'In zo'n kort mogelijke tijd zoveel
mogelijk schepen in de sluis loodsen'
Concert met brassband Excelsior
en het Smalstads Mannenkoor
Werkzaamheden aan voormalige
CSG beginnen in september
Verhalenwedstrijd
Kinderboekenweek
Ledental van CJ+koor in
korte tijd fors gegroeid
Zeeuwse Delta centraal
in televisie-programma
Hoogseizoen bij de Grevelingensluis in Bruinisse
In Nederlandse Hervormde kerk Dreischor
Appèldienst
WOENSDAG 25 AUGUSTUS 1993
Sluiswachter De Bruine kijkt in zijn sluiswachtershuisje naar de beeldschermen waarop te zien is wat in de sluis onder hem gebeurt.
(Foto: Joop van Houdt).
BKUINISSE - „De afgelopen weken had ik de indruk dat het minder druk was dan in voorgaande jaren.
Maar uit de cijfers blijkt dat er toch weer evenveel schepen door de sluis zijn gegaan als in de zomermaan
den van vorig jaar. Vanwege de regenachtige weersomstandigheden ging het allemaal wat geleidelijker. We
hadden niet die echte piekdagen waarbij op één dag zo'n duizend schepen werden geschut". Ook voor M.,
de Bruine uit Nieuwerkerk is het hoogseizoen. Als sluiswachter op de drukste sluis van Zeeland, de Greve
lingensluis bij Bruinisse, werkt hij er aan mee-dat de sluis dagelijks zo'n dertig keer wordt geopend. Gemid
deld achthonderd schepen per dag varen zo van het Grevelingenmeer naar de Oosterschelde of omgekeerd.
Hoewel de sluiswachter veelal in aanraking komt met plezierjachten, waarop mensen hun vrije tijd of va
kantie doorbrengen, blijkt het schutten van schepen een spannend beroep te zijn.
Dat komt omdat de sluis on
derdeel vormt van de Rijksweg
N59, een van de drukste toe
gangswegen van Schouwen-
Duiveland. „We zeggen altijd
tegen elkaar: Het bes„taat niet
dat zoveel auto's Schouwen-
Duiveland oprijden en er dan
blijven. Een groot deel moet er
via een andere weg weer vanaf
rijden, want op het eiland is
onmogelijk plaats voor zoveel
auto's". De combinatie van
veelgebruikte vaarroute en
drukke autoweg houdt in dat
de handelingen, die sluiswach
ter De Bruine via het knoppen
paneel in zijn sluiswachters
huisje verricht, altijd tot ge
volg heeft dat mensen moeten
„Mensen komen dan uit hun
auto om elkaar uit te schelden.
Soms voel ik me behalve sluis
wachter ook pofitie-agent", .ah
dus de sluiswachter, die de ge-
móederen,dan tracht te sussen.
Spanningen zijn er ook op het
water. „Het komt veel te vaak
voor dat watersporters zenuw
achtig zijn omdat ze de sluis in
moeten varen. Ze laten zich
langzaam naar binnen drijven
en zijn geneigd om gelijk aan
te leggen wanneer ze in de sluis
zijn. Dat houdt in dat alle sche
pen die achter hen komen hen
moeten passeren. Dat houdt
het vullen van de sluis met
schepen onnodig op, terwijl bo
ven steeds meer automobi
listen- staan te wachten". De
luidspreker waarmee De Brui
ne een en ander in goede banen
kan proberen te leiden is niet
altijd afdoende. „Wanneer ze
zenuwachtig staan te doen met
een touwtje, horen ze nog geen
olifant brullen".
Wanneer het licht bij de sluis
rood/groen knippert is dat
voor de watersporters het te
ken dat ze hun boot van de kant
moeten losmaken om de sluis
in te varen en wanneer het licht
op groen springt kan dat ge
beuren. „Dikwijls maken ze
hun boot pas los wanneer het
licht al op groen staat.
Het duurt dan allemaal veel te
lang eer ze de sluis zijn in geva
ren. De automobilisten begin
nen te mopperen en als sluis
wachter zit je daartussen. Dat
is soms zenuwslopend".
