'Grootschalige aanpak
windenergie is nu nodig'
Van oliehoudend gewas tot rendabele teelt
Winter
Volgens recent onderzoek:
Commissaris van de Koningin drs. W. T. van Gelder:
'j r
6
ZIERIKZEESCH E NIEUWSBODE
ZIERIKZEE
Conflicthantering
Vandaag, vrijdag 21 januari om
19.30 uur geeft de Jongeren Or
ganisatie Vrijheid en Democra
tie (JOVD) een cursus over han
tering van conflicten in restau
rant Mondragon in Zierikzee.
In de cursus wordt kennisge
maakt met verschillende reac
ties op conflicten, het verkrij
gen van inzicht in de relatie en
de situatie waarbinnen het
conflict zich voordoet en het ef
fectief leren behandelen van
conflicten. De cursus wordt ge
geven door Frederik Arps. De
toegang is gratis. Informatie
01112-1895,
ANBO
De afdeling Zierikzee van de
Algemene Nederlandse Bond
voor Ouderen heeft voor don
derdag 27 januari een thema
middag over Visio belegd. Deze
bijeenkomst, waarvoor John
Dingemanse is uitgenodigd,
wordt vanaf 14.00 uur in het
ANBO-gebouw de Paternoster
gehouden. Visio is een instel
ling die zich bezighoudt met de
revalidatie van slechtzienden
en blinden.
Vrouw en Werk
Vrouw en Werk geeft een 12-
weekse cursus banen- en beroe-
penoriëntatie. De cursus is be
stemd voor vrouwen die over
wegen (weer) te gaan werken.
Het doel is ondersteuning te
geven bij de keuze, de moge
lijkheden en haalbaarheid van
een baan en of het werk te com
bineren is met de zorg voor de
huishouding en de kinderen.
Er wordt informatie gegeven
over beroepen, arbeidsmarkt,
opleidingsmogelijkheden, om
en bijscholing door middel van
excursies, video's en gastdo
centen. Er zal worden geoefend
in solliciteren en het inwinnen
van informatie over adverten
ties. Belangstellenden kunnen
deêlnemen aan de informatie
morgen die op donderdag 10 fe
bruari, van 9.30-14.00 uur aan
de cursus vooraf gaat. Plaats:
Arbeidsbureau, Oude Haven 15
in Zierikzee. Er is iedere don
derdag van 9.30-14.00 uur les,
behalve in de schoolvakanties.
Opleiding of diploma's zijn
niet noodzakelijk. Er zijn geen
kosten aan de cursus verbon
den en er is een regeling moge
lijk voor kinderopvang en reis
kostenvergoeding. Informatie:
Vrouw en Werk Zeeland in
Goes, telefoon 01100-20329.
GOES
Kapasi
Vriendenkring Kapasi houdt
op zaterdag 29 januari een
dans- en ontmoetingsavond
voor alleenstaanden tot 45 jaar.
De avond wordt gehouden in
Wijkgebouw De Spinne in
Goes. Aanvang: 21.30 uur. Voor
informatie kan men bellen
naar 01109-259.
LEWEDORP
Gedrag
en Gehoorzaamheid
Hondenschool De Valkenhove
in Lewedorp houdt op zaterdag
22 januari de tweede open wed
strijd Gedrag en Gehoorzaam
heid. Inschrijvingen zijn moge
lijk in de categorie 1 tot en met
8. Het secretariaat is vanaf half
negen geopend. De wedstrijd
begint om half tien op het ter
rein van de hondenschool aan
de Nieuwe Kraayertsedijk 17b.
Dit seizoen zijn er nog twee
wedstrijden: op 2 april en op 9
juli. Opgave bij het secretari
aat de Valkenhove, B. Wolf-
straat 2, 4494 NP Geersdijk.
MIDDELBURG
Provinciale VVV
naar Duitsland
In de periode van zaterdag 22
tot en met zondag 30 januari
neemt de provinciale VVV Zee
land deel aan de watersport-
beurs BOOT in het Duitse Düs-
seldorf. De VVV presenteert
daar onder meer de nieuwe Wa-
tersportgids Zeeland. BOOT is
met ruim 1450 exposanten
(waaronder ongeveer 190 uit
Nederland) en ongeveer 400.000
bezoekers de grootste wa-
tersportbeurs ter wereld.
