Vijf jaar kunstkijken in
'n Zierikzees schoolgebouw
Plattelandsvrouwen uit de hele
provincie bijeen in Kerkwerve
Smikkelen en smullen
Voor studiedag over het waterschap
RSG Professor Zeeman heeft zijn eigen galerie
Hennep
plantage
ontdekt
Rode Kruis
wil nieuwe
Henry
Dunant aan
schaffen
I
6
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
KERKWERVE - 'De mannen van de polder. De mannen die de sloten uitbaggerden, die met een zeis het gras
langs de wegberm maaiden en die in de winter zout strooiden op de wegen, wanneer het had gevroren'. Zo
omschreef de voorzitter van de provinciale agrarische commissie van de Nederlandse Bond van Plattelands
vrouwen (NBvP), mevrouw M. G. J. Mol-van de Velde uit Kattendijke haar herinneringen aan het vroegere
waterschap. Wat het werk en het belang van het waterschap tegenwoordig is stond centraal tijdens een stu
diedag die dinsdag werd gehouden in dorpshuis 't Zuudènde in Kerkwerve. Bijna 120 vrouwen uit heel Zee
land kwamen daar bijeen voor het evenement, dat jaarlijks door de Agrarische Commissie wordt georgani
seerd.
De studiedag werd voor het
eerst, na zeven jaar, weer eens
op Schouwen-Duiveland ge
houden. De agrarische commis
sie organiseert het evenement
jaarlijks in een ander deel van
Zeeland. Men koos voor het on
derwerp Waterschap omdat dat
thema gedurende een heel jaar
centraal staat bij evenementen
die de agrarische commissie or
ganiseert. Met de studiedag in
Kerkwerve werd daarbij de
spits afgebeten. In het najaar
worden in de diverse NBvP-
regio's in Zeeland (waaronder
Schouwen-Duiveland) aparte
bijeenkomsten gehouden
waarbij specifieke informatie
wordt gegeven over het water
schap dat in een bepaald ge
bied werkzaam is.
Volgens voorzitter mevrouw
Mol koos de agrarische com
missie voor het jaarthema Wa
terschap omdat deze organisa
tie aan het veranderen is. On
der meer door de invoering van
de nieuwe waterschapswet, die
voor 1 januari 1995 helemaal in
werking moet zijn. Die wet
houdt onder meer in dat bur
gers meer bij het waterschap
worden betrokken, doordat de
hele bevolking voortaan verte
genwoordigd zal zijn in het wa
terschapsbestuur. Het is de be
doeling dat de verkiezing van
de vertegenwoordigers in het
voorjaar 1994 zal plaatsvinden,
gelijk met de gemeenteraads
verkiezingen.
„Het beheer van het water gaat
ons allemaal aan, ook de niet-
agrarische plattelandsvrou
wen. Daarom is het van groot
belang dat we weten welke ver
anderingen worden doorge
voerd en wat we daaraan zelf
kunnen bijdragen", aldus me
vrouw Mol. Zij vertelde dat
20.000 van de 70.000 leden van
de NBvP in Nederland uit de
agrarische sector komen. „De
Agrarische Commissie is spe
ciaal voor die vrouwen actief.
Maar de studiedag staat open
voor alle leden van de NBvP".
Onder de belangstellenden be
groette zij ZLM-kringvoorzit-
ter Vis, NBvP-presidente Van
der Meijde, vertegenwoor
digsters van de agrarische com
missies uit de provincies
Noord-Brabant en Utrecht en
vertegenwoordigsters van an
dere vrouwenorganisaties.
„Het waterschap is altijd nauw
verbonden geweest met de
agrarische sector. Waterbeheer
en goede polderwegen zijn van
groot belang van de land- en
tuinbouw. De bescherming te
gen de zee en de zuivering van
het afvalwater zijn wellicht de
belangrijkste taken van het
waterschap. Daar heeft de hele
maatschappij belang bij en
daar betalen we allemaal aan
mee", aldus mevrouw Mol.
De studiedag werd ingeleid
met het vertonen van de video
film Waterschap Schouwen-
Duiveland, van allen voor al
len. Daarna hield de dijkgraaf
van het Waterschap Schouwen-
Duiveland, mevrouw A. P. de
Haan een inleiding onder de ti
tel Het waterschap in verande
ring, nu en in de toekomst on
misbaar.
