deurloo intermeubel
Sport en comfort
in snelle bolide
L
'Psychische prohlemen hij
boeren nemen steeds meer toe'
Gebruiksvriendelijke
nieuwe kinderzitjes
1295,-
Nieuwe Opel Calibra Ecotec V6:
Simpel te monteren
l
6
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
o
ZIERIKZEE - „De psychische problemen bij boeren en tuinders die hun bedrijf
moeten sluiten, nemen de komende tijd ongetwijfeld toe. Er rust nog steeds een
enorm taboe op bedrijfsbeëindiging. Agrariërs die het overkomt, kunnen er
veelal niet over praten. Daarvoor schamen ze zich teveel. Hun zelfvertrouwen
heeft een geweldige deuk opgelopen. Ze hebben het gevoel dat ze zijn mislukt."
Tonny Verrijt (44) van de stich
ting Zelforganisatie Bedrijfs
beëindiging ZOB weet waar ze
over praat. In de tweede helft
van de jaren tachtig hield de
pluimveehouderij, die ze sa
men met haar man bestierde,
op te bestaan. En hoewel ze in
middels de enige betaalde
kracht is van de ZOB - met veel
kantoorwerk - noemt ze zich
nog steeds boerin.
Ontmoetingsdagen
De Noordbrabantse Christelij
ke Boerenbond organiseert al
jarenlang ontmoetingsdagen
voor boeren en tuinders die
noodgedwongen stoppen. „Om
te helpen bij de rouwverwer
king", zegt Verrijt. Op een van
die bijeenkomsten werd in 1988
de kiem gelegd voor de ZOB.
Nu is het in Nederland de enige
organisatie die zich, dankzij fi
nanciële steun van enkele par
ticuliere instellingen, gestruc
tureerd bezighoudt met imma
teriële hulp aan boeren in gees
telijke nood. Inmiddels zijn
ook elders initiatieven ont
plooid om te komen tot soort
gelijke organisaties. Wanneer
een boer of tuinder er mee
moet kappen, gebeurt dat bij
na altijd buiten zijn schuld, zo
leert de ervaring. „Deson
danks blijft hij zitten met een
enorm schuldgevoel. Begrip
van de buitenwereld is er
meestal niet. Vaak denkt hij
dat hij is mislukt, terwijl er
toch in feite alleen maar iets
niet is gelukt. Dat is heel wat
anders."
Hoeveel agrariërs met psychi
sche problemen worstelen is
niet bekend. „We weten natuur
lijk wel hoeveel boerenbedrij
ven er jaarlijks verdwijnen,
maar dat leidt niet altijd tot
persoonlijke moeilijkheden.
Daarom ontbreken harde cij
fers." Vast staat dat er jaarlijks
enkele honderden boeren bij de
ZOB aankloppen. „Daarnaast
is er nog heel veel verborgen el
lende", is de stellige overtui
ging van Tonny Verrijt.
Anoniem citaat
Een anoniem citaat op een fol
dertje van de ZOB laat aan dui
delijkheid niets te wensen
over: „Als je je bedrijf moet op
geven, verlies je veel meer dan
je werk; ik was zo doodgesla
gen dat ik helemaal opnieuw
moest worden aangezwengeld;
in feite moest ik zelfs opnieuw
ontdekken dat ik leefde. Dan is
het een heel eind voordat je de
zon weer ziet schijnen en daar
weer van mag genieten."
Moeilijker
Tbnny Verrijt denkt dat boeren
en tuinders het moeilijker heb
ben als ze moeten stoppen, dan
een werknemer in het bedrijfs
leven die na een jarenlang
dienstverband de zak krijgt.
„Boer zijn is niet een beroep
uitoefenen, maar een manier
van leven. Je wortels liggen op
de boerderij, soms wel genera
ties lang, en dat wil je niet
kwijt, onder geen enkele voor
waarde. Een boer heeft een ver
bondenheid met zijn grond.
Maar toch, ik hoorde onlangs
op de radio een werkloze van
50 jaar, die er maar niet in
slaagde om nieuw werk te vin
den. Het'verhaal van die man
was voor mij zo verschrikke
lijk herkenbaar."
Praten met lotgenoten, met
boeren en tuinders die hetzelf
de is overkomen, is voor be-
drijfsbeëindigers vaak van
groot belang, zo is gebleken.
„Wij beschikken over erva
ringsdeskundigheid. Dat is
uniek. Daarmee kunnen we an
deren helpen. Maar praten is
nu net eep van die dingen waar
een boer of tuinder in zo'n si
tuatie grote moeite mee heeft.
Wie bij ons aanklopt, erkent
dat hij hulp nodig heeft. Daar
mee heeft hij in feite al een he
le belangrijke stap in de goede
richting gezet."
Wanneer het contact eenmaal is
gelegd, kan de zelfhulporgani
satie een belangrijke rol spelen
bij het oplossen van de proble
men. „Bij ons hoeven de be
trokkenen zich niet te verdedi
gen. Ze hoeven evenmin iets uit
te leggen. Wij komen, in tegen
stelling tot andere instanties in
zo'n situatie, niets halen. In
veel gevallen kunnen we delen
in de ellende. Dat helpt."
Langdurig proces
Boerenbedrijven worden niet
van de ene dag op de andere ge
sloten. In vrijwel alle gevallen
is dat een langdurig proces.
„Meestal ziet een boer lang te
voren aankomen dat het niet
goed gaat. Vaak denkt hij te
kunnen overleven door barder
te werken. Ondertussen blijft
hij hopen dat het straks weer
beter gaat. En dan ineens ben
je niets meer, heb je niets
meer."
Brodeloos
Werkloos zijn betekent voor de
meeste boeren ook brodeloos
zijn. „Bedrijfsbeëindigers blij
ven vaak zitten met forse
schulden. Mensen die altijd
zelfstandig zijn geweest moe
ten nu hun hand op houden,
met de billen bloot bij de ge
meente. Dat is heel moeilijk."
Vijf ja|r geleden ontstond be
roering nadat de toenmalige
geestelijk adviseur van de
Noordbrabantse Christelijke
Boerenbond had verklaard dat
het aantal zelfdodingen onder
boeren fors toenam. Volgens de
huidige adviseur, pastor X.
van der Spank, is die opmer
king destijds uit zijn verband
gerukt. Hij zegt geen aanwij
zingen te hebben dat verhou
dingsgewijs meer boeren zich
zelf van het leven beroven. Een
mening die wordt gedeeld door
Tbnny Verrijt.
De ZOB is ervan overtuigd dat
een deel van de problemen kan
worden voorkomen wanneer
de bedrijfssluiting bespreek
baar wordt gemaakt. Daarom
vraagt de organisatie er bij de
meest uiteenlopende gelegen
heden aandacht voor. „Praten
over bedrijfsbeëindiging zou
vanzelfsprekend moeten zijn,
ook bijvoorbeeld wanneer een
boer met een bank onderhan
delt over nieuwe investerin
gen." Tbnny Verrijt houdt ook
her en der lezingen, zoals vori
ge week voor jonge boeren die
op het punt staan een bedrijf
over te nemen.
Het afgelopen jaar zegde het
Juliana Welzijn Fonds een sub
sidie toe aan de ZOB om gedu
rende drie jaar - in de persoon
van Verrijt - naast talloze vrij
willigers een vaste kracht aan
te stellen. Ook diverse andere
instellingen, waaronder de
Bond Zonder Naam, steunen
het werk van de ZOB. „We zijn
nu al aan het bekijken hoe het
na die drie jaar verder moet.
Ons werk mag niet verloren
gaan."
De ervaring leert, dat het met
de meeste boeren na verloop
van tijd weer beter gaat. „Vrij
wel iedereen die bij ons terecht
komt, krabbelt weer op. Het is
dus een tijdelijk probleem."
Tbnny Verrijt en haar man zijn
er dostijds ook bovenop geko
men. Zij heeft haar draai ge
vonden bij de ZOB. Hij is nu
vertegenwoordiger bij een be
drijf in landbouwwerktuigen.
