GOEDBIOEDAUTj
Ontmoetingsavond voor de
familie van psychisch zieken
HOEVE DE TERP
Citroën introduceert
all purpose-automobiel
w
Deel mosselkwekers kraakt
verdeelsleutel zaadvisplan
Slavenkas stelt gratis
zeereis beschikbaar
Initiatief van interkerkelijke Stichting In Perspectief
Ronde-tafeloverleg biedt geen alternatief
Evasion: vrijuit a la carte
VRIJDAG 18 MAART 1994 NR 25532
8
Voor de psychisch zieke bestaan er opvangmogelijkheden. Maar luat gebeurt er met familie of partner? (Foto: Marijke Folkertsma).
ZIERIKZEE - Wie binnen zijn gezin of in haar omgeving met psychisch ziek-zijn te maken heeft, heeft vaak
ervaringen die de buitenwereld maar moeilijk kan begrijpen. Het gaat bijvoorbeeld om ouders met een psy
chisch ziek kind, kinderen met een psychisch zieke ouder of met een broer of zus die ernstig verward is.
Of je hebt een zieke partner of vriend.... Voor de zieke zelf bestaan opvangmogelijkheden, al zou er altijd
toch ook meer kunnen gebeuren. Maar wat gebeurt er met familie of partner? Op hen komt toch nog zo heel
veel neer.... Er zijn een drietal 'zelfhulp-organisaties', die deze maanden gezamenlijk naar buiten treden:
Vereniging Ypsilon, Stichting Labyrint en Stichting In Perspectief. Zij proberen, elk vanuit eigen signa
tuur, door middel van contact-bevorderen en voorlichting de betrokkenen bij psychisch zieken uit hun isole
ment te halen. Hun gezamenlijke actie heet: Keerpunt.
Door middel van advertenties
in dagbladen, interviews en er
varingsverhalen worden men
sen die het betreft op deze actie
attent gemaakt. In de hoop op
een keerpunt: van het alleen-
met-de-sores-zitten naar het-
kunnen-delen-van-j e-verhaal
verhalen van anderen horen,
enzovoort.
Donderdagavond 24 maart
wordt er een ontmoetings
avond gehouden van familiele
den van psychisch zieke men
sen. Plaats: Christelijke Gere
formeerde kerk te Zierikzee,
Zevengetijstraat 11. Aanvangs
tijd 20.00 uur. De leiding is in
handen van ds. A. Gootjes te
Bruinisse en is georganiseerd
door de werkgroep van In Per
spectief, interkerkelijke stich
ting voor familieleden/vrien
den van (ex-)psychisch zieken.
Hieronder volgt als voorbeeld
van waar het over kan gaan een
ervaringsverhaal van een
vrouw die op dit punt heel veel
heeft meegemaakt. Vanzelf
sprekend kan ze hierover in dit
verband slechts heel summier
vertellen. Wat u leest is maar
het topje van een hele grote ijs
berg, het is immers een erva
ring die je de rest van je leven
meedraagt....
Opnames
Na jaren een normaal gezinsle
ven met opgroeiende kinderen
te hebben gehad, werd mijn
man ziek.
Hij stond steeds vaker voor het
raam te turen, met een niets
zeggende blik: niet aanspreek
baar, onbereikbaar. Hij lag
steeds vaker op bed. Zijn ge
drag werd steeds abnormaler.
Bijvoorbeeld: riep je hem voor
het eten, dan kwam hij pas als
je bijna klaar was. En hij lag al
weer op bed, als wij nog moes
ten bijbellezen en danken.
Ging je een boodschap doen,
dan kwam hij uit bed en dook
de koelkast in. Later kwam er
ook drank bij....
Meerdere opnames
Er volgden meerdere opnames
in het psychiatrisch zieken
huis. Na elke opname, steeds
Wisselend van tijdsduur, ver
anderde zijn gedrag weer. Eén
van de allerergste dingen was
voor mij de dreiging van suïci
de zelfdoding). Gelukkig is
dat niet gebeurd....
Plaagziekte
Mij werd verteld, dat mijn man
lijdt aan een vorm van schizo
frenie, het Ganser-syndroom.
Het is een geestelijke plaag
ziekte. Mijn man kon naar an
dere mensen toe soms redelijk
normaal overkomen. Maar als
ik dan alleen met hem was, dan
haalde hij de gekste dingen uit.
Soms was hij volkomen krank
zinnig in.zijn gedrag. Maar als
dan de bel ging voor bezoek,
sloeg hij helemaal om en ge
droeg zich weer bijna nor
maal....
