Opening Architectuurinstituut
eind aan 80 jaar discussie
'Ik dacht dat de politie
me wel zou beschermen'
Oorzaak busongeluk
nog steeds onbekend
Luchtvaartmaat
schappijen woedend
over extra heffing
'Architect is een dienend beroep
Rottenberg
constateert
'richtingen
strijd'
in het CDA
Voorzitter CNV-jongeren over ME-optreden tijdens
jongerendemonstratie
ptr is> ner
AHrMooe-PA0>4iZAAr
tóW *2op oir
oae^&üic ÖÊAJ in
WEB
(ENDSE
RVIC
EO!!
:NST
DEURLOO B.V.
8
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Onderzoek nog niet afgesloten
AMSTERDAM - De oorzaak van het busongeluk
woensdag in Villefranche sur Saone is nog altijd on
bekend. Het onderzoek in Frankrijk is nog njet afge
sloten.
heeft, speelt een doorslagge
vende rol bij de eventuele toe
kenning van smartegeld aan de
slachtoffers of nabestaanden.
Volgens de Amsterdamse advo
caat De Vos, die optreedt als
adviseur van de Algemene Ne
derlandse Vereniging van Rei
sorganisaties en het busbe
drijf, kan alleen smartegeld
worden geclaimd als de
busmaatschappij aansprake
lijk is. Als Van Nood kan aan
tonen dat de bus technisch in
orde was en de chauffeur ge
zond, dan is een beroep moge
lijk op overmacht. Voor de di
recte schade die het gevolg is
van het busongeluk, waren de
meeste passagiers verzekerd.
De 15 inzittenden die geen reis
verzekering hadden afgeslo
ten, worden op kosten van de
busmaatschappij teruggevlo
gen. Zes tot acht gewonde pas
sagiers zullen in Frankrijk
blijven totdat artsen het voor'
hen verantwoord vinden de te
rugreis te aanvaarden.
Een woordvoerder van de
busmaatschappij Van Nood zei
donderdag op een persconfe
rentie in Amsterdam dat ver
klaringen van passagiers dat
een wiel van de bus zou zijn af
gelopen, onjuist zijn. De
woordvoerder sluit niet uit dat
de chauffeur een hartaanval
heeft gekregen of dat een klap
band de oorzaak van het onge
val, waarbij vijf doden vielen,
is. Donderdag werden 44 passa
giers naar Nederland terugge
vlogen in twee vluchten. Ze
zullen meteen na aankomst
worden overgebracht naar het
traumacentrum van het Acade
misch Ziekenhuis in Utrecht.
De chauffeurs van de busmaat
schappij worden elke vijf jaar
medisch gekeurd. De 48-jarige
bestuurder H. Ogterop die bij
het ongeluk om het leven
kwam, was volgens een zegs
man goedgekeurd tot 1995. De
vraag of het ongeluk het gevolg
is van een technisch manke
ment of een medische oorzaak
Martinair: Klinkklare onzin'
AMSTERDAM - De Nederlandse luchtvaartmaat
schappijen zijn woedend op de Stichting Garantie
fonds Reisgelden (SGR) die eenzijdig heeft besloten
tot een heffing van twee gulden op vliegtickets voor
zover die worden verkocht via bij het SGR aangeslo
ten reisbureaus. De heffing moet volgens de SGR
reizigers beschermen tegen faillissement van lucht
vaartmaatschappijen.
De woordvoerder van Marti
nair Holland noemt de heffing
„klinkklare onzin". Bij Trans-
avia heerst „irritatie en boos
heid" en ook de KLM ziet
„geen enkele reden" voor de
heffing. Wie bij deze bedrijven
rechtstreeks een ticket koopt,
betaalt de heffing dan ook niet.