„Wij hebben veel hulp gehad
van anderen. En we hebben de
kracht gehad door te gaan. Bo
vendien hebben we enorm voel
geluk gehad." Om daar in één
adem aan toe te voegen: „Ge
luk kun je natuurlijk ook af
dwingen."
nisch geregelde automatische
versnellingsbak. Voor de lief
hebbers is uiteraard ook een
handgeschakelde versie lever-
baai-. Maar dat zou dan meer
een kwestie van smaak zijn,
want beide varianten leveren
indrukwekkende prestaties.
Het ligt voor de hand dat de
Calibra V6 een groep rijders
zal aanspreken die waarde
hecht aan sportieve prestaties.
De combinatie van een zeer
goed uitgebalanceerde onaf
hankelijke wielophanging, een
laag zwaartepunt en natuur
lijk de potente zescilinder ziet
er niet alleen op papier veelbe
lovend uit. Bij een proefrit
blijkt al snel dat het een rijma-
chine pur sang is. Een auto die
het beste van twee werelden in
zich verenigt: het comfort van
een luxe reiswagen en de spor
tiviteit en uitstraling van een
coupé. Maar ook andere en
minstens zo belangrijke eigen
schappen zijn niet vergeten.
Veiligheid en milieuvriendelij
ke zaken kregen buitengewoon
veel aandacht. De Opel Calibra
is nog steeds de meest ge
stroomlijnde produktie-auto
ter wereld met een CW-waarde
van 0,26. Bovendien is geble
ken dat zijn design een tijdloos
karakter heeft. Dit succes
krijgt een nieuwe dimensie
met de introduktie van Opeis
eerste V6 in de Calibra. Naast
zijn fraaie ontwerp en de in
drukwekkende Ecotec kracht
bron is er nog meer dat opvalt.
Zoals bijvoorbeeld de onge
woon rijke uitrusting en vei--
fijnde techniek. De Calibra V6
wordt standaard geleverd met
leren interieurbekleding, air
conditioning, stuurbekrachti
ging, een anti-blokkeer rem-
systeem, ETC Anti-sliprege
ling en een automatische vier-
versnellingsbak. Bovendien
heeft de Calibra V6 van huis
uit twee full-size airbags aan
boord als aanvulling op het ge
bruikelijk Opel veilig
heidspakket.
melijk verstelbaar, zodat uw
kind er altijd goed inzit. Bo
vendien voorkomt dit dat de
benen van het kind tegen de be
nen van de fietser aan kunnen
komen. Daarnaast zijn alle zit
jes voorzien van een veilig
heidsgordel. Uiteraard is er
ook de nodife aandacht be
steed aan de stabiliteit. Door
dat het zitje vastgemaakt
wordt aan het frame en de bei
de achtervorken, kan het tij
dens het fietsen niet op en neer
van links naar rechts gaan.
De uiteindelijke modellen zijn
getest door erkende onder
zoeksbureaus in heel Europa,
waaronder TNO in Nederland.
De zitjes zijn daarbij flink op
de proef gesteld in allerlei ver
schillende testen. Die testen
zijn gelijk aan zes jaar achter
elkaar, dag en nacht, fietsen op
een onregelmatig wegdek. Dis
covery is er dan ook best een
beetje trots op dat de hele lijn
kinderzitjes goedgekeurd is.
Die door het Nederlandse de
signbureau Ninaber-Peters-
Krouwel ontworpen lijn be
staat uit een voorzitje en twee
achterzitjes. Het voorzitje is
geschikt voor kinderen van 9
maanden tot 3 jaar en de ach
terzitjes voor kinderen tot 6
jaar. Alle modellen zijn ge
maakt van kunststof en heb-
bén waterdichte kussentjes die
gewassen kunnen worden. Het
grootste model achterzitje
heeft als extra een hogere rug
met een hoofdkussen voor nog
meer ondersteuning van de rug
en het hoofd van uw kind. Dit
model kost 169,-. De prijs van
het achterzitje zonder hogere
rug bedraagt 129,-, terwijl het
voorzitje voor 99,- in de win
kel ligt. U vindt de Discovery
lijn bij de meeste fietsenwin
kels.
