Aan de slag in de tuin i Gastvrij voor rokers en niet-rokers O "IK ZIE HET ALS SERVICE VAN DE ZAAK" Vogels en vlinders lokken is simpel 11 Kindertuin óók mooi Haal de natuur in uw tuin Met vijver trekt u dieren en planten WOENSDAG 4 MEI 1994 19 Pankij Nefkens: "In Nederland is er duidelijk behoefte aan rookvrije ruimten." FOTO: G. SCHUTTE MCDONALD'S VOORLOPER IN ROOKVRIJE RUIMTE In de Verenigde Staten en Canada kennen veel restaurants een absoluut rookverbod en vrijwel overal is in elk geval plaats voor niet-rokers. Wat betreft rookvrije ruimten in Nederland mag McDonald's een trendsetter genoemd worden. In Neder land zijn honderd McDonald's restaurants met rookvrije ruim ten en er komen er nog 22 bij in 1994. In het jaar 2000 wil McDonald's 200 restaurants hebben in Nederland. De meeste restaurants worden gerund door zogenaamde franchise-nemers, dat zijn zelfstandige ondernemers die zich aansluitenbij de McDonald's for mule. In Almere wordt de McDonald's met McDrive gerund door Panky Nefkens. "Ik werk al sinds 1979 bij McDonald's en ben binnen het bedrijf opgeklommen. Nu ben ik bijna an derhalfjaar franchisenemer, dus zelf standig ondernemer. En het werk be valt me nog prima. Mcdonald's is een goed bedrijf met een goede formule, het werken met mensen staat centraal en de franchisenemers en het hoofd kantoor werken goed samen." Formule McDonald's heeft een internationale formule waar ook rookvrije ruimten bijhoren. "In Nederland is er duide lijk behoefte aan rookvrije ruimten. Bij ons zijn alle afgebakende zithoe ken, dat is ongeveer de helft van de zaak, rookvrij. Omdat deze zithoeken afgeschermd zijn, is er minder kans op rookoverlast uithet rokersgedeelte. Ook heb ik extra aandacht besteed aan de ventilatie in de zaak. Ik zie de rookvrije ruimte als deel van onze service, we zijn tenslotte een echt fa milie-restaurant met ballenbad en kinderfeestjes en die vinden natuur lijk plaats in onze rookvrije ruimte." Beleid Bij rookvrije ruimten hoort ook een zogenaamd rookbeleid. "In onze zaak hangen duidelijk bordjes boven de niet-roken tafels en er zitten bordjes op de muur. We zetten trouwens ook nergens as bakken neer en als de gasten er dan om vragen dan kijken we natuurlijk even of ze niet per ongeluk in de rookvrije ruimte zitten. Ook praat onze hostess met zoveel mogelijk gas ten over verschillende dingen, dus ook over het rookbeleid. Daardoor weet ik dat de mensen heel enthou siast zijn over de rookvrije ruimte. Ik krijg heel veel positieve reacties, en niet alleen van de niet-rokers, ook de rokers zijn heel positief." Top-tennisser Richard Kraijcek: "WAAROM LOOPT NEDERLAND ACHTER?" Richard Kraijcek/ beroeps tennisspeler/ reist de hele wereld rond om op toer nooien te spelen. Thuis eten zit er voor hem niet in, als niet-roker is hij aangewe zen op eten buiten de deur. "Beroeps-tennissen en roken dat gaat echt niet samen. Het is slecht voor mijn conditie en dat kan een beroepsspeler zich niet veroorloven. Bovendien ishet gewoon slecht voor mijn gezondheid. Ik vind het ook ongelofelijk dat er nog zoveel ro kers zijn. Men weet toch vandaag de dag wat de consequenties van roken zijn. Natuurlijk moet iemand die rookt dat zelf weten, maar het is niet juist om een niet-roker die ook een avondje uit is, mee te laten ro ken. En ik kan daarover meespre ken. Door mijn beroep mis ik het 'thuis' eten eh de hele sfeer van het 'thuis' zijn. Gelukkig ik eet ook wel graag buiten de deur. Ik vind het bijvoorbeeld heerlijk om goed te eten, lekker Italiaans, Frans of Indo nesisch. En bij de meeste restau rants in het bui tenland kan je kiezen of je roken of niet-roken wil zitten. Ik denk dat men ook altijd het recht moet hebben om te kiezen of men roken of niet-roken mag zitten. He laas zijn we in Nederland nog niet zover. Hier roken nog zoveel men sen. En eigenlijk stoort mij dat enorm, ook omdat mijn buiten landse