Een derde factor die het beroep
van sluiswachter spannend
maakt is de factor tijd. De
Bruine tracht de tijdstippen
waarop de sluis wordt geopend
zo uit te kienen dat de ZWN-
bussen die de route Zierikzee-
Rotterdam rijden zoveel moge
lijk door kunnen rijden. „Om
twee minuten over het hele en
het halve uur komt er een bus
langs vanuit Zierikzee en om
tien minuten voor het hele en
halve uur een uit de richting
Rotterdam. „Wanneer een bus
twee minuten te laat is en het
schutten lang duurt vanwege
de drukte, is het nog een hele
klus om de wegdelen weer op
tijd naar beneden te hebben.
Om op tijd te zijn moet ik soms
de rolbrug voor de sluis dicht
doen om de stroom van sche
pen die naar de sluis varen te
gen te houden. Wanneer de wa
tersporters zien dat dat ge
beurt terwijl de sluis nog niet
vol ligt beginnen ze te roepen
en te mopperen. Ze begrijpen
niet waarom ik dat doe".
Meestal lukt het de sluiswach
ter redelijk tussen al deze be
langen door te laveren. Dan rij
den de ZWN-bussen vriende
lijk toeterend voorbij en ko
men wachtende automobi
listen' even uit hun auto om
naar de drukte van de plezier
jachten te kijken. De meeste
directe contacten met de water
sporters worden onderhouden
door assistent-sluiswachter L.
Hage uit Oostvoorne.
De 62-jarige oud-stuurman op
de grote vaart en ex-loods in de
Rotterdamse haven zegt dit
werk voor zijn plezier te doen.
Elke zomer en in drukke perio
des in het voorjaar is hij te vin
den bij de Grevelingensluis.
DREISCHOR - Het laatste concert dat de stichting Musi Voca dit seizoen houdt
vindt plaats op zaterdag 4 september in de Nederlandse Hervormde kerk in
Dreischor. De brassband Excelsior uit Kloetinge en het Smalstads Mannenkoor
uit Sint Maartensdijk staan daarbij centraal. Het programma bestaat uit een af
wisselend optreden van koor en muziek. Het concert begint om 20.00 uur.
'Wij leven met muziek'
NIEUWERKERK - Hoe 4s het mogelijk dat het le
dental van een Christelijk Jongerenkoor in tweeën
eenhalf jaar uitgroeit naar 60 en de naam veranderd
moet worden in ...Groot CJ koor? Volgens dirigent
W. Timmermans uit Ouwerkerk zijn er diverse facto
ren debet aan deze stormachtige ontwikkeling. ,,Het
belangrijkste van alles is de ongedwongen sfeer. Het
koor is samen met het combo, net één grote familie.
De wil om te presteren komt dan vanzelf", aldus
Timmermans.
Het Smalstads Mannenkoor is
een amateurgezelschap. Het
werd opgericht in 1966 en be
staat momenteel uit tien zan
gers, een pianist en dirigent
.Jan Wesdorp, allen wonend in
wachten.
„Omdat het zo gigantisch druk
is zijn het in de zomer bijna al
tijd stress-sluitingen. Wanneer
de kleppen van het wegdek
over de sluis omhoog gaan ont
staan op de Rijksweg binnen
de kortste tijd lange files,
waarin soms kop/staart-
aanrij dingen of kettingbotsin
gen plaatsvinden. Mensen rea
geren geïrriteerd omdat ze
moeten wachten en gaan soms
bijna op de vuist omdat ze geen
voorrang krijgen". Dat laatste
gebeurt volgens de sluiswach
ter altijd op de parallelweg.
Boven de sluis is die weg zo
smal dat er maar één rij auto's
tegelijk overheen kan. Wan
de gemeente Tholen. Het reper
toire dat zij zingen bestaat uit
wereldlijke en geestelijke wer
ken uit alle stijlperioden. In
1983 kwam de eerste grammo
foonplaat uit waarop het brede
neer de brugklep weer naar be
neden is gelaten, mag eerst de
rij wachtende auto's die uit de
richting Oude-lbnge komt over
de parallelweg en vervolgens
de voertuigen die vanuit Brui
nisse komen. Dat zijn er vaak
zoveel dat vanuit Oude-Tonge
alweer auto's aankomen ter
wijl de file vanuit Bruinisse
nog aan het optrekken is.
