NSO
Scholieren uit Zeeland schrijven met
leeftijdsgenoten uit Litouws Panevezys
'Asbest is het beste produkt
dat er op de wereld bestaat'
Bericht valt verkeerd bij Zevibei
tt™
ÖW KRANT VAN
SCHOIIWEN-DUIVELAND
deurloo mode
r'
n
TAXATIEEtAEHIMELING
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Nieuwe
T
E
jacks zijn binnen
Leraar Nederlands brengt jongeren met elkaar in contact
HNSEHNSE
Zeelandhallen
GOES
dé krant van schouwen - duiveland! j
.a way of living
MOL 5-7 - ZIERIKZEE - TELEFOON 01110-12890
WOENSDAG 16 FEBRUARI 1994 GRATIS HUIS AAN HUIS BLAD EDITIE SCHOUWEN DUIVELAHD
jongeren via Ruta Kryzeviciu-
te en Inga Miskinyte. Zij infor
meren de kinderen in Litou
wen dat de brieven van hen in
Nederland aan iemand zijn
overhandigd en dat de eerste
contacten kunnen worden ge
legd. Ruta en Inga zijn ook al
twee keer in Zeeland geweest
en informeren de jongeren re
gelmatig wanneer er kleine
probleempjes ontstaan bij het
corresponderen. Een van deze
probleempjes kan onder meer
zijn de adressering van de brie
ven. Doordat deze in Litouwen
anders is dan in Nederland
moet de postbode nogal eens
moeite doen om het adres te
ontcijferen. Sommige ouders
verbazen zich er dan ook over
dat de brief uit Zeeland op het
juiste adres in Panevezys aan
komt.
Tot dusver zijn alle deelnemers
aan het schrijfproject heel en
thousiast. Ook Jeroen en Mar
co. Zij hopen nog lange tijd te
corresponderen met de twee
Asta's. Ze zouden zelf ook wel
een keer naar Panevezys willen
om met eigen ogen te zien hoe
alles er daar uitziet. En natuur
lijk ook wel een beetje om hun
penvriendinnen te ontmoeten.
En wie weet; misschien bloeit
dan inderdaad wel iets moois
uit deze ontmoeting.
Jongens en meisjes die ook
willen gaan schrijven in het
Engels, Frans of Duits met jon
geren in Litouwen kunnen con
tact opnemen met de heer G.
van Damme (telefoon: 01100-
31755). Zij ontvangen dan bin
nen enkele dagen een brief met
nadere informatie
„Dat is best moeilijk," zegt
Marco, „maar wanneer we er
niet uitkomen kunnen we al
tijd de leraar Engels om hulp
vragen."
Ze hebben ondertussen ook al
weer een brief teruggekregen.
Bij Marco was tevens een zelf
gemaakte kerstkaart ingeslo
ten, met een mooi prenteknip-
sel. Hij is niet de enige die met
Kerst een zelfgemaakte kaart
heeft ontvangen. Bij sommige
jongeren rolde er een waar
kunstwerkje door de brieven
bus. Een veertienjarig Litouws
meisje stuurde een kaart met
een bekende burcht uit Litou
wen, die helemaal gemaakt
was van stukjes barnsteen.
Door de briefwisseling hopen
Jeroen en Marco meer te weten
te komen over Litouwen. Uit
de verhalen van Van Damme
zijn ze al enigszins op de hoog
te met de situatie aldaar. Vol
gens Jeroen leven de mensen in
Litouwen niet echt veel armer,
maar op een andere manier.
„Het maandloon is daar onge
veer 75 gulden, maar de le
vensmiddelen zijn veel goedko
per. Je kunt voor een rijksdaal
der een hele snoepwinkel opko
pen,", zegt Marco. Volgens Je
roen is er wel een verschil in de
woonsituatie. „In Nederland
zie je veel rijtjeshuizen, maar
daar zijn er veel grote flats,
met daartussen hele oude hui
zen."
Adressering
Behalve via Van Damme lopen
de contacten met de Litouwse
Jeroen Babijn (links) en Marco de Vlieger hopen ooit nog eens naar Litouwen te gaan om hun penvriendinnen te ontmoeten. (Foto:
Joop van Houdt).
ZIERIKZEE - Misschien dat er ooit nog eens iets moois uit voortkomt. Maar om
deze reden zijn ze er niet mee begonnen. Jeroen Babijn uit Zierikzee en Marco
de Vlieger uit Brouwershaven hebben sinds kort een penvriendin uit het Li
touwse Panevezys. Beide veertienjarige jongens volgen een opleiding op Groot
Stelle, school voor Voorbereidend Beroepsonderwijs in Goes. Op deze school is
de heer Gerard van Damme leraar Nederlands en grote animator van de schrijf -
actie met de Litouwse zusterstad van Goes.
Van Damme keerde in oktober
van 1993 terug uit Panevezys
uit Litouwen met ongeveer 150
brieven van jongeren. Hij was
daar geweest om contacten te
leggen voor de Internationale
Organisatie voor de Volks
kunst. Deze contacten bestaan
onder meer uit culturele optre
dens en uitwisselingen van
scholen. De brieven die Van
Damme meebracht uit Litou
wen waren bestemd voor jon
geren in Zeeland die wensten te
schrijven met een leeftijdsge
noot uit dit voormalig Oost
blokland.
Gegevens
Dankzij de medewerking van
diverse weekbladen, waaron
der de Nieuwsbode Extra heb
ben zich tot nu toe al meer dan
honderd jongeren aangemeld.
Een groot aantal onder hen
heeft inmiddels een brief uit
Litouwen ontvangen en velen
hebben reeds teruggeschreven
en weer een antwoord gekre
gen. Alle brieven zijn in het En
gels, Frans of Duits geschreven
en vaak worden de jongeren ge
holpen bij het schrijven door
hun ouders of leraar op school.
Door enkele enthousiaste ou
ders worden zelfs allerlei gege
Van Damme. Jeroen, derde
jaars motorvoertuigentechniek
en Marco, derdejaars transport
en logistiek, reageerden direct
positief, maar wilden toch
eerst even'thuis overleggen met
hun ouders. Deze zagen geen
bezwaar en vervolgens kozen
ze allebei uit een lange lijst na
men iemand om mee te cor
responderen.
Beiden kozen voor een meisje
en het toeval wil dat deze alle
bei Asta heten en ook allebei
vijftien jaar oud zijn. Ge
vraagd naar de reden dat ze
voor een meisje gekozen heb
ben, luidt het antwoord: „De
jongens zullen daar net als hier
ook wel voetballen en we wil
den toch wel iets andere dingen
te weten komen."
In het Engels
Tbt nu toe zijn ze nog niet veel
te weten gekomen. Behalve
naam, leeftijd en hobby's,
stond er in de eerste brief van
de Litouwse meisjes niet veel.
In de brief voor Jeroen stond
verder nog dat „zijn" Asta al
leen met haar gescheiden moe
der woonde. Jeroen en Marco
hebben direct een brief naar
Litouwen geschreven. Dit
moest in het Engels.
vens verzameld over de omge
ving van Panevezys en de pro-
vincie waarin deze plaats ligt.
Jeroen en Marco zijn niet via
de krant in contact gekomen
met de mogelijkheid om met
iemand uit Litouwen te cor
responderen. Zij hoorden dit
tijdens de les Nederlands van
Inga Miskinyte uit Panevezys
begeleidt alle jongens en meis
jes in Litouwen bij het cor
responderen met jongeren in
Zeeland.
ZIERIKZEE - Het woord asbest is afgeleid van het
Griekse woord Asbestos. Dit betekent zoiets als on
verwoestbaar. Harm de Vrieze van H. W. de Vrieze
Sloopwerken kan zich hier helemaal in vinden. Om
dat geen enkele stof invloed heeft op dit produkt is
asbest volgens hem het beste produkt dat er op de
wereld bestaat. Onlangs behaalde hij het diploma
Deskundig Toezichthouder Asbestsloop. Met dit di
ploma is hij gerechtigd om zelf de controles op alle
benodigde apparatuur uit te voeren en mag hij zon
der tussenkomst van de Arbeidsinspectie een werk
plan opstellen. Zo'n werkplan is verplicht wanneer
het gaat om verwijdering van asbest.
