Bonnenboekjes voor
de Oranjevereniging
Schilderijen van Ilse van Loo
in etalages Goese binnenstad
Zonnig wonen in elk seizoen
Veedrinkputten nog steeds in
gebruik voor oorspronkelijk doel
Avondvierdaagse viert dit
jaar haar 50-jarig bestaan
Rally-coureurs doen voor
eerste keer Zeeland aan
Ammerlaans Octet geeft concert
Lezing
Rozen
kruisers
Boze boeren
blijven actie
voeren tegen
heffing
Stekjes voor
scholieren
basisscholen
sm. Dreischor
CDA-leden-
vergadering
in Bruinisse
WOENSDAG 5 MEI 1993
3
GOES - Maandag 3 mei is in Goes de thema
expositie Goes en passant van de in Wolphaartsdijk
wonende beeldend kunstenaar Ilse van Loo van start
gegaan. Tot 12 juni is van haar werk te zien in de
Goese binnenstad. Van 19 juni tot en met 3 juli is dit
werk ook te zien op de overzichtsexpositie in de Gro
te Kerk in deze plaats.
Ilse van Loo exposeert twintig schilderijen in de etalages van de
Goese binnenstad.
Goes en passant biedt Ilse de
mogelijkheid haar werk,
prachtig uitgelicht, en passant
aan een groot publiek te lhten
zien. Het idee werd geboren
door een tekort aan expositie
ruimtes met een lage drempel.
Een galerie stapt men niet zo
maar binnen en voor de gele
genheden waar dit wel het ge
val is bestaat vaak een lange
wachtlijst om te exposeren.
Het idee wordt in de toekomst
nog nader uitgewerkt.
In Goes en passant is een veel
heid van uiteenlopende im
pressies te zien, waarin de kun
stenaar al beeldend de inhoud
in diverse vormen vastgelegd
heeft. Zij doet dit al zoekend en
komt op deze wijze tot de juiste
compositie, vol ruimte, rust,
energie en beweging. De bewe
ging vastleggen, waardoor ie
der schilderij een gemoedstoe
stand toont of ervaren laat in
vorm en kleur, is waar Ilse
naar streeft.
Voor Ilse betekent het beel
dend kunstenaar zijn, voortdu
rend bezig zijn met vormgeven
aan een inhoud, bepalen welke
vorm voor die inhoud het beste
geschikt is en bezig zijn met de
vraag, hoe breng ik die vorm in
een zodanige compositie, dat
de inhoud die veelzijdigheid
meekrijgt, die het geheel één
doet zijn.
De GMC-leden hebben twintig
etalages beschikbaar gesteld,
voor evenzoveel schilderijen.
Een wandelroute en een deel
nameformulier voor de pu
blieksprijs GMC, waarvoor
door de leden één schilderij be
schikbaar is gesteld, zijn ver
krijgbaar bij GMC-leden en de
VVV. De openingstijden van de
overzichtstentoonstelling zijn
dinsdag tot en met zaterdag
van 10.00 tot 17.00 uur, donder
dag tot 21.00 uur. 's Zondags ge
sloten.
MIDDELBURG - Zaterdag 8
mei geeft het Ammerlaans Oc
tet een concert in het Centrum
Nieuwe Muziek in de Klove
niersdoelen in Middelburg. De
aanvang van het concert is
20.30 uur.
Volgens eigen zeggen heeft de
Groninger Gerard Ammer-
laan, niet alleen initiator, maar
ook bassist en componist van
Ammerlaans Octet een voor
keur voor bijzondere projec
ten.
Naast de wat traditioneler
ogende bezettingen van zijn
kwintet en kwartet, is het Oc
tet inderdaad een opvallende
formatie.
De reguliere bezetting van de
ritmesectie van een jazz-orkest
(piano, bas en drums) heeft
Ammerlaan vervangen door
bas, marimba en twee percussi
onisten. Het instrumentarium
van de percussionisten bevat
veel Afrikaans slagwerk,
waarmee de laatste poging om
muziek van Ammerlaans Octet
te definiëren, verloren gaat.
