'Ik heb me altijd erg verbonden gevoeld met de mensen van hier' l Raadsnestor dr. H. J. van Zuylen neemt aficheid van actieve politiek: DONDERDAG 30 DECEMBER 1993 OUDEJAARSBIJLAGE 15 TEKST PIET KLEEMANS FOTO MARIJKE FOLKERTSMA Na zijn studie sociale geografie kwam een zeer jeugdige Van Zuylen in het onderwijs terecht. „Ik ben begonnen als tijdelijk leraar en daarna ben ik omhooggevallen naar het gymnasium", aldus Van Zuylen. „Ik was daar de jongste docent". Tijdens zijn werk als leraar kwam Van Zuylen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in aanraking met het fenomeen vervoer. Met een aantal leerlingen voerde de toen nog jeugdige docent op het platteland van de Hoekse Waard een onderzoek uit naar de behoefte aan (openbaar) vervoer en de verschillende vervoerssystemen. „Daar kwamen hele leuke dingen uit", aldus Van Zuylen. „Eén van de dingen die me bijgebleven is, is dat de mensen daar ongeveer drie keer per jaar naar de stad gingen: in het voor- en het najaar om kleren te kopen en dan nog een keer met de kinderen naar de dierentuin". Bij het door Van Zuylen en zijn leerlingen uitgevoerde onderzoek werd ook contact gezocht met de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij die in het onderzoeksgebied een aantal bus- en tramlijnen exploiteerde. „De toenmalig directeur was zo fout als de nete, maar we kregen wel alle medewerking", herinnert Van Zuylen zich. Hem werd gevraagd bij de RTM te komen werken en zo rolde hij van het onderwijs in het streekvervoer. Van Zuylen bleek niet te beroerd om zijn handen uit de mouwen te steken en uiteindelijk wist hij op te klimmen tot directeur van de RTM. „Maar dat heeft me wel m'n eerste huwelijk gekost. Ik was meer met m'n werk dan met m'n vrouw getrouwd", aldus Van Zuylen. Ook toen al had Van Zuylen over alles een zeer uitgesproken mening die hij ook niet onder stoelen of banken stak. Hij verfoeide de Duitse bezetters en het was voor hem dan ook niet meer dan logisch dat hij ze zou tegenwerken waar hij maar kon. Hij dook met volle inzet in de illegaliteit en vervoerde in opdracht van het verzet allerlei materialen. „Ik wist nooit de namen van mijn opdrachtgevers en ik denk dat dat maar beter geweest is ook. In dat soort gevallen kun je maar beter zo weinig mogelijk weten". Hoewel transporten regelmatig onder vuur genomen werden heeft dat Van Zuylen nooit kunnen weerhouden om door te gaan. „Het klinkt een beetje vreemd om te zeggen dat ik nooit bang ben geweest, maar je stond er gewoon niet bij stil dat er weieens iets zou kunnen gebeuren", aldus Van Zuylen. Het leuke van het werk in het vervoerswezen tijdens de oorlog vond Van Zuylen de relatieve vrijheid die hij kreeg. „Kijk, op alle stations zaten Duitsers, maar meestal kregen we daar meer hulp dan tegenwerking van. En als je in het vervoersbedrijf werkte had je een behoorlijke bewegingsvrijheid". Zonder kleerscheuren kwam Van Zuylen de oorlog door. Hij kwam in dienst bij de gemeente Rotterdam, maar werkte tegelijkertijd ook al voor de RTM. Deze maatschappij bouwde haar activiteiten steeds verder uit en zo belandde Van Zuylen op Schouwen-Duiveland. Eerst bivakkeerde hij enige tijd op een hotelkamer, maar later vestigde hij zich definitief in Haamstede. Aan de rand van het vliegveld Haamstede werd het huis gebouwd, een huis vol verhalen. „Ja, dat is eigenlijk heel raar gegaan", vertelt Van Zuylen. „Dan was er weer eens een partijtje stenen op de kop getikt, en dan konden we weer verder met de bouw". Van Zierikzeese kinderkopjes werd de nog steeds bestaande tuinmuur opgetrokken en een hek dat ooit onderdeel uitmaakte van het RTM- station in Zierikzee fungeert nü als hek bij de oprit naar het huis van Van Zuylen. Tben hij eenmaal zijn stek gevonden had in de dorpsgemeenschap van Haamstede duurde het niet lang eer hij gevraagd werd voor de meest uiteenlopende bestuurlijke functies. „Ik heb me ook altijd bijzonder verbonden gevoeld met de mensen van hier", zegt Van Zuylen. „Waar ik een hekel aan heb is aan buitenstaanders die alles beter denken te weten. Zelf woon ik nu ruim dertig jaar hier en ik voel me helemaal geen import meer", aldus Van Zuylen. Door de toenmalig wethouder M. J. Steur werd Van Zuylen gepolst voor een lidmaatschap van de gemeenteraad. Op dat moment hield Van Zuylen echter de boot nog af. „Als je directeur bent van een bedrijf als de RTM en je moet daarna ook nog eens gemeenteraadslid zijn...dat gaat gewoon niet". Van Zuylen deed echter wel de toezegging dat men op het moment dat hij een punt zou zetten achter zijn betaalde arbeid men opnieuw een beroep op hem kon doen. En aldus geschiedde. Van Zuylen Versterkte de gelederen van de VVD binnen de gemeenteraad van Westerschouwen. Menigeen ziet hem als het prototype van de echte liberaal maar Van Zuylen is, zo zegt hij zelf, niet met handen en voeten gebonden aan de liberale grondbeginselen. „Ik denk ook dat er goed beschouwd niet zo heel veel verschil zit tussen die politieke partijen", aldus Van Zuylen. Wie het politieke reilen en zeilen binnen de gemeente Westerschouwen een beetje heeft gevolgd