Haringvlietplein 4, Zierikzee. Tel. 01110-12946. 's Maandags gesloten. Donderdagavond koopavond
Ledikant Kasper
90/200 cm
elektr. verstelbare lattenbodem
rubber matras
Kompleet van 1640,- nu 1295,-
Flinktioneel één-persoonsledikant gemaakt van wit gelakt
M.D.F., ink!. 2 handige verrijdbare opbergladen 398,-
NOORDGOUWE - De introduktie van de nieuwe Opel Calibra Ecotec V6 bete
kent een nieuw hoogtepunt in de loopbaan van de succesrijke sportcoupé. De
aandrijving wordt verzorgd door de 2.5 liter Ecotec V6 24-klepper die begin dit
jaar in de Opel Vectra zijn debuut maakt. Daar heeft hij zich reeds ontpopt als
een heel sterke en ook uiterst soepele krachtbron.
De Ecotec V6 heeft nog een
aantal andere, niet minder be
langrijke eigenschappen. Door
zijn toonaangevende techniek
geldt deze motor namelijk als
een van de zuinigste en stilste
in zijn klasse. Op het gebied
van het milieu voldoet de 170
pk sterke motor niet alleen aan
de strengste eisen die nu van
toepassing zijn. Hij is zelfs al
klaar voor de normen van de
toekomst.
Visitekaartje
De Calibra V6 is het nieuwe vi
sitekaartje van Opeis coupé-
lijn. In die hoedanigheid neemt
hij in het modellenprogramma
een belangrijke plaats in. De
V6 combineert sportieve pres
taties met veel comfort. Wat
dat laatste betreft: hij wordt
bijvoorbeeld standaard gele
verd met een verfijnde elektro-
ZIERIKZEE - Kinderzitjes, alle ouders kennen die onhandige dingen. Want wie
had er geen moeite met het monteren of heeft zich nier geërgerd aan het onge
mak tijdens het fietsen? Er zal al heel wat fietsplezier bedorven zijn door die on
handige bakjes waar je je kind in moest stoppen. Al die ellende is nu gelukkig
voorbij met de nieuwe Discovery kinderzirtjes van Hamax. Deze zitjes zijn zeer
gemakkelijk te monteren op vrijwel elke fiets. Bovendien zijn de Discovery kin
derzitjes uitermate veilig.
Bij veel kinderzitjes is het zo
veel werk om ze te monteren,
dat als het zitje eenmaal op de
fiets zit, het er ook maar op
blijft zitten. De Discovery kin
derzitjes daaren tegen zijn zeer
makkelijk te monteren en een
voudig over te zetten van de
ene fiets op de andere. En het
maakt daarbij niet uit wat
voor fiets dat is. Want van
opoefiets tot mountainbike:
Discovery kinderzitjes passen
op praktisch alle fietsen. Zelfs
een bagagedrager is niet nodig!
Veilig
Het belangrijkste van kinder
zitjes is de veiligheid. U wilt
natuurlijk niet dat uw kind
iets oevrkomt. Bij het ontwik
kelen van de Discovery lijn
hebben ze dat goed begrepen.
De nieuwe kinderzitjes zijn na-
Ledikant Iris
incl. lattenbodem
90/200 cm
wit of zwart
Zolang de voorraad
strekt.
Sierlijke bijzetfauteuil, ook als eet-
kamerstoel te gebruiken.
- Meeneemprijs
119.-
Ledikant in mdf wit 160/200 cm, inklusief 2 lattenbodems, zowel hoofd- als
voeteneind verstelbaar. Inklusief 2 matrassen SG 40 Soft
Achterwand apart leverbaar.
De nieuwe Calibra V6'.
Kinderzitjes: compleet met
veiligheidsriem.
Pitrieten bijzetfauteuil.
Meeneemprijs 99,--
1
