'Gevangenis ontwikkelt
een amoreel klimaat'
Speciale scholen voor
hoogbegaafden noodzaak
Kabinet tevreden
met sociaal akkoord
Toekomst Friese
landbouw schuilt
in gemengd bedrijf
Hypnose
Hoogleraar in afscheidsrede:
Drie
gemeenten
bieden
woonruimte
asielzoekers
aan
Onderwijsdeskundigen:
Brandstof gelekt in de Westerschelde
na berging van het Panamees autoschip Aya
2
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Bevriezing lonen van tafel
DEN HAAG - De dreiging van een wettelijke bevrie
zing van de lonen in 1994 is van tafel. Het akkoord
dat de centrale werkgevers- en werknemersorgani
saties donderdag hebben gesloten, biedt voor het ka
binet voldoende zekerheid dat de loonontwikkeling
volgend jaar uiterst beperkt zal blijven. Dat bleek
vrijdag na overleg dat het kabinet voerde met de so
ciale partners.
CDA-kamerlid Tferpstra zegt
blij te zijn dat een wettelijke
looningreep van tafel is. ,,Wij
hebben nooit veel heil gezien
in een loonmaatregel, maar
achteraf gezien heeft het mooi
uitgepakt." PvdA-kamerlid
Van Zijl verklaart „gelukkig"
te zijn met het akkoord. Vol
gens hem bewijst het dat ,,de
Nederlandse overlegeconomie
zich heel snel weet aan te pas
sen als het echt nodig is". De
VVD is zeer teleurgesteld en
spreekt van een speelkwartie
rakkoord". Er worden geen
keuzes gemaakt, zelfs geen
slechte. Het is een beleid van
pappen en nathouden", aldus
woordvoerder» Linschoten. De
regering pleitte eerder dit jaar
voor een zogenaamde nul-lijn
over de hele linie. Stringente
matiging van de lonen is voor
het kabinet een voorwaarde
voor rendementsherstel van
het bedrijfsleven. De regering
acht dat noodzakelijk om een
eind te maken aan de explosief
stijgende werkloosheid. Een
nul-lijn zijn de sociale partners
niet overeengekomen. Wel roe
pen zij hun cao
onderhandelaars op de
loonstijgingen tot het uiterste
te beperken. Bevriezing van de
lonen waar dat uit rendements-
of concurrentieoverwegingen
is geboden, wordt niet uitge
sloten. Het kabinet denkt dat
de loonsverhogingen volgend
jaar beperkt blijven tot percen
tages op of net boven de nul.
Minister De Vries gaat er ook
vanuit dat de reeds afgespro
ken loonsverbeteringen in
doorlopende cao's worden om
gezet in werkgelegenheid-
safspraken. ,,Ik heb het ver
trouwen gekregen dat dit ak
koord ertoe leidt dat op decen
traal niveau partners weer met
elkaar om tafel gaan zitten om
te kijken of er geen verstandi
gere invulling mogelijk is", zei
hij. Van Zijl (PvdA) vraagt zich
af of de afspraken over loon
matiging wel vertaald zullen
worden in de cao's. Het kabinet
moet dat zo mogelijk onder
steunen door de lasten aan de
onderkant van het loongebouw
te verlichten, stelt hij. Ook
Ibrpstra is daar voorstander
van, mits die lastenverlichting
gefinancierd kan worden door
een belastigmeevaller. Hij
heeft daarover tijdens de fi
nanciële beschouwingen een
motie ingediend, samen met
PvdA'er Melkert.
Ontwerp Agrarisch Ontwikkelingsplan
OENTSJERK - De Friese landbouw krijgt in de toe
komst meer ruimte voor verschillende bedrijfsstij-
len. De toekomst is niet voor ieder bedrijf gewaar
borgd door schaalvergroting. Juist door vermenging
van akkerbouw en veeteelt kan de Friese landbouw
het hoofd bieden aan prijsverlagingen en milieu
investeringen.
Dit blijkt uit het ontwerp
Agrarisch Ontwikkelingsplan
Friesland, dat vrijdag in
Oentsjerk is gepresenteerd.
