Testpoppen riskeren lijf en leden
voor de veiligheid van de mens
en
zaak
ÏHMlHin
dichters
cu
Allochtonen in het midden
kleinbedrijf: de normaalste
Dummy's kennen geen pijn
Dodelijk
duikongeval
Behandeling
kinder-
leukemie
nauw
keuriger
voorspelbaar
Dichters
Prozafestival
L.
if)
Videofilm Commissie Ontwikkeling Bedrijven:
I
Mede dankzij de dummy's is de kans op ernstig letsel afgenomen. Auto's worden steeds veiliger.
ZIERIKZEE - Kreukelzones, veiligheidsgordels, deurverstevigingen, airbags, veiligheidsstuurwielen met
een energie-absorberend stootoppervlak, dashboards; in moderne auto's worden veel maatregelen genomen
om de veiligheid te vergroten. Aan al deze ontwikkelingen gaan uitgebreide tests vooraf en zonodig volgt
daarna een aanpassing: een taak voor dummy's ofwel testpoppen.
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Tenzij anders vermeld, beginnen alle uitvoeringen om 20.00 uur.
26 november: Dorpshuis De Schutse, Haamstede.
Uitvoering zangvereniging Nu met Hope,
m.m.v. volksdansvereniging Nehalennia, ac
cordeonvereniging Concertina, de Westhoek
zangers en The New Hope Quartet. (19.45).
11 december: stadhuis Brouwershaven.
Kamermuziekconcert met ensemble La Gam
ma Marésienne, clavecimbel (uitvoerende Nor-
bert Bartelsman) en viola da gasmba (uitvoe
rende Maaike Boekholt). (20.00).
12 december: Ridderzaal Slot Haamstede.
Concert in kerstsfeer, The New Hope Quartet
m.m.v. de Westhoekzangers. (16.00 en 20.00
uur).
15 december: Nieuwe Kerk, Zierikzee.
Advent-zangavond m.m.v. de koren Nu met Ho
pe, CJ+ koor en het kinderkoor Jom Jom.
17 december: Nieuwe Kerk, Zierikzee.
A Ceremony of Christmas Carols, Gerefor
meerd Kerkkoor, Cantare, Mauritskoor Nuove
Primavera (Middelharnis), koperensemble
Brassionato, Prosper Sevestre, orgel.. (20.30
uur).
17 december: De Schutse, Haamstede.
Kerst sing-in. (19.45).
18 december: Ned. Hervormde kerk, Oosterland.
Kerstzangavond m.m.v. het Duivelands Man-
i nenkoor. (19.30).
18 december: Lutherse kerk, Zierikzee.
Kerstconcert bij kaarslicht, Herien Wieringa,
mezzosopraan; Wim Boer, orgel; Dik de Koning
gitaar.
18 december: Ned. Hervormde kerk, Bruinisse.
Kerstzangavond m.m.v. Laus Deo en kinder
koor Hatikwa. (19.30).
18 december: Ned. Herv. kerk Dreischor.
Kerstconcert m.m.v. het Zeeuws Mannenkoor
en de Oosterlandse Fanfare (Musi Voca).
8 januari: Ned. Herv. kerk, Burgh
Karin Haak, viool en Richard Kèssler, altviool
(stichting Westerschouwen Kultureel). 16.00
uur.
22 januari: Tbnnenmagazijn, Brouwershaven.
Jaarlijkse uitvoering muziekvereniging Apol
lo. (19.30).
5 februari: Zeeuwse Muziekschool, Zierikzee.
Liesbeth Franken, alt en Ellegard Jense, clave
cimbel en piano. (Ars Musica).
12 februari: Ne$l. Herv. kerk, Oosterland.
Koor- en samenzangavond t.b.v. ZOA-vluchte-
lingenzorg m.m.v. Cantiona Musicum, orgel en
cello. 19.30 uur.
19 maart: Nieuwe Kerk, Zierikzee.
Passieconcert Quod Libet. (Ars Musica).
23 maart: Concertzaal, Zierikzee.
Jaarlijkse uitvoering Zeeuwse Muziekschool.
(19.30).
16 april: Ned. Hervormde kerk, Renesse.
Jubileumuitvoering 30 jaar Kerkkoor m.m.v.
Ned. Herv. kerkkoor, Wanda van Maanen,
viool; mevr. Steenoven, fluit en Kees Groen-
leer, piano, orgel.