Ik kwam in een groeiend isole
ment, door het onbegrip van
onder meer de familie en van
de kerk. Het zal wel meevallen,
dacht men. Ze geloofden me
(eerst) niet. Gelukkig heb ik
wel heel veel steun van hulp
verleners, van huisarts en van
de Riagg, ondervonden. Ik ben
ze daar nog dankbaar voor. De
predikant had zoiets nog nooit
eerder meegemaakt, dus dat
viel niet altijd mee. Later is het
contact gelukkig wel verbe
terd.
Het gedrag van mijn man werd
zó erg, dat ik in een andere
slaapkamer ben gaan slapen,
met de deur op slot. Mijn oud
ste zoon bemoeide zich wel
eens met ons, stuurde mijn
man soms naar zijn eigen bed.
Maar als mijn zoon weer sliep,
kwam mijn man weer naar me
toe...
Door de bedreigingen was het
op den duur niet meer aan
vaardbaar onder één dak met
hem te blijven leven. Op aanra
den van de hulpverleners ben
ik uit huis gegaan.
Maar dan komen de schuldge
voelens: je hebt gefaald als
vrouw. Ook wat je geloof be
treft: Trouw '....in voor- én te
genspoed'.... Hij kon,er toch
niets aan doen? Hij is .toch
ziek?...
Niet alleen
Toen ik jaren terug in contact
kwam met In Perspectief - één
van de organisaties achter
Keerpunt - was dat een hele er
varing. Het was een ontmoe
tingsavond voor familieleden
van psychisch zieke mensen.
Daar kon ik mijn verhaal
kwijt, alle woede, verdriet, er
varingen van onbegrip enzo
voort kon ik daar vertellen.
Dat luchtte enorm op. Dac voel
je dat je nu eens niet tegen do
vemansoren praat, maar met
mensen die ook zoiets derge
lijks meegemaakt hebben - al
is het soms in andere vormen
van ziek zijn.
Aanraden
Ik heb deze avonden nog vele
malen bezocht. Soms ook weer
een tijdje niet, want de behoef
te wisselde ook sterk. Maar ik.
zou iedereen willen aanraden:
blijf er niet alleen mee door
gaan!
Voor meer informatie: ds. A.
Gootjes, telefoon 01113-1888.
De koeiestallen leveren niets verdachts
op. Nu dan vlug die van de paarden
doornemen. Met paarden voelt Jannie,
die haar jeugd al mèt en tussen de
paarden op het bedrijf van haar vader
heeft doorgebracht, zich veel beter op
dreef. Diana houdt haar zijn hoofd met
de witte bles voor. Ze krabbelt haar
eens over haar neus, dan loopt ze snel
verder. Bewonderenswaard zo netjes
als de boel is opgeruimd! Of Gijsbert
haar op een of andere manier toch al is
voor geweest, moet ze onwillekeurig
denken.
Als ze in de betrekkelijk nieuwe stal
komt, de stal, waar Dirks laatste aan
winsten hun mees't tijdelijk onderdak
hebben, toeft ze één ogenblik bij Alla-
din, de Arabier. Ze ziet het direct: hij is
nog niet rustig. Op een of andere ma-
niere moet ze, straks als Gijs in haar
buurt komt, het nog maar eens zeggen.
Het dier is uiterst nerveus, krabt met
zijn voorbenen over de vloer. Op dit
ogenblik is ze bijna blij dat hun tweede
zoon nog veilig en wel in het zieken
huis ligt. Han kent met paardrijden
geen angst. Waar hij er in zoveel andere
dingen al gauw genoegen mee neemt,
er zich bij neerlegt, als iets hem wordt
verboden, daar kent hij als het om
paardrijden gaat geen enkele terug
houding. Integendeel! Juist als het dier
zijn eigen wil zou willen doorzetten,
ontwaakt in Han de lust het naar zijn
hand te zetten. Rustig, welbewust,
maar nimmer op een brute manier, zo
als dat bij Dirk Jan direct het geval is.
Ineens is er dan een zo heel andere
Han. Niet de wat dociele, jongere broer
van Dirk Jan, die zich maar wat laat
betuttelen. Juist het andere. Toch de
heersersnatuur, die het haar schoonva
der zo moeilijk had gemaakt terug te
moeten treden? Die het in de jaren,
waarin hij nog in de kracht van zijn le
ven was, zijn twee dochtes en zijn enige
zoon niet altijd gemakkelijk had ge
maakt? Dirk had er gelukkig twee din
gen tegenover kunnen stellen. Zijn vas
te wil om later de opvolger op het be
drijf te worden. Weliswaar een her
nieuwd bedrijf, waar naast de veesta
pel de beste rijpaardeh hun plaats zou
den krijgen. Maar gelukkig ook zijn
zin voor humor, zijn optimisme, dat
hem aan veel dingen niet zo zwaardeed
tillen.
