Verzekerd zijn van hulp en toch zelfstandig
blijven, dat wil elke oudere toch dolgraag
PROJECT VOORLICHTING
AAN OUDEREN OP
SCHOUWEN-DUIVELAND
Voorlichting ouderen
in vorm van project
De zorgwoning „een uitstekende woonvorm voor ouderen
VRIJDAG 18 JUNI 1993 NR 25376
5
Oud word je vanzelf. Die wijsheid wordt te
pas en te onpas gebezigd, maar strookt niet
helemaal met de werkelijkheid. Niet alleen
de lichamelijke gesteldheid is van invloed op
de manier waarop het verouderingsproces
zich voltrekt. Ook de kennis van regelingen
en voorzieningen en hulpverlenende
instellingen speelt een belangrijke rol bij dit
proces. Gezien de veelheid en
ingewikkeldheid daarvan zien veel ouderen
door de hulpverlenende bomen het
zorgverlenende bos niet meer. Daaraan wil
het VOORLICHTINGSPROJECT VOOR
OUDEREN op Schouwen-Duiveland iets
doen.
Dit project dat zich met
name richt op de
zelfstandig wonende
oudere, is in opdracht van
het Intra- en Extramuraal
Zorgoverleg Schouwen-
Duiveland uitgewerkt door
de Gemeenschappelijke
Gezondheidsdienst Zeeland
en de vakgroep
Voorlichtingskunde van de
Landbouwuniversiteit
Wageningen. Het project
loopt van februari '93 tot
en met april '94 en bestaat
uit allerlei vormen van
voorlichting. Dat varieert
van mondelinge
voorlichting tijdens
gesprekken,
themamiddagen en
cursussen tot en met
allerlei schriftelijk
informatie-materiaal over
thema's als financiële
voorzieningen, huisvesting,
gezondheid en
zorgvoorzieningen.
Elk thema staat drie
maanden lang in het
middelpunt van de
belangstelling. Ook in de
Zierikzeesche Nieuwsbode
wordt dit jaar en begin
volgend jaar de nodige
aandacht aan dit
voorlichtingsproject
besteed. Elk thema wordt
aan de hand van een
inleidend verhaal bij de
lezer geïntroduceerd
waarna eens in de veertien
dagen een specifiek
onderdeel van dat
onderwerp wordt belicht.
Dit houdt in dat van elk
thema in totaal zes
artikelen in deze krant
verschijnen. Na het thema
financiën waarbij de lezer
kennismaakte met het wel
en wee van Piet en Maatje
wordt vanaf vrijdag 7 mei
de schijnwerper gericht op
het thema OUDEREN
HUISVESTING.
Nadat in eerdere artikelen
aandacht is besteed aan
onder meer het aanpassen
van de eigen woning en
verschillende
ouderengeschikte
woningen zonder extra
dienstverlening, staat in
dit vierde artikel wonen
'met zorg/service centraal.
Daarvoor wordt de
schijnwerper gericht op het
wonen in woonservice- en
woonzorgcomplexen en
aanleunwoningen bij
verschillende
verzorgi ngshu izen
Dergelijke woonvormen
bieden ouderen de
mogelijkheid om gebruik
te maken van allerlei
service- en
zorgvoorzieningen, zodat
ze ook als ze niet zonder
zorg kunnen, toch nog
zelfstandig kunnen blijven
wonen. De wetenschap dat
ze in geval van nood
verzekerd zijn van hulp
geeft hun bovendien een
veilig gevoel. Iets dat ook
uit het verhaal van het
echtpaar Mulder-Beekman
uit Bruinisse blijkt. Welke
mogelijkheden er op
Schouwen-Duiveland zijn
voor het wonen met zorg of
service, worden in dit
vierde artikel op een rijtje
gezet.
van gezinsverzorging. Deze
bijdrage is berekend op
maximaal 4,5 uur per week
voor een huishouden. Is meer
zorg dan gewoon noodzakelijk
dan wordt dat vergoed uit het
budget dat de Stichting
Huisvesting van en Zorg voor
Ouderen van de provincie
ontvangt.