Lezing
Het Centrum voor Zelfbezin
ning houdt op vrijdag 28 janua
ri een lezing over spiegelwer-
king in relaties met als titel 'Ik
ben jij, en jij bent ik en dat is
gezellig'. Het gaat over eenheid
in gescheidenheid, gescheiden
heid in eenheid, spiegelwer-
king in relaties door Tine van
der Groot. Aanvang 20.00 uur
in de Zeeuwse Bibliotheek,
Kousteensedijk 7 in Middel
burg. Voor informatie: telefoon
01180-15394.
Rozenkruisers
Op initiatief van het Rozen
kruisers Genootschap wordt
vanaf dinsdag 1 februari in de
Zeeuwse Bibliotheek in Mid
delburg een cursus gehouden
waarbij de universele waar
heid van alle tijden centraal
staat. Aan de orde komen on
der meer de beide natuurorden
macrokosmos, kosmos, micro
kosmos en reïncarnatie en kar
ma. Verder het mysterie van le
ven en dood: transfiguratie en
opstanding en de broederschap
van het Rozenkruis. De cursus
omvat twaalf avonden. Belang
stellenden kunnen voor inlich
tingen of aanmelding telefone
ren via 01660-3268.
Forumdiscussie
Onder het motto Wegens werk
niet beschikbaar voor zorg
wordt woensdag 9 februari een
inleiding plus forumdiscussie
gehouden over de organisatie
van de zorg in relatie tot de
groeiende arbeidsparticipatie
van vrouwen. Deze bijeen
komst wordt tussen 20.00 en
22.00 uur gehouden in de
Zeeuwse bibliotheek in Mid
delburg. De inleiding wordt
verzorgd tfoor Marjolein Mo-
rée, werkzaam bij de vakgroep
Vrouwenstudies van de Rijks
universiteit in Leiden. Na haar
inleiding volgt een forumdis
cussie die geleid wordt door
mevrouw E. Walrave- Troost,
beleidsmedewerker van het
Emancipatiebureau Zeeland.
In het forum hebben behalve
gedeputeerde A. Dijkwel ook
J. van Dijk-Sturm, R. de Groot
en D. Veen zitting. Deze bijeen
komst is een initiatief van het
Emancipatiebureau Zeeland
en het Bureau Positieve Actie.
De bijeenkomst maakt deel uit
van een cyclus lezingen en dis
cussies over de combinatie be
taald werk en verzorgende ta
ken en de positie van beide
soorten werk in onze samenle
ving.
OOSTKAPELLE
Taalcursussen
De Stichting Educatief Toe
risme Zeeland Oranjezon biedt
twee keer per jaar gelegenheid
een korte cursus Frans, Duits,
Engels of Spaans te volgen. Er
worden meerdere niveaugroe
pen gevormd. De cursussen zijn
bedoeld om de kennis op te
frissen of uit te breiden. De
mogelijkheid bestaat om meer
dere cursussen achter elkaar of
in groepsverband, bijvoor
beeld bedrijven, te volgen. Er
zal worden gewerkt in kleine
groepen. Er zijn twaalf lessen
van vijf kwartier. De eerste les
is geheel vrijblijvend en men
kan na afloop beslissen over
deelname. De cursus wordt ge
geven op maandag- en woens
dagavond vanaf 7 en 9 februari
in het Studiecentrum Oranje
zon, Schoolstraat 4 in Oostka-
pelle. Tfelefoon 01188-1507.
VLISSINGEN
Expositie
Deze maand bestaat het Ko
ninklijk Zeeuws Genootschap
225 jaar. Dit 'geleerd' gezel
schap is tegenwoordig geves
tigd in Middelburg. Het ge
nootschap is echter ontstaan in
Vlissingen in 1769. In 1801 ver
huisde het genootschap naar
Middelburg. Naar aanleiding
van dit jubileum zal in het Ste
delijk Museum in Vlissingen
van 25 januari tot en met 10
april een expositie te zien zijn
over de eerste decennia van het
bestaan van het genootschap,
toen het gevestigd was in Vlis
singen. Openingstijden: maan
dag tot en vrijdag van 10.00-
17.00 uur, zaterdag en zondag
van 13.00-17.00 uur. Informatie:
01184-12498.