kent Van Zuylen als iemand die ongezouten voor zijn mening uitkomt. En dan maakt het hem niet uit of hij nu mensen van zijn eigen partij of mensen met een andere politieke overtuiging bekritiseert. „Kijk, je wordt gekozen door de gemeenschap en je staat als gemeenteraadslid ook ten dienste van de gemeenschap. Als ik dat gevoel niet had gehad was ik er ook nooit aan begonnen", aldus Van Zuylen. Hij houdt ervan om zaken snel en zakelijk te regelen. „Van die'kletsvergaderingen, daar krijg ik wat van. Mij wordt weieens verweten dat ik te kort ben in mijn reacties, maar ik denk dat er anderen zijn die er een veel te lang verhaal van maken". Een ander iets waar Van Zuylen een hekel aan heeft is onnodig geld uitgeven. Zonder er een halszaak van te willen maken plaatst hij kritische kanttekeningen bij verschillende onderzoeken en rapporten en Van Zuylen is er ook de man niet naar om in blind vertrouwen achter anderen aan te hollen. Hij heeft de gemeentepolitiek van beide kanten gezien. Hij begon als raadslid, werd wethouder en keerde later weer terug in de stoel van raadslid. „Achteraf denk ik dat ik van het wethouderschap veel meer had kunnen maken. Ik heb destijds niet beseft hoeveel macht je als wethouder kunt hebben". Terugkijkend zegt Van Zuylen vooral het raadslidmaatschap met veel plezier te hebben vervuld. Hij geeft grif toe dat hij in het verleden misschien weieens te fel heeft uitgehaald naar andere gemeenteraadsleden of leden van het college. „Natuurlijk zeg je weieens dingen waar je later spijt van hebt. Maar het heeft de persoonlijke relaties nooit blijvend geschaad". Wel heeft hij wat moeite met de manier van werken zoals die de laatste jaren is gegroeid. Veel meer dan vroeger worden collegevoorstellen in verschillende commissies doorgepraat. Een paar jaar geleden kwam het regelmatig voor dat een gemeenteraadsvergadering in Westerschouwen niet voor elf uur afgelopen was. Anno 1993 worden de agendapunten tijdens de raadsvergadering snel en zakelijk afgehandeld en zijn het de commissievergaderingen die lang duren. „Zoals het nu gaat vind ik het wel een beetje vreemd", aldus Van Zuylen. „Ik vind dat je over bepaalde agendapunten in de gemeenteraad open moet kunnen praten. Maar dat gebeurt steeds minder". Waar Van Zuylen een gruwelijke hekel aan heeft zijn mensen die de wijsheid in pacht lijken te hebben. „Tbrwijl het hen juist aan essentiële kennis ontbreekt", aldus Van Zuylen. Hoewel in Westerschouwen de publieke tribune nog regelmatig goed bevolkt is signaleert Van Zuylen een verwijdering tussen bestuurder en bestuurde. Voor politieke partijen wordt het steeds moeilijker om mensen te vinden die namens de partij zitting willen nemen in de gemeenteraad. Van Zuylen heeft ook .zijn bezwaren tegen het samenvoegen van de zes gemeenten op Schouwen- Duiveland tot één grote gemeente nooit onder stoelen of banken gestoken. „Zelf ben ik altijd voorstander geweest van een herindeling tot drie gemeenten: Schouwen, Duiveland en Zierikzee. De belangen van de huidige gemeenten Westerschouwen, Middenschouwen en Brouwershaven liggen zo'n beetje op hetzelfde vlak en geografisch ligt het ook voor de hand. Maar Westerschouwen heeft toch heel andere belangen dan een gemeente als bijvoorbeeld Duiveland? Een onderbelicht nadeel van gemeentelijke herindeling is volgens Van Zuylen het lot van het gemeente-personeel. Voor hem is het duidelijk dat lang niet alle werknemers van de huidige gemeente Westerschouwen ook bij de toekomstige gemeen'te Schouwen-Duiveland een baan zullen kunnen vinden. „Voor veel mensen zal er toch een levenslijn afbreken", aldus Van Zuylen. Volgens hem zal herindeling'tot één gemeente Schouwen- Duiveland ook leiden tot een verdere verwijding van de kloof tussen bestuurder en burger. En dat laatste is voor hem eigenlijk nog het grootste nadeel van dat onderdeel van de bestuurlijke vernieuwing. Na maart volgend jaar zal Van Zuylen het politieke reilen en zeilen binnen de gemeente Westerschouwen alleen nog vanaf de zijlijn gadeslaan. „Ja, ik vind het best wel moeilijk om met het werk te stoppen", aldus Van Zuylen. Hij zegt eigenlijk maar moeilijk stil te kunnen zitten. „Ik ben nog zo fit als een konijn", aldus de 82-jarige politicus. „Ik ben blij dat ik altijd gesport heb". BURGH-HAAMSTEDE - Zijn beroep is sociaal- geograaf. Ooit stond hij voor de klas, later werd hij directeur van de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij (RTM) en hij heeft in de 82 jaar dat hij op de aardbol rondloopt al aardig wat van de wereld gezien. De meeste bekendheid geniet hij, in ieder geval in de gemeente Westerschouwen, als politicus: dr. H. J. van Zuylen. Na de gemeenteraadsverkiezing in 1994 zal hij hoogstwaarschijnlijk van het politieke toneel in Westerschouwen verdwijnen, tenzij de VVD in Westerschouwen een gigantische verkiezingswinst boekt. Zelf denkt hij niet dat dat laatste zal gebeuren. „Ik denk niet dat er op het politieke vlak veel zal veranderen na de gemeenteraadsverkiezing", aldus Van Zuylen.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1993 | | pagina 15