Het zijn niet alleen de
bewoners van de
zorgwoningen in Bru die
gebruik kunnen maken van
de dienstverlening van een
nabijgelegen
verzorgingscentrum. Voor
bewoners van de
aanleunwoningen van de
verzorgingshuizen
Borrendamme en de Wieken
in Zierikzee, Duinoord in
Burgh-Haamstede en In 't
Opper geldt die mogelijkheid
ook. Zo zijn ook
aanleunwoningen uitgerust
met een alarmknop waarmee
in geval van nood het
personeel in het
verzorgingshuis
gewaarschuwd kan worden.
Wordt het bereiden van een
warme hap een probleem dan
kan de bewoner in een
aanleunwoning eventueel ook
gebruik maken van de
maaltijden van het
verzorgingshuis en ook in de
recreatiezaal, bibliotheek en
biljartzaal zijn de
„aanleuners" van harte
welkom.
Niet te verwarren met de
zorgwoningen in Bru en
Brouw zijn de service
appartementen in Zierikzee
(de Vrijburg) en het bijna
gereed zijnde complex De
Steenzwaenshof in
Nieuwerkerk. Voor de
toewijzing van zo'n
servicewoning is geen advies
van de Indicatiecommissie
Schouwen-Duiveland nodig.
Aan deze woningen is immers
geen directe zorg verbonden
en daarom zijn deze woningen
vooral bedoeld voor 55-
plussers die zich nog goed zelf
kunnen redden, maar die toch
graag wat beschermd willen
wonen. Bij zowel de Vrijburg
als de Steenzwaenshof is er
een conciërge aanwezig die
belast is met de dagelijkse
gang van zaken, zoals bij
voorbeeld het schoonhouden
van de gangen en het
technisch onderhoud. In de
Vrijburg is het conciërge
echtpaar ook diegene die hulp
verleent als een van de
bewoners daar via het
alarmsysteem om vraagt.
In geval van meer hulp
kunnen de bewoners van de
servicewoningen aankloppen
bij de Federatie
Maatschappelijke
Dienstverlening of bij het
Kruiswerk. In de
Steenzwaenshof in
Nieuwerkerk zijn hiervoor
zelfs spreekkamers ingericht,
zodat de bewoners die hulp
nodig hebben hiervoor niet
speciaal naar Zierikzee
moeten. Met het oog op de
sociale contacten, iets dat
soms met het klimmen der
jaren in het gedrang komt,
heeft zowel De Vrijburg als de
Steenzwaenshof een
recreatieruimte waar de
bewoners tijdens het
dagelijkse koffie-uurtje
gezellig een kletsje kunnen
maken. Maar ook zelf kunnen
de bewoners daar activiteiten
ontplooien zoals bijvoorbeeld
het leggen van een kaartje of
een potje scrabble. In de
Steenzwaenshof kunnen in de
toekomst ook buitenstaanders
tegen betaling gebruik maken
van deze recreatieruimte.
Maar in eerste instantie is die
recreatieruimte bedoeld voor
het verstevigen van de
onderlinge contacten van de
bewoners.
FOTO'S JOOP VAN HOUDT
TEKST ROSALIEN KORSTANJE
Met medewerking van het
echtpaar Mulder-Beekman
Documentatie: Brochure Wonen
op Maat; Informatie over Vrijburg,
Steenzwaenshof. zorgwoningen
Bruinisse en aanleunwoningen bij
Duinoord; Jaarverslag Poortershof
en brochure Zelfstandig wonen
voor ouderen.
groen, geeft mevrouw Mulder
grif toe dat het toch wel even
wennen is geweest. Wie van
een ruim huis met drie
slaapkamers verhuist naar
een woning met één
slaapkamer en een niet al te
groot berghok moet
onherroepelijk afstand doen
van veel bezittingen. Zo
gingen er bij de Mulders heel
wat foto's en dia's die al
jarenlang een stoffig bestaan
leidden, de deur uit. Maar
eenmaal verhuisd naar het 32
woningen tellende
zorgcomplex dat via een
loopbrug met In 't Opper is
verbonden, duurde het nog
een winter voordat mevrouw
Mulder er zich helemaal
thuisvoelde. Inmiddels wonen
ze er bijna twee jaar en is zij
sinds juli '92 actief als lid van
de bewonersraad. In hun
woning, waarin enkele
geborduurde schilderijen haar
hobby borduren verraden,
heeft ze het nu prima naar
haar zin, maar aan de gang,
waaraan hun woning ligt
moet ze nog altijd wennen.