Zij besteedde daarbij aandacht
aan de nieuwe waterschapswet
en de mogelijkheid die daar
mee (ook) voor vrouwen ont
staat om zitting te nemen in
het waterschapsbestuur. Ver
der ging zij in op het integraal
waterbeheer van de water
schappen, het belang daarvan
en de manier waarop een en an
der wordt betaald.
De studiedag omvatte ook een
excursie per bus naar de West
hoek van Schouwen-Duive
land. Daarbij werden de deel
nemers geïnformeerd over de
manier waarop het Waterschap
de belangen van natuur, recrea
tie en landbouw afweegt. Door
het beheer en onderhoud van
dijken en duinen heeft het wa
terschap veel meer dan vroeger
ook te maken met de belangen
van natuur en recreatie.
WESTENSCHOUWEN - Buiten speelde het draaiorgel enkele vrolijke liedjes. Binnen in café
restaurant Zeelust in Westenschouwen was het smikkelen en smullen geblazen. Bijna zeventig be
woners van verzorgingscentrum Duinoord deden zich te goed aan de maaltijd die hen door de eige
naar van dit restaurant, Ruud Mooij, was aangeboden. Op het menu: groentesoep vooraf, een
schnitzel, gebakken aardappeltjes, frietjes, sla en andere verse groenten als hoofdgerecht en pud
ding na. En, zo werd erbij verteld, iedereen mocht gratis zo veel drinken als hij of zij zelf wilde.
De reden van dit initiatief is erg simpel, vertelt Mooij. ,,Het is een geste van ons richting de oudere
inwoners van onze gemeente. Ze zijn er eens lekker een dagje uit. En met de kosten valt het best
wel mee. Het gebaar is groter dan de kosten", lacht de eigenaar. Dat het etentje door de bewoners
van Duinoord gewaardeerd wordt, is zeker. ,,De hele week hebben ze er naar uitgezien", vertelt me
vrouw Van Immerzeel, activiteitenbegeleidster van Duinoord. Het is zeker niet de laatste keer dat
zij gastvrij zullen worden ontvangen in Zeelust. Mooij is overtuigd: ,,Dit wordt een jaarlijks terug
kerende gebeurtenis". (Foto: Joop van Houdt).
ZIERIKZEE - Geen steriele ruimte met kale wan
den, doodse stiltes en een subtiele belichting om de
kunstwerken optimaal tot hun recht te laten komen.
Niets van dat alles; galerie Galerij is gewoon een
aantal gangen in het schoolgebouw van de regionale
scholengemeenschap Professor Zeeman in Zierikzee,
waar sinds 1988 regelmatig werken van bekende en
minder bekende kunstenaars, docenten en leerlin
gen te zien zijn. Een overzicht van deze vijf jaar geeft
een speciaal voor dit lustrum samengestelde catalo
gus en een overzichtsexpositie .die tot en met 7 mei in
het schoolgebouw aan het Hatfieldpark te zien is.
Een school met een eigen gale
rie. Een luxe voorziening of ge
woon een onmisbaar element
in het onderwijs? Daarover lo
pen de meningen ongetwijfeld
uiteen, maar zeker is dat de re
gionale scholengemeenschap
Professor Zeeman met haar ga
lerie een unieke positie in
neemt. Voor zover Johan Eve-
raers, docent Frans en „gale
riehouder uit liefhebberij" be
kend is de RSG een van de wei
nige scholen zo niet de enige, in
Nederland die binnen haar mu
ren een eigen galerie herbergt.
Op zich is dat niet zo heel
vreemd, gezien het feit dat de
creatieve vakken hier als vol
waardige vakken worden be
schouwd. Iets dat, ook al staat
het allemaal netejs op papier,
niet van elke school voor voort
gezet onderwijs kan worden
gezegd.
Het idee om de school uit te
breiden met een galerie kreeg
vaste vorm nadat de docenten
handvaardigheid, Jon van de
Riet en Tien Heestermans in
'86 een expositie met werk van
leraren en leerlingen inricht
ten in de Manhuisstraat. Het
succes van deze expositie
bracht Johan Everaers op het
idee om meer van dergelijke
exposities te organiseren. In
eerste instantie beperkte de ex
positieruimte zich tot de ach
terwand van een klaslokaal.