collega's het steeds weer opmerken als zij in Nederland zijn. Ik geloof dat het hoog tijd wordt, nee ik vind het noodzakelijk, dat men in Nederland tenminste de keus krijgt om rookvrij te zitten bui ten eigen deur." GEDRAGSCODE MOET ROOKOVERLAST IN HORECA BEPERKEN Richard Kraijcek. FOTO:ANP Nederlanders zitten in de horeca het ergst in de rook. Veel vaker dan bij kennissen, onderweg, op het werk of thuis. En dat terwijl elf miljoen Nederlanders niet roken. Onder deze niet-ro kers bevinden zich heel wat mensen die regelmatig een pilsje pakken, op z'n tijd buiten de deur eten of die dol zijn op een avondje dansen. Velen van hen hebben echter last van tabaks rook, en bedanken voor een 'adembenemende7 avond uit. Om de rookoverlast in cafés en restaurants nu aan banden te leggen, introduceert het Bedrijf schap Horeca een gedragscode met de bedoeling dat meer horeca-gelegenheden rookvrije ruimten krijgen. De Stichting Volksgezondheid en Ro ken is daar heel blij mee, want slechts 5% van de horeca ondernemeningen heeft rookvrije ruimten. Als er een rook vrije ruimte is dan kunt u kiezen tyissen roken en niet-roken, net zoals in de trein en andere openbare gebouwen. Meer rookvrije ruimte in de horeca zou veel rookoverlast kunnen voorkomen. Bo vendien is uit wetenschappelijk onder zoek gebleken dat meeroken schadelijk is voor de gezondheid. Cara- en hart patiënten, zwangere vrouwen en kin deren moeten daarom rokerige ruimten zoveel mogelijk vermijden. Als er nu meer rookvrije ruimte in de horeca ko men, kunnen deze bijna drie miljoen mensen ook eens zorgeloos uit. Rookvrij Steeds meer mensen stoppen met ro ken. Op de werkplek en in de bedrijfs kantine is nicotine veelal verdrongen en het rokersgedeelte in treinen wordt steeds kleiner. In andere landen is de horeca veel verder met het inrichten van rookvrije ruimten. In Frankrijk en Bel gië zijn de horeca-ondernemers nu zelfs Aan dit logo kunt u een restaurant met rookvrije ruimte herkennen. ken, want nu is het nog ongebruikelijk dat horecaondernemers vragen of u lie ver rookvrij wil zitten. Boekje Het klinkt ongeloofwaardig, maar ook rokers zijn voorstander van rookvrije ruimten en vinden het niet erg om 'apart te zitten'. Als er maar wel een plek is waar ze wèl mogen roken. Rokers wil len niet-rokers helemaal niet hinderen en een rookvrije ruimte kan hierbij hel pen. Voor mensen die 'rookvrij' uit willen, geeft de stichting Volksgezondheid en Roken het boekje 'Gastvrij voor rokers en niet-rokers' uit. Hierin staan adres sen van lunchrooms, (weg)restaurants, cafés, hotels en reisorganisaties die nu al rookvrije ruimten hebben. Dit boekje kunt u aan vragen bij de Stichting Volks gezondheid en Roken, tel: 06 - 8339 (tij dens kantooruren). Slechts vijf procent van de Nederlandse horecabedrijven beschikt over een rookvrije ruimte. En dit terwijl niet-rokers in de horeca het meeste last hebben van rookoverlast. Een nieuwe gedragscode moet de rookoverlast in de horeca verminderen. FOTO: G. SCHUTTE wettelijk verplicht om het rookvrij te houden. In Nederland werd in 1990 in overheidsgebouwen een rookverbod ingevoerd. Deze maatregel is over het algemeen zeer positief ontvangen. Sinds dien venvachten ook steeds meer men sen dat er in andere openbare gebou wen rookvrije ruimte is. Oplossingen Tabaksrook is de belangrijkste vervuiler van binnenlueht. Daarom is een rook verbod in horecagelegenheden de beste oplossing, maar dat is nog niet realiseer baar. De op één na beste oplossing is een rookvrij gedeelte. Een transparante wand of hoge planten, vormen bijvoor beeld een prima barrière voor de rook uit het rokersgedeelte. Een rookvrij^ ruimte moet wel goed aangegeven wor den en is te herkennen aan bordjes, stickers, tafelstandaards en het ontbre ken van asbakken op tafel. Een goed ventilatie- en afzuigsysteem is bijna een 'must' voor een zo fris mogelijke atmo sfeer. Mondiger