30 april: Nieuwe Kerk, Zierikzee.
Saxofoonensemble Jean Pennings. (Ars Musi
ca).
14 mei: Ned. Herv. kerk, Dreischor.
ZOA-zangavond m.m.v. DE V-mannenkoor en
Cantilena jongerenkoor (Werkendam). 19.30
uur.
23 juni: Grote Kerk, Zierikzee.
Zeeuws Orkest.
De bedoeling van deze rubriek is elkaar te informeren wanneer
uitvoeringen zullen plaatsvinden zodat anderen bij de bepaling
van hun uitvoering rekening kunnen houden met de reeds inge
vulde data. Vandaar het verzoek om zo spoedig mogelijk na het
bekend worden van de datum deze uitsluitend schriftelijk door
te geven aan M. van der Veer, Mastgatstraat 12, 4301 WG Zierik
zee.
Testrijders, zou men veron
derstellen, kunnen alleen echte
mensen zijn. Niets is echter
minder waar: in de veilig
heidstest van Volkswagen bij
voorbeeld hebben zo'n 200
dummy's de VIP-status ver
worven en worden zeer belang
rijk gevonden. Het zijn met
meetinstrumenten uitgeruste
poppen die worden ingezet zo
dra de situatie in de testauto's
voor mensen gevaarlijk wordt.
Zij worden met name gebruikt
om nieuwe veiligheidsontwik
kelingen in de praktijk te
testen. Dit betekent over het al
gemeen een crash - het plotse
ling krachtig afremmen van
carrosseriestructuren tijdens
een proef, waarbij de gehele
auto een betonwand of een an
dere barrière raakt.
Methodes
Men laat de poppen niet dan
sen maar rijden. Toen zo'n 20,
30 jaar geleden de eerste veilig
heidsstructuren in de autocar-
rosserieên werden ingebouwd,
moesten daarvoor beoorde
lingscriteria, testmethoden en
vergelijkingsmaatstaven wor
den opgesteld. Honderden car-
rosserien worden sindsdien
jaarlijks alleen op de Volkswa
gen proefbaan in Ehra-Lessien
gecrasht; voor andere autofa-
ïn de brochure staan de erva
ringen van ondernemers met
allochtone medewerkers. De
videofilm en de wegwijzer
gaan over de omgang tussen al
lochtone en autochtone werk
nemers op de werkvloer. Bro
chure, videofilm en wegwijzer
vormen een nieuwe bijdragè
van sociale partners - nu in
COB/SER-verband - aan een
grotere deelname van allochto
nen aan het arbeidsproces. De
publikaties zijn vooral bedoeld
om ondernemers en werkne
mers te laten ervaren dat het in
dienst hebben - en houden - van
allochtone werknemers een
heel gewone zaak is.
Geen verschillen
De praktijk wijst uit dat de
meeste ondernemers die jaren
lang met mensen uit andere
culturen ervaring hebben, niet
of nauwelijks verschillen kun
nen aanwijzen of nu een au
tochtone of allochtone mede
werker een bepaalde functie
vervult. De terughoudende
opstelling die men niettemin
nogal eens tegenkomt, heeft
soms te maken met vooroorde
len, maar vooral met vrees
voor het onbekende. Ook het
brikanten gelden vergelijkba
re aantallen. Omdat de mens
niet als proefpersoon bij het si
muleren van ongelukken kan
worden gebruikt, werd de
dummy ontwikkeld. Zijn meet
apparatuur geeft optredende
krachten en versnellingen door
aan computers.
Deze zetten de testgegevens om
in grafieken en tabellen. Daar
uit kan door de specialisten de
belasting op het lichaam wor
den afgelezen, alsmede de
eventueel optredende verwon
dingen. Het belangrijkst is
evenwel het meten van verbete
ringen en het analyseren van
de resultaten hiervan. Tegen
woordig beschikken alle grote
autofabrikanten over grote
aantallen testpoppen. In Ehra
staan meer dan 160 zeer ver
schillende dummy's klaar in
een ruimte met een speciaal
aangepast klimaat, zodat de
kunststoffen, waaruit de dum
my's bestaan, over nauwkeurig
bekende materiaaleigenschap
pen beschikken. Zo is er bij
voorbeeld een '5-procents-
vrouw', klein en sierlijk, met
een gewicht van 47 kg. Slechts
vijf procent van de vrouwen is
lichter dan deze testpop. Er is
ook een '95-procents-man'; hij
is 1,87 m lang en weegt 98 kg.