Ruim een jaar geleden begon
De Vrieze met het verwijderen
van asbest. Tijdens sloopwerk
zaamheden in het kader van
een renovatie werd hem ge
vraagd of hij op een fatsoenlij
ke manier het asbest kon ver
wijderen. „Ik dacht toen dat
doe ik wel even. En na het in
winnen van informatie ben ik
begonnen. Volgens de woning
bouwvereniging die eigenaar
was van de woningen was het
plan goed, maar de Arbeidsin
spectie dacht daar anders over,
zegt De Vrieze.
Werkplan
Van de Arbeidsinspectie hoor
de hij dat voor dergelijke
werkzaamheden een werkplan
opgesteld moest worden. „Dat
het ik toen gedaan. Het gehele
plan besloeg één A-viertje. Dit
werd door de Arbeidsinspectie
afgekeurd en het werk werd
noodgedwongen stilgelegd. De
Vrieze stelde vervolgens in sa
menspraak met de Arbeidsin
spectie een nieuw werkplan op.
„Sindsdien heb ik slechts goe
de ervaringen met deze jongens
en nooit meer problemen ge
had."
In 1992 was een certificatie
voor het verwijderen van as
best niet verplicht. Toch be
sloot De Vrieze samen met zijn
medewerker Iman Wesdorp een
cursus Veilig werken met as
best te volgen. In deze cursus
werden zij onder meer gewezen
op de wettelijke basis voor de
maatregelen die getroffen moe
ten worden bij asbestsloop, de
verschillende soorten asbest en
de verwijdering hiervan, de
persoonlijke beveiliging en de
beveiliging van de omgeving
en hoe zij bepaalde metingen
moeten verrichten.
Asbest is tot het eind van de ja
ren tachtig gebruikt. We vin
den het op alle plaatsen in de
woning. Bijvoorbeeld in dou-
chewanden, standleidingen, in
het zeil in de keuken of de gang
en boven de deuren om het
vocht tegen te houden. Asbest
op zich is niet gevaarlijk. Maar
bij de verwerking ervan is het
een van de meest gevaarlijke
stoffen die er bestaat. Ook de
oude Egyptenaren waren hier
van reeds op de hoogte. Zij lie
ten het werken met asbest aan
slaven overf die er dan ook met
grote aantallen aan overleden.
Alvorens De Vrieze of Wesdorp
asbest gaat verwij deren'moet
er een werkplan gemaakt wor
den van de werkzaamheden.
Hierin staan alle processen be
schreven, inclusief de veilig
heidsmaatregelen voor de
werknemers en de buurt. Op
alle apparatuur die gebruikt
wordt, waaronder een masker,
zit een zogenaamd P3-filter.
Dit filter vangt de asbestdeel-
tjes op. „Het is zelfs zo dat het
verwijderen van asbest met
een P3-filter veiliger is, dan
dat je buiten op straat loopt. Er
zit overal asbest in de lucht",
aldus De Vrieze. Metingen to
nen zijn gelijk. Vooral in een
grote stad met veel stoplichten
is het aantal asbestdeeltjes per
kubieke meter lucht vele keren
hoger dan in een woning waar
met asbest wordt gewerkt.
Eisen
„Het storten van de asbest is
eigenlijk het grootste pro
bleem", zegt De Vrieze. Dit
storten gebeurt op stortplaat
sen onder de grond. De stort
plaatsen stellen echter alle
maal verschillende eisen wat
betreft het verpakken van het
afval. „Bij de ene stortplaats
moet het in speciaal folie, bij
de ander in zogenaamde big
bags en bij de een moet het op
pallets en bij de ander weer
niet." Daar komt bij dat de
stortplaatsen slechts één dag
in de week open zijn voor het
storten van asbest en dat het
afval zo dicht mogelijk bij de
plaats van sloop gestort moet
worden. „Je mag asbest niet
opslaan, maar door de beperk
te openstelling van de stort
plaatsen is dit w^l noodzake
lijk," aldus De Vrieze.