Improvisatie, Afrikaanse mu
ziek, neo-klassieke klanken.
Alles werpt Ammerlaan in de
strijd om zijn programma zo
compleet mogelijk te maken.
MIDDELBURG - Maandag 10
mei wordt om 20.00 uur een le
zing gegegeven van het Rozen
kruisers Genootschap in de
Zeeuwse Bibliotheek in Mid
delburg met als titel Leven wij
in een eindtijd?
Vragen als wat de zin van het
leven is en waarom de dingen
gebeuren zoals ze gebeuren
kunnen via deze lezing een ant
woord krijgen. Er is gelegen
heid tot het stellen van vragen.
De toegang is gratis.
ZIERIKZEE - De serre vormt een natuurlijke scha
kel tussen binnen en buiten. Een beschutte plek
waar het goed toeven is, het hele jaar door. Zo'n win
tertuin vraagt gewoon om een levendige, romanti
sche inrichting. Een ode aan de zomer, in elk seizoen.
Het klinkt raar, wintertuin,
wanneer er zo'n zonnige serre
bedoeld wordt. De term da
teert uit vroeger eeuwen, toen
exotische potplanten als olean
ders en citrusfruit overwinter
den in een speciale kas: de
oranjerie of wintertuin. Echt
aangenaam was het er trou
wens niet. Dergelijke bouwsels
waren in de eerste plaats be
doeld als opslagruimte.
Met de moderne, goed geïso
leerde serres ligt dat wel even
tjes anders. Dankzij dubbel
glas en kunststof ramen kan
men nu het hele jaar door van
de serre genieten. Steeds meer
mensen laten daarom een serre
aanbouwen. Want behalve de
luxe van een extra kamer erbij,
vormt die serre ook een prach
tige overgang tussen huis en
tuin. Binnen en toch buiten,
met alle comfort onder hand
bereik.
Verlengstuk
Serres roepen altijd een hele
speciale sfeer op. Romantisch
en dromerig, vermengd met
een tikje nostalgie. Geen won
der dus dat klassieke materia
len als hout, rotan en pitriet
daar zo goed tot hun recht ko
men. Ze laten zich perfect com
bineren met natuursteen, glas
of zo'n nostalgisch materiaal
als gietijzer? Tbch hoeft de keu
ze niet beperkt te blijven tot
een romantische, of klassieke
stijl. Ook top-ontwerpers hou
den zich inmiddels volop bezig
met eigentijdse meubelen in
natuurlijke materialen. En wie
goed zoekt, kan ook in de Ita
liaanse design-collecties wel
een passend meubelstukje vin
den.
Een serre wordt meestal ge
bruikt als verlengstuk van de
woonkamer. In dat geval is zo'n
klein theetafeltje met rotan
stoeltjes een goede keuze. Of
zo'n ingenieuze houten deck-
chair met uitschuifbaar voe
tenbankje, waarmee men in
een handomdraai van een fau-"
teuil een luie ligstoel maakt.
Serres zijn ook prima geschikt
als eetkeuken. Zeker als er zo'n
grote, multifunctionele tafel
staat. Eventueel geflankeerd
door een verrijdbare thee- of
barwagen die vanuit de serre
zo het terras op kan. En zelfs
het bouwen van een open haard
in de serre behoort tot de mo
gelijkheden.
Een sfeervol ingerichte serre vormt een verlengstuk van de
woonkamer Arkoo bv).
Geen serre kan zonder een goe
de zonwering. Lamellen geven
een eigentijds beeld, optrek-
gordijnen en voiles een roman
tische sfeer. Sommige kant-en
klaar serres zijn standaard
voorzien van gordijnkoven.
Het mooiste is het als de zon
wering de hele raampartij be
dekt, dus ook het glazen dak.
Plissé-gordijnen zijn daarvoor
bij uitstek geschikt. Dankzij
de speciale zijdegeleidingen
blijven ze onder elke hoek per
fect op hun plaats. Sommige
van die plissés zijn bovendien
voorzien van een dun laagje
isolerend aluminium. Zo blijft
het warm in de winter en koel
in de zomer.