Uiteraard zijn het met alleen de horecabedrijven die iets kunnen doen. Niet-rokers kunnen ook laten merken dat ze rookvrije ruimte willen. Nu dur ven niet-rokers niet te vragen of het roken wat minder kan, laat staan om te vragen of er gestopt kan worden. Ge volg is dat de niet-roker het rokerige etablissement niet meer bezoekt. Jam mer, want zo realiseert de horeca-on- dernemer zich nooit hoeveel klanten eigenlijk rookvrij uit willen. Als niet- roker kunt u een horeca-ondernemer er gewoon op wijzen dat u graag rookvrij wil zitten, of bij het reserveren vragen om een tafel in het rookvrije gedeelte. Ook al kan het misschien niet, het zet de horeca-ondernemer wel aan het den- Speciale niet-roken standaards geven aan zvelke tafels tot de rookvrije ruimte behoren. FRISSE TIPS VOOR NIET-ROKERS 1. Vraag of u kunt zitten in een rookvrije ruimte wanneer u binnenkomt of wanneer u reserveert. Hoe meer erom gevraagd wordt, des te meer kans dat de rookvrije ruimte toeneemt, 2. Uit uw teleurstelling wanneer een restaurant geen rookvrij gedeelte heeft en vraag of het restaurant er in ieder geval over na wil denken. 3. Wanneer u met een groep in een niet-roken gedeelte reserveert, zorg dan dat iedereen uit de groep dat weet. 4. Staan er op de tafel asbakken, vraag dan of ze weggehaald kunnen worden of zet ze op de grond. 5. Heeft u last van rokers aan een andere tafel, vraag dan gerust een andere tafel. De meeste restaurants proberen aan uw verzoek te voldoen. 6. Maak bij het uitkiezen van een restaurant gebruik van het boekje 'Gastvrij voor rokers en niet-rokers'. Dit boekje kunt u aanvragen bij de Stichting Volksgezond heid en Roken, telnr: 06 - 8339 (tijdens kantooruren). 7. Zeg het voort wanneer een horeca-gelegenheid goede rookvrije ruimten heeft. 8. Geef ook complimenten aan etablissementen die over goede rookvrije ruimten beschikken. 9. Onthoud dat iedereen recht heeft op frisse lucht. Wees als niet-roker assertief in het vragen hierom, maar niet agressief. 10. Als je (nog) rookt, kijk dan of je niet in een rookvrije ruimte zit. Belangrijk! Bepaal strategie voor u begint Als u zover bent dat u wilt gaan tui nieren ot uw tuin opnieuw wilt gaan aanleggen, ga dan vooral eerst eens rustig zitten. Het is per slot van rekening niet niks wat u aan pakt. Het is heel belangrijk dat u zich eerst de volgende vragen stelt: Wal voor tuin wilt u? Hoeveel geld heeft u er voor (over)? Wat voor grondsoort heett uw tuin? Hoe laag ol hoe hoog is de tuin en hoe is de zoniigging? Wat staat ot groeit er rondom? Hoeveel ruimte heeft u? Hoeveel tijd aan onderhoud bent u kwijt? Komen er kinderen of huisdieren in de tuin Dit zijn allemaal (actoren waar u rekening mee moet houden. Vooral de eerste vraag is belang rijk; wat voor tuin wilt u? In 'Rob Verlinden's Tuinboek'tonX er alles over lezen (uitgeverij Tïrion 49.50). Ook de kleine tuin komt ruim aan bod. Belangrijk: een smalle beurs hoett geen belem mering te zijn voor hel hebben van een mooie tuin. Nogmaals; u moet kiezen voor hel type tuin. Daarbij kunt u hulp in roepen. Een tuinarchitect wil u graag helpen bij de Inrichting en er zijn diverse tuincentra die middels de computer een kant en klaar ont werp voor uw stuk(je) grond pro duceren. Een vlindervriendelijke tuin maken J is niet moeilijk. Het is een kwestie van de juiste planten op zonnige, be- schutte plaatsen. Zo gauw als de bloemen stuifmeel en nectar gaan leveren komen de vlinders vanzelf. U kunt het nog leuker maken door een zodanige plantesoort te kiezen dat u van het vroege voorjaar tot diep in de herfst bloei heeft met veel geur en kleur. Vlinders herkennen kan met be hulp van het zeer instructieve 'Vlinders' van de auteur Feltwell (Thieme Baarn 34,50) en 'Vlinders lokken' van De Lestrieux. (Thieme Baam 19,90). Om vogels in uw tuin te halen moet u een aantal ruige plaatsen creeëren door wat losse takkenhopen neer