Galerij
Dit alles leidde in februari '88
tot het begin van galerie Gale
rij, een bijzondere galerie, die
bestaat uit verschillende gan
gen met daarin zo'n eenentwin
tig vensters en een vitrine,
waardoor leerlingen vrijblij
vend in contact kunnen komen
met allerlei vormen van beel
dende kunst. Want dat wil Eve
raers met zijn galerie be
werkstelligen.
Bewerkte foto's
Het begin van deze galerie
werd ingeluid met een exposi
tie mail-art die de welluidende
naam a l'heure bleue je porte
ma cravate verte meekreeg en
die bestond uit foto's, die een
aantal leerlingen en leraren op
verzoek van Everaers hadden
bewerkt.
Liefhebberij
Mail-art, in degelijk Neder
lands postkunst, is een vorm
van kunst die in de afgelopen
vijf jaar vaker te zien is ge
weest in Galerij. „Een stukje
liefhebberij" verklaart Eve
raers die op dit gebied ook de
nodige contacten heeft.
Een heel bijzonder mail-art
project was professor Zeeman
goes crea (1989), waarvoor meer
dan twintig mailartiesten uit
verschillende landen werk in
zonden. Dat project is als rei
zende tentoonstelling onder
meer te zien geweest in Sittard,
Eeklo en Waalwijk.
De ruiten van Galerij zijn ove
rigens niet uitsluitend gereser
veerd voor mailart-kunste-
naars, want ook het werk van
kunstenaars als onder andere
Willem van Apraad, Gust Ro-
mijn, Kees Francke, David vin
de Kop, Jan van Munster 'efl
Arie Berkulin'kregen in Gale
rij een mooie plaats en wel op
het moment (1^91) dat de rijks
scholengemeenschap officieel
werd overgedragen aan de ge
meenten in de'regio. Een histo
risch moment dat „gevierd"
werd met het in huis halen van
werk van kunstenaars van
naam. Voor Everaers is dat al
tijd een van de hoogtepunten
uit vijf jaar exposities.
Chansonteksten
Maar niet alleen werk van be
kende en minder bekende kun
stenaars was in de afgelopen
vijf jaar in de gangen van de
RSG te zien. Ook werk van de
leerlingen en docenten zelf en
zaken die niet direct met beel
dende kunst te maken hadden,
zoals bij voorbeeld een collec
tie grammofoonplaten van do
centen, een serie chanson
teksten van Brei en een wed
strijd ter gelegenheid van hon
derd jaar Eiffeltoren vulden de
afgelopen jaren de glazen
vensters in de gangen.
Sóms tot groot plezier van de
leerlingen, zoals in 1991 toen
een aantal cartoons van leer
ling Arie van Roon over de ver
schillende vakken te zien was.
Tot hilariteit van de leerlingen,
voor wie dit allemaal heel her
kenbaar en concreet was.
Dat is lang niet met elke expo
sitie zo, want soms gaat het aan
sommige leerlingen voorbij,
die lopen langs de vitrines en
zien het niet.
Dat komt volgens Eva Geluk,
Annie Gerretsen, Judith Prin
ce en Adrianne van der Doe (5
havo) omdat een aantal school-
genoten niet wil maar ook niet
kan kijken, want zeggen ze
„naar kunst moet je leren kij
ken". Zelf zijn ze wat dat be
treft een klein beetje bevoor
recht omdat ze handvaardig
heid als eindexamenvak heb
ben gekozen. Tijdens de lessen
tekenen en handvaardigheid in
de bovenbouw wordt er regel
matig aandacht aan de exposi
ties in Galerij besteed en een
enkele keer is daar ook ruimte
voor in de Franse les. Dat le
vert dan soms verhitte discus
sies op, want op de vraag wat
nu kunst is en wat niet of wat
nu mooi is en wat lelijk, daar
over kun je tot in lengte der da
gen met elkaar kissebissen.