Aankleding is de finishing
touch van elke kamer. Ook van
de serre. Vanwege de inloop
zijn harde vloeren hier het
meest op hun plaats: steen,
hout, linoleum of vinyl. Naast
de lieflijke Dhurries zijn voor
al de robuuste kokos en sisal
tapijten sterk in opkomst. De
nieuwste varianten kan mén
zelfs laten omzomen met een
gedessineerde rand naar keuze.
Accessoires
Het leukste is en blijft natuur
lijk de keuze van de accessoi
res. Kussentjes en (bijpassen
de) tafellakens kunnen knusse
accenten zetten. Daarnaast
staan de winkels vol met verte
derende, nostalgische woon
accessoires: planten-etagères,
drijfkaarsen-standaards, giet
ijzeren vogelkooitjes, borst
beelden en zuiltjes. En wat te
denken van al die sfeervolle
manden en fraai geglazuurde
potterie voor palm, ficus of ka
merlinde? Men kan de fantasie
rustig op de loop laten gaan.
Als de verlichting in orde is
kan men ook 's avonds van de
serre genieten. Voor de echte
romantici zijn er oude stallan
taarns of gietijzeren kroon
luchters. Ook de bekende sche
merlamp met kap schept een
ontspannen sfeer, eventueel on
dersteund door kleine spotjes
in de nok. Wie wat meer design
georiënteerd is, zal zeker ge
charmeerd zijn van zo'n
laagspannings-draadsysteem.
Want een juiste verlichting is
dé manier om de feeërieke win
tertuin nog eens extra in het
zonnetje te zetten.
Verspreiding vee drinkputten (volgens inventarisatie in de perio
de 1980-1985). Elk stipje stelt een veedrinkput voor, maar de
exacte ligging is niet aangegeven. (Illustratie: Tekenkamer direc
tie II provincie Zeeland).
MIDDELBURG - Vroeger was in Zeeland een vee-
drinkput de enige mogelijkheid het vee in de wei
van water te voorzien. Tegenwoordig is onder meer
de waterleiding een alternatief, maar ook nu nog
zijn de bestaande drinkputten in gebruik voor het
doel waarvoor ze zijn gegraven; veedrenking. De
provincie hecht in verband hiermee en met de
natuur- en landschappelijke waarde ervan waarde
aan het behoud van veedrinkputten.
Wanneer de eerste drinkput
werd gegraven is onbekend. De
oudst bekende verwijzing da
teert van 1284. Hoe een drink
put er uitzag is nooit beschre
ven. Vermoedelijk was het be
staan ervan zo vanzelfspre
kend dat er verder geen aan
dacht aan werd geschonken.
Omstreeks 800 was Zeeland
een groot schorrengebied
doorsneden met geulen, waar
herders met hun schapen rond
trokken. De herders wierpen,
om bij hoog water niet te ver
drinken, bergjes op, de zoge
naamde stellen of stelbergen.
Omdat het water van de schor
ren zout was, waren de herders
voor het drinkwater voor hun
schapen afhankelijk van de re
genval. Om verzilting van het
opgevangen water te voorko
men groeven zij vaak een put
midden in de stelberg. Deze
stelbergen werden holle stellen
genoemd. Van deze liggen er
nog enkele in Zeeland waarvan
één buitendijks in een schor
rengebied, de Bruinisser Stel
berg ten noorden van Sint Phi-
lipsland. De holle stelle zou
wel eens de oervorm van een
drinkput kunnen zijn.
Bedijking
In de volgende eeuwen begon
nen de mensen zich permanent
te vestigen op de hoger gelegen
kreekruggen. Ook voor hen
was het een probleem voldoen
de zoet water te vinden voor
het vee en eigen gebruik. Het
gebied overstroomde nog af en
toe met het gevolg dat het wa
ter bijna overal zout was. Op
de hoogste plekken op de
kreekruggen, waar de kans op
overstromingen vrijwel nihil
was, zijn in die tijd de eerste
drinkputten gegraven. Het zoe
te regenwater bleef door het la
ger soortelijk gewicht drijven
op het zoute water. Na de bedij
king in de elfde en twaalfde
eeuw van wat nu als oudland
wordt aangeduid werden op
grote schaal akkerbouw en
veeteelt mogelijk. Voor het vee
in de poelgebieden, het laagge
legen land tussen de kreekrug
gen, werden bij gebrek aan
zoet water putten gegraven.