Maar directeur P. Silbermann
denkt niet dat veel reizigers
vanwege de heffing de reisbu
reaus zullen mijden om op
Schiphol rechtstreeks bij de
luchtvaartmaatschappij een
ticket te kopen. Voor Air. Hol
land heeft de regeling geen ge
volgen omdat dit bedrijf zelf
geen tickets verkoopt. Het ver
voer door dit bedrijf is onder
deel van door reisorganisties
verzorgde vliegvakanties. Om
te voorkomen dat mensen die
een verzorgde vliegvakantie
boeken worden gedupeerd, be
taalt iedereen die zo'n reis
boekt tien gulden opslag aan
het garantiefonds. Dit bedrag
wordt overigens per 1 novem
ber verhoogd tot 15 gulden.
Naar de zon
Er zijn echter steeds meer men
sen die via een reisbureau al
leen een vliegticket kopen. Er
zijn ook steeds meer buiten
landse luchtvaartmaatschap
pijen die vanuit Nederland
„naar de zon" vliegen. Daarom
is een regeling nodig die terug
gave garandeert van de ticket
prijs in geval van faillissement
van de maatschappij. Volgens
de SGR is het risico dat een
luchtvaartmaatschappij fail
liet gaat „aanmerkelijk ver
groot". Volgens de Martinair-
woordvoerder is dat uitslui
tend te wijten aan de reisorga
nisaties die vliegtuigstoelen
boeken bij (buitenlandse)
luchtvaartmaatschappijen die
er financieel slecht voorstaan,
in plaats van bij bonafide Ne
derlandse maatschappijen.
Wie de heffing per se niet wil
betalen, moet zij» ticket recht
streeks bij de luchtvaartmaat
schappij kopen. Voor wie met
de KLM vliegt, is dat niet zo'n
probleem omdat dit een lijn
dienstmaatschappij is met
rechtstreekse, eigen, verkoop
kanalen. Martinair en Transa-
via zijn echter chartermaat
schappijen die veel kale tickets
Verkopen via reisbureaus die
de gewraakte heffing in reke
ning brengen.
DEN HAAG - Het Koninklijk
Nederlands Ondernemersver-
bond (KNOV) verschilt met het
kabinet van mening over de be
lastingaftrek die technische
vernieuwing in bedrijven moet
stimuleren.
RIJSWIJK - Staatssecretaris
Simons van volksgezondheid
heeft voor de zorgsector het
bouwprogramma tot en met
1995 vastgesteld. Het voorziet,
inclusief 1993, in ruim 7.700
nieuwe plaatsen.
Tijden en standen volgens getijdetafel Hydro-meteocentrum Zeeland t.o.v. NAP
ZIERIKZEE
ROOMPOT BUITEN
BRUIN1SSE
WEMELDINGE
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tijd
stand
11 september
11.00
114
04.40
-105
23.50
126
17.25
-110
12 september
12.35
117
06.10
-105
18.55
-121
13 september
01.25
144
07.35
-112
13.55
134
20.05
-135
11 september
10.10
106
04.05
- 96
23.00
119
17.05
-102
12 september
11.30
110
05.40
- 98
18.15
-113
13 september
00.10
139
06.35
-104
12.30
131
19.05
-128
11 september
11.10
126
04.30
-111
23.55
138
17.05
-113
12 september
12.30
128
06.25
- 109
19.05
- 127
13 september
01.20
154
07.35
-118
13.45
144
20.10
- 143
11 september
11.05
121
04.35
-108
23.55
133
17.15
-112
12 september
12.35
124
06.15
-108
18.55
-125
13 september
01.25
151
07.35
-116
13.55
141
20.05
- 140
Doodtij: II september
Actuele informatie over afwijkingen 06-91122353
ROTTERDAM - „Een gebouw moet kunnen uitdruk
ken hoe een mens beweegt, hoe iemand wordt ver
leid om naar een bepaalde hoek te gaan. Architect
zijn is een dienend beroep. Een gebouw moet niet al
leen mooi zijn. Ik ben in elk geval pas tevreden als
de dingen gebruikt worden zoals ik in gedachten
had", zegt architect Jo Coenen. Hij ontwierp het Ne
derlands Archituurinstituut in Rotterdam. Op 29
oktober wordt het geopend, naar verwachting door
koningin Beatrix.
De Limburger Coenen (43) is
nog niet zeker van zijn zaak.
„Een oordeel kan ik pas over
een aantal weken vellen. Als
het groen en het water om het
gebouw er zijn. Die maken we
zenlijk onderdeel uit van het
geheel. Je komt over een loop
plank binnen. Die loopt over
het water. Er is ook water dat
van buiten naar binnen
stroomt. Dat moet het allemaal
groter doen lijken. Ik hoop dat
dit ook klopt."
Spraakmakend
Hoe het ook zij, met de opening
komt een einde aan een discus
sie van tachtig jaar over de
noodzaak van het instituut, al
dus directeur Adri Duivesteijn,
ooit spraakmakend wethouder
in Den Haag en initiatiefnemer
voor een spectaculair nieuw
stadhuis voor de Hofstad. Vol
gens Duivesteijn is er met het
gereed komen van het Archi
tectuurinstituut een soort van
nationale „inhaaloperatie"
achter de rug. Het gebouw zelf
is volgens hem een „manifesta
tie" van wat architectuur bete
kent en het instituut zal ook
blijvend plaats Rieden aan het
„archituurdebat". Drie jaar ge
leden lag de collectie van het
Architectuurinstituut voor oud
vuil in een gebqyw.aan de Am
sterdamse Droogbak. Inmid
dels zijn alle 30.000 boeken op
nieuw gecatalogiseerd en zijn
verder netjes op een rij gezet:
15.000 portfolio's, 1,5 km ar
chiefdozen, 6.000 panelen, 500
maquettes, 400 meubels en
2.000 fotodozen, In de biblio
theek is plaats voor twintig on
derzoekers tegelijk. Ze kunnen
tweederde van de boeken
rechtstreeks raadplegen.
Voor het „grote" publiek zijn
er straks vooral de tentoonstel
lingen. De grote openingsexpo
sitie heet „STIJL, Norm en
handschrift in de Nederlandse
architectuur". Aan de hand van
tekeningen, foto's en maquet
tes probeert het Architectuu
rinstituut „het tot dusver ge
bruikelijke beeld van de archi
tectuurgeschiedenis van deze
en vorige eeuw te ontdoen van
overleefde cliché's". Tegelijker
tijd zijn er drie a.ndere, kleine
re tentoonstellingen, waaron
der één van de schetsen die Jo
Coenen maakte voor het Archi
tectuurinstituut.,
Theateruitvoeringen
De grootste hal van het insti
tuut kan volgens Duivesteijn
niet alleen voor tentoonstellin
gen, maar ook voor installaties
en theateruitvoeringen worden
gebruikt, als ze maar met ar
chitectuur te maken hebben.
Wat men ook komt doen in het
Architectuurinstituut, het zal
niemand ontgaan dat hij of zij
toch in Rotterdam zit. Het ge
bouw is zo ontwikkeld en heeft
zoveel glas, dat de stad bijna
altijd te zien is. Opvallend wor
den ongetwijfeld ook de balies
en meubelen van Boris Sipek.
„Daar wordt al tegen geprotes
teerd, het zou te barok zijn
voor in dit gebouw. Daarom
doen we het ook. Niet alles
hoeft toch per definitie ratio
neel te zijn. En het gebouw van
Jo Coenen kan zoiets eigenlijk
juist wel gebruiken", zegt Dui
vesteijn.
Hij vindt het eigenlijk niet
normaal meer dat „een zo be
langrijk gebouw" met „zulke
budgetten" tot stand moest ko
men, al prijst hij de inzet van
cultuurminister D'Ancona. De
ministeries van WVC en VROM
fourneerden 22,5 miljoen gul
den, maar daarmee kwam Coe
nen niet uit: „Je moet niet de
prijs halen, maar het idee." Na
anderhalf jaar vertraging is
het totaalbedrag uit diverse
bronnen opgetrokken naar 31,3
miljoen. Aan de inrichting kon
nog eens 5,8 miljoen worden
besteed. Duivesteijn en Coenen
leurden volgens eigen zeggen
langs deuren van ministeries
en bedrijven om hulp en mate
rialen voor een lagere prijs.
Het was een hoop extra werk,
maar veel mensen zijn volgens
Coenen „loyaal" gebleken.
Schipperen
Toch bleef het schipperen, zegt
Coenen, onder meer met het,
materiaal. „Beton, glas en
staal hebben we zodanig moe
ten rangschikken dat het ge
heel niet afglijdt. Met beton
denk je al gauw aan een par
keergarage. We hebben gepro
beerd te voorkomen dat die lul
lige associatie opkomt. Het is
aan de anderen om te oordelen,
maar ik vind dat we heel ver
gekomen zijn". Wie dat nog
voor de opening zelf wil chec
ken, kan terecht op de voorbe-
zichtingingsdagen die tussen
18 september en 10 oktober
worden gehouden. De entree
van vijf gulden per persoon zal
worden gebruikt om een kunst
werk van Auke de Vries voor
de vijver van te betalen. Op
vrijdag 10 september wordt het
lichtkunstwerk van Peter
Struycken, voor de arcade van
het gebouw, voor het eerst in
werking gesteld. De première
is tegelijk met de „Nacht van
de Architectuur", waaraan zo'n
3.000 mensen uit de architec
tuurwereld deelnemen. Struyc
ken bedacht volgens Dui-
vestèijn „een miljoen" varian
ten voor het lichtspel, dat
voortaan avond aan avond te
zien zal zijn.
DEN HAAG - Een klein groep
je Albanese asielzoekers is
vrijdagochtend tijdelijk over
geplaatst van het opvangcen
trum in Schalkhaar naar dat in
Markelo. Dat heeft een woord
voerder van de Centrale Op
vang Asielzoekers (COA) be
kendgemaakt. De Albanezen
zijn overgeplaatst „om even af
te koelen", aldus de woord
voerder. Het is wel de bedoe
ling dat zij weer terugkomen in
Schalkhaar. Eerder deze week
braken massale vechtpartijen
uit tussen de Albanese en Bos
nische bewoners varf hét op
vangcentrum. Daarbij werden
zes Bosniërs aangehouden
maar die zijn weer vrijgelaten.
DEN HAAG - PvdA-voorzitter
Rottenberg ziet „een onder
drukte richtingenstrijd" bin
nen het CDA. „Lubbers en De
Vries vertrekken en dat waren
toch juist vaak de bruggenbou
wers richting PvdA. Hun den
ken is minder aanwezig in het
verkiezingsprogramma."
Rottenberg heeft dat gezegd in
een interview met de VNU-
dagbladen. Het is hem nog niet
duidelijk welke kant het CDA
nu precies uit wil. Rottenberg
vindt het CDA-programma ook
niet verhelderend op dit punt.
De PvdA-voorzitter herhaalt" in
het interview zijn uitnodiging
aan D66 om samen nauwer op
te trekken. „Kiezersstrijd tus
sen D66 en PvdA is tijdverlies
en energieverspilling." Hij
vindt dat beide partijen nu al
moeten afspreken dat ze samen
aan een volgend kabinet zullen
deelnemen of daar samen bui
ten blijven. „De vraag of we
gelijk optrekken, samen uit en
samen thuis, moet nu, gesteld
worden." D66-leider Van Mier-
lo heeft echter dergelijke avan
ces van de PvdA steeds van de
hand gewezen. D66 wil zelf
standig de verkiezingen in
gaan, zonder zich op voorhand
exclusief aan anderen te bin
den.
DEN HAAG - „Ik was eerst banger voor de autono
men. Ik dacht tfat de politie me wel zou beschermen.
Maar de politie bleek opeens de agressor." Eaurette
Spoelman (27), voorzitter van de CNV-jongeren
schrikt nog steeds van de beelden van de jongeren-
demonstratie op 8 mei. Een me'er sloeg haar die dag
een gebroken arm.
Burgemeester A. Havermans
zegt vier maanden na dato dat
hij meteen ,,tw;ijfels" had over
het politie-optreden. „Wat
flauw, dat had hij wel meteen
kunnen zeggen", vindt Spoel
man. Havermans en de hoofd
officier van justitie waren di
rect voorstander van een onaf
hankelijk onderzoek. Korps
chef Brand ervoer dat als „een
motie van wantrouwen", zo
blijkt uit het rapport van de
onafhankelijke deskundigen
van het Crisis Onderzoek Tbam
(COT). Vervolgens werd het ini
tiatief tot 'een onafhankelijk
onderzoek overgelaten aan de
gemeenteraad.
