd.
Eén van de vele sportpleintjes in Bissau
