Historie herleeft bij viering
525-jarig bestaan Bruinisse
Mosselaanvoer daalt
en prijs zakt mee
Hard en zielig
streeknieuws
Protestactie tegen sluiten
Zeeuwse verzorgingstehuizen
Nostalgisch Mosseloproer in Bruinisse
Presentatie nostalgische
beroepsvaartuigen in Bru
Honden
vallen
schapen aan
Reünie familie De Jonge
Grote manifestatie in Zeelandhallen
Export naar België blijft stabiel
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1993 NR 25432
BRUINISSE - Tijdens de viering van het 525-jarig bestaan van het jarige mos- waar de moeilijkheden van de
seldorp aan de boorden van de Grevelingen zal de toneelclub De Komedianten ™e°n gelteld"^De^ngeremoSll-
zaterdag 25 september tot twee keer toe een uitveoring geven over het uit 1773 kwekers stond en steeds klaar
daterende Mosseloproer. Het eerste optreden begint om 16.45 uur op het Kerk- om hun sector op allerlei ma-
plein en 's avonds om 20.30 uur volgt de tweede aflevering in sportzaal De Van
ger.
Ter gelegenheid van jubileumviering
BRUINISSE - Drie vroegere zeilende beroepsvaar
tuigen zullen morgen (zaterdag) ter gelegenheid van
de jubileumviering in de vissershaven van Bruinisse
pronken om een nostalgische sfeer te creëren. Het
initiatief is afkomstig van de Stichting tot behoud
van het voormalig zeilend beroepsvaartuig (in
oprichting).
Niemand minder dan de 83-
jarige oud-wethouder, ere-bur-
ger en mosselfanaat S. A. Ju-
melet kan beter op de hoogte
zijn van de achtergronden van
het genoemde toneelstuk. In
het boek Bruinisse in de loop
der eeuwen, dat ter gelegen
heid van de jubileumviering te
gen sterk gereduceerde prijzen
in de boekhandel ligt, gaat Ju-
melet ook al diep in op de mo
tieven voor het nog steeds niet
in de doofpot verdwenen Mos
seloproer. Niet zo lang geleden
werd namelijk in de 'kaaigan-
gen' nog geopperd om een gelij
ke protestdemonstratie te or
ganiseren en dan bijvoorbeeld
op de stoep van het parle
mentsgebouw in Den Haag.
Boontjes doppen
Jumelet stelt het bijzonder op
prijs dat de 'commissie voor de
feestelijkheden' (zoals hij dat
noemt) het stuk in het pro
gramma heeft opgenomen: Ju
melet: ,,Bru moet maar eens
goed laten zien dat het als zelf
standige gemeente uitstekend
in staat is om zelf zijn boontjes
te doppen. De opdeling in een
grote eilandelijke gemeent is
absoluut overbodig", zegt Ju
melet die hoogst waarschijn
lijk zaterdag samen met zijn
oud-collega wethouder W. van
Gilst op de pseudo-raadsverga-
dering (om 9.45 uur in het ge
meentehuis) van het hart geen
moordkuil zal maken.
De reden dat het toneelstuk
Al in het afgelopen voorjaar
waren de Zeeuwse bejaardente
huizen doelwit van forse bezui
nigingsmaatregelen op provin
ciaal niveau, die zullen uit
monden in de sluiting van een
zestal huizen. Dat de overheid
nu aanstuurt op de sluiting van
nog meer bejaardentehuizen,
achten de gezamenlijke organi
satoren niet alleen onwense
lijk, maar zelfs absoluut onver
teerbaar.
Het nieuwe overheidsbeleid is
erop gericht ouderen, even
tueel met verzorging aan huis,
Maandag begon de mosselaan-
voer met slechts vijf vrachtjes
'Zeeuwtjes'. De aangevoerde
partijtjes varieerden in ge
wicht tussen 177 en 565 bruto-
tonnen. De grootste lading was
afkomstig van de VE 14. die in
het westelijk deel van de Oos-
terschelde een vrachtje viste
met een stukstal van 124 en een
vleesgewicht van 22,3 kilo.
