Adjunct-archivaris Groenleer
verruilt Zierikzee voor Kampen
ZLM wil Nederlandse Akkerbouw
Vakbond een eerlijke kans geven
„Kant ik met dit apparaat mijn grootvader vinden
Inbraak
strandtent
Diefstal
uit auto
en boot
Expositie
Mini
van Iterson
Natuur-
excursies
De Punt
Hoofdbestuur in meerderheid positief
Begin werkzaamheden van
supplement woordenboek
DINSDAG 13 JULI 1993 NR 25390
Adjunt-archivarus Groenleer: ,,De interesse in het archief is duidelijk toegenomen". (Foto: Joop van Houdt).
NIEUWERKERK - „Hemel me maar niet op"
Adjunct-streekarchivaris G. C. Groenleer is typisch
een man die niet houdt van de bijna tomeloze per
soonsverheerlijking die haast onverbrekelijk ver
bonden is met afscheidsbijeenkomsten. Hij is er als
Zeeuw gewoon te reëel en te nuchter voor. Dat ze
hem niet alleen zullen missen bij het Streekarchiva-
riaat Schouwen-Duiveland en Sint Philipsland
maar ook bij de gemeente Zierikzee is echter evi
dent. Met het vertrek van Groenleer die per 1 augus
tus aan de slag gaat als archivaris van de Gerefor
meerde Kerken (Vrijgemaakt) in Kampen verliest de
gemeente Zierikzee immers zijn huisconferencier,
die met zijn scherpzinnige grappen menige af
scheidsbijeenkomst heeft opgefleurd.
Variatie
Ooit was er in Kerkwerve een
ondeugend jongetje dat na
moest blijven en daarover zo
boos was dat hij „stik en ver
rek" riep. Een dusdanig ver
grijp in 1919 dat de hoofd-
meester daarvoor op hoge po
ten naar het college van b en w
liep. Een stukje puur menselij
ke geschiedenis die G. C.
Groenleer ooit in een van notu
len in het streekarchivariaat
terugvond. Maar ook buren- en
caféruzies zijn er terug te vin
den. Saai, zoals sommigen nog
altijd denken, behoeft het
werk in een archief niet te
zijn.. Groenleer heeft het in al
die negen jaren, dat hij
adjunct-streekarchivaris was,
in ieder geval nooit saai gevon-"
den, wellicht omdat hij van
jongsaf aan veel belangstelling
had voor geschiedenis. Toch
koos hij uiteindelijk voor een
studie sociologie, maar dan wel
met geschiedenis als tweede af
studeervak. Die studie sociolo
gie bracht hem in september
1979 naar Westerschouwen,
waar hij in het kader van zijn
vervangende dienstplicht een
welzijnsplanning voor Schou-
Het hoofdbestuur van de ZLM
sprak onlangs uitvoerig over
de pas opgerichtte akkerbouw-
vakbond in Nederland naar
aanleiding van een brief van
voorzitter Jaap Korteweg. In
deze brief licht Korteweg het
plan 'genoeg is beter', toe en
verzoekt hij de ZLM om steun
en samenwerking. ZLM-
voorzitter Van der Maas, die al
eerder persoonlijk adhesie be
tuigde aan het initiatief van
Korteweg en de zijnen, liet zich
ook in het hoofdbestuur posi
tief uit over het plan van de ak-
kerbouwvakbond.
wen-Duiveland en Sint Phi
lipsland moest ontwikkelen.
Een voor hem vrij onbekend
terrein.
Streekarchivariaat
Begin mei 1984 maakte Groen
leer de overstap naar het
Streekarchivariaat Schouwen-
Duiveland/Sint Philipsland,
het enige Streekarchivariaat
dat Zeeland rijk is. Een over
stap die sommigen wellicht
deed verbazen, want wat moet
een socioloog nu in een archief.
Voor Groenleer was die over
stap van welzijn naar het ar
chief niet zo vreemd; tijdens
zijn studie had hij immers al
„geroken" aan het archiefon
derzoek. Om de fijne kneepjes
van het archiefwerk onder de
knie te krijgen was het dan ook
noodzakelijk om aan de Ar-
chiefschool in 's Gravenhage
het diploma voor middelbaar
archiefambtenaar te behalen.