Het agrarisch ontwikke
lingsplan is uitgewerkt door de
gezamenlijke landbouworgani
saties, het Instituut voor Land
bouwcoöperaties, het provin
ciebestuur en de Friese Kamer
van Koophandel. Stuurgroep-
voorzitter Miedema vindt dat
verbreding van de landbouw
een nieuw uitgangspunt is
naast de klassieke schaalver
groting.
„Onder verbreding verstaan
we ondermeer het opzetten van
verenigingen van boeren en
grondgebruikers zoals in
Eastermar en Achtkarspelen is
gebeurd. Daar hebben boeren
in onderling overleg de milieu
taken op zich genomen", zei
Miedema. Deze milieucoöpera
ties staan volgens Miedema
model voor een nieuw toe
komstperspectief voor de Frie
se landbouw. Het ontwikke
lingsplan is gebaseerd op een
uitgebreid onderzoek onder
leiding van professor Van der
Ploeg van de Landbouwuniver
siteit in Wageningen. Van der
Ploeg schetst daarin een som
ber beeld voor de Fri'ese melk
veehouders als het huidige
overheidsbeleid met de ver
wachte marktontwikkelingen
wordt voortgezet. Tussen 1990
en 2005 berekent hij een gemid
delde daling van de arbeidsop-
brengst van 66.000 gulden. De
gevolgen van een vrijhandel
scenario zijn nog ernstiger. Van
der Ploeg komt dan op een da
ling van de arbeidsopbrengst
van 83.000 gulden. Met name de
eigen vermogenspositie wordt'
in de toekomst van levensbe
lang. Het blijkt dat juist bij de
grote bedrijven de grootste
klappen vallen. Een ondoor
dachte bedrijfsvergroting leidt
tot investeren in een mogelijk
faillissement van het eigen be
drijf. De zuinig werkende fa
miliebedrijven en rundveefok-
kers komen er relatief het
beste vanaf. Met een diversi
teitscenario denkt Van der
Ploeg dat Friesland een pro
vinciaal antwoord kan geven.
„We hoeven niet terug naar ge
mengde bedrijven, maar de
veehouders zullen met akker
bouwers grond moeten uitrui
len. Dat is voor beide sectoren
van belang." Uit de cijfers blij
ken juist dat kleine akkerbou
wers die elders land huren voor
pootgoed, het beste eruit sprin
gen. Daarnaast moet in de
landbouw aandacht voor de na
tuur en het milieu zijn. Fries
land heeft een gouden kans
met haar ruime areaal. Door
nu de bakens te verzetten kan
een voorsprong ten opzichte
van andere provincies worden
verkregen. De inspraakproce
dure voor het agrarische ont
wikkelingsplan duurt tot 15 ja
nuari 1994.
SLIEDRECHT - De directie
van het cultureel centrum De
Bonkelaar in Sliedrecht heeft
een optreden van de omstreden
hypnotiseur Rasti Rostelli af
gezegd. Rostelli zou op 18 no
vember optreden in het theater,
maar directeur H. Staal van De
Bonkelaar is bang voor com
motie en negatieve publiciteit.
Tijden en standen volgens gclijdclafcl Hydro-meteocentnim Zeeland l.o.v. NAP
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tijd
stand
ZIERIKZEE
9 november
10.25
123
04.05
- 97
23.20
153
16.45
-134
ROOMPOT BUITEN
9 november
09.25
119
03.05
- 90
22.00
151
15.35
- 127
BRUINISSE
9 november
10.30
136
04.05
- 104
23.20
166
16.40
- 139
WEMELDINGE
9 november
10.30
131
04.05
- 102
23.20
161
16.40
-138
Doodtij: 15 november
Actuele informatie over afwijkinge
n 06-91122353
AMSTERDAM - Twintig jaar geleden waarschuwde hij er al voor. In zijn inaugu
rele rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleraar forensi
sche psychiatrie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam stelde hij: De Neder
landse gevangenissen mogen niet verworden tot torens van Babel waarin be
waarders, gevangenen, maatschappelijk werkers en overige betrokkenen van el
kaar vervreemden en onderlinge communicatie uit den boze is. De babylonische
spraakverwarring, het niet spreken van eikaars taal, letterlijk en figuurlijk,
brengt de resocialisering van de gevangene in gevaar en leidt tot onaangepast
gedrag.