Jonge mossels met een stukstal
van 168 en een vleesgewicht
van 21,8 kilo werden aangeland
door de YE 69. Triton nam die
dag 162 tonnen over van de ZZ
3 (Gebr. De Jonge-Schot) met
van de grond kwam dateert
volgens Jumelet uit de vijfti
ger jaren. Veel tegenslagen en
armoede was er tot die tijd
over de hoofden van de Bruse
kwekers gekomen. Tot rond de
eeuwwisseling was Bruinisse
altijd de vissersplaats geweest
waar de grootste mosselkwe
kers en de meeste mosselexpor
teurs huisden. Ihl van tegen
slagen brachten daar verande
ring in. ,,Wat denk je", zegt Ju
melet. ,,De stormramp van
1911, de Eerste Wereldoorlog,
de waardevermindering van de
Belgische en Franse franc wa
ren allemaal factoren waar
door de mosselvloot op Bru in
kromp. De vloot liep van hon
derdvijftig schepen terug naar
vijftig schepen. Velen gaven
toen de harde strijd om het be
staan in de mosselarij op, von
den ander werk en vertrokken
naar elders."
Tegenslagen
Yerseke dat geografisch veel
gunstiger lag profiteerde daar
vanzelf handig van en startte
een moordende concurrentie.
,,Het gebeurde dat een ton
mossels voor zestig en tachtig
cent per mosselton van hon
derd kilo werden verhandeld.
Eindelijk na veel aandringen
heeft de toenmalige regering
een keer ingegrepen", zegt de
doorgewinterde visserijjourna
list die een periode van ruim
zestig jaar met de neus boven
op het mosselnieuws heeft ge
zeten.
thuis te laten wonen tot het mo
ment van overlijden. Tenzij ze
in zo'n slechte lichamelijke of
geestelijke staat verkeren dat
doorlopende verpleging in een
verpleeghuis nöodzakelijk is.
Ze denkt de overheid op ter
mijn geld te kunnen besparen
op de ouderenzorg.
Dat deze gedachte niet strookt
met de praktijk, valt eenvou
dig voor te rekenen: 1 uur ver
zorging aan huis kost de maat
schappij ongeveer 100,-, 1 dag
in een verpleeghuis ruim
200,-. Voor 100,- wordt ie-
een stukstal van 139 en een
vleesgewicht van 27,2 kilo.
De volgende dag passeerden elf
ladingen, waaronder zeven uit
het noorden over de klok. De
BRU 6 (Wout van de Berg) loste
die dag 476 tonnen met een
stukstal van 139 en een vlees
gewicht van 24,6 kilo uit de
Hammen. Solidair nam 349
tonnen over van de YE 182 die
over de weg werden aagevoerd.
Deze mossels kookten bij een
stukstal van 107 een vleesge
wicht van 30,2 kilo. De Duitse
GRE 27 bood 582 brutonnen
aan met een stukstal van 124.
De Bond van Mosselkwekers
werd vervolgens in het leven
geroepen en met de inzet van
het Crisis Mosselbesluit werd
een aanvaardbare minimum
prijs van 1,25 gulden per ton
voor de derde soort en 2,25 gul
den voor de eerste soort vastge
steld. Een en ander kon worden
bereikt door de beperking van
de aanvoer, maar had tot nade
lig gevolg dat de minder kapi
taal krachtige kwekers die
over minder goede aanvoermo-
gelijkheden beschikten hun be
ter toebedeelde vakbroeders
dikwijls voor moesten laten bij
het leveren. ,,Zo zijn de kwe
kers door de dertiger jaren ge
sukkeld tot de Tweede Wereld
oorlog losbarstte en het dorp
grotendeels werd verwoest. In
1950 volgde de mosselparasiet
nog en weer drie jaar later
kwam de Watersnood", weet
Jumelet nog als de dag van gis
teren.
Nadat de mosselvissers de
moeilijkheden weer te boven
waren gekomen begon de roep
tot het beurtelings varen en
dab gekoppeld aan een kwan
tumstelsel groter te worden.
De doelstelling van de kwekers
was om de mosselconsumptie
met name in eigen land te sti
muleren. De mosselafzet stond
in die tijd op een bijzonder
laag pitje. Jaarlijks werd een
Visserij dag in het leven geroe
pen die de plaats van de afge
schafte Bruse kermis moest in
nemen.