te leggen en vooral zo te snoeien dat het ondoordringbaar wordt. Dat waarderen de vogels zeer. Zo ook planten, struiken en bomen met voed sel in de vorm van bladluis en rupsen. Die hoeft u dus niet te spuiten. In 'Wat vliegt daar?' (Thieme Baam 28,50) en 'Basis Vogelgids' (Thieme Baarn, 24,50) kunt u precies opzoeken welke vogels uw werk op prijs stellen. Een kindvriendelijke tuin kan ook heel mooi zijn. Leest u maar eens in 'Rob Verlinden's Tbinboek' hoe het moet. In dit boek kunt u ook over de zo belang rijke veiligheid in de kindertuin lezen en wat u daar aan kunt doen. En misschien wel het allerbelangrijkste stukje van JR. het boek: hoe kun je kinderen leren tuinieren zonder dat ze na een paar weken het harkje erbij neergooien. Tuinieren is eigenlijk de natuur een beetje teruggeven van wat de mens haar in het verleden heeft ontnomen. En onbewust is dat misschien één van de redenen waarom de natuurlijke tuin zo populair blijft. Een andere reden is de bijna onbegrensde mo gelijkheid die een dergelijke tuin u biedt. Sla 'Rob Verlinden's Tuinboek' van uit geverij Tirion er maar op na. U heeft een ongekende vrijheid om er tc laten groeien wat en waar u maar wilt. Op straffe van mislukking moet u zich wel aan een aan tal basisregels houden: Maak gebruik van alle natuurlijke ele menten die al aanwezig zijn, zoals een hel ling. een boom, een laagte. Laat, voordat u een plan maakt, goed on derzoeken uil welke grondsoorten uw tuin bestaat en hoe de bemestingstoestand van de grond is. Let ook op mogelijke vervui ling. Kijk hoe hoog of laag het grondwater staat. Bepaal aan de hand van deze gegevens wat er 'van nature' zou groeien cn pas uw tuin plannen daar zo goed mogelijk op aan. Een soort tuin, waar u heel veel plezier, ook culinair, aan kunt beleven, is de oofttuin. Wat is er heerlijker dan bessen, frambozen, appels, kersen, zelfs perziken of walnoten uit eigen tuin te halen. Nu niet direct be ginnen te roepen dat daar zo ontzettend veel werk aan zit. U hoeft immers niet alles te hebben! Drie bessenstruiken, een paar strek kende meters frambozen en drie laagstam- vruchtbomen zijn ook al een fruittuin waar u veel plezier aan kunt beleven. Ook op dit gebied moet u zich eersWjoed op de hoogte stellen van de mogelijkheden en vooral, van de onmogelijkheden. Zomaar bij een tuincentrum wat bomen en struiken halen 3d haa gaat altijd verkeerd. Al was het maar omdat van veel rassen er minimaal twee exempla ren moeten worden geplant. U weet wel, kruisbestuiving! Ook grondsoort, waterstand en hoeveelheid zon bepalen wat wel en niet kan in uw tuin. Voor dit tuintype is gelukkig genoeg lectuur voorhanden. Een heel goed boekje is 'Fruitbomen' door Christine Recht van uit geverij Thieme Baarn. Het kost 24,50. Hierin wordt de biologische teelt van fruitbomen haarfijn uitgelegd. Groeiwijzen en snoei worden met intructieve te keningen verduidelijkt. TflVPr 11W hfl Ikon om nen beginnen met zaaien, stekken 1UVCI urv uaiiwii cn oppotten cn zodra het weer het toe- Hl een mimtuin laat kan dc pot "of bak dan naar buiten. Wilt u weten wat er allemaal voor mogelijkhe- Bij mensen die geen tuin hebben kunnen' den zijn voor deze minituinen dan is het rijk geïllustreerde boek 'Toppers in Potten' yan Elisabeth dc Lestrieux (uitge verij Thieme Baam) een openbaring. De schrijfster weet veel van planten en vooral van dc manieren waarop je cr mee kunt werken. 