AARDENBURG
Cursus heroriëntatie
Het WAO-platform Zeeland,
een samenwerkingsverband
van organisaties die zich inzet
ten voor de belangen van ar
beidsongeschikten, start op
maandag 7 februari een cursus
heroriëntatie voor gedeeltelijk
arbeidsongeschikten. Het doel
van deze cursus is oriëntatie op
toekomstmogelijkheden in
werk en vrije tijd en wordt ge
geven in het Zeeland Studie
Centrum in Aardenburg. Aan
de cursus zijn geen kosten ver
bonden. De reiskosten worden
vergoed. Voor deelname of in
formatie: WAO-platform Zee
land, Dam 2 in Middelburg. Te
lefoon 01180-41341.
AMSTERDAM - De Trust
speelt van 3 t/m 19 februari
„Marz" in zijn eigen theater
aan de Heiligeweg in Amster
dam. Marz is een bewerking
van de roman „Marz. de carriè
re van de schizofrene dichter
Alexander Marz" van Heinar
Kipphardt.
ZIERIKZEE - De resultaten van het onderzoek dat
sinds 1990 in het kader van het Nationaal Oliepro
gramma is uitgevoerd, tonen aan dat er olieproduce
rende plantesoorten gevonden zijn die kunnen uit
groeien tot rendabel te telen gewassen. De termijn
waarop dit bereikt wordt, is met name afhankelijk
van de snelheid waarmee de industrie de nieuwe
grondstoffen kan toepassen, en de onderzoekinput
die besteed zal worden aan de verdere ontwikkeling
van de gewassen. Dat staat in de 'Conclusies en aan
bevelingen'.
De gewassen Crambe en Calen
dula blijken op korte termijn
de meeste perspectieven te bie
den. De olie van deze gewassen
kan door de industrie direct als
vervanger van bestaande
grondstoffen gebruikt worden.
Continuering van het onder
zoek kan vrij snel leiden tot
aanvaardbare niveaus van pro-
duktiviteit en kwaliteit Voor
Lunaria kan op korte termijn
vastgesteld worden in hoeverre
ook dit gewas snel in de Neder
landse landbouw geïntrodu
ceerd kan worden.
Hoewel het onderzoek naar de
industriële winning van de olie
nog moet worden gestart, kan
op grond van eerdere ervarin
gen met vergelijkbare oliety
pen verwacht worden dat dit
weinig problemen zal opleve
ren.
De landbouwkundige proble
men zijn inmiddels nauwkeu
rig omschreven, zodat gestart
is met probleemoplossend ver-
edelingsonderzoek. Naar ver
wachting zal het geteelde area
al van de gewassen zeker de
eerste jaren na introductie be
perkt blijven tot enkele hon
derden tot enkele duizenden
hectares per gewas.
De \ntwikkeling na deze eerste
valt nauwelijks te voor-
om dat hierin groothe
den fen rol spelen als de situa
tie o£ de grondstoffenmarkten
en deresultaten van technolo
gisch ?n wetenschappelijk on
derzoek dat pas wordt opge
start n\dat de oliën in voldoen
de matt beschikbaar zijn geko
men. Dtbij het onderzoek ver
kregen kennis over de in
dustriële infrastructuur zal
volgens -Ie onderzoekers ver
der gecompleteerd moeten
worden ?>dat een compleet
beeld verkregen kan worden
van de nogelijkheden van
plantaardige oliën en vetten
als grondstoffen voor de tech-
nisch-chemfeche industrie in
West Europ^
Verder zal ook fundamenteel
applicatie-onderzoek uitge
voerd moeten worden, om op
lange termijn nieuwe afzetmo
gelijkheden te scheppen. Voor
een snelle ontwikkeling van
plantesoorten tot hoogwaardi
ge gewassen is het noodzake
lijk om onderzoek te doen naar
betere methoden voor versnel
de domesticatie.