,,Je begrijpt natuurlijk wel dat
er toen geen toneelstuk was
mand in een bejaardentehuis
24 uur verzorgd. Bovendien ne
men de bejaardentehuizen in
toenemende mate deel aan het
opzetten van thuiszorgprojec
ten voor die ouderen die graag
zelfstandig willen blijven wo
nen. En aan projecten waarbij
aan bewoners met een ver
pleeghuisindicatie in hun ei
gen vertrouwde omgeving
kwalitatief verantwoorde zorg
wordt geboden. Om die ombui
ging van de praktijk vol te
kunnen houden, is minimaal
handhaving van het huidige
budget voor de ouderenzorg in
Zeeland nodig.
Denkfout
Maar hiet zit volgens de geza
menlijke organisatoren nog
niet eens de grootste denkfout.
Uit recent promotie-onderzoek
van dr. Frits Mertens van het
Nederlands Instituut voor
Zorg en Welzijn is gebleken dat
Het vleesgewicht schommelde
rond de 42 kilo.
Vleesgewicht
Op woensdag verdwenen in
twee veilingen 33 partijen over
de klok, op drie na allen af
komstig uit het noorden. Het
merendeel van deze ladingen
bestond uit jonge mossels met
stukstallen vanaf 131 en oplo
pend tot 196. De YE 3 viste in
de Meep ruim 1.200 tonnen met
een vleesgewicht van gemid
deld 30 kilo. De stukstallen
schommelden rond de 165. Uit
het Oosterom arriveerde de YE
157 met 1.380 tonnen, met een
vleesgewicht van ruim 25 kilo.
De stukstallen van deze partij
en lagen op 131 en 158. Murre
toonde de meeste interesse
voor een lading van de YE 79
met een stukstal van 137 en een
vleesgewicht van 36,6 kilo. De
BRU 48 (Firma Verspoor) arri
veerde met twee ladingen van
in totaal bijna 1.000 tonnen aan
de veiling, een uit de Meep en
een uit het Inschot. de stukstal
len kwamen respectievelijk uit
waar de moeilijkheden van de
mosselsector aan de kaak wer
den gesteld. De jongere mossel
kwekers stonden steeds klaar
om hun sector op allerlei ma
nieren naar buiten te brengen
maar daar bleef het ook bij",
aldus Jumelet.
Frappant
Het waren destijds de mossel
mannen VW-voorzitter Kees
Jumelet en Wolfert Jumelet
(die later leraar werd aan een
Middelburgse school) die een
belangrijke bijdrage leverden
voor het schrijven van een pro
pagandastuk. Jumelet die in
een groot aantal bladen zoveel
mogelijk kolommen probeerde
vol te schrijven (met name in
de Zierikzeesche Nieuwsbode)
had onder de burgemeesters
Van den Berg en Michaelis het
unieke voordeel van eert^vrije
toegang tot het gemeentear
chief. Jumelet licht toe: ,,In een
in varkensleer gebonden boek
ontdekte ik al die bijzonderhe
den over boze schippers die
zich door overheidsmaatrege
len beknot voelden in de uitoe
fening van hun bedrijven. De
overeenkomst tussen de jaren
1750 en 1950 bleken in feite heel
frappant. In 1773 barstte de
bom met een mosseloproer,
maar dat betekende wel de op
heffing van de onoverkomen-
lijke overheidsmaatregelen.
Van de beschrijving van het
oproer is daarop onder leiding
van J. A. Gilden een toneelstuk
op de planken gebracht. De uit
voeringen bleken een groot
succes en later werd het stuk
zelfs een keer in Yerseke opge
voerd. Het is een hele goede
zaak dat het weer terug is van
weggèweest. Ongetwijfeld zal
het stuk er toe bijdragen om
van deze dag een succes te ma
ken", meent Jumelet tot slot.
het verblijf in een bejaarden
huis bevorderlijk is voor het
totale welzijn van de bewoners.
Daarom is thuiszorg een prach
tig iets, maar alleen voor oude
ren die daar zélf voor kiezen.
Voorkomen moet worden dat
het bejaardentehuis als keuze
mogelijkheid voortijdig wordt
afgebroken.