Omdat de klei het zoete water
af moest schermen tegen het
zoute water in het ronder gele
gen veen vinden we de putten
op de hoogste plaatsen waar de
op het veen afgezette kleilaag
het dikst was. Andersom zorg
de de kleilaag er ook voor dat
het water uit de put niet weg
zakte. Maar niet alleen in het
oudland komen we drinkput
ten tegen. Ze zijn ook te vinden
in het nieuwland, de na 1200 in
gepolderde gebieden, in het
dekzandgebied in Zeeuwsch-
Vlaanderen langs de grens met
België en in de vroonweidege
bieden in de binnenduinrand.
Rendabel
Vanaf 800 zijn er echter niet al
len putten bijgekomen, maar
ook weer gedempt. Dit is juist
in de afgelopen decennia het
geval geweest. Alleen al in 1984
en 1985 werd tien procent van
de putten op Walcheren en
Zuid-Beveland gedempt of als
vuilstort gebruikt. Op dit mo
ment zijn er nog ongeveer 1200
putten, waarvan de meeste zich
in Zeeuwsch-Vlaanderen en
ZuidBeveland bevinden. Op
Schouwen-Duiveland zijn er
nog 24. Het is nog maar een
fractie van het aantal drink
putten dat ooit in Zeeland lag.
Gezien de andere mogelijkhe
den om het vee van drinkwater
te voorzien is het opmerkelijk
dat de drinkputten nog steeds
voor de veedrenking worden
gebruikt. Economisch blijkt
een goede drinkput ook renda
bel te zijn. Maar er kleven ook
nadelen aan een drinkput. Ze
kunnen vervuild raken, ze lo
pen het gevaar brak te worden
en kunnen droogvallen, alhoe
wel wat dit laatste betreft het
grootste gedeelte van de putten
ook in droge zomers goed func
tioneert. De putten hebben
echter niet alleen een prakti
sche betekenis voor de land
bouw, maar ze geven ook een
fraai beeld van de geschiedenis
van het landschap. Ze laten de
(vroegere) beperkingen zien en
de opbouw van de bodem. Bo
vendien hebben veel putten
een grote natuurwaarde in ver
band met de wel zeer speciale
flora en fauna rond en in de
putten.
Onderhoud
Een ander nadeel van de put
ten is misschien nog dat ze één
keer in de acht tot tien jaar ge
schoond moeten worden. Mod
der en planten moeten er uit
worden gehaald en de oevers
bijgewerkt. Zonder dit onder
houd gaan de putten in kwali
teit achteruit en verdwijnen ze
tenslotte uit het landschap. De
eigenaren van de grond waarin
de putten zijn gegraven hoeven
dit onderhoud niet geheel zelf
te bekostigen. Men kan hier
voor een financiële tegemoet
koming krijgen. Voor de rela-
tienotagebieden loopt dit -via
de Dienst beheer van het mi
nisterie van landbouw, natuur
beheer en visserijVoor de put
ten buiten deze gebieden stelt
de provincie Zeeland geld be
schikbaar voor onderhoud,
hetgeen via de Stichting Land
schapsverzorging Zeeland
loopt. Men kan zowel de drink
putten eenmalig laten opknap
pen als een onderhoudsover-
eenkomst voor meerdere jaren
sluiten. Met deze financiële re
gelingen blijft wellicht een ka
rakteristiek stukje Zeeuws
landschap voor de toekomst
behouden.
BRUINISSE - Het actiecomité
van boeren die het niet eens
zijn met de heffing aan het
Landbouwschap houdt voet bij
stuk. Duizenden boeren
schaarden zich achter de actie
en betaalden hun heffing tot
nu toe niet.