'Jan opdc preekstoel' in een pot, idem de vleesetende zonnedauvvtjcs. ook de kriebels op een gegeven moment toeslaan. Balkon of platje worden dan de plaatsen waar dc groene vingers hun werk gaan doen. Vaak met verbluffende resul taten. Een extra V(x>rdecl van deze tuinen is dat ook mensen die lichamelijk geen 'echte' tuin meer aankunnen een der- x pot, joem oe vjecseicnue zonnedauvvtjcs. gelijke balkontuin nog heel lang kun- dc springkomkommer, het bosduveltje, nen verzorgen. En met heel veel ple- dc kanariekers of de koraalcactus, wie In dergelijke tuinen wordt veel ge- hruik gemaakt van bakken of pot- 41 ten. Het grote voordeel daarvan is dat dc opstelling telkens weer kan worden gewijzigd. Wat het mooi ste bloeit krijgt de best ogende plek! Bovendien kunt u al vroeg in het jaar bin- heeft er ooit van gehoord? Maar ook met heel gewone viooltjes en veel gekende bol- lensoortcn weet ze verbluffende dingen te doen. En wist u datje ook heel goed bo men cn struiken in cerrfiot of hak kunt hou den'1 Vraagt u wel even of uw balkon of platje het extra gewicht kan dragen? Tussen haakjes. 'Toppers in Potten' kost 29.50. RTL 'tuinman' Rob Verlinden Het voorjaar zit in de lucht. Dé tijd out eens uw tuin overhoop te halen of uw halkon in dc bloemen tc zet ten. Er is genoeg tc doen. Op deze pagina kunt u er alles overlezen. Of kijk eens naar het RTL-programma 'Eigen huis en tuin waarin ik wekelijks de nodige tips geef. w Rob Verlinden Langzaam maar zeker ontwaakt uw tuin uit z'n winterslaap. Nog even en de vogels zingen weer, de kikkers kwaken hun voorjaarslied en de eerste vlin ders en hommels gaan op stuif- meeljacht. Ook in uw tuin. Maar dan moet deze wel aan enkele voorwaar den voldoen. Want vogels en vlinders komen niet zo maar. Op deze pagina leest u er alles over, ook als uw liefde uit gaat naar een oofttuin of eentje die kindvriendelijk is. En wist u dat uw zonnige balkon zo is omgetoverd in een ver bluffende minituin? 9 Water is in een tuin een bijna onmisbaar element. Niet alleen vergroot het vele ma len de mogelijkheden wat plantesoorten betreft, bovendien vormt het een leefge bied voor ontelbare dieren. Even bladeren in 'Sier- en natuurvijvers' (Thieme Baarn 24,50) of De natuurlijke tuin- vijver (Thieme Baam 19,90) en u weet al veel meer. Het vertelt u hoe u water op vele manieren kunt integreren en vooral welke moeilijkheden u allemaal tegen komt. Een bijzonder creatieve oplossing voor de zwaarste klus, het graafwerk, bie den de boekjes ook. U no digt op een mooie dag al uw vrienden uit vooreen 'vij- verfuif', die dan natuurlijk wel eerst gegraven moet worden. Met dat water zet u zichzelf opnieuw voor een keus. Wilt u vissen houden dan heeft u ander water, andere planten en een andere opzet nodig, dan wanneer u kiest voor zogenaamd voedselarm water. Hierin leven vele in sectensoorten en kunnen diverse amfi bieën, dieren die zowel op het land als in hel water leven, voorkomen. Zeker voor kinderen is er toch niets mooier dan wa ter met kikkerdril waar dan echte kikker visjes uitkomen. En dat mag u dan ook nog in uw huiska mer laten gebeuren zodat het goed te vol gen is. Niet te warm zetten! Zodra bij de kikkervisjes de vier pootjes er aan zit ten, snel terugzetten in de vijver. Als bescherming en om de natuur een bandje te helpen kunt u vele maatrege len nemen. Ben takkenhoop aan de vij verrand met wal kruipende of rankende planten erover biedt een schuilplaats aan enorm veel dieren. Pad. kikker, hagedis en salamander, maar ook de egel. de veldmuis, mogelijk een wezeltje en di verse vogels, zoals de rood borst, de win terkoning en de heggemus kunnen en zullen er dan vaak komen. Om over de insecten maar te zwijgen. Zij vormen weer voedsel voor veel van de andere gasten. Soms on genode, want heeft u eraan gedacht dat de reiger graag komt 'vissen' en ook graag kikkers eet? En dan nog dit; bent u absoluut zeker dat kinderen niet in hel wa ter kunnen vallen? Heeft u geen vissen gekocht die elkaar opeten? En heeft u in 'Sier- en natuurvijvers' goed gekeken wat u moet doen om dc vijver ook gered te laten overwinteren? Kortom, het ple zier is groot, maar er komt wel iets bij kijken. Ter geruststelling, als u de di verse handelingen en verzorgingen een maal een jaarrond hebt uitgevoerd dan wordt het al een stuk makkelijker.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1994 | | pagina 19