Blauwe muur
Ondanks dat de politie toe
geeft dat er fouten zijn ge
maakt, blijft de discussie be
staan over de „blauwe muur"
van me in gevechtstenue, hon
den en een waterwerper op de
hoek Kneuterdijk-Lange Vij
verberg. Het COT vindt dat het
bedoelde afschrikwekkend ef
fect is omgeslagen in angst
aanjagen. „En dat irriteert.
Dreigen en intimidatie gaat
ons een brug te ver", aldus het
COT. Brand stelt dat honden
voortaan achter dé linie zullen
blijven, maar de'muur" was
noodzaak, alleen ter afschrik
king en om te voorkomen dat
demonstranten door zouden
steken naar het' Binnenhof.
Het advies van het CÖT dat de
Haagse politie het „dreigings-
en intimidatie-concept" moet
heroverwegen, wordt niet over
genomen omdat een dergelijk
concept „niet bestaat". Volgens
Spoelman moet met de aanbe
veling van het COT juist wel
iets meer gebeuren. „De politie
ging uit van een veldslag. Ze
moet zich bezinnen hoe ze met
jongerendemonstraties om
gaat. Wat voor psychologisch
effect heeft de opstelling van
de politie op mensenmassa's.
Door de agressieve linie van
me werden mensen eerst bang,
toen paniekerig en vervolgens
boos. Ik was ook woedend en
had niet ingestaan voor wat ik
had gedaan als ik niet gewond
was geraakt."
Niet gebruikelijk
Het is niet gebruikelijk dat de
me meteen in gevechtstenue
klaarstaat tegenover demon
stranten. Maar gezien ervarin
gen met vorige jongerende
monstraties en berichten over
relschoppers, koos de Haagse
politie daar wel voor. Brand
geeft toe dat door me'ers in een
aantal gevallen teveel en te
lang is geslagen. Dat moet op
de basisopleiding in Woens-
drecht meer aandacht krijgen,
vindt hij. Disciplinaire straf
fen voor agenten komen er
waarschijnlijk niet, „omdat je
het optreden dan afwentelt op
individuen". Spoelman wacht
de klachtenprocedure bij de
politie af, en overweegt dan om
aangifte van mishandeling te
doen tegen de me'er die haar op
8 mei een gebroken arm sloeg.
Tbt op het moment dat ze werd
geslagen dacht ze dat ze het
voor elkaar kon krijgen men
sen door te laten lopen op de
hoek waar me en jongeren
slaags raakten. „Dat lukt wel,
dacht ik. We kregen ook de
kans van de politie om dat nog
een keer te proberen. Opeens
ging het mis. Eerst kreeg ik een
klap op m'n rug, ik draaide me
om en kreeg toen een klap op
m'n arm.
Ze noemt haar optreden achter
af gezien „misschien wat
naïef". „Ik had een rotsvast
vertrouwen in de politie. Blijk
baar had ik dat verkeerd inge
schat. De politie was de agres
sor. Er werd ingeslagen op een
massa die nergens heen kon.
Voorlopig demonstreer ik niet
in Den Haag." Het aanbod van
de Haagse burgemeester en de
politie voor een gesprek neemt
ze aan. Ook de Landelijk Stu
denten Vakbond en de FNV-
jongeren doen dat; De laatste
twee zijn in ieder geval tevre
den over de kritiek die de poli
tie tot zich neemt. Maar het ge
schonden vertrouwen moet
eerst worden hersteld voor er
weer grote demonstraties van
jongeren in Den Haag komen.