Janet, zijn jongste dochter, die nu in
Alkmaar woonde, kwam af en toe eens
over. Haar man vergezelde haar alleen,
als hij er beslist niet onderuit kon. Zijn
drukke tandartspraktijk was altijd
een geldig excuus.
Meta liet het zo ongeveer helemaal af
weten. Ook zij had een uitgesproken
Deel vier: Het conflict is geboren
Door MIEN VAN 'T SANT 94
heersersnatuur. Tbt aan haar volwas
senheid had ze haar hoofd min of meer
moeten buigen; had zich daarna voor
genomen zo min mogelijk meer thuis
te komen. Jammer voor moeder! Maar
och! Als die alles op alles zette zou ze
best eens een paar dagen weg kunnen.
Ze gunde het moeder een poosje van
vader weg te zijn, eens helemaal te
kunnen doen wat zij wilde.
Nu dan nog de.grote ruimte, waar de
machines waren opgeborgen. Het had
vanzelfsprekend weinig zin het zover
te zoeken. Maar Jannie is veel te pre
cies om, nu ze toch op onderzoek uit is,
dit halfbakken te doen.
Kijk! Daar in de hoek liggen wat dak
pannen. Netjes opgestapeld. Alleen
van één liggen nog wat kleine stukjes
op de bloer ernaast. Of er iemand te
genaan is gelopen.
Als ze goed kijkt, ontdekt ze ook nog
een scherf die tussen de muur en het
stapeltje gave pannen is gegleden. De
rest? Dat moet dan het stuk zijn dat het
noodlottige ongeluk heeft veroor
zaakt.
Opzettelijk loopt ze, als ze de deur
weer heeft gesloten, nog even achter
om, ontdekt daar nog een stuk, dat wel
zeker tot de gebroken pan heeft be
hoord.
(wordt vervolgd)
BRUINISSE - Zestien van de 88 vergunninghouders in de mosselsector zijn in
het geweer gekomen om per bedrijf een ondergrens van een procent van de op
te vissen hoeveelheid mosselzaad te claimen. Daarvoor werd in Bruinisse en
Yerseke eerder deze week een handtekeningenactie gehouden, die heel wat dei
ning in de mosselwereld veroorzaakte.
Gisteren, donderdag, werd een
delegatie van de verontruste
kwekers bij het bestuur van de
Producentenorganisatie voor
de Nederlandse mosselcultuur
uitgenodigd om het ongenoe
gen over het gereguleerde
visplan van Zevibel uiteen te
zetten. Een woordvoerder van
deze groep, in Bruinisse ver
klaarde na afloop dat het ge
sprek geen perspectieven voor
hen heeft opgeleverd.
De zestien vergunninghouders
(acht uit Yerseke en acht uit
Bruinisse) vinden het onaan
vaardbaar dat zij met minder
dan een procent van het totale
op te vissen zaadaandeel ge
noegen moeten nemen. Una
niem kiezen zij voor een even
redige verdeling, namelijk
1/88 deel van het aan de totale
sector toegewezen zaad
bestand. Vanaf het moment dat
Zevibel na intensief overleg
met ambtenaren van het minis
terie van landbouw, natuurbe
heer en visserij een regeling op
poten had ezegd op basis van
het aanvoerpercentage over de
afgelopen 23 jaar gerelateerd
aan het individuele kweekper-
celenareaal groeide het onge
noegen bjj de overwegend klei
ne kweekbedrijven. ,,Met min
der dan een procent vangstaan
deel is het voor ons in de toe
komst onmogelijk om het
hoofd boven water te houden.
De verdeelsleutel die bij het
huidige zaadvisplan wordt ge
hanteerd vinden wij onrede
lijk. We pleiten voor een onder
grens van minimaal een pro
cent waar later niet meer aan
getornd kan worden", aldus de
Bruenaar. Voor de goede orde
onderstreept hij dat bij de ac
tievoering het behoud van de
eendracht hoog in het vaandel
blijft staan.