Slechts vijf procent van de
mannen is zwaarder.
De '50-procents-poppen' wor-
punt van taalbeheersing
wordt, terecht of ten onrechte,
nogal eens aangevoerd als een
factor die hierop van invloed
is. Voor een bedrijf is het van
groot belang dat medewerkers
met elkaar een open communi
catie onderhouden. De onder
nemer kan dit als leidingge
vende stimuleren door ervoor
te zorgen dat men zich voor el-
kaars culturele verschillen niet
afsluit.
Videofilm, wegwijzer en bro
chure willen ook daaraan een
bijdrage leveren. De videofilm
'De normaalste zaak' gaat over
de omgang tussen allochtone
en autochtone werknemers. De
korte speelfilm toont de ge
beurtenissen in en om een cate
ringbedrijf waar het tienjarig
jubileum wordt gevierd, en
waar juist op die dag de onder
linge verhoudingen op de proef
worden gesteld. Willem, de ei
genaar van het cateringbedrijf
je, weet waarom: 'Het zijn niet
allemaal haringen uit één ton'.
De video geeft een aanzet tot
verbetering van het wederzijds
begrip tussen medewerkers uit
verschillende culturen en laat
ook zien wat de rol van een lei
dinggevende hierin kan zijn.
Bij de videofilm hoort de ge
lijkmatige wegwijzer.
den het meest frequent ge
bruikt en voldoen aan de Ame
rikaanse veiligheidsvoor
schriften. De percentages gel
den als standaard voor de
Amerikaanse bevolking, waar
de poppen het eerst werden in
gevoerd. De gemiddelde lengte
in de rest van de wereld wijkt
hier niet veel van af. Er zijn
zelfs dummy's van kinderen en
zuigelingen. Ook zij nemen
steeds weer deel aan de crash-
tests, zittend in hun speciale
kinderzitjes. Wat belangrijker
is dan grootte en uiterlijk; de
poppen zijn ook anatomisch
gezien een duplicaat van de
mens. Zij beschikken zo veel
mogelijk over hetzelfde zwaar
tepunt, een gelijke massa
traagheid en elasticiteit. De bi
ologische overeenkomst moet
zo groot mogelijk zijn, volgens
de vakman.
De Amerikanen beschikken in
middels over 3 generaties dum
my's; de 'Hybrid I' uit de be
ginperiode, de 'H II' die in
hoofdzaak werd gebruikt voor
de huidige generatie auto's en
sinds kort de 'H III' die nog
meer overeenkomt met de wer
kelijkheid.
Flank-aanrijdingen
Dit komt onder meer doordat
hij zo 'slap' achter het stuur zit
Daarin wordt een aantal the
ma's uit de film nader toege
licht, onder meer: het benutten
van het aanwezige aanbod van
allochtonen op de arbeids
markt, het werken met alloch
tone medewerkers, de beeld
vorming en de communicatie
tussen personen uit verschil
lende culturen. In het voor
woord van de wegwijzer doet
de voorzitter van de COB/SER,
S. J. van Eijkelenburg, de op
roep aan ondernemers in het
MKB om dit materiaal in hun
bedrijf te laten zien en met hun
medewerkers te bespreken.
'Hierdoor kan de werkvloer
een bijdrage leveren aan het
realiseren van de doelstelling
van het door sociale partners
in 1990 gesloten Stichtingsak
koord: meer werk voor minder
heden', aldus Van Eijkelen
burg. In de brochure 'Zo doen
we dat!' staan de belangrijkste
bevindingen uit een onderzoek
naar de ervaringen van onder
nemers met allochtone werkne
mers.
Onderzoek
Het onderzoek werd gehouden
bij 26 MKB-bedrijven waar al
lochtone werknemers al lange
als de meeste mensen in de
auto. 'H II' zat daarentegen
enigszins onnatuurlijk recht
op. Geheel nieuw is de Side-
Impact-Dummy (SID), speciaal
ontwikkeld om het effect van
aanrijdingen tegen de zijkant
van de auto te testen. Naast de
versie voor de Verenigde Sta
ten (US-SID) zijn er ook in Eu
ropa dergelijke dummy's ont
worpen (EURO-SID). Samen
vertegenwoordigen de Wolfs-
burgse testpoppen een waarde
van vele miljoenen Marken.