Vrijdag nam prof. dr. N. W. de
Smit (63) afscheid van de uni
versiteit met de rede „Schering
en inslag. Over de relatie ge
vangenis en maatschappij van
uit forensisch-psychiatrisch
perspectief7. Ook daarin be
pleit hij vurig de bevordering
van een gezamenlijke inzet
voor een gevangenissysteem
dat erop is gericht de gedeti
neerde vooral voor te bereiden
op een terugkeer in de maat
schappij. De Smit koos een
term uit de weefkunst voor zijn
rede: schering en inslag, waar
mee losse draden aan elkaar
worden gekoppeld tot een har
monisch geheel.„Het is juist
aan het vlechtwerk", zegt De
Smit, „verkregen door sche
ring en inslag, dat het weefsel
zijn kleur en kracht ontleent."
Categorieën
Volgens De Smit worden de Ne
derlandse gevangenissen en
huizen van bewaring in toene
mende mate hoofdzakelijk be
volkt door drie categorieën ge
detineerden: geestelijk
gestoorden, drugsverslaafden
en mensen die niet of nauwe
lijks Nederlands spreken.
Door deze samenstelling van
de populatie raakt de situatie
in de gevangenissen „ernstig
en permanent verstoord."
„Zij zijn het contact met de rea
liteit kwijt", aldus de schei
dend hoogleraar. Het huidige
functioneren van het systeem
helpt deze groepen onvoldoen
de dit contact te herstellen. De
gevangenis wordt steeds meer
een „opbergplaats die erop ge
richt is de gedetineerde als ob
ject slechts te bewaken." Het
volk roept om meer cellen en
de politiek geeft daaraan ge
hoor. Begrijpelijk, aldus De
Smit, maar veel te eenzijdig.
„Een dergelijk eenzijdig opge
bouwd weefsel is niet krachtig
waardoor de crisis toeneemt.
Hierdoor zal weer de roep om
meer van hetzelfde, meer be
heersmaatregelen in de gevan
genis en meer cellen ter beheer
sing van de stijgende crimina
liteit toenemen. Daardoor
dreigt er een uitzichtloze situa
tie te ontstaan." „Natuurlijk is
er sprake van een toenemende
criminaliteit die uitbreiding
van de capaciteit noodzakelijk
maakt", zegt De Smit. „Maar
de onderlinge afstemming van
de behandel- en verpleegin
richtingen met de diverse scha
kels van de strafrechtelijke ke
ten raakt ernstig verstoord. Er
is onvoldoende doorstroming,
veelal wegens plaatsgebrek.
De staat verzaakt hier haar
plicht. De nadruk ligt te zeer
op het opsluiten van mensen,
zonder dat er gekeken wordt
naar de uitgang, de terugkeer
van gevangenen naar de maat
schappij."
Verstoorde verhouding
De Smit signaleert in het ver
ziekte gevangenismilieu tevens
een verstoorde verhouding tus
sen „bewaker en bewaakte".
„Daar is een figuurlijke glas
wand tussen gekomen. Er ont
wikkelt zich een amoreel kli
maat, dat sociaal gesproken
potentieel chaotisch, beangsti
gend en onvoorspelbaar is."