Alleen in opdracht
De Vrieze verwijdert alleen as
best in opdracht van bedrijven,
waaronder zich ook woning
bouwverenigingen bevinden.
„Voor een particulier is dit on
betaalbaar. Alleen het maken
van een werkplan kost al zo'n
1200 gulden." Het gevolg hier
van is wel dat er door particu
lieren veel gerommeld wordt
met asbest. Door stortplaatsen
wordt hieraan steeds meer
paal en perk gesteld. Volgens
De Vrieze kom je hier als parti
culier niet meer op met asbest-
afval. Waar deze dan wel met
hun afval terecht kunnen blijft
vooralsnog een open vraag.
Alvorens met het verwijderen van asbest te beginnen, stelt Harm de Vrieze op kantoor een uitge
breid werkplan op. (Foto: Joop van Houdt).
ZIERIKZEE - De voormannen
van Zevibei zijn in hun wiek
geschoten nadat zij in het vak
blad voor de Nederlandse en
Belgische visserij Visserij-
nieuws hebben gelezen dat de
leden van Vissersbondafdeling
Zuid-Nederland hun grieven
tegen de mosselaars op het
bordje van minister Maij-
Weggen van verkeer en water
staat hebben gelegd.
„Tben ik dat in Visserijnieuws
las, is dat bij mij behoorlijk in
het verkeerde keelgat gescho
ten", zei Zevibei-voorzitter Jan
de Voogd afgelopen vrijdag op
de jaarvergadering van vis
sersvereniging 1-Ielpt Elkander
in Zierikzee. Volgens De Voogd
raakt het kant noch wal om on
derlinge conflicten op deze ma
nier aan te zwengelen.
Volgens de brief van de Vis
sersbondleden aan minister
Maij zouden de mosselvissers
op de verkeerspost in Wemel-
dinge toestemming hebben ge
kregen om de sleepnetvissers
via de radarapparatuur te
bespieden. De beide partijen
hebben inmiddels de hulp van
visserijopziener J. Poelman uit
Zierikzee ingeroepen. Binnen
kort worden de beide partijen
door gedeputeerde Bruinooge
van Visserszaken uitgenodigd
voor een gesprek.
Advertentie
Ing. A. J. Hanse - J. Langkemper
MAKELAARS O. G.
Makelaardij O.G. eri Assurantiën
Haamstede - Zierikzee
Ring 19 - Haringvlietplein 8
4328 AE Burgh-Haamscede 4301 XG Zierikzee
Telefoon 011 15-3424 KM nBk4 Telefoon 0II10-14275
Fax 01115-3707 Fax 01110-17484
Advertentie
Advertentie
donderdag vrijdag zaterdag
24 februari 25 februari 26 februari
van van van
14 tot 22 uur 11 tot 22 uur 11 tot 18 uur
Blijf op de hoogte van al het nieuws op Schouwen-
Duiveland, met de Zierikzeesche Nieuwsbode, en neem
een abonnement.
JA, IK WIL EEN
kwartaalabonnement met autom. afschr
D kwartaalabonnement
C jaarabonnement met autom. afschr.
C jaarabonnement
en ontvang de Zierikzeesche Nieuwsbode de eerste twee
weken gratis.
Ik betaal nog niet, maar wacht eerst uw bericht af.
f 47,00
a f 49,50
f 177,00
f 187.00
Dhr./mevr.
adres
postcode
plaats:
telefoon handtekening:
Bij automatische afschrijving uw
bank-/gironummer vermelden:
ry Zend de bon in open envelop zonder postzegel naar
O Zierikzeesche Nieuwsbode abonnementenadministratie.
Antwoordnummer 12, 4300 VB Zierikzee.