Een enkele pop kost, afhanke
lijk van het aantal meetinstru
menten zo'n 50.000 D-Mark. Bij
eèn crash is er voor de meet
techniek zo'n 150.000 D-Mark
nodig en tenslotte moet er voor
een half miljoen D-Mark per
jaar aan vervangingsonderde
len worden uitgegeven. Niet al
leen de ingewikkelder carros
seriestructuren maken moder
ne auto's duurder, maar ook de
ze testpoppen, de crashtests en
de specialisten die aan deze
tests werken vragen om grote
investeringen. Het geld is even
wel goed besteed; met moderne
auto's worden zware ongeluk
ken veel beter doorstaan dan in
de voorgaande jaren, toen der
gelijke ongelukken vaak fataal
waren voor de inzittenden. De
kans op een dodelijke afloop is
tegenwoordig aanzienlijk ver
minderd.
tijd tot de vaste kern van het
personeel behoren. Aan onder
nemers, PZ-functionarissen,
allochtone en autochtone werk
nemers werd gevraagd aan te
geven welke factoren van in
vloed zijn op de positie van al
lochtone medewerkers. Ook
werd gevraagd hoe de
doorstroom van allochtone
werknemers kan worden be
vorderd, en hoe voortijdige uit
stroom kan worden beperkt.
Uit die ervaringen kon een
flink aantal suggesties en
werkwijzen worden gedestil
leerd, waarmee andere onder
nemingen hun voordeel kun
nen doen.
Uit de projectresultaten klinkt
een duidelijk geluid op: zoals
wij dat doen, kunnen anderen
dat ook. Door alle betrokkenen
aan het woord te laten - veel
uitspraken zijn letterlijk weer
gegeven - is een levendige en
voor andere bedrijven herken
bare brochure ontstaan over
het in dienst hebben - en hou
den - van allochtone werkne
mers. De ervaringen zijn ge
rangschikt naar de volgende
onderwerpen: - het werven van
allochtonen; - de selectie van
allochtonen; - inwerken, intro
ductie en begeleiding; benut
ten van mogelijkheden van
doorstroming; - voorkomen
van ongewenst verloop. De bro
chure biedt ondernemers en
hun medewerkers meer zicht
op een belangrijke groep van
de arbeidsmarkt, waardoor het
bedrijf een nieuwe weg kan in
slaan bij de personeelsvoorzie
ning.
IJMUIDEN - Een ongeval in IJ-
muiden heeft maandag het le
ven gekost aan een 46-jarige
duiker uit Purmerend. Dat
heeft een woordvoerder van de
regiopolitie Kennemerland
meegedeeld.
De man verrichtte werkzaam
heden in een zoetwater-bassin
aan de ^Joordersluisweg. Toe
schouwers waarschuwden de
politie, toen hij na drie kwar
tier nog niet boven was geko
men. Duikers van de brand
weer vonden de man, waarna
hij in kritieke toestand werd
opgenomen in een ziekenhuis.
Daar overleed hij in de loop
van de avond. De politie onder
zoekt de toedracht van het on
geval.
UTRECHT - Onderzoekers van
de Vrije Universiteit in Am
sterdam hebben ontdekt dat
via een test kan worden voor
speld of een behandeling tegen
leukemie bij kinderen aan
slaat. Gekeken wordt dan of de
leukemiecellen gevoelig zijn
voor anti-kankermedicijnen,
of juist ongevoelig. Het onder
zoek werd geleid door drs. G.
Kaspers, die vrijdag op zijn
proefschrift promoveert.
Op dit moment overlijdt een
derde van de kinderen met leu
kemie, een kankersoort die het
meest bij kinderen voorkomt.
In het onderzoek van Kaspers
kwam naar voren dat met een
zogeheten MTT-test is vast te
stellen of een patiënt leuke
miecellen heeft die reageren op
kankermedicijnen. Volgens
Kaspers ligt dat resultaat er al
na vier dagen. De betrouw
baarheid van de test is zo'n 80
tot 90 procent. ,,Een vrij hoog
percentage", aldus Kaspers.
Honderdvijftig kinderen met
leukemie deden aan het onder
zoek mee. Tijdens het onder
zoek kwam de leukemie bij
geen van de kinderen die ge
voelig voor de medicijnen wa
ren, terug. Er bleek ook een
groep kinderen te zijn met een
vorm van leukemie die onge
voelig is voor anti-kankerme
dicijnen. Bij het grootste deel
van deze kinderen kwam de
leukemie terug.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Dirksland: M. J.