Die gang weegt echter niet op
tegen alle voordelen die het
wonen in het complex
zorgwoningen biedt. Want
hoewel het echtpaar Mulder
nog alles zelf doet en
regelmatig erop uittrekt, is
het toch een prettige
gedachte, dat als ze het ooit
nodig hebben er ook direct
hulp beschikbaar is. Daarvoor
kan in principe maximaal
veertien dagen gebruik
worden gemaakt van de
verzorging vanuit In 't Opper.
Bovendien bevindt zich in
hun woning op twee plaatsen
(slaapkamer en douchecel) een
alarmknop, ook wel
zusteroproep genoemd,
waarmee in geval van nood In
't Opper kan worden
gewaarschuwd. En mocht het
zo zijn dat een van hen na een
ziekenhuisopname thuis
verder moet opknappen dan
kan dat eventueel door een
tijdelijke opname in In 't
Opper, mocht de partner niet
in staat zijn de verzorging op
zich te nemen.
Voor dit zorgpakket moet
maandelijks ruim honderd
gulden worden betaald. Dat
bedrag is inbegrepen in de
huurprijs. In de huur zijn
bovendien ook de kosten van
het verwarmen en
schoonhouden van de lift, de
gang en de fietsenberging
inbegrepen. Daar hebben de
bewoners van de
zorgwoningen in Bru dan ook
geen omkijken naar. Hebben
ze bovendien zin in een potje
biljart of hebben ze behoefte
aan „leesvoer" dan kunnen ze
via de overdekte loopbrug zo
naar In 't Opper, waar ze
samen met de bewoners van
het huis een kopje koffie
(tegen betaling) in de
recreatiezaal kunnen drinken
en waar ze ook terecht
kunnen in 't winkeltje als bij
voorbeeld de koekjestrommel
onverwacht leeg blijkt te zijn.
Alles binnen handbereik dus
en dat maakt een zorgwoning
volgens het echtpaar Mulder
tot een „uitstekende
woonvorm voor ouderen". De
zorgwoningen in Bruinisse
zijn niet uniek op Schouwen-
Duiveland, want ook in
Brouwershaven is er sinds een
paar jaar zo'n
woonzorgcomplex, de
Poortershof geheten. Ouderen
vanaf 55 jaar kunnen als zij
hiervoor een indicatie hebben
hier een woning krijgen.
De Poortershof wordt beheerd
door de Stichting voor
Huisvesting van en Zorg voor
Ouderen e.o. De in totaal 29
woningen (28
ouderenwoningen plus een
rolstoel woning) zijn evenals
de zorgwoningen in Bruinisse
voorzien van een aangepaste
badkamer (verhoogd toilet,
steunen en een anti-slipvloer),
een alarmeringssysteem en-
ook ontbreken de drempels.
Omdat er in Brouwershaven
geen verzorgingshuis is, is er
in de Poortershof een
zorgcentrum ingericht. Naast
de beheerder Jan Boot is er in
de Poortershof ook een
zorgcoördinator (Thnja
Speijer) werkzaam. Zij
fungeert als aanspreekpunt
voor de bewoners met vragen
over hulp en zorg en ook stelt
zij in overleg met de
betrokkene vast welke hulp
nodig is. Dat kan bij
voorbeeld een maaltijd van
Tafeltje Dek Je zijn maar ook
een intensieve verpleging.
Kortom, ook hier zorg op
maat. In tegenstelling tot
Bruinisse, waar de zorg
inbegrepen is in de huurprijs,
betalen de Poorters voor
wonen en zorg afzonderlijk.