Die combinatie van werk en
studie, waarbij hij overigens
veel steun kreeg van streekar
chivaris H. Uil maakte dat eer-
„De kern van het plan, name
lijk bescherming van de spil
functie van het graan en area
albeperking, spreekt mij aan.
Over de uitwerking zal verder
gepraat moeten worden". Van
der Maas beschouwt de Neder
landse Akkerbouw Vakbond
vooral als een opstap naar een
Europese organisatie. Hij
vindt dat er meer evenwicht
moet komen in de sectorale be
langenbehartiging in Brussel.
Blijft het echter een vrijwel
puur Nederlandse aangelegen
heid („wij hebben maar 1 pro-
ste jaar als „ongediplomeerd"
adjunct archivaris wel zwaar.
Naast alle opdrachten voor zijn
studie, zoals onder meer het in
ventariseren van het archief
van B, W S (de Vereniging
van Burgemeesters, Wethou
ders en Secretarissen) moesten
ook de normale dagelijkse ar
chiefwerkzaamheden worden
verricht. Het kwam er dus op
neer dat de vrijdagavond nogal
eens besteed werd aan het le
ren lezen van oud schrift. Dat
gebeurde dan bij streekarchi
varis Uil thuis.
Opvang van
bezoekers
Die dagelijkse werkzaamhe
den van Groenleer bestonden
en bestaan niet alleen uit het
ordenen en beschrijven van al
le archiefstukken maar ook uit
het opvangen en begeleiden
van bezoekers van het Streek
archivariaat. Aanvankelijk
waren dat er niet zoveel. Om
precies te zijn 523 bezoekers
(1984). „Eén bezoeker kon je
toen een hele middag bezighou
den met het opzoeken van dit
en het nagaan van dat" herin
nert Groenleer zich. Dit bezoe
kersaantal is in nog geen tien
jaar tijd meer dan verdubbeld.
De inspanningen van de archie
ven om de inhoud van het ar
chief voor een breed publiek
toegankelijk te maken hebben
duidelijk vruchten afgewor
pen. In de loop der jaren kre
gen Uil en Groenleer dan ook
versterking. De twee arbeids
plaatsen zijn inmiddels uitge
breid tot 2,5 arbeidsplaats, het
geen op korte termijn met nog
een halve arbeidsplaats wordt
vermeerderd. Daarnaast zijn
er nog drie medewerkers in het
kader van een werkverruimen-
cent van de graanproduktie in
Europa") en houden vooral de
Franse boeren zich afzijdig,
dan is het initiatief volgens
Van der Maas weinig kansrijk.
„Ik vind dat we elkaar kunnen
versterken in de belangenbe
hartiging van de sector akker
bouw. Zowel de ZLM als de
NAV zijn voor die belangenm-
behartiging een goed middel.
Een organisatie is nooit een
doel op zichzelf", aldus Van der
Maas.
Enkele hoofdbestuurders lie
ten weten twijfels te hebben
over nut en noodzaak van een
sectorale akkerbouworganisa-
ties. Zij zien in de oprichting
van de vakbond een doublure
van de inspanningen van de be
staande landbouworganisa
ties.
Beleidsvisie
Bovendien vrezen zij dat de
NAV eerder tot tweespalt dan
tot versterking leidt. Tbch wil
het hoofdbestuur van de ZLM
de akkerbouwvakbond ten-
de maatregel werkzaam. Hier
door is Groenleer tegenwoor
dig wat minder vaak in de stu
diezaal in Zierikzee te vinden
maar bivakkeert hij meer in
het gemeentehuis van Nieu-
werkerk, waar de archieven
van Duiveland, Middenschou-
wen en het waterschap Schou
wen-Duiveland zijn opgesla
gen. Met enige trots laat hij
zien dat daar geen sprake is
van een nijpend ruimtegebrek
zoals in Zierikzee. Dat komt
onder meer doordat in 1988 het
archief van Brouwershaven,
vanuit Nieuwerkerk naar de
smalstad werd overgébracht.
Sindsdien kan men daar
Groenleer daar ook regelmatig
aantreffen.