Het comité beschouwt dit dui
delijk als bewijs van grote on
vrede over de manier waarop
het Landbouwschap de belan
genbehartiging uitvoert. Zo
lang de beoogde doelstelling
niet is bereikt dringt het comi
té de medestrijders er op aan
de heffing niet te betalen.
Weigeraars kunnen met een ge
rust hart de aanmaningen
naast zich neerleggen, laat ac
tievoerder Bart Kik uit Brui-
nisse ter geruststelling weten.
ZIERIKZEE - Dat het werk van de Zierikzcese Oranjevereniging in brede kring gewaardeerd
wordt bleek op Koninginnedag in Zicrikzer. Daar kregen de bestuursleden van dc Oranjevereni
ging uit handen van E. A. Romijn, waarnemend voorzitter van dc Zierikzecse Ondernemers Cen
trale (ZOC) het bekende ZOC-bonnenboekje. Tal van Zierikzcese ondernemers bieden in dat inmid
dels huis-aan-huis in Zierikzee verspreide boekje de meest uiteenlopende zaken tegen een geredu
ceerde prijs aan. De aanbiedingen variëren van een aantrekkelijk geprijsde Hollandse Nieuwe of
een gratis appelpunt bij een kopje koffie tot korting op de aanschaf van kleding of fietsacecssoires.
Op de foto links ZOC-vcrtegenwoordigcr E. A. Romijn en rechts, met microfoon, L. Kaashoek,
voorziter van de Zierikzeese Oranjevereniging. (Foto: Joop van Houdt).
ZIERIKZEE - Dit jaar beleeft de Avondvierdaagse,
één van de bekendste uitingen van de wandelsport
in Nederland, zijn vijftigste editie. In 1940 begonnen
op bescheiden schaal in enkele plaatsen in Utrecht
en Noord-Holland, is de Avondvierdaagse uitge
groeid tot een evenement dat jaarlijks ongeveer een
half miljoen Nederlanders in beweging krijgt.
De Avondvierdaagse is in het
voorjaar van 1940 ontstaan, na
dat het uiterst twijfelachtig ge
worden was of de Vierdaagse
van Nijmegen dat jaar door
gang kon vinden. Medio juli
1940 waren Utrecht, Amers
foort en Bussum de eerste ste
den waar een Avondvierdaagse
werd gehouden. Het succes er
van overtrof alle verwachtin
gen. Na de eerste Avondvier
daagse was de Nederlandse
Wandelsport Federatie van me
ning dat voortaan een wandel
seizoen zonder een avondvier
daagse geen goed wandelsei
zoen was.
Dat het initiatief aangeslagen
was bleek het volgende jaar. In
1941 werd al in 21 plaatsen een
avondvierdaagse gehouden.
Daarna duurde het tot 1946, in
verband met een wandelver
bod van de bezetter, voordat er
een derde editie gelopen werd.
In dit jaar werd in 48 plaatsen
gelopen. In 1992 namen bij de
acht Nederlandse Wandel
Sport-bonden meer dan 210.000
wandelaars, verdeeld over 203
plaatsen aan een avondvier
daagse deel, daarbij wande
lend door de mooiste plekjes in
hun omgeving.
Bij de vijftigste editie voert de
NWB een nieuw belonings
systeem in. Iemand die de
Avondvierdaagse voor bijvoor
beeld de tweede, derde of vier
de keer volbrengt, krijgt niet
langer alleen een cijferstrip,
maar net zoals bij de eerste en
vijfde keer een medaille-
De rally-equipe Eddy van den Hoorn en Johun Findhammer in
de Ford Escort Cosworth.
HULST - Zaterdag 15 mei wordt in Hulst de eerste
Internationale Vierhouten Pallets Rallysprint ge
houden. De sprint telt mee voor het nationaal Ral
lysprint Kampioenschap en de Biesheuvel Au
tosport Cup. Het is de eerste Rallysprint die in Zee
land wordt gehouden.
Een rallysprint is in feite een
verkorte rally met minder
klassementsproeven. Voor de
rallysprint in Hulst komen er
diverse teams uit de top van de
rally-rijders in Nederland aan
de start. Maar ook rally-teams
uit Duitsland en België komen
in Hulst aan de start.