AMSTERDAM - Door een onge
val met een lijnbus zijn don
derdagmiddag in Amsterdam-
West kort na één uur zes gewon
den gevallen. Volgens een
woordvoerder van de Amster
damse politie zijn drie mensen
mogelijk ernstig gewond ge
raakt. De betrokken bus, lijn
18, reed op de trambaan van de
Bos en Lommerweg. Het onge
luk ontstond doordat het mid
denstuk van het gelede voer
tuig - een 18 meter lange bus
waarbij het voor- en achterstuk
worden gescheiden door een
flexibel harmonicagedeelte -
plotseling in een gat raakte.
door Mare Legendre
Vrijdag 10 september
Brouwershaven
Opening expositie 35 jaar
Schouwen-Duiveland door
loco-burgemeester mevrouw S.
C. J. B. Losschacoff-de Kanter.
Opening om 17.00 uur in de hal
van het stadhuis.
Zaterdag 11 september
Zierikzee
Rommelmarkt/fancy fair. On
der de Beuze. Vanaf 9.00 uur.
Informatie-ochtend Zeeuwse
Volksuniversiteit. Bibliotheek
De Stolpe. 09.30 tot 12.00 uur.
Bro u wershaven
Open Monumentendag. Voor
bezichtiging geopend: Grote- of
St. Niclaaskerk, museum De
Vergulde Garnaal, stadhuis,
molen Windlust.
Gehandicaptendag Grevelin-
gengroep Brouwershaven. Van
14.00 tot 20.30 uur op het Sou-
tingterrein.
Zonnemaire
Open Monumentendag. Voor
bezichting geopend: Neder
landse Hervormde kerk en mo
len De Korenbloem.
Noordgouwe
Open Monumentendag. Voor
bezichting geopend de Neder
landse Hervormde kerk.
Dreischor
Open Monumentendag. Voor
bezichtiging geopend de Ne
derlandse Hervormde kerk.
Zang- en muziekavond met Rei-
nata Heemskerk. Nederlandse
Hervormde kerk. 19.30 uur.
Maandag 13 september
Dreischor
Bijeenkomst NBvP. Dorps
huis. 20.00 uur.
Ouwerkerk
Start cursus Hebreeuws in de
kerk. Aanvang cursus begin
ners 19.00 uur. Start cursus ge
vorderden 20.00 uur.
Dinsdag 14 september
Zierikzee
Vergadering werkgroep Ont
wikkelingssamenwerking.
Stadhuis. 19.30 uur.
Fietstocht voor senioren. Start
om 13.30 uur vanaf sportpark
Den Hogen Blok.
Burgh-Haamstede
Raadsvergadering in het ge
meentehuis. 19.30 uur.
Woensdag 15 september
Zierikzee
Bijeenkomst NBvP. Mondra-
gon. 14.00 uur.
Start seizoen NCVB. Christelij
ke Gereformeerde kerk. 19.45
uur.
Bruinisse
Eerste paal woningen. Riekus-
weel. 10.00 uur.
Zaterdag 18 september
Zierikzee
FNV-stand vakbondsschool.
Onder de Beuze. 10.00 tot 16.00
uur.
Renesse
Rodeofeest. Manege Grol. Van
af 18.00 uur.
Oosterland
Informatiemiddag Nationale
Vereniging voor Fibromyalgie.
Wegrestaurant de Blauwe
Keet. 14.00 uur.
Bruinisse
Kerkbazar. Noorddijk. 10.00
tot 15.00 uur.
Maandag 20 september
Zierikzee
Start cursus totale yoga. Kruis-
gebouw. 20.15 tot 21.15 uur.
Nieuwerkerk
Zwemvierdaagse. Zwembad
Dol-Fijn. 15.30-21.30 uur.
Elke dinsdag
vanaf 21 september
Zierikzee
Meer Bewegen voor Ouderen
bij de Kruisvereniging in het
Jannewekken. Van 09.15-10.00
uur en van 14.00-14.45 uur.
Dinsdag 21 september
Zierikzee
Meer Bewegen voor Ouderen in
gebouw Kruisvereniging aan
het Jannewekken. Van 09.15 tot
10.00 uur en van 14.00 tot 14.45
Meditatie en diaprojectie.
Dorpshuis Zuudèndc. 14.00 uur.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
SCHUDDEBEURS TEL. 0mtM6255