Cultuurbeschouwing
Al met al zou er volgens het
viertal op school best wat meer
aandacht aan kunst en kunst-
kijken besteed mogen worden,
zeker in de onderbouw. Hoe
dat het beste kan gebeuren,
daarover verschillen de dames
onderling van mening. De een
is duidelijk voorstander van
een apart vak cultuurbeschou
wing. De ander lijkt het beter
om kunst te integreren in het
bestaande vakkenpakket.
Waarom zou je de stelling van
Pythagoras bij voorbeeld niet
kunnen vatten aan de hand van
de driehoeken van Gust Ro-
mijn.
Hoewel het volgens hen beter
kan met het kunstonderwijs,
zijn ze zeker ingenomen met
het feit dat hun school een ei
gen galerie heeft. Daar zijn ze
„best een beetje trots op" Die
kennismaking met allerlei vor
men van kunst hoort er ook
bij, vinden ze. Zeker omdat dat
voor een aantal leerlingen hier
vaak de enige gelegenheid is
om in aanraking te komen met
meer moderne vormen van
kunst. Zeeland is wat dat be
treft een afgelegen gebied. Wie
hier wat wil zien moet reizen
en dat heeft niet iedereen er
voor over.
Variatie 4
Wat het viertal nog het meest
aanspreekt bij galerie Galerij
is de grote variatie. Niet alles
wordt - uiteraard - mooi en at
tractief gevonden, maar juist
die afwisseling maakt het
boeiend. „Zo maak je kennis
met kunstuitingen waarmee je
anders niet zo gauw in contact
zou komen" zeggen ze zonder
aarzelen.
Door toedoen van Johan Eve
raers die menig vrij uurtje
besteedt aan Galerij hebben de
leerlingen in het verleden ook
de gelegenheid gekregen om
met de makers van de kunst
werken (Simon, Pierre-Jan
Vetter en Pawel Petasz) zelf
kennis te maken. De herinne
ring aan de porcologue Baud-
bouin Simon uit Wallonië die
vorig jaar met „het varken in
beeld" exposeerde leeft bij het
viertal nog sterk. „Die man is
zo geboeid door varkens dat hij
in een volgend leven als varken
terug yril keren" gniffelt een
van de dames. Maar ook het
werk van medeleerling Arie
van Roon en de pentekeningen
van Jon van de Riet weten ze te
waarderen, evenals het project
Architecture is... Dat laatste
vooral omdat hierbij van de
kijker een actieve bijdrage (het
op een kaart weergeven van
een visie op architectuur) werd
verlangd.
Catalogus
Een goed beeld van de uiteen
lopende exposities in galerie
Galerij geeft de overzichtsten
toonstelling die tot en met 7
mei in het schoolgebouw is te
zien. Dit ter gelegenheid van
het eerste lustrum van de gale
rie. Het is een bonte verzame
ling van werk van onder ande
re Romijn, een gedicht van Jan
Seters, een onbewerkte foto
van Ko de Jonge en - zeer ver
rassend - ook een foto van de
chaos in de vroegere woning
van professor Zeeman aan de
Stadhouderskade. Dat hangt
naast een collage van een cor
respondentie tussen allerlei
erudiete personen. Die perso
nen, de deelnemers aan het
project professor Zeeman goes
crea, werden door een Belgi
sche kunstenaar en deelnemer
aan het project verheven tot
professor. Zo kwam er een tijd
lang dagelijks een luchtpost
brief bij de RSG binnen gericht
aan een of andere hoogleraar.
Deze overzichtstentoonstelling
die maandagmiddag tussen
14.30 en 15.30 uur of anders na
telefonische afspraak (01112-
2017) te bezichtigen is, is niet
het enige dat refereert aan het
eerste lustrum. Tbr gelegen
heid hiervan heeft Johan Eve
raers een catalogus samenge
steld, met een overzicht van al
le exposities en met vooral veel
illustraties. Kunst, of wat
daaronder wordt verstaan, is
immers vooral om naar te kij
ken.
HARDENBERG - De politie
heeft in Hardcnbcrg een
uiterst professioneel opgezette
hennepplantage ontdekt,
waarvan de produktie jaar
lijks 4,5 tot 6 miljoen gulden
(straatwaarde) had kunnen op
brