Brouwse kinderrommelmarkt
trekt veel kijkers en kopers
'Vermissing erger dan de dood'
DE VUISTSLAG
Gegevens gebundeld in
'Zeeland in cijfers'
dit biedt de beeldbuis
Excursies natuur Neeltje Jans
Landelijke Vereniging van Achterblijvers na Vermissing:
omroep zeeland
Initiatief Kamers van Koophandel
4
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Onder het wakend oog van Vader Cats boden zo'n 45 kinderen tussen de 6 en 12 jaar, zaterdagmorgen in Brouwershaven hun beste
'rommel' te koop aan. Spulletjes van thuis of bij opa en oma van zolder gehaald, gingen grif van de hand. Van potjes tot blikken,
van boeken tot serviesgoed: de goed bezochte markt had voor elk wat wils in voorraad. Het was de tweede keer deze zomer dat de
VVV Brouwershaven een dergelijke kinderrommelmarkt organiseerde. Volgens informatrice van de VVV, Mattie Bakker biedt het
festijn voor kinderen een leuke mogelijkheid om een extra zakcentje te verdienen. De vorige markt werd gehouden net voor de ker
mis naar Brouwershaven kwam, zodat de jeugd wat geld binnen kon halen als bijdrage voor een avond of middag kermisplezier.
Uitwijken naar de botenloods van Van Ast bleek zaterdag niet nodig. De zon liet voor het grootste deel van de morgen verstek gaan,
maar het bleef tenminste droog. (Foto: Marijke Folkertsma).
ZIERIKZEE - „Het klinkt misschien een beetje cru: vermissing is erger dan de
dood. Als achterblijver kan je bij vermissing geen afscheid nemen. Nooit eigen
lijk, want je blijft altijd hopen dat iemand terugkomt. Vaak zelfs tegen beter
weten in. Daardoor is nooit sprake van een echt rouwproces. Het is dan ook vrij
wel onmogelijk een vermissing van een dierbare te kunnen verwerken."
Jan Ackermann weet waarover
hij praat. Als voorzitter van de
Landelijke Vereniging van
Achterblijvers na Vermissing
(LVAV) wordt hij vrijwel dage
lijks geconfronteerd met men
sen die ten einde raad zijn, om
dat man, vrouw, kind, familie
lid of kennis plotseling wordt
vermist. De vereniging bestaat
sinds enkele maanden en telt
inmiddels al 35 leden.
Hoop en vrees
,,Het leed is vaak onvoorstel
baar groot", zegt Ackermann.
„Achterblijvers worden heen
en weer geslingerd tussen hoop
en vrees. Daarnaast zitten zij
vaak vol zelfverwijt. Vrijwel
iedereen die te maken krijgt
met vermissing denkt al snel
had ik maar dit, of dit gedaan,
dan was het nooit zo ver geko
men". Dat is slopend. Tb meer
omdat die gedachten je bijna
nooit meer los laten. Ik ken ge
vallen waarin achterblijvers
na tien, vijftien jaar nog dage
lijks zichzelf verwijten ma
ken."
Jaarlijks verdwijnen in Neder
land 3500 mensen. Circa 80 pro
cent komt na enkele dagen,
maximaal een week, weer bo
ven water. Van het restant
wordt binnen een maand de
helft dood of levend weer op
gespoord. Ruim 150 hiensen
per jaar verdwijnen echter zo
maar van de aardbodem. Ac
kermann: „We zeggen het bijna
nooit hardop, omdat we de ach
terblijvers geen hoop willen
ontnemen, maar de praktijk
leert dat mensen die meer dan
een half jaar zoek zijn, meestal
niet meer worden gevonden."
Volgens Ackermann valt ver
missing onder te verdelen in
drie groepen: misdrijf, zelfdo
ding of een vrijwillige verdwij
ning. „Zelfdoding is de klein
ste categorie", zegt Acker
mann. „Het valt niet mee om je
eigen lichaam zonder sporen te
laten verdwijnen, wanneer je
een eind aan je leven maakt.
Meestal vinden de nabestaan
den ook aanwijzingen die op
zelfdoding duiden: een brief of
een boodschap."
„Vrijwillige verdwijning komt
het meest voor", vervolgt de
LVAV-voorzitter. „Psychische
problemen, maar ook een
slecht huwelijk of problemen
op het werk zijn meestal de
oorzaak. De grootste groep die
om die redenen verdwijnt,
komt echter meestal weer snel
boven water. Dat is anders bij
de mensen die er tussenuit
knijpen om elders, vaak niet in
Nederland, maar ver daarbui
ten om welke reden dan ook
een volkomen nieuw leven te
beginnen. Soms geven die
maanden later een levensteken
aan ouders of kinderen, maar
dat zal lang niet altijd gebeu
ren. We denken dat er mensen
die al jaren vermist zijn, nog
gewoon in leven zijn, maar ge
woon niets meer met het verle
den te maken willen hebben.
Een geheel nieuwe identiteit
hebben aangenomen."
Ackermann heeft de LVAV op
gezet om als steun en toever
laat te kunnen dienen voor de
achterblijvers. „Achterblijvers
willen hun verhaal kwijt. In
hun naaste omgeving is dat
meestal moeilijk. De eerste we
ken luistert de buurt nog wel,
maar dat is vaak snel over. Dan
lopen buren liever een straatje
om, omdat ze niet weer hetzelf
de verhaal willen horen. Ach
terblijvers raken daardoor
vaak in een sociaal isolement.
Weliswaar doet ook de Lande
lijke Organisatie Slachtoffer
hulp (LOS) goed werk en biedt
ook de Stichting Korrelatie
hulp, maar er bestond grote be
hoefte aan een vereniging spe
cifiek gericht op de problemen
van achterblijvers na vermis
sing. We organiseren speciale
bijeekomsten, waar iedereen
zijn of haar verhaal kwijt kan.
Dat geeft onderling een band.
We lachen en huilen met z'n al
len. We hebben ook een tele
foonketen opgezet waar achter
blijvers onderling over hun
problemen kunnen praten."
Zelf betrokken
Jan Ackermann raakte zelf be
trokken bij de problematiek
toen hij in 1982 een dertienja
rig meisje adopteerde dat in
een kindertehuis verbleef. De
moeder van het meisje ver
dween vier jaar eerder spoor
loos. Ackermann: „Wij werden
toen geconfronteerd met die
vermissing. Mijn pleegdochter
had'het er moeilijk mee. Ik heb
jaren gewerkt als privé-
detective. Ik heb toen een on
derzoek ingesteld naar de ach
tergronden van de vermissing.
Al snel merkte ik dat de aan
gifte die ooit van de vermissing
was gedaan, niet bepaald se
rieus was behandeld. De aan
gifte bleek zelfs helemaal zoek
te zijn. Vanaf dat moment
houdt deze problematiek me
bezig."
Een van de belangrijkste doel
stellingen van de LVAV is om
de politie er van te doordrin
gen aangiftes van vermissin
gen serieus te behandelen. „De
eerste opvang bij de politie is
vaak niet goed", erkent' voor
zitter Ackermann. „Ruim 80
procent van de achterblijvers
heeft daarover klachten. De
meeste politiemensen begrij
pen kennelijk niet dat achter
blijvers overgevoelig zijn. Op
merkingen als 'die zal wel een
tijdje aan het stappen zijn', of
'volwassenen zijn oud en wijs
genoeg om zelf te weten wat ze
doen' komen te veel voor en
zijn uiterst kwetsend. Je kunt
achterblijvers die aangifte
doen, niet met dezelfde non
chalance behandelen als men
sen die op het politiebureau
melding komen maken van in
braak of diefstal."
Jan Ackermann hoopt dan ook
op een mentaliteitsverande
ring bij de politie. „Daarom
komen we naar buiten. Natuur
lijk zijn er ook agenten die
meelevend reageren, maar dat
geldt helaas niet voor iedereen.
Dat moet veranderen. In de
toekomst ga ik ook politie
scholen bezoeken om al bij de
opleiding begrip te kweken
voor de moeilijke omstandig
heden, waarin achterblijvers
vaak verkeren."