Paul te Aalburg; te Wierden: H.
Markus te Noordeloos; te Al
phen aan den Rijn: W. L. van
der Geer te Veenendaal (dg. So
la Fide).
Aangenomen naar Den Ham
(O.): H. J. Lam te Harderwijk;
naar Herkingen: A. Schaap te
Alblasserdam; naar Goënga-
Gauw-Offingawier en Sybran-
daburen-Terzool (SOW): T. J.
Veenstra, kandidaat te Vries.
Bedankt voor Exloërmond: J.
Henzen, kandidaat te Leider
dorp.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Haren (Gr.): Drs. J.
Ridderbos Nic.zn. te Berkum;
te Nijmegen als geest. verz. van
medisch centrum Dekkerswald
te.Groesbeek en verpleeghuis
Margriet te Nijmegen: mevr. I.
Tblleman-Barends, wonende te
Malden, die dit beroep heeft
aangenomen.
Gereformeerde Gemeenten
Bedankt voor Ouddorp: B. van
der Heiden te Hardinxveld-
•Giessendam; voor Rotterdam-
Zuid: C. Sonnevelt te Krimpen
aan den IJssel.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Hendrik-Ido-Am-
bacht: H. Harkema te Onst-
wedde; te Mastenbroek (toez.):
H. Markus te Noordeloos; te
Oudenhoorn (part-time): mevr.
L. J. Verschoor-Schuijer, kandi
daat te Gouda.
Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt
Beroepen te Delfzijl: A. Krui-
zinga, 1.1. pred. te Johannes
burg (Zuid-Afrika).
Gereformeerde Gemeenten
Beroepen te Naaldwijk: C. A.
van Dieren te Stolwijk; te
Haarlem: H. Paul te Hendrik-
Ido-Ambacht.
Oud Gereformeerde
Gemeente in Nederland
ZIERIKZEE - Woensdag 24 no
vember. Dankdag; 10.00 uur
leesdienst, 14.30 en 19.30 uur
ds. T. Klok.
ROTTERDAM - In W. Pieterse
in poëzie (Van Oldenbarne-
veltstraat 129, Rotterdam) tre
den woensdagavond 24 novem
ber de mapuche-dichter Elicu-
ra Chihuailaf en Gonzalo Mil-
lón uit Chili op. De twee dich
ters waren eerder dit jaar te
gast op Poetry International.
ROTTERDAM - In het Biblio
theektheater in Rotterdam
wordt van 19 tot en met 23 ja
nuari 1994 voor de vierde keer
het prozafestival Story Inter
national gehouden. Schrijvers,
vertellers en vertalers uit de
hele wereld zijn uitgenodigd
om hun werk te presenteren.
0) Kering
Oosterschtlde en Pijlerdam
Beton en witer
Oneindig gaat er
De speling van
Golven, lucht en duinen
De kruinen dichtb'j
Spiegelingen langszij
Tot aan de horizon
Een bron van inspiratie
Doch met zoveel gratie
Is 't geheel te veel
Te veel voor heldere patronen
Ver, heel ver verdwaalt de dam
In onbewuste dromen
C. Muller,
Haamstede
Deze rubriek verschijnt wekeli/ks in de dinsdag-uitgave van de
Zierikzeesche Nieuwsbode en biedt thuis-dichters uit de streek
de gelegenheid hun gedichten aan een groter publiek te presen
teren. Wie denkt een of meer geschikte gedichten te hebben
kan deze opsturen naar de Zierikzeesche Nieuwsbode. Postbus
I. 4300 AA Zierikzee. De redactie behoudt zich het recht
voor de gedichten wel of niet te plaatsen Wijzigingen worden
vanzelfsprekend niet doorgevoerd De naam van de schrijver of
schrijfster staat onder het gedicht
ZIERIKZEE - Succcesvolle samenwerking tussen werknemers met een verschil
lende culturele achtergrond is zonder meer een haalbare kaart, zeker gezien het
aantal ondernemingen in het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) dat daarin is ge
slaagd. Om hieraan meer bekendheid te geven, heeft de Commissie Ontwikke
ling Bedrijven van de Sociaal Economische Raad (COB/SER) een brochure, een
videofilm en een wegwijzer gepubliceerd.