De tegenliggers zijn dan boos
omdat ze op de verkeersborden
zien dat zij eigenlijk voorrang
hebben. Ze rijden dan toch
door tot op het smalle wegge
deelte op de brug, waardoor de
verkeersstroom van de paral
lelweg vast komt te zitten.
repertoire tot uitdrukking
komt. Eind 1990 is een
compact-disc uitgebracht met
opnieuw een keuze van koor
muziek uit vele eeuwen en stij
len. Naast de vele jaarlijkse
optredens neemt het koor deel
aan concoursen als het Neder
lands koorfestival, het Zeeuws
Zangersmanifest in Middel
burg en het vierjaarlijks Inter
nationaal Koorfestival. Op bei
de eerstegenoemde festivals
behaalden zij, bijna uitslui
tend eerste prijzen in de hoog
ste klasse. Op het Internatio
naal Koorfestival in 1987 in
Arnhem eindigde de groep op
de derde plaats in de categorie
mannenkoren. Ook is het koor
al enkele keren op radio en tv
te horen en te zien geweest.
Brassband Excelsior uit Kloe
tinge werd opgericht in 1899 als
fanfare. In 1970 werd overge
gaan op de Engelse brassband
bezetting. Organiek bestaat
een brassband uit slechts 28
personen waardoor bijzondere
eisen aan muzikanten en sa
menspel worden gesteld. Bo
vendien worden onder invloed
van de steeds verdergaande
professionalisering van het fe
nomeen brassband en de orgi-
nele brassbandwerken in
binnen- en buitenland steeds
zwaardere eisen gesteld aan al
le leden van de bands. Excelsi
or heeft zich in de loop van de
jaren weteii te ontwikkelen tot
een hoogwaardig muziekgezel
schap.
Onafgebroken komt deze
bedrag van ongeveer 20.000
gulden voor de kosten van een
beheerder, die op dit moment
al gedurende tien uur per week
in het gebouw aanwezig is om
toezicht te houden op het huidi
ge gebruik. Het betreft een van
de vroegere conciërges van de
CSG.
Wanneer de gemeenteraad het
geld beschikbaar stelt, kunnen
volgens commissievoorzitter
en PvdA-wethouder D. van der
Wekken de werkzaamheden di
rect beginnen. De verenigingen
die niet worden gehinderd
door deze werkzaamheden,
kunnen hun intrek al nemen in
het gebouw en de anderen vol
gen na de aanpassingen.
De huurcontracten kunnen
worden afgesloten wanneer de
Stichting Multifunctionele Ge
bouwen Zierikzee definitief is
opgericht.
De leden van de adviescommis
sie welzijn reageerden positief
op do geplande gang van za
ken, zoals die door Van der
Wekken werd geschetst. „Het
is van belang voor Zierikzee
dat het een leuk gebouw
wordt", aldus commissielid R.
Prager (sociaal-cultureel
werk).
De gemeente Zierikzee zal in
de komende jaren het nodige
geld in het multi-functionele
gebouw moeten steken omdat'
een kostendekkende exploita
tie bij gebruik door verenigin
gen er niet in zit. j
„Ik vind het leuk om buiten te
zijn, al die schepen te zien en
gezellig met de mensen te klet
sen over het weer en over va
ren".
Tussendoor loodst hij de tien
tallen jachten in diverse talen
naar de plaats in de sluis die
hij in gedachten had. 'U mag
nog wel een plaats verder'. 'Ja,
so weit wie möglich'. „Het is de
kunst om jn zo kort mogelijke
tijd zoveel mogelijk schepen in
de sluis te loodsen". Tijdens
zijn werk houdt hij via een
draagbare telefoon contact met
sluiswachter de Bruine hoog in
zijn kantoortje voor zijn knop
penpaneel. „Daar in de verte
komt nog een motorboot; kan
die er nog bij". Wanneer de
sluisdeuren gesloten zijn telt
de assistent-sluiswachter hoe
veel schepen in de sluis liggen,
noteert welke nationaliteit ze
hebben en of het motor- of zeil
jachten zijn. Die gegevens wor
den na iedere schutting inge
voerd in de computer.
Vele vragen
Terwijl via het openen van
kleppen in de sluisdeuren het
water in de sluis stijgt of daalt
praat hij met watersporters en
beantwoordt vele vragen. 'Is
hier een telefooncel? Zijn er
krarften te koop? Kunnen we
hier overnachten? Is het met
dit weer nog verantwoord om
via de Oosterschelde naar Zie
rikzee te varen met een zeezie
ke schoonmoeder aan boord'?