Voor deze zorg betalen de
bewoners een beperkte eigen
bijdrage die bestaat uit de
kosten van het lidmaatschap
van de kruisvereniging en een
inkomensafhankelijke
bijdrage als ze gebruik mak^n
BRUINISSE - Stel, er komt een dag dat je als
oudere het niet meer helemaal zelf afkunt en dat
je aangewezen raakt op hulp. Jarenlang was er
dan maar één oplossing: opname in een ,,huis voor
ouden van dagen" zoals de verzorgingscentra
lange tijd heetten» Zo'n opname behoeft lang niet
altijd de enige juiste oplossing te zijn, daar is men
inmiddels wel achter gekomen. Met de nodige zorg
die bovendien helemaal afgestemd is op de
behoeften en beperkingen van de oudere zelf, kan
die soms nog lange tijd zelfstandig blijven wonen.
Daarom lijken de verzorgingshuizen, hoe
noodzakelijk ze ook zijn en zullen blijven, een
beetje naar de achtergrond te worden geschoven
en wordt het accent meer en meer gelegd op het
zelfstandig wonen met service of zorg. In den
lande rijzen de woonservice- en
woonzorgcomplexen dan ook als paddestoelen uit
de grond. Ook op Schouwen-Duiveland zijn er
inmiddels enkele van. In een van die
woonzorgcomplexen - dat in Bruinisse - woont het
echtpaar Mulder-Beekman.
Zij is een Bruse, hij een
onvervalste Mokummer en
dat ze zich uiteindelijk na al
die jaren weer in Bru zouden
nestelen, dat hadden ze niet
gedacht. Weliswaar kwamen
ze er vaak omdat hun boot er
indertijd afgemeerd lag.
Bijna elk weekeinde zelfs,
maar er weer gaan wonen,
neen. „Ik heb altijd gezegd
nooit meer naar Bru te zullen
terugkeren, ik was er al zo
lang weg (sinds de evacuatie
in 1942) en dacht eigenlijk er
niet meer echt te horen"
vertelt mevrouw J. W. Mulder-
Beekman. 't Kan verkeren zei
Bredero en dat was ook bij
het echtpaar Mulder het
geval. Toen het werkveld van
mijnheer Mulder zich meer
richting Zeeland verplaatste,
keerden ze in 1981 toch
definitief terug naar
Schouwen-Duiveland
Aanvankelijk niet naar Bru
maar naar Nieuwerkerk.
Maar Nieuwerkerk is Bru niet
en zo verhuisde het echtpaar
in 1984 alsnog naar het
vissersdorp, waar ze een
ruime woning aan de
Wilhelminalaan betrokken.
Een huis met drie
slaapkamers en een tuin
rondom.
Ze woonden er naar
tevredenheid totdat op een
gegeven moment duidelijk
werd dat ze opnieuw zouden
moeten verhuizen. Het
onderhoud van een groot huis
met een tuin (plus een
volkstuin) maar vooral ook
het trappenklimmen bleken
een onoverkomelijk bezwaar
te worden. Mevrouw Mulder:
„In 1986 hebben we ons in
laten schrijven bij de
Christelijke
Woningbouwvereniging
Schouwen-Duiveland". Vier
jaar stond het echtpaar
Mulder-Beekman daar als
woningzoekende te boek,
omdat ze zich aanvankelijk
nog niet op de urgentielijst
hadden laten plaatsen.
Eenmaal dat ze zich wel op
die urgentielijst hadden laten
zetten duurde het nog een
paar maanden voordat ze te
horen kregen dat er een
zorgwoning bij het
verzorgingstehuis In 't Opper
vrij was gekomen. Om
hiervoor in aanmerking te
komen moesten ze wel
worden gekeurd.
Zorgwoningen, waarvoor een
indicatie (van de
Indicatiecommissie
Schouwen-Duiveland) nodig is
zijn immers bedoeld voor 60-
plussers die weliswaar nog
zelfstandig kunnen wonen,
maar die gezien hun
gezondheidstoestand toch 24
uur per dag verzekerd moeten
zijn van deskundige zorg.
Gezien hun leeftijd en de
medische toestand van
mijnheer Mulder was die
voorwaarde geen probleem.
Hoewel ze dik tevreden zijn
over hun woning en het
uitzicht op het overvloedige