Op de manifestatie zal een
breed scala aan provinciale en
landelijke betrokkenen, onder
wie politici, wetenschappers
en vertegenwoordigers van ou
derenbonden, over de voorge
nomen maatregelen in discus
sie treden. Ook zullen mede
werkers van verschillende be
jaardentehuizen, de directies
verwanten van bewoners en na
tuurlijk bewoners zelf aanwe
zig zijn. De bijeenkomst staat
onder voorzitterschap van
Kees Mijnten, voormalig hoofd
van de politieke redactie radio
en televisie van de AVRO en
tussen 1987 en 1992 directeur
Voorlichting van het ministerie
van verkeer en waterstaat.
Wij hopen u bij deze manifesta
tie te mogen ontmoeten. Het
adres van de Zeelandhallen is
Nobelstraat 6, 4462 GK in
Goes. Voor meer informatie
kunt u zich wenden tot de heer
G. J. van der Sluis, ambtelijk
secretaris van de VNB Zeeland,
telefoon 01100-32960.
op 166 en 146, het vleesgewicht
schommelde rond de 35 kilo.
Op donderdag maakte de han
del keuze uit zestien ladingen,
waaronder vier uit de Zuid. De
YE 37 loste die dag 760 tonnen
in twee ladingen. Bij een
stukstal van 150 noteerden de
ze mossels een vleesgewicht
van gemiddeld 36 kilo. Triton
toonde de meeste belangstel
ling voor een klusje van de YE
I met een vleesgewicht van 24,7
kilo, stukstal 129.
Vrijdag 17 september meerden
II schepen af, met in totaal ne
gen ladingen schelpdieren. De
grootste aanvoerder was de YE
30, die 1.577 tonnen bruto met
een tarrapercentage van 9,7
procent in het Oosterom viste.
Barbe nam deze lading met een
stukstal van 159 en een vlees
gewicht van 34 kilo over.
ARNHEM - Van modder tot
stroom. Het lijkt te mooi om
waar te zijn. Maar de mogelijk
heid om door zuiveringsslib te
verbranden in elektriciteit
scentrales stroom op te wek
ken, wordt serieus onderzocht
door de KEMA. het onderzoek
scentrum voor elektriciteit in
Arnhem. Het is een vervolg op
een onlangs afgerond onder
zoek dat heeft uitgewezen dat
afvalhout geschikt is om bij te
stoken in kolencentrales. De
Centrale Gelderland van het
energiebedrijf voor noord-oost
Nederland EPON in Nijmegen
draait in de tweede helft vol
gend jaar voor een deel al op
poederhout.
De motor achter deze jonge
Bruse stichting is Jaap Huizer,
die met nog enkele dorpsgeno
ten, een groot liefhebber is van
varende monumenten. De his
torische vaartuigen die worden
gepresenteerd zijn van ver
schillende types. Een er van is
een Lemsterjacht, de TH 51
Brave Hendrik van Rob Frese.
Dit bekende soort vaartuig
was destijds met de hoogaar
zen van het meest voorkomend
scheepstype in de Zeeuwse vis
serij. De Brave Hendrik liep
reeds in 1902 van stapel en be
schikt over een laadvermogen
van 32 ton. De Bruenaar Wout
Dijkstra showt de in originele
staat verkerende ijsselaak De
Cleene Mossel, die jarenlang
diep afgeladen met zand over
de Hollandse IJssel naar het
zuiden voer. Het vaartuig van
Dijkstra gleed in 1907 te water.
Verder zal Jaap Huizer de be
zoekers van de vissershaven de
tjalk De Ware Jacob laten zien.
Ooit vervoerde deze in 1905 ge
bouwde tjalk turf en allerlei
landbouwprodukten over de
Nederlandse rivieren. Later
werd het vaartuig omgebouwd
tot parapluschip en trok een
klusjesman ermee de boer op
voor het verrichten van diverse
karweitjes en het repareren
van huisraad.
Wie meer wil weten over de
Stichting tot behoud van het
voormalig zeilend beroeps
vaartuig, kan contact opnemen
met voorzitter Jaap Huizer of
secretaris Wout Dijkstra.
ASSEN - Het Drents Museum
in Assen wordt de komende ja
ren ingrijpend verbouwd. Die
verandering is volgens direc
teur G. Horstmann van het mu
seum dringend noodzakelijk,
wil het museum het huidige be
zoekersaantal van ongeveer
70.000 mensen per jaar kunnen
handhaven.