Vragen die ook binnenkomen
in het kantoortje van de sluis
wachter, waar allerlei mensen
binnen lopen. „Wij zijn hier
een manusje van alles. Chauf
feurs komen de weg vragen,
mensen met autopech bellen
hier de Wegenwacht en heel
vaak wil men van het toilet ge
bruik maken", aldus De Brui
ne.
Dat laatste is niet openbaar en
ook een telefooncel is niet aan
wezig bij de sluis. „Wij zijn de
enige sluis in Nederland die
deze voorziening niet heeft".
Tussendoor houdt de sluis
wachter nauwlettend de wa
terstanden in de Grevelingen
en de Oosterschelde in de gaten
die via digitale cijfers worden
aangegeven. Vanwege de getij
destromingen in de Ooster
schelde varieert het waterni
veau in deze zeearm van onge
veer twee meter boven dat van
de Grevelingen tot 1,50 meter
daaronder. Bij een maximaal
verschil duurt het schutten on
geveer 'zeven minuten. Voor
sluiswachter De Bruine is dit
alles routine geworden. Wan
neer het drukke zomerseizoèn
voorbij is krijgen hij en zijn
collega het een stuk rustiger in
het kantoortje bij de Bruse
sluis. En hij hoopt dat er een
keer een structurele oplossing
wordt gevonden voor de gigan
tische drukte in het zomersei
zoen. „Een vierbaans weg over
de sluis of een tunnel. Dat zou
ideaal zijn".
brassband sinds 1962 uit in de
hoogste afdeling, de vaandel
afdeling binnen de Koninklij
ke Federatie van Muziekvere
nigingen. Vorig jaar nog ver
wierf Excelsior de derde plaats
op het Nationale Brassband
Festival in Utrecht. Naast de
concourswerken wordt veel
aandacht besteed aan een
hoogwaardig en gevarieerd
concertprogramma, waarmee
in de hele regio regelmatig con
certen worden gegèven. Sinds
1990 staat de band onder lei
ding van dirigent Anno Appelo
uit Oud-Beijerland. Dirigent
Appelo volgde een beroepsop
leiding aan het Rotterdams
Conservatorium slagwerk en
HAFABRA-directie. Naast zijn
directie in Kloetinge is hij diri
gent van Euphonia uit Goes en
Brassband Rijnmond uit Rot
terdam.
ZIERIKZEE - Al een aantal ja
ren organiseert de Protestants
Christelijke Rayonschoolraad
Schouwen-Duiveland een zoge
naamde Appèldienst voor alle
betrokkenen bij het christelijk
onderwijs in de regio. De Ap
pèldienst voor het cursusjaar
1993/1994 wordt gehouden op
woensdag 1 september in de
Christelijk Gereformeerde
kerk in Zierikzee.
De dienst begint om 19.30 uur.
Alle leerlingen, leerkrachten,
leden van de medezeggen
schapsraad, ouderraden en be
sturen zijn welkom, evenals
ouders en andere belangstel
lenden. Voorganger in deze
dienst is ds. J. Smit, predikant
van de NH-kerk in Bruinisse.
Muzikale medewerking wordt
verleend door organist C. J.
Groenleer en schoolkoor Hati-
kwa van christelijke basis
school Samuel uit Kerkwerve.
Een muzikaal intermezzo
wordt verzorgd door (oud)leer-
lingen van de christelijke ba
sisschool Onder de wieken uit
Haamstede. P. van Beveren,
voorzitter van de Rayonschool
raad, spreekt een kort ope
ningswoord. De jaarlijks te
rugkerende Appèldienst is
slechts één van de activiteiten
van de Rayonschoolra^d.
Hoe hoog die prestaties zijn
blijkt wel uit het feit dat het
CJ koor op een concert voor
jongerenkoren als hoogste ein
digde met als 'rapportcijfer'
een achteneenhalf. „Je moet
proberen een min of meer 'ei
gentijds' en uitgebalanceerd
repertoire op te bouwen waar
in vlotte en leuke nummers
voorkomen. Je bouwt dan als
het ware aan de identiteit van
het koor", aldus Timmermans.
Het CJ koor manifesteert zich
heel anders dan de meeste
christelijke gemengde koren
en dat spreekt volgens Tim
mermans de luisteraars aan.
„Het luisterend publiek of de
gemeente voelt het enthousias
me, voelt de harmonie, voelt de
bedoeling van het samen mu
ziek maken, voelt de bood
schap van het evangelie door
de teksten en voelt ook de
spanning bij de uitvoeringen",
aldus Timmermans. Een be
langrijke rol speelt volgens de
De serie Nieuwe Natuur in Ne
derland is een initiatief van de
Tros op basis van beleidsuit
gangspunten van het WNF. De
menselijke factor in het
natuur-ontwikkelingsbeleid is
voor de Tros de spil in de serie.
Natuur is voor de mens in alle
opzichten onontbeerlijk en
vooral in Nederland is er te
weinig van en wat er is staat
vaak hevig onder druk.
Afspraak
Wereldwijd bestaat de af
spraak dat elk land minimaal
10 procent van zijn oppervlak
te 'reserveert' voor natuur. Ne
derland komt niet verder dan
de helft en daarom wil het
WNF met zo'n 2000 vierkante
kilometer een verdubbeling
bereiken. Dat betekent dat in
totaal een gebied ter grootte
van de provincie Utrecht aan
het al bestaande natuurgebied
moet worden toegevoegd. In el
ke uitzending van de serie be
zoekt een aantal willekeurige
Nederlanders één natuuront-
wikkelingsgebied
Het enthousiasme en de erva
ringen van de vijf 'toevallige'
bezoekers bepalen voor een be
langrijk deel de sfeer van de
uitzendingen. In de serie ko
men aan de orde: de
Grensmaas in Limburg (20 sep
tember), de Gelderse Poort (27
september), de Oostvaar-
dersplassen (4 oktober), de
Friese Wadden/Friesland bui
tendijks (11 oktober) en tot slot
de Zeeuwse Delta (18 oktober).
De door de programmamakers
uitgenodigde bezoekers krij-
Op die manier doen ze mee aan
een verhalenwedstrijd die on
der de titel 'Hallo, hallo wie
schrijft er mee' werd georgani
seerd in het kader van do Kin
derboekenweek die ook dit
jaar weer wordt gehouden in
oktober. Het betreft een initia
tief van de Provinciale Biblio
theekcentrales en de regionale
omroepen.
Het betreft een landelijke actie
waarbij per provincie een
schrijver is benaderd die het
begin van een verhaal heeft
verzonnen. In Zeeland is dat
Wim Hofman.
In de periode van vier tot en
met acht oktober worden de
verhalen beoordeeld die kinde
ren naar aanleiding hiervan
schreven.
Kinderen die aan de wedstrijd
willen deelnemen kunnen bij
de bibliotheken een fom^ulier
dirigent ook het vijfkoppige
combo dat het koor begeleidt.
Momenteel bestaat het instru:
mentarium van het.combo uit
drums, bas, trompet, gitaar en
keyboard/piano. Hét combo
hoopt binnenkort .dwarsfluit
en viool toe te kunnen voegen
aan het instrumentarium.
De koor- en comboleden komen
niet alleen uit Nieuwerkerk,
maar ook uit Zierikzee, Ouwer
kerk, Oosterland, Bruinisse en
Dreischor. Timmermans: „Het
koor is er niet alleen voor jon
gelui, maar ook voor wat oude
ren die zich jong voelen". Het
nieuwe seizoen voor het koor
gaat op 29 augustus van start.
Er wordt gerepeteerd in het
zaaltje achter de Gereformeer
de kerk in Nieuwerkerk. De re
petities worden gehouden op
zondagmorgen na 11.30 uur.
Wie zin heeft om mee te zingen
of mee te spelen is van harte
welkom bij de repetities.
gen een rondleiding in het be
treffende gebied en vormen
met hun ervaringen de rode
draad in elk programma.
Elk gebied wordt in zijn 'eigen
uitzending' bovendien vanuit
verschillende invalshoeken be
naderd waarbij de presentatie
van WNF-voorzitter Ed Nijpels
en Leonie Sazias een bindende
factor is. Historieeconomische
aspecten, flora en fauna, de ac
tualiteit op natuurontwikke
lingsgebied, interviews met
omwonenden, werkers in het
gebied en biologen zijn steeds
terugkerende onderdelen van
de programma-serie. Ed Nij
pels sluit iedere uitzending ai
en zet de uitgangspunten van
het natuurontwikkelingsbe:
leid nog eens op een rijtje.