Roel was een beetje dronken. Die had
weer wat geld verdiend bij Steven
Beers, was daarna natuurlijk niet naar
huis gegaan, maar had zijn tijd en zijn
geld verdaan in Het Fortuintje, dat hou
ten kroegje aan de overkant van het
plein. Niet, dat je er bij Roel iets van kon
merken, hoor. Dan moest er heel wat ge
beuren. Al had hij twintig borrels op,
dan merkte je nog niets aan hem, niet
aan zijn gang tenminste, en aan iets an
ders ook nietbehalve ja, dat was
het juist, zie je behalve dat hij dan zo
gauw driftig werd en zijn handen niet
thuishield! Om het nietigste woordje
kon hij dan opvliegen en berg je dan
maar! En wist je nu maar om wat voor
soort woordje, maar dat was het juist:
nooit kon je dat berekenen, als Roel te
veel op had! Daarom zweeg Jan nu liever
maar en kauwde op zijn pruim. Hij was
en bleef echter onrustig. Pukkie, aan
zijn linkerkant, mopperde maar, en
Roel, aan zijn rechterkant, stond de hele
tijd maar in zichzelf dwaas te grinniken.
En van alles wat hij bazelde kon Jan zo
nu en dan alleen maar een enkel woord
verstaan: 'eentelegram,hihihi.jawel,
een telegram Marie, hihihi
Een telegram? Marie? IJlde de Knoet?
Jan gluurde schichtig naar zijn rechter
buurman en schoof maar liever wat van
hem a.f. Maar aan de andere kant drong
hij tegen Pukkie aan, die meteen moppe
rend zijn elleboog puntig uitstak.
'Ik ga maar naar huis, denk ik,' zei Jan.
Maar de wind verwoei zijn woorden,
Roel en Pukkie schenen het niet te horen.
'Een telegram, hihihi,' grinnikte Roel
weer.
Toen barstte de nieuwsgierigheid uit
Jan Langeturf naar buiten. Met zijn
vriendelijkste gezicht boog hij zich naar
Roel over en luid riep hij tegen een wilde
windvlaag in: 'Heb je een telegram ont
vangen, Roelof?'
Het leek wel, of Roel uit een vreemde
wereld opschrok. Hij sprong met een
schok recht, keek even verbaasd naar
alles en niets, en legde toen met een nij
dige greep zijn grote hand op Jans mage
re schouder.
'Wat? Een telegram? Hè? Waar heb je het
over?'
Jan Langeturf deinsde verschrikt ach
teruit. 'Nee, nee, nee. Roelof, ik bedoel...
ah
Hij stootte met zijn rug tegen Pukkie
Bas aan en schrok toen daar weer van.
Pukkie stond ineens tussen hen in en
klopte zijn pijp op zijn hand uit. Hij
merkte niets van wat er tussen Jan en
Roel gebeurde.
Door COR BRUIJN
'Ze zeggen,' riep hij luid naar Roels ge
zicht, 'dat dat ding hier weg moet!' Hij
legde zijn hand op de ijzeren stang langs
de muur.
De twee waren dadelijk geheel en al aan
dacht.
'Weg?' Roel keek er met grote ogen naai
en zei het met een grauw.
'Weg?' Jan stapte met zijn lange benen
naar het midden van de straat, greep
naar zijn pet, die daar dreigde af te waai
en, staakte terug en legde zijn beide han
den om de stang. 'Waar moeten we dan
tegenaan leunen?'
'Weg?' dreunde Roels stem weer en hij
•keek Pukkie zo nijdig aan, alsof hij die
er de schuld van wou geven.
Pukkie stak de pijp in zijn jaszak. Zijn
volle, grijsgrauvve baard wipte omhoog,
toen hij naar Jan opzag.
'Leunen? Niks leunen meer! Wij moeten
hier weg, dat is de bedoeling!'
Met een heftige beweging haalde Roel
zijn handen uit zijn broekzakken en
plantte ze in zijn zijde.
'Weg? Wij? Wie wil dat? Wie zegt dat?
Nou? Hè?'
Hij leek de hele wereld wel te willen uit
dagen.
(ivordt vervolgd
Dinsdag-16 augustus
NEDERLAND 1
07.00 uur Journaal.
07.07 uur Alles kits: David de
Kabouter.
07.31 uur Journaal.
07.36' uur KRO's Tekenfilm fes
tival.
08.00 uur Journaal.
08.07 uur Paperclips.
08.28 uur Journaal.
08.31 uur Zo vader zo zoon.
09.00 uur Journaal.
09.07 uur Uit het plakboek van
de revue.
10.00 uur Total work out.
10.16 uur De familie Keuze
kamp.
10.17 uur Buitenechtelijke za
ken.
10.40 uur Dat zeg ik niet. Spel-
programma?
11.08 uur Candid camera. Ame
rikaanse humor.
11.28 uur O, zit dat zo. Informa
tief programma.
11.54 uur Bereboot.
12.03 uur Rikkie de Raaf.
12.08 uur TROS Telearchief.
12.32 uur 2 Vandaag
13.00 uur Journaal.
13.08 uur Hotel antonaal: ren
dezvous met de vijftigers.
14.13 uur Full cycle: The art of
Komar Melamid.
14.52 uur Spalding Gray's ter
rors of pleasure.
16.00 uur Journaal.
16.08 uur Wild, wild world of
animals.
16.32 uur Uit het plakboek van
de revue.
17.24 uur Waku Waku.
17.55 uur Charlie Chaplin.
18.15 uur Sesamstraat.
18.30 uur Ko de Boswachter.
19.06 uur 't Was stil op straat.
20.00 uur Journaal.
20.26 uur Red fox. 3-delige En
gelse miniserie.
21.20 uur Televizier-zomerspe-
cial,
21.50 uur Rondom tien.
22.36 uur L. A. Law. Ameri
kaanse advocatenserie.
23.22 uur Journaal.
NEDERLAND2
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
17.58 uur 2 Vandaag.
18.00 uur Journaal.
18.15 uur Actualiteiten.
18.39 uur Sportjournaal.
18.47 uur Hoofdpunten uit het
nieuws gevolgd door het weer.
19.00 uur Stop de strop.
19.25 uur Empty nest.
19.55 uur Starsky and Hutch.
20.50 uur Back to the seventies.
21.20 uur Veronica goes Carrib-
bean.
21.50 uur Bite the bullet.
00.05 uur De specialist III.
00.10 uur Journaal.
NEDERLAND3
08.53 en 17.00 uur Nieuws voor
doven en slechthorenden.
17.30 uur Villa Achterwerk met
om:
17.30 uur Close-up.
17.45 uur Codenaam koken.
17.55 uur Moeders vertellen
moppen.
18.00 uur Journaal.
18.18 uur All in the family.
18.49 uur Lieve.
19.13 uur Van gewest tot ge
west.
19.49 uur 2 meter sessie.
20.26 uur Wachten op God.
21.01 uur American summer.
22.00 uur Journaal.
22.15 uur Sportjournaal.
22.30 uur Nova.
23.00 uur Trekking dagelijkse
lotto.
23.06 uur Good wife of Tokyo.
23.58 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
BRT1
17.55 uur Tik tak.
18.00 uur Journaal.
18.10 uur Mooi en meedogen
loos.
18.30 uur Black Beauty.
18.55 uur Samsonclip.
19.00 uur Hélène en de jongens.
19JJ0 uur Journaal, sport en
weerbericht.
20.00 uur Buren, serie.
20.30 uur Margriet.
21.45 uur Married with child
ren.
22.20 uur Vlaanderen Vakan
tieland.
22.30 uur Vandaag en sport.
22.55 uur Programma van de
Socialistische Omroepvereni
ging-
BRT 2
21.20 uur Vlaanderen Vakan
tieland.
21.30 uur Journaal, sport en
weerbericht.
22.00 uur Performance. Engelse
actiefilm.
23.45 uur Woodstock.
RTL 4
06.30 uur Hei elei kuck elei,
Luxemburgs programma.
07.00 uur Nieuws kranten
overzicht.
07.07 uur Bob in the bottle.
07.30 uur Nieuws kranten
overzicht.
07.37 uur Zasu Pitts Thelma
Todd.
08.00 uur Nieuws kranten
overzicht.
08.08 uur The Bold the beauti
ful, Amerikaanse serie.
08.30 uur Nieuws.
08.35 uur Santa Barbara, serie.
09.00 uur Nieuws kranten-
overzicht.
09.10 uur Santa Barbara.
09.30 uur Yogi Bear.
09.55 uur Rescue 911.
10.50 uur Showtime shop.
10.55 uur As the world turns,
Amerikaanse soapserie.
11.40 uur Telekids.
12.45 uur Sport: Futbol mun-
dial.
13.10 uur Sport: Major League
baseball.
13.50 uur The upper hand.
14.20 uur Showtime shop.
14.25 uur As the world turns.
15.10 uur Rad van fortuin.
15.40 uur Santa Barbara, Ame
rikaanse serie.
16.30 uur The Oprah Winfrey
show.
17.20 uur Wie ben ik?
18.00 uur Zes uur nieuws.
18.15 uur Ooggetuige.
18.30 uur Rad van fortuin, spel-
programma.
19.00 uur Full house, Ameri
kaanse comedy.
19.30 uur Half acht nieuws.
19.50 uur Weer.
20.00 uur The bold the beauti
ful, serie.
20.25 uur Strangers.
22.10 uur Medische missers.
23.00 uur Nieuws en weer.
23.15 uur Grass roots.
00.05 uur David Letterman.
00.50 uur The Oprah Winfrey
show. Amerikaanse talkshow.
01.35 uur As the world turns,
Amerikaanse soapserie.
02.20 uur Nachtprogramma.
RTL 5
17.20 uur TV Boetiek.
17.50 uurC.O.P.S.
18.15 uur Paradise beach, serie.
18.40 uur Happy Days.
19.10 uur Knightrider.
20.00 uur Denktank.
20.30 uur Quantum leap.
21.25 uur RTL weer.
21.30 uur RTL half tien nieuws.
21.45 uur RTL sportnieuws.
22.00 uur Woodstock the lost
performances II.
23.00 uur Das andere Leben.
00.20 uur Hill street blues,
Amerikaanse politieserie.
01.15 uur Hei elei, kuck elei ak-
tuel.
01.45 uur Nachtprogramma.
Elk half uur ANP-bulletin.
07.05 uur Nieuws en actualitei
ten met om
07.15 uur Het weer in de provin
cie.
07.32 uur Nieuwsoverzicht.
07.45 uur Overzicht ochtend
bladen.
07.50 uur De agenda.
08.08 uur Radio Nieuws Centra
le met landelijke en internatio
nale actualiteiten
08.32 uur Nieuwsoverzicht.
08.45 uur Actualiteitenkwis.
Luisteraars kunnen antwoor
den op vragen over het nieuws.
08.50 uur Agendatip en agenda.
12.05 uur Nieuws en actualitei
ten met om
12.15 uur Het weer in de provin
cie.
12.32 uur Regionaal nieuws
overzicht.
12.35 uur Gesprek van de week.
12.55 uur De Agenda.
13.08 uur Radio Nieuws Centra
le met landelijke en internatio
nale actualiteiten.
16.03 uur Omroep Zeeland Zo-
merradio. 'Live' vanaf een zo
merse locatie in de provincie.
Vandaag: De Roompot in Goes.
17.05 uur Nieuws en actualitei
ten met om
17.15 uur Het weer in de provin
cie.
17.32 uur Regionaal nieuws
overzicht.
17.35 uur Omroep Zeeland Zo-
merradio.
17.55 uur De Agenda.
ZIERIKZEE - Deze week werd het boekje Zeeland in
cijfers gepresenteerd. In het boekwerkje - het resul
taat van een samenwerkingsverband tussen de twee
Kamers van Koophandel en Fabrieken in Zeeland -
wordt een groot aantal gegevens gebundeld.
De Zeeuwse Kamers van Koop-
handel gaven tot op heden al ie
der jaar een eigen publikatie
uit waarin ze de economische
situatie van hun regio cijfer
matig voor het voetlicht brach
ten. Vanwege het succes van de
ze uitgaven besloten de Kamers
dit jaar gezamenlijk een bro
chure te maken met zakelijk
feitenmateriaal.
Werkgelegenheid
Zeeland in cijfers geeft onder
meer informatie over werkge
legenheid, aantal bedrijfs
vestigingen, omzet, export, in
vesteringen, toerisme en be
drijfsterreinen. Zo blijkt uit de
cijfers dat Schouwen-Duive-
land het laagste werkloos
heidspercentage kent: 6,1 pro
cent van de beroepsbevolking
is werkloos. Op de Bevelanden
ligt het percentage wat hoger:
7,1. Op Tholen en Sint Philips-
land zit 7,3 procent van de be
roepsbevolking zonder werk en
op Walcheren heeft 10,2 procent
van de beroepsbevolking geen
werk.
Op Schouwen-Duiveland wer
ken 407 mensen in de voedings-
en genotmiddelenindustrie.
Honderdenvier inwoners van
Schouwen-Duiveland werken
in kleding, kledingstoffen en
mode-accessoires. De branche
bloemen, planten, dieren- en
tuinbenodigdheden blijkt goed
voor de werkgelegenheid van
49 mensen. In de branche ijzer
waren, verf en hout werken op
Schouwen-Duiveland 55 men
sen. Volgens de cijfers van de
Kamers van Koophandel wer
ken op Schouwen-Duiveland
912 mensen bij recreatieonder
nemingen of in de horeca.
Verder blijkt uit de cijfers dat
de toeristische sector qua aan
tal de derde plaats bezet. On
der de categorie 'overige dien
sten' vallen volgens de Kamer
van Koophandel in totaal 5396
bedrijven. Op de tweede plaats
komt de detailhandel met to
taal 3630 bedrijven.
Voor wat betreft horeca en toe
risme gaat het volgens de cij
fers van de Kamers om 1980 be
drijven. Landbouw en visserij
neemt met 'slechts' 788 bedrij
ven een bescheiden plaats in.
Delta Expo is volgens de cijfers
van de Kamers van Koophan
del de drukst bezochte toeristi
sche attractie van Zeeland. In
1993 brachten 368.000 mensen
een bezoek aan Delta Expo.
Minder dan de helft van dat
aantal haalde Scheldorado in
Terneuzen binnen (145.000 be
zoekers). Het Arsenaal in Vlis-
singen kon in 1993, het eerste
jaar van haar bestaan, 140.000
gasten verwelkomen.
NEELTJE JANS - Gedurende
de maand augustus bestaat op
zondag, dinsdag, woensdag en
vrijdag de mogelijkheid om
deel te nemen aan een excursie
door de natuur van Neeltje
Jans.
De natuur op het voormalige
werkeiland werd in eerste in
stantie gevormd door de mens,
die er duinen, een meertje en
een slufter creëerde. Wind, wa
ter en zand gaven het gebied in
middels meer natuurlijke vor
men. Vanwege het toenemende
aantal planten krijgen de zand
duinen meer kleur en ook de
vogels hebben Neeltje Jans
ontdekt. Men ziet er de grote
stern en de dwergstern, het vis-
diefje, bontbekplevieren en
bonte strandlopers. Planten
die in het gebied voorkomen
zijn zeeraket en vlieszaad.
sikkel- en honingklaver, wilde
reseda en slangekruid. De ex
cursies worden gehouden zon
dag 21 augustus om 14.00 uur,
iedere dinsdag om 10.00 uur, ie
dere woensdag om 14.00 uur en
iedere vrijdag om 19.00 uur. Be
langstellenden dienen zich op
dat tijdstip te melden bij het
bord van Natuurmonumenten
en het Zeeuwse Landschap in
de zuidwesthoek van het
hoogstgelegen parkeerterrein
van Delta Expo.