OUWERKERK - Twee losge
broken honden hebben in een
weiland aan de Oostweg te
Ouwerkerk een aantal scha
pen verwond. Eén schaap werd
zodanig toegetakeld dat het
moest worden afgemaakt. De
politie schoot ook een van de
jagende honden dood.
De melding van de jagende
honden kwam donderdag bij
de politie Schouwen-Duive-
land binnen. Toen de politie
aan de Oostweg kwam zaten de
honden, een herdershond en
een bouvier, nog volop achter
de schapen aan. Een schaap
bleek zodanig aangevallen te
zijn dat het door middel van
een pistoolschot uit zijn lijden
moest worden verlost. Enkele
andere schapen waren ook al
aangebeten. De politie moest
de herdershond doodschieten.
De (twee afzonderlijke) eigena
ren van de honden werden ach
terhaald en aansprakelijk ge
steld voor de aangerichte scha
de. De honden bleken losgebro
ken te zijn. De eigenaar van de
bouvier overweegt zijn hond te
laten afmaken.
NOORDWELLE
Excursie NBvP
De Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen afdeling
Noord welle en omgeving
bracht een bezoek aan de firma
Paauwe in Zonnemaire. Na ont
vangst met koffie en gebak
hield de heer Van Kessel een
praatje over verschillende
slaapsystemen en de mogelijk
heden die op dit gebied op de
markt zijn. Vervolgens kregen
de dames een demonstratie
waarbij werd getoond hoe met
een computertekensysteem
heel snel een plattegrond van
een woninginrichting kan wor
den getekend. Daarna volgde
nog een rondleiding door de
showroom, waarna het bezoek
werd afgesloten met een fris
drank. Op donderdag 30 sep
tember is er een bijeenkomst
inhét dorpshuis te Renesse.
Deze avond, die om 19.30 uur
begint, wordt verzorgd door C.
Zuidenia-Swint. Mevrouw
Zuidema is onder meer bekend
van Avro's Service Salon en
Vrouw Zijn. Op deze avond zijn
ook introducees welkom.
KERKWERVE
Eerste
NCVB-ledenvergadering
afdeling Kerkwerve
De afdeling Kerkwerve van de
NCVB kwam voor het eerst in
het nieuwe1 winterseizoen weer
bijeen in het Dorpshuis Zuud-
énde in Kerkwerve. De avond
werd op de gebruikelijke wijze
geopend met zang, gebed en
meditatie waarna de presiden
te aandacht besteedde aan de
notulen van de vorige bijeen
komst en met huishoudelijke
mededelingen kwam. Daarna
was het woord voor medewer
ker Verkeerspolitie Zeeland
Post. Als vrijwilliger van het
Consultatiebureau voor Alco
hol en Drugs hield hij een le
zing over alcohol en verkeer
onder de titel 'wat kan ik voor
u inschenken'. Via een quiz
werd eerst de kennis van de
NCVB-leden over het onder
werp getest. Medewerkster
Consultatiebureau voor Alco
hol en Drugs mevrouw Engels
besprak met de leden een vide
opresentatie over het onder
werp. Daarna werd in discus
siegroepjes gesproken over een
aantal vraagstukken.
Mevrouw Post-Dalebout be
dankte beide medewerkers
voor hun bijdrage aan de
avond, waarna de bijeenkomst
werd besloten met het
bondslied en een gedicht.
OOSTKAPELLE
Afvalpreventieproject
Op woensdag 29 september
worden in het Zeeuws Biolo
gisch Museum te Oostkapelle
de eerste werkkisten 'natuur
lijk afval' overhandigd aan ge
deputeerde A. M. Dek. Het
gaat om een project waarmee
de Zeeuwse basisscholen wor
den betrokken bij het grote af
valpreventieproject dat in 1992
werd opgestart door het Sa
menwerkingsverband Natuur-
en Milieuedukatie Zeeland.
Onder het motto kiezen voor
minder afval werden bedrij
ven, overheden en burgers op
geroepen om de geproduceerde
hoeveelheid afval te verminde
ren. Via de werkkisten geeft
men nu basisscholen de moge
lijkheid om met de leerlingen
te werken rondom de afvalfase
van de natuurlijke voedsel-
kringloop.