Nederlands karakter
Samen met anderen probeert
het Wereld Natuur Fonds nieu
we natuur op typisch Neder
landse plekken met een ty
pisch Nederlands karakter te
realiseren. De noodzakelijke
grond voor een dergelijke 'ope
ratie' kan volgens het WNF ge
vonden worden in de ongeveer
400.000 hectare landbouw
grond die Nederland over de
komende vijftien jaar teveel
zal hebben. Nieuwe natuur be
staat uit grote aaneengesloten,
gebieden en ontwikkelt zich-
als het ware vanzelf. De mense-
lijke inbreng beperkt zich tot.
het uitzetten van grote zoogdie
ren, wilde paarden en runde
ren die voor de natuurlijke be-
grazing van het gebied moeten
zorgen.
ophalen waarop het begin van
het verhaal van Win» Hofman
staat. Dat kunnen zij dan op
het formulier aanvullen met
hun eigen versie. De verhalen
dienen voor vier oktober te
worden ingeleverd bij dé bi
bliotheek. Zij worden dan in de
eigen regio beoordeeld door
een jury bestaande uit drie per
sonen.
Aan de hand daarvan wordt zo-
wcl in de leeftijdscategorie
acht tot en met tien jaar als elf
en twaalfjarigen een winnaar
gekozen. Deze kinderen wor
den uitgenodigd om samen met
een vriendje of vriendinnetje
een feestelijke ochtend bij te
wonen in de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg.
Tijdens deze bijeenkomst wor
den de uiteindelijke hoofd
prijswinnaars bekend ge
maakt.
ZIERIKZEE - De eerste opknapbeurt waarmee het voormalige schoolgebouw van de Christelijke Scholen
gemeenschap aan de Huybertstraat in Zierikzee wordt omgevormd tot een multifunctioneel centrum begint
naar verwachting in september. Het betreft schilderwerk, vernieuwing van de centrale verwarmingsketel
en de toilètvoorzieningen en de aanschaf van stoelen. In een later stadium hoopt men ook de entree en de
foyer van het gebouw aan te passen. Een aantal organisaties maakt inmiddels al gebruik van delen van het
gebouw.
Na de aanpassing zullen dat er
ongeveer dertig zijn. Het
multi-functioneel gebouw
wordt volgens plan in januari
1994 overgedragen aan de
Stichting Multifunctionele Ge
bouwen Zierikzee, die nu nog
in oprichting is. De stichting,
waarin ook het gemeentebe
stuur wordt vertegenwoordigd,
gaat het gebouw exploiteren.
Tijdens de openbare vergade
ring van de Zierikzeese advies
commissie welzijn, dinsdag
avond in het stadhuis, werd
duidelijk dat voor de eerste
aanpassingen van het gebouw
ongeveer 450.000 gulden nodig
is. Tijdens de eerstvolgende ge
meenteraadsvergadering op
maandag 30 augustus zal de
Zierikzeese gemeenteraad wor
den gevraagd dit bedrag be
schikbaar te stellen. Plus een
De CSG wordt een multi-functioneel centrum. (Archieffoto).
BRUINISSE ZIERIKZEE BURGH-HAAMSTEDE
- 'Wat is er toch gebeurd met Josje Almekinders?'
Met die zin begint een verhaal waarvan de inleiding
werd geschreven door de Zeeuwse kinderboeken
schrijver Wim Hofman. Kinderen van acht tot en
met twaalf jaar kunnen de komende weken hun fan
tasie de vrije loop laten bij het afmaken van het ver
haal.
Tros-uitzending over belang nieuwe natuur
ZIERIKZEE - Het begrip nieuwe natuur staat cen
traal in vijf televisie-programma's van de Tros. Deze
programmaserie maakt de omroep in samenwerking
met het Wereld Natuur Fonds. De serie handelt over
het belang, de aard en de totstandkoming van nieu
we natuurgebieden in Nederland. De Zeeuwse Delta
staat centraal in de uitzending van 18 oktober.