Kosten
Mosselsector-voorzitter Jan
Louwerse reageerde in eerste
instantie verbolgen en teleur
gesteld. Alle inspanningen die
in de achterliggende jaren door
de plannenmakers zijn verricht
om een collectief visplan op de
rails te krijgen zag hij in het
water vallen.
Tijdens de bespreking van gis
teren gaf hij de verontruste af
gevaardigden opnieuw te ver
staan dat de meest uiteenlo
pende mogelijkheden door Ze
vibel zijn onderzocht. Volgens
hem is het onmogelijk dat een
betere optie, waarmee elke on
dernemer uit de voeten kan, uit
de bus kan worden getoverd.
Voor Zierikzeese jongeren
ZIERIKZEE - De Slavenkas Zierikzee stelt ook dit
jaar een gratis zeereis met het zeilschip De Een
dracht beschikbaar voor een jongere uit Zierikzee.
Jongeren van 16 tot 26 jaar die
van deze kans gebruik willen
maken moeten een aantal vra
gen beantwoorden dat via een
advertentie in de Zierikzeesche
Nieuwsbode bekend wordt ge
maakt. Ook dienen zij een
slagzin af te maken. Via de goe
de antwoorden en de meest ori
ginele slagzin selecteren de
commissarissen van de Slaven
kas de jongere aan wie de reis
wordt aangeboden.
De winnaar wordt op dinsdag
26 april in het stadhuis in Zie
rikzee bekend gemaakt door
burgemeester mr J. J. P. M. As-
selbergs. De Slavenkas wil dit
jaar ook vaartochten met sche
pen uit de Museumhaven orga
niseren voor de hoogste klas
sen van de Zierikzeese basis
scholen.
De Slavenkas is een organisa
tie die in 1735 werd opgericht
om geld te reserveren voor het
vrijkopen van Zierikzeese zee
lieden die in den vreemde ge
vangen werden genomen als
slaven. Een deel van dat kapi
taal is nog steeds bewaard ge
bleven. De rente ervan ge
bruikt de Slavenkas voor acti
viteiten die de maritieme be
langstelling van Zierikzeese
jongeren bevorderen.
Citroën introduceert in Genève de Evasion; een ruime auto voor maximaal acht personen. Op de
foto de Evasion VSX.
ZIERIKZEE - Op de autotentoonstelling van Genève, die tot 20 maart duurt,
presenteert Citroën een geheel nieuwe auto: de Citroën Evasion.
De Citroën Evasion is een APV
(all purpose vehicle) waarvan
het ruime, variabele interieur
plaats biedt aan maximaal
acht personen. Door de com
pacte vormgeving van de car
rosserie (lengte 4,46 m) is de
auto uitermate geschikt voor
het stads- verkeer. De Evasion
heeft het rijcomfort en bedie
ningsgemak van een personen
auto uit het topsegment; de
achteras is nieuw en heeft een
meesturend effect; de versnel
lingshendel is in het dashboard
geïntegreerd. Gekozen kan
worden uit twee benzinemoto
ren, respectievelijk een 2 liter
(1998 cm3) motor en een 2 1. tur
bo C.T. (1998 cm3) motor, be
kend uit dc Citroën XM. De
nieuwe APV is ontstaan uit de
samenwez-king tussen PSA
Peugeot Citroën en Fiat, en
wordt geproduceerd in een
nieuwe fabriek bij Valencien
nes.
Markt
In een sterk gedaalde Europese
markt (-15,1% ten opzichte van
1992) heeft PSA Peugeot Ci
troën vorig jaar slechts 6.2%
ingeleverd. In het vierde kwar
taal van 1993 registreerde het
concern zelfs een kleine stij
ging van 0,4%. Met een totaal
van 1.399.500 registraties van
personenauto's in 1993 heeft
PSA Peugeot Citroën zijn der
de plaats op de Europese
markt weten te behouden en
zijn positie zelfs iets versterkt,
nl. tot 12,3%.
Service
Sinds kort biedt Citroën Ne
derland via Citroën Assistance
Nederland een 24-uurs dienst
verlening aan de berijders van
een nieuwe Citroën:
verlening aan de berijders van
een nieuwe Citroën: Aan iedere
nieuwe auto van het merk die
verkocht is door de Citroënim-
porteur of -dealerorganisatie
in Nederland en geregistreerd
is vanaf 1 februari 1994, ver
leent de Assistance hulp bij
pech onder weg.
Advertentie
Citroëndealer voor Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee
Citroën Business Center
0UDEWEG 1
4301 TC ZIERIKZEE
TELEFOON 01110-14951
TELEFAX 01110-15124
4
4
t