In Zierikzee
ZIERIKZEE - Op zaterdag 25 september houdt de fa
milie De Jonge haar vierjaarlijkse reünie in Zierik
zee. De familie wordt om 15.00 uur door burgemees
ter mr. J. J. P. M. Asselbergs ontvangen in het stad
huis. De heer drs. A. C. Meyer, hoofd inventarisatie
van het Rijksarchief in Zeeland, houdt daarna een
inleiding.
De traditie van een regelmatig
terugkerende reünie in Zierik
zee gaat terug tot 1863.
De familie De Jonge stamt uit
Zierikzee. De stamhouder was
Jan Lievensz., die omstreeks
1420 geboren moet zijn. Hij
komt in 1474 voor als schepen
van Zierikzee en werd vijf jaar
later tot burgemeester be
noemd. Een belangrijke scha
kel in de stamboom vormde
Jan Anthonisse de Jonge (1546-
1617), die drie keer gehuwd was
en 24 kinderen kreeg. Van hen
waren er ten tijde van zijn
overlijden nog 17 in leven.
De leden van de familie ver
wierven vooraanstaande plaat
sen in de besturen van de stad
Zierikzee en van het Zeeuwse
gewest. Zo werd mr. Bonifacius
de Jonge, de heer van Ooster-
land, Sirjansland en Ooster-
stein in 1615 raadspensionaris
van Zeeland. Zijn portret
hangt in de Vierschaar van het
Zierikzeese stadhuis. Mr. An
thony de Jonge, heer van Brui
nisse, was een geleerd man.
Hij werd griffier van de Reken
kamer van Zeeland en later
pensionaris van Middelburg.
Hij maakte zich verdienstelijk
voor Bruinisse, waarvan hij
ambachtsheer was. Thlrijke le
den van de familie De Jonge,
die in-de vorige» eeuw in "de'
adelstand werden verheven,
hebben vooraanstaande posi
ties bekleed en onder hen telde
men onder meer een minister
en gouverneur-generaal van
Nederlands Oost-Indië. Naast
de achternaam De Jonge,
draagt een deel van hen de ach
ternaam De Jonge van Elle-
meet, De Jonge van Campens-
Nieuwland of De Jonge van
Zwijnsbergen, naar heerlijkhe
den, die i het bezit van hun
voorouders zijn geweest.
GOES - Hard en zielig' is de titel van het cabaretoptreden dat
Hans Teeuwen op donderdag 30 september presenteert in 't Beest
te Goes. Het betreft een optreden waarin het podium voor mu
ziek. theater, film en literatuur het nieuwe theaterseizoen
1993/1994 opent. Behalve met cabaret wordt de theateravond
ook ingevuld met een tango-optreden van de drie Argentijnen
Dobal, Benitas en Fabio Russo. Zij spelen traditionele tango's en
milonga's tot moderne composities, de cabaretier Teeuwen
maakte vroeger deel uit van het cabaretduo Teeuwen Smeenk
dat tot eind 1992 in het hele land optrad met het programma
Heist. In zijn eerste soloprogramma speelt Teeuwen piano, zingt,
acteert, vertelt en maakt danspasjes. In hoog tempo en met een
vitale presentatie snijdt hij allerlei onderwerpen aan. Het optre
den in 't Beest begint om 20.30 uur.
ZIERIKZEE - Op maandag 27 september, van 17.00-
19.00 uur vindt in de Zeelandhallen in Goes een pro
testmanifestatie plaats. Onder andere bij verzor
gingshuis De Wieken in Zierikzee kan iedereen die
sympatiseert met deze acties, zijn stem laten horen.
Er zijn posters beschikbaar die overal achter de ra
men geplaatst kunnen worden en men kan zijn hand
tekening plaatsen. Deze lijsten zullen op 29 septem
ber in Den Haag overhandigd worden.
BRUINISSE/ZIERIKZEE - In de week van 13 sep
tember tot en met 18 september werden op de mos
selveiling in Yerseke 76 ladingen aangevoerd, met
een totaal gewicht van 32.233 ton netto. Deze ver
daagden allemaal op de verwaterpercelen van de
handelaren. De gemiddelde prijs bedroeg in week
37: 109,51. Het aangeboden tonnage bleef praktisch
gelijk, de gemiddelde prijs daalde weer met een
tientje per ton. De verzending was voor zover be
kend: België 6.825 ton, Frankrijk 2.620 ton, diverse
landen 434 ton en de binnenlandse handel nam 3.611
tonnen over.