Volgens De Smit trekt de he
dendaagse bewaarder zich te
rug uit het regime. Daardoor
ontstaat een vacuüm „waarin
zich crisis op crisis stapelt: gij
zelingen, ontsnappingen, op
windingstoestanden, hon
gerstakingen, zelfmoordpogin
gen en zelfverminkingen." De
Smit in zijn afscheidsrede: „Er
is een uitzichtloze, wetteloze en
normloze gemeenschap ont
staan, waarin elk perspectief
dat een aanzet tot een resociali-
satieproces zou kunnen inhou
den, ontbreekt." De rol in de
gevangenis van de psycholoog,
als bewaker van de geestelijke
gezondheid van gedetineerden,
en de maatschappelijk werker
(de reclassering) moet voorna
mer, actiever worden, zo be
pleit De Smit. Er moet een re
gionaal gecoördineerde aan
pak van de problemen komen
waarbij alle bij de straf
rechtspleging betrokken func
tionarissen met elkaar in over
leg treden. „Alleen zo kun je
tot oplossingen komen voor de
relatiestoornissen van gedeti
neerden, de gevangenis uit het
steriel isolement halen en de
nadruk weer op de uitgang uit
het gevangenissysteem leg
gen."
GRONINGEN - De oproep van
WVC-minister D'Ancona om
meer woningen voor asielzoe
kers beschikbaar te stellen, is
vrijdag door drie gemeenten
gehonoreerd. Groningen, Alk
maar en Leidschendam boden
woningen aan, waar in totaal
vele honderden asielzoekers
kunnen worden gehuisvest.
Zo zijn zeven woningcorpora
ties in de gemeente Groningen
bereid om op korte termijn 80
tot 120 semi-permanente wo
ningen te realiseren voor asiel
zoekers. Voorwaarde is wel dat
de gemeente Groningen en
maatschappelijke instellingen
in de stad maximaal zullen
meewerken. Over de financie
ring van de plannen is overi
gens nog druk overleg gaande.
De woningcorporaties denken
de woningen op dezelfde ma
nier in te richten als gebeurde
in de jaren zeventig en tachtig
ten tijde van de grootschalige
stadsvernieuwing. In die perio
de werden grote aantallen wo
ningen gerenoveerd en moes
ten de bewoners tijdelijk in zo
genoemde wisselwoningen
worden ondergebracht. Vol
gens de corporaties heeft de
Groningse wethouder van
ruimtelijke ordening en volks
huisvesting W. Smink inmid
dels laten weten dat de ge
meente maximaal aan de plan
nen zal meewerken. In de stad
Groningen zijn al 118 perma
nente woningen ingericht voor
asielzoekers, hierin wonen
ruim 340 mensen. De woningen
liggen verspreid over de stad.
Met de 80 tot 120 nieuwe wonin
gen denken de Groningse cor
poraties enigszins tegemoet te
komen aan de oproep van de
rijksoverheid om op korte ter
mijn 15.000 extra woningen in
het land in te richten voor
asielzoekers. De Alkmaarse
Vereniging voor Volkshuis
vesting heeft de gemeente Alk
maar veertig wisselwoningen
voor asielzoekers aangeboden.
De gemeente onderzoekt het
aanbod.
STEIN - Ruim 2 procent van de schoolgaande jeugd
in Europa is hoogbegaafd, maar wordt door het ont
breken van aangepast onderwijs door leeftijdgeno
ten vaak buitengesloten. Dat constateerden vijftig
onderwijsdeskundigen en ouders van hoogbegaafde
kinderen uit Frankrijk, Duitsland, België, Roeme
nië, Schotland en Nederland tijdens een tweedaags
congres afgelopen weekeinde in het 'Limburgse
Stein.
Zij zijn van oordeel dat aan de
ze onrechtvaardige behande
ling spoedig een eind gemaakt
dient te worden. Daarom na
men zij zondagavond het be
sluit om zich te wenden tot de
Raad van Europa. Deze instan
tie moet, aldus de congres
sisten, aan de regeringen van
de diverse landen aanbevelin
gen doen om te komen tot spe
cifieke door de overheid gesub
sidieerde onderwijsinstellin
gen voor hoogbegaafden.