Primeurs
Behalve dat het de eerste keer
is dat een dergelijk evenement
in Zeeland plaatsvindt bevat
de rally op 15 mei nog een aan
tal primeurs. Nog nooit eerder
kwam het voor dat een rally of
rallysprint midden in het cen
trum van een stad van start
ging. Bovendien worden de
twee klassementsproeven nu
eens niet op een industrieter
rein gehouden. Deze keer lig
gen de proeven in de polders
ten noord-oosten van Hulst. De
deelnemers rijden elke proef
drie keer.
Voor de organisatie begint de
sprint reeds om 6.00 uur 's mor
gens. De sprint begint met de
documentencontrole en de
technische keuring van de
auto's. Om 12.15 uur is de ver
plichte briefing voor alle rij
ders, waarna om 13.00 uur pre
cies Eddy van den Hoorn als
eerste van het startpodium ver
trekt.
Op alle toegangswegen naar de
klassementsproeven worden
door de leden van het Rode
Kruis informatie-pakketten
over deze rallysprint verkocht.
De opbrengst hiervan komt ge
heel ten goede aan het Rode
Kruis. De verkoop van de in
formatie-pakketten start 's
ochtends om 9.00 uur bij Opel
Dealer Kerckhaert in Hulst
ZIERIKZEE - Ook dit jaar
werden door Groei en Bloei
stekjes uitgereikt op de basis
scholen van Schouwen-Duive
land. Het bijzondere van dit
jaar is wel dat alle 29 scholen
meedoen met het Floralia-
project.
Gisteren, maandag, was het de
laatste dag waarop nog enkele
scholen op Schouwen-Duive
land werden bezocht. Van de
meer dan 600 uitgedeelde stek
ken gingen er ruim 100 naar de
basisscholen in de gemeente
Duiveland. Het plantje voor
dit jaar is een Coreopsis. De
Nederlandse naam van dit
plantje is Miesjes-ogen. Een
aantal enthousiaste leden van
de vereniging ging met stek
ken, potten en zakjes aarde
naar de scholen. Daar moesten
de leerlingen zelf hun plantje
poten. Vlak voor de grote va
kantie worden de planten op
school bekeken. Er is dan voor
iedereen een attentie.
Advertentie
dankt haar sponsor
Pizzeria
II Nettuno D'Oro
en iedereen die ons
hebben gesteund in het
afgelopen seizoen.
BRUINISSE - Het regionale
CDA-verband Schouwen-Dui-
velandjhoudt donderdag 6 mei
een algemene ledenvergade
ring. De vergadering wordt ge
houden in het Hervormd ver
enigingsgebouw aan de
Deestraat in Bruinisse en be
gint om 19.30 uur.
Na het huishoudelijk gedeelte
komen fractievoorzitters me
vrouw P. W. Berrovoets-Ringel-
berg (Middenschouwcn), me
vrouw M. A. Klaassen-Meijer
(Duiveland), A. J. Padmos
(Westerschouwen), R. J. van der
Wekken (Brouwershaven) en de
wethouders P. de Rijke (Zierik
zee) en J. Huizer (Bruinisse)
aan het woord. Zij dragen pun
ten aan die in alle gemeentelij
ke CDA-programma's voor de
periode '94-'98 geplaatst kun
nen worden.
Dc vergadering wordt geleid
door de voorzitter van hel re-
gipnalo CDA-verband, mr. C. F
Boogerd.
AMSTERDAM - Mr. J.C. van
Munster van Heuven (60) is be
noemd tot voorzitter van de
Koninklijke Nederlandse Red
ding Maatschappij. Hij volgt
Dudok van HeeJ (73) op die de
ze functie twintig jaar heeft
vervuld. Dudok van Heel
maakte deel uit van het be
stuur van dc KNRM sinds 1969.
Hij neemt op 6 mei officieel af
scheid van personeel, vrijwilli
gers en relaties tijdens een re
ceptie in het Nederlands
Scheepvaartmuseum in Am
sterdam.