„Klusjesdag"
Vrijdag is voor hem echter al
tijd klusjesdag, dan is hij
meestal in Zierikzee te vinden,
waar de meeste bezoekers van
het streekarchivariaat zich
melden. Omdat ze bij voor
beeld op zoek zijn naar hun een
van hun voorvaderen of omdat
ze iets willen weten over de
plaats waar zij wonen. Kortom
de belangstelling voor regiona
le geschiedenis zit duidelijk in
de lift en dat is, zo beklem
toont Groenleer niet alleen bij
ouderen zo. Ook jongeren we
ten de weg naar het archief te
vinden en heus niet altijd uit
sluitend omdat ze een scriptie
moeten schrijven. Erg in trek
en dan vooral bij ouderen is de
genealogie, die voor velen een
kennismaking met het archief
betekent. Groenleer:,, Er zijn
er heel wat die beginnen met
een stukje genealogisch onder
zoek en dit dan vervolgens ver
breden tot een stukje regionale
geschiedenis". Dat directe con-
minste het voordeel van de
twijfel geven. De ZLM gaat
echter niet zover dat men de le
den adviseert lid te worden
van de Nederlandse Akker
bouw Vakbond. Naar de beste
liberale tradities beschouwt de
ZLM die als een vraag die ieder
voor zichzelf moet beantwoor
den. In hoofdlijnen onder
schrijft het hoofdbeztuur van
de ZLM de beleidsvisie achter
het plan Genoeg is beter, waar
van belangrijke elementen in
het plan van de Brede Initia
tiefgroep Akkerbouw zijn op
genomen. De oprichting van de
Nederlandse Akkerbouw Vak
bond moet naar de mening van
de ZLM vooralsnog positief
worden beoordeeld onder voor
waarde dat de bond zich vooral
richt op versterking van de ak-
kerbouwbelangenbehartiging
in Europa en samenwerking
zoekt met bestaande belangen
organisaties, die dezelfde doel
einden nastreven. De ZLM re
kent zich nadrukkelijk tot die
organisaties. In de komende ja
ren zal regelmatig worden ge
toetst of de nieuwe bond in de
ze lijn wil werken.
tact met bezoekers heeft
Groenleer altijd als prettig er
varen en soms ook weieens als
grappig. Bij voorbeeld die ene
keer toen hij bezoek kreeg van
een Rotterdammer die op zoek
was naar zijn grootvader. Na
dat Groenleer hem de werking
van het leesapparaat voor de
microfiches had uitgelegd
vroeg de man hem vol verwach
ting „Kant ik met dit apparaat
mij grootvader vinden". Alof
het leesapparaat de grootvader
opnieuw tot leven kon wekken.
Die directe contacten met be
zoekers van het Streekarchiva
riaat zijn de laatste jaren wat
minder geworden omdat
Groenleer minder vaak in de
studiezaal te vinden is. Dat be
geleiden van deze bezoekers
heeft hij leuk gevonden, maar
dat geldt ook voor het inventa
riseren van de archieven, want
zo klapt Groenleer uit de
archivarissen-school, „iedere
archivaris vindt het leuk om te
zeggen ik heb nu zoveel meter
archief geïnventariseerd. Daar
mee zit het werk van de archi
varis er nog niet op, want be
halve het toegankelijk maken
van de documenten, verslagen,
kasboeken en andere paperas
sen behoort het volgens Groen
leer ook de taak van de archi
varis om „iets" met de gege
vens te doen. Bijvoorbeeld
door deze te verwerken in een
publicatie.
Zoals bijvoorbeeld het boek De
gemeente van huis uit dat Uil
en Groenleer schreven ter gele
genheid van het honderdjarig
bestaan van de Vereniging van
Burgemeesters, Wethouders en
Secretarissen schreven. Maar
ook in het jubileumboek Een
dure plicht (ter gelegenheid
van 125 jaar christelijk onder
wijs in Zierikzee) hebben beide
archivarissen een belangrijke
bijdrage gehad.