Onze conventionele akker
bouwgewassen hadden name
lijk enkele honderden tot dui
zenden jaren nodig om op het
huidige niveau te komen. Toe
passing van conventionele teel
toptimalisatie en veredeling
zou dan ook te langzaam zijn
om op afzienbare termijn ren
dabele nieuwe gewassen op te
leveren.
van minister Andriessen van
economische zaken.
In het verleden is windenergie
volgens Van Gelder, die de dis
cussiedag leidde, te veel het do
mein geweest van idealisten.
Te snel werd begonnen met het
opzetten van windmolenpar
ken, met als gevolg veel proble
men zoals geluidsoverlast en
loslatende rotorbladen. Dat
heeft de weerstand tegen wind
energie vergroot, aldus Van
Gelder, die in het verleden als
gedeputeerde van Noprd-
Holland het energiebeleid in
zijn portefeuille had.
Tijdens de discussiedag bleek
dat tal van betrokkenen (ener
giebedrijven, provinciebestu
ren, milieu-activisten) vooral
de gemeenten als grote dwars
ligger zien op het traject naar
meer windmolens. Achteraf ge
zien is het volgens Van Gelder
dan ook jammer dat de ge
meenten niet betrokken zijn
bij de bestuursovereenkomst
tussen het rijk en de provin
cies.
Bij het grote publiek bestaat
nogal wat weerstand tegen het
opzetten van windmolenpar
ken, die veelal ervaren worden
als ontsierend voor de omge
ving. Van Gelder denkt dat die
weerstand kan worden wegge
nomen door zorgvuldig de lo-
katie voor de windmolens te
kiezen en veel aandacht te
besteden aan de vormgeving
van de molens. ,,Je moet loka-
ties kiezen waar windmolens
vrijwel vanzelfsprekend zijn,
bij voorbeeld op de Storm
vloedkering in de Oosterschei-,
de. Daar hoort het gewoon. Of
bij voorbeeld langs het Noord
hollands Kanaal. Daar wordt
het ervaren als een bomenrij."
De Zeeuwse commissaris is er
van overtuigd dat windenergie
een goede toekomst heeft in
Nederland. Weliswaar zijn de
energieprijzen momenteel
laag, maar de verwachting is
dat het niet lang meer zal du
ren dat milieuvervuilende
energiedragers met extra hef
fingen zullen worden belast.
Als dat gebeurt wordt de prijs
van windenergie heel snel aan
trekkelijk, aldus Van Gelder.
Momenteel hebben projecten
voor windenergie vaak nog te
kampen met een gebrek aan
enthousiasme van de banken,
die niet scheutig zijn met lenin
gen, omdat ze twijfelen aan de
rentabiliteit van de projecten.
FOTO JOOP VAN HOUDT
is.
BUSSUM - Nederland staat de komende jaren voor de opgave windenergie op grote schaal te gaan invoeren.
De hele discussie over de windenergie is de kinderschoenen ontgroeid en er zijn windmolens van ten hoog
technologisch niveau leverbaar. Dat zei de Commissaris van de Koningin in Zeeland drs. W. X. vaii Gelder
woensdag in Bussum op een discussiedag over windenergie.
Het streven is, zoals vastgelegd
in een bestuursovereenkomst
tussen het rijk en de zeven
meest windrijke provincies,
om bij de eeuwwisseling 1.000
MW aan elektrische energie
door windmolens te laten op
wekken. Dat is ongeveer de
produktie van twee grote elek
triciteitscentrales tezamen.
Momenteel wordt nog maar 130
MW geleverd. Volgens Van Gel
der is de 1.000 MW nog haal
baar, maar dan zai op#bestuur-
lijk niveau alles op alles moe
ten worden gezet om voldoende
projecten te realiseren. De
doelstelling van 1.000 MW is in
december nog eens bevestigd
in de nota Energiebesparing
Van Gelder: Windenergie is kinderschoenen ontgroeid". (Foto: Joop van Houdt).