Privé-scholen
In enkele landen bestaan wel
scholen voor hoogbegaafden,
maar dit zijn privé-
instellingen. Directeur Robert
Mulvey van de Cademuir Inter
national School in het Schotse
Peebles, waar hoogbegaafde
leerlingen uit Nederland,
Spanje en Duitsland aangepast
onderwijs volgen, zei in aparte
scholen voor de betrokken leer
lingen tevens een goed middel
te zien om de criminaliteit on
der de jeugd tegen te gaan. Vol
gens hem hebben wetenschap
pelijke onderzoeken uitgewe
zen dat meer dan de helft van
de hoogbegaafden terecht
komt in de criminele sfeer om
dat zij zich op de reguliere
scholen gauw buitengesloten
voelen. Prof.dr. K. de Pryck,
hoogleraar aangepaste weten
schappen aan de Universiteit
van Gent, liet weten dat in Bel
gië de politiek inmiddels ge
wonnen is voor aparte scholen
voor hoogbegaafden. Het
wachten is evenwel nog op de
regering. Hij toonde zich een
groot voorstander van euregio-
nale onderwijsinstellingen
voor hoogbegaafden. Zuid-
Limburg noemde hij gezien de
centrale ligging een uitsteken
de lokatie voor een dergelijke
school. Mevrouw E. van
Schaik, voorzitter van het Na
tionaal Instituut voor Meer- en
hoogbegaafden en hun Proble
matiek, dat het congres georga
niseerd had, kondigde een pro
cedure tegen de Nederlandse
staat aan, wanneer overheids
subsidie nog langer uitblijft.
Haar instituut voert onderhan
delingen met twee gemeente
besturen in de Euregio Maas-
Rijn over het huren van leeg
staande lokalen van openbare
scholen om daar te starten met
een onderwijsintelling voor
hoogbegaafden van tien tot
achttien jaar.
Tijdens het congres werden
Rusland en andere landen van
Oost-Europa ten voorbeeld ge
steld aan het Westen aangezien
daar wel scholen voor hoogbe
gaafden bestaan. Een goede
kant van de vroegere commu
nistische regeringen.
VLISSINGEN - Na de berging
van het vorige week op de Wes
terschelde gezonken Panamees
autoschip Aya is zondagmid
dag een brandstoftank ge
scheurd. Volgens een woord
voerder van Rijkswaterstaat
Zeeland is er ongeveer 2,5 ku
bieke meter brandstof de Wes
terschelde ingestroomd.
Hoewel het om een kleine hoe
veelheid gaat, is toch besloten
het oliebestrijdmgsvaartuig
Smal Agt in te schakelen, om
dat de olie in de richting drijft
van het natuurgebied de Hooge
Platen bij Breskens. De Smal
Agt en een ander groot olie
bestrijdmgsvaartuig waren bij
de berging van de Aya aanwe
zig. Ze vertrokken toen het
schip veilig en wel de haven
van Vlissingen ingetrokken
was. „We hadden het idee dat
alles achter de rug was. We
dachten echt dat we een kwali
teitsberging achter de rug had
den", aldus de woordvoerder
van Rijkswaterstaat. De
brandstoftank van de Aya
scheurde bij het omhoogbren-
gen van het ponton. Twee klei
nere oliebestrijdingsvaartui-
gen hebben volgens de woord
voerder van Rijkswaterstaat
rond het ponton behoorlijk wat
olie geruimd, waarna olie-
schermen zijn aangebracht. De
brandstoftank van het schip is
inmiddels dichtgemaakt. Een
vliegtuig van Rijkswaterstaat
directie Noordzee, dat toevallig
in de buurt was, lokaliseerde
een olievlek op de Westerschel
de van vijf bij vijf kilometer.
De Aya zonk vorige week na
een aanvaring met een Pools
schip. Bij het omhoogbrengen
van het schip is geconstateerd
dat het bij de aanvaring ontsta
ne gat aanmerkelijk groter is
dan werd verwacht. Aanvanke
lijk wilde Rijkswaterstaat het
gat provisorisch laten dichten.
Nu is besloten deze tussenstap
over te slaan en beslist Rijks
waterstaat maandag over defi-
fnitieve reparatie of sloop van
het schip.
door Mare Legendre
Maandag 8 november
Zierikzee
Workshop handvaardigheid.
RSG Professor Zeeman. Vanaf
09.00 uur.