Hoe plezierig hij het werk bij
een kleine archiefdienst als het
Streekarchivariaat Schouwen-
Duiveland/Sibt Philipsland
altijd heeft gevonden, toch
keert Groenleer zijn werkstek
binnenkort de rug toe. Per 1
augustus is de huisconferen
cier van de gemeente Zierikzee
benoemd tot archivaris van de
Gereformeerde Kerken (Vrijge
maakt). Het feit dat dit een to
taal nieuwe functie is die hij
helemaal nóg moet invullen
gaf in feite de doorslag om te
solliciteren. Al heeft Groenleer
daarvoor wel eerst alle voor- en
nadelen naast elkaar gezet.
Verhuiswagen
Zijn benoeming in deze nieuwe
functie betekent wel eind juli
bij de familie Groenleer de ver
huiswagen voorrijdt om hen en
hun inboedel naar Kampen te
brengen. Bang dat hij als recht
geaarde'Zeeuw niet goed zal
kunnen aarden daar in Oost-
Nederland is hij niet. Qua his
torische schoonheid is Kampen
vergelijkbaar met Zierikzee en
ook Overijssel heeft in het ver
leden kennisgemaakt met de
vernietigende werking van het
water (de watersnoodramp in
1825). Zijn verhuizing naar
Kampen, waar zijn nieuwe
werkplek tegenover de Theolo
gische Universiteit te vinden
is, betekent ook geen definitief
afscheid van Zeeland. Begin
augustus keert Groenleer al
weer terug om aanwezig te zijn
bij het onthullen van een mo
nument ter herdenking van een
aantal mannen die in Colijns-
plaat het wassende water in de
rampnacht van '53 met hun rug
(tegen de vloedplanken) pro
beerden te keren. Over die ge
beurtenissen heeft Groenleer
een klein boekje geschreven.
In 1964 verscheen het Woorden
boek der Zeeuwse dialecten
van dr H. C. M. Ghijsen. Al bij
de uitgave van dit woorden
boek stond vast dat te zijner
tijd een supplement zou moe
ten verschijnen om de nieuw
ontdekte woorden vast te leg
gen en toegankelijk te maken.
Vanaf die periode tot nu is dia
lectonderzoek verricht door
middel van enquetes en vra
genlijsten in het Bulletin van
de Werkgroep Historie en Ar
cheologie van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der We
tenschappen. Het regionale en
thematische onderzoek is sinds
1977 uitgevoerd door mevrouw
E. J. van den Broecke-De Man.
Inmiddels zijn publicaties ver
schenen over de dialecten in de
Zeeuwse regio's en op Goeree-
Overflakkee en is de stichting
ook met het samenstellen van
het Supplement begonnen. Van
de vier ton die hiervoor nodig
WESTENSCHOUWEN - De Po
litie Schouwen-Duiveland
heeft vier jeugdige verdachten
aangehouden die zich schuldig
maakten aan inbraak in een
strandtent op het strand te
Westenschouwen.
De melding van inbraak kwam
maandag om 23.30 uur binnen.
De politie kon ter plaatse twee
jeugdige verdachten aanhou
den en twee andere jongeren
meldden zich later zelf in het
politiebureau te Zierikzee. Te
gen hen werd proces-verbaal
opgemaakt. Zij krijgen een al
ternatieve straf aangeboden in
het kader van het HALT-
beleid.
NIEUW-HAAMSTEDE,
BROUWERSHAVEN, RENES-
SE - Waar is m'n kinderstoeltje
gebleven. Die vraag zal V. uit
Roosendaal zich zondag heb
ben gesteld toen hij merkte
dat uit zijn auto het kinderzit
je was verdwenen. Dit moet
zondag tussen 15.30 en 16.00
uur zijn gebeurd. De auto van
V. stond geparkeerd aan de
Strandweg in Nieuw-Haam-
stede.
Ook H. uit Leusdén constateer
de zondag bij terugkeer dat
dieven zijn auto als object had
den uitgekozen. Uit zijn auto,
die aan het Jonkersweegje in
Renesse stond geparkeerd
bleek een autoradio te zijn ge
stolen. S. uit Brielle miste ook
wat. Van zijn Lelievlet die op
het scoutingterrein bij Brou
wershaven lag hadden onbe
kenden de buitenboordmotor
ontvreemd. De waarde van de
ze motor bedraagt 5500,-. De
ze diefstal moet zondag of
maandag zijn gepleegd.
OUDDORP - In Bezoekerscen
trum de Grevelingen in Oud
dorp is in de maand augustus
werk te zien van Mini van Iter
son uit Scharendijke. De ab
stracte olieverfschilderijen
van haar zijn dagelijks tussen
10.00 en .17.00 uur te bezichti
gen.
Mini van Iterson kreeg haar
opleiding aan. de Vrije Acade
mie in Den Haag, waar zij ook
lid was van de kunstkring Ma-
tuvu. Uit veel van haar werk
spreekt een sterke voorkeur
voor zachte tinten. Dit in com
binatie met contrasterende en
niet alledaagse kleuren. Mini
van Iterson put veel inspiratie
uit de natuur waarin veel van
de door haar gebruikte tinten
terug te vinden zijn. Soms krij
gen haar schilderijen pas
vorm, nadat slechts een indruk
is opgedaan van een landschap
of gebeurtenis. Op het doek
volgt dan een reconstructie
waarbij die indrukken worden
vastgelegd.
Eerder exposeerde zij in
Oostenrijk en in Congrescen
tra en het provinciehuis in 's-
Gravenhage. Ook was werk
van haar te zien in het raadhuis
van Leidschendam. Op Schou
wen-Duiveland exposeerde zij
in De Bewaerschole (Burgh-
Haamstede) en in Bezoekers
centrum De Grevelingen, waar
haar werk zowel in 1990 als in
1991 te zien was.
is heeft de stichting inmiddels
tachtig mille vergaard uit bij
dragen van het Anjerfonds, de
gemeenten en het bedrijfsle
ven.
De eerste fase is inmiddels van
start gegaan. Deze eerste fase
bestaat uit het overbrengen
van kaartsystemen op de com
puter, het toegankelijk maken
van het archief van de Zeeuw-
sche Vereeniging voor Dialecte-
nonderzoek, het vervaardigen
van een index op regioboeken
en het overzetten van het woor
denboek. Deze voorbereidende
werkzaamheden worden ver
richt door vrijwilligers onder
leiding van de projectcoördina
tor B. Oclc. In het verloop van
het onderzoek zal een weten
schappelijk, onderzoeker wor
den aangesteld die begeleid
wordt door een Adviesraad
waarin diverse hoogleraren en
andere deskundigen zitting
hebben.
Verwachting t/m zaterdag 17 juli
WEERSVOORUITZICHTEN
Donderdag Zonneschijn 30%
Kans op neerslag 40%
Min.temp. 13 graden
Mid.temp. 21 graden
Windkracht variabel 3
Vrijdag Zonneschijn 30%
Kans op neerslag 60%
Min.temp. 14 graden
Mid.temp. 22 graden
Windkracht zuidwest 3
Zaterdag Zonneschijn 50%
Kans op neerslag 20%
Min.temp. 14 graden
Mid.temp. 25 graden
Windkracht zuid 3
ZON- EN MAANSTANDEN
14 juli Zon op 05.34, onder 21.52
Maan op 01.12, onder 17.18
15 juli Zon op 05.35, onder 21.51
Maan op 01.45, onder 18.22
Nieuwe Maan: 19 juli (13.25)
HET WEEROVERZICHT
DE BILT - In het weekeinde gaat de
temperatuur flink omhoog en ook de
zon is dan van de partij. Voor het zo
ver is, zorgt eerst een oceaanstoring
morgen voor nu en dan regen. Deze
storing lag vandaag boven de Britse
Eilanden en trekt morgen via Belgie
naar het Alpengebied. De regen er
van bereikt vanavond laat Zeeland
en breidt zich de komende nacht en
morgenochtend verder over het land
uit. In het noordoosten begint de dag
morgenochtend eerst nog met wat
zon, maar ook hier kan het later op de
dag gaan regenen. Vannacht lopen
de minima uiteen van 8 graden in het
noordop'sten tot 13 in Zeeland. Mor
genmiddag ligt het kwik in de buurt
van de 18 graden. De wind waait uit
richtingen tussen zuidoost en zuid
westen is zwak tot matig. Donderdag
en vooral vrijdag zijn de regenkan
sen nog vrij groot. Maar tijdens het
weekeinde ontwikkelt zich boven het
vaste land van Europa een hoge-
drukgebied. De wind draait bij ons
naar het zuiden en warme en ook
drogere lucht uit Frankrijk kan ons
land dan bereiken.
ROTTERDAM - Marktleider
Shell verhoogt met ingang van
woensdag de prijzen van Euro
loodvrije benzine en super plus
loodvrije benzine met één cent
per liter.
OUDDORP - Nu de natuur op
zijn, mooist is worden op de
Punt van Goeree weer een aan
tal natuurexcursies georgani
seerd. Deze excursies worden
op zondag 18 juli (vanaf 10.00
uur), woensdag 21 juli (vanaf
19.00 uur) en zondag 25 juli
(vanaf 10.00 uur) gehouden.
Deze excursies die steeds twee
uur duren beginnen en eindi
gen bij het Bezoekerscentrum
De Grevelingen op de Punt van
Goeree. Wie met een van deze
excursies mee wil kan zich
daarvoor aanmelden bij de be
heerster van het Bezoekerscen
trum, telefoon 01878- 2346 of bij
het VVV-kantoor in Ouddorp
telefoon 01878-1789.
Zl ERIKZEESCH E Pjï
NIEUWSBODE Kal
Uitgever
Drukkerij Lakenman
Ochtman bv te Zierikzee.
Directie
D. L. van 't Leven.
Hoofdredacteur
P. M. M. Schrauwen
Kantoor
Jannewekken 11, Zierikzee.
Postbus 1, 4300 AA Zierikzee.
Telefoon 01110-16551.
Telefax 01110-14315.
Lezersservice (bezorging)
De krant na 18.00 uur nog niet
ontvangen? Bel 01110-17314.
Maandag t/m vrijdag van 8.00
uur tot 17.30 uur en van 18.00
tot 20.00 uur.
Woonhuisaansluitingen
Redactie (na 17.30 uur)
01110-12951
Fotograaf (na 17.30 uur)
01112-1575.
Abonnementen
Per kwartaal f 48,50
Bij autom. afschr. f 46,00
Per jaar f 183,00
Bij autom. afschr. f 173,00
Losse nummers f 1,00.
De abonnementsprijzen zijn
inclusief 6% B.T.W.
Opzeggingen dienen een
maand, voor het einde van de
lopende abonnements-periode
schriftelijk bij de Zierikzeesche
Nieuwsbode gemeld te worden.
Inlevertijden advertenties
Maandagkrant
vrijdag tot 13.00 uur
Dinsdagkrant
maandag tot 11.30 uur
Donderdagkrant
woensdag tot 11.30 uur
Vrijdagkrant
donderdag tot 11.30 uur
Voor fouten ontstaan door
telefonische of onduidelijk
geschreven opdrachten wordt
door ons geen verantwoording
gedragen.
Advertentietarieven
Losse mm prijs 64 cent.
Kontrakttarieven op aanvraag,
„succesjes" (t/m 4 regels) f 7,-
De advertentieprijzen zijn
exclusief 17V?% B.T.W.
ZIERIKZEE - Het hoofdbestuur van de ZLM staat in
meerderheid positief ten opzichte van de Nederland
se Akkerbouw Vakbond. De Vakbond moet naar het
oordeel van de ZLM een eerlijke kans krijgen zich te
ontwikkelen tot een volwaardige gesprekspartner
voor de beleidsmakers, met name op Europees ni
veau. Wel vindt het hoofdbestuur dat de bond zich
niet moet afzetten tegen de gevestigde organisaties,
maar juist gebruik moet maken van bestaande
structuren. Dat biedt de beste kans om de akker
bouw in Europa de plaats te geven die zij verdient.
ZIERIKZEE - Stichting De Zeeuwse Taele is begon
nen met de werkzaamheden voor een supplement bij
het Zeeuws woordenboek. Voor de totstandkoming
van dit onderzoek, waarvan de totale kosten ge
raamd zijn op vier ton, is vier jaar uitgetrokken.
Voor die periode wil de stichting een wetenschappe
lijk onderzoeker aanstellen voor het redigeren van
dit supplement.