Presentatie informatiefolder
Stichting Vrijwilligers Overleg
Zorgsector. Aula multifunctio
neel centrum. 14.00 uur.
Bijeenkomst NBvP. Mondra-
gon. 14.00 uur.
Commissievergadering ruimte
lijke ordening en industrie.
Stadhuis. 19.30 uur.
Burgh-Haamstede
Gemeenteraadsvergadering in
het gemeentehuis. 19.00 uur.
Brouwershaven
Gemeenteraadsvergadering.
Stadhuis. 15.00 uur.
Dreischor
Bijeenkomst creativiteit
NBvP. Dorpshuis. 20.00 uur.
Dinsdag 9 november
Zierikzee
Verkoping Welfare Rode Kruis.
Verzorgingshuis Borrendam-
me. 14.00 uur.
Vergadering adviescommissie
onderwijs. Stadhuis. 19.30 uur.
Creatieve avond van CPB. Zaal
van de Gereformeerde kerk.
19.45 uur.
Burgh-Haamstede
Lezing Joodse manier van le
ven NVvH. De Schutse. 13.30
uur.
Dreischor
Verkoping Welfare Rode Kruis
handwerkartikelen in vereni
gingsgebouw aan de Ring. Van
14.00 tot 16.00 uur.
Woensdag 10 november
Zierikzee
Open koffie-ochtend voor
vrouwen. Hervormd Kerkcen
trum. Vanaf 08.45 uur.
Bijeenkomst NCVB. Zaal Ne
derlandse Hervormde Kerk
centrum. 14.30 uur.
Vergadering commissie open
bare werken en milieu. Stad
huis. 18.30 uur.
Informatie-avond Problemen
borstvoeding oplossen en voor
komen. Schouwenbank 111.
20.00 uur.
Scharendijke
Najaarsvergadering CBTB.
Putmeet. 20.00 uur.
Nieuwerkerk
Vergadering adviescommissie
financiën. Gemeentehuis. 16.30
uur.
Bruinisse
Korenavond. Hervormde kerk.
19.30 uur.
Donderdag 11 november
Zierikzee
Lezing over bomen Groei en
Bloei. Mondragon. 19.30 uur.
Vergadering adviescommissie
financiën. Stadhuis. 19.30 uur.
Burgh-Haamstede
Koffie-ochtend NVvH. De
Schutse. 10.00 tot 12.00 uur.
Koffie-ochtend ouderen. Bi
bliotheek De Schutse. 10.00-
12.00 uur.
Nieuwerkerk
Begrotingsvergadering. Ge
meentehuis. 20.00 uur.
Sirjansland
Bijeenkomst Reformatorisch
Contact in grote zaal kerk.
Spreker ds. W. Westland. 19.45
uur.
Vrijdag 12 november
Zierikzee
Kiekieres/Delft theatersport.
Concertzaal. 20.00 uur.
Oosterland
Ontspanningsavond Oranje
vereniging. Oosterhof. 19.30
uur.
Bruinisse
Tbneeluitvoering Samen Ver
der door De Komedianten. Ver
enigingsgebouw. 20.00 uur.
Van vrijdag 12
tot maandag 15 november
Zierikzee
Bezoek mijnenjager Zierikzee.
Aankomst vrijdag om ±14.00
uur. Bezichtiging schip, zater
dag en zondag tussen 13.30 en
16.00 uur.
Zaterdag 13 november
Zierikzee
Fietsenkijkdag. Politiebureau,
Kerkhof Zuidzijde. Van 09.00
tot 12.00 uur.
Bazar/rommelmarkt. Zaal
Christelijke Gereformeerde
kerk, Zevengetijstraat. Van
10.00 tot 14.30 uur.
Postduivententoonstelling. De
Driehoek. 15.00 uur.
Gospelmusical The Apostle.
Grote Kerk. 20.00 uur.
Operette Grafin Mariza in Con
certzaal. 20.00 uur.
Burgh-Haamstede
Huis-aan-huis oliebollenver
koop van Nu met Hope. Vanaf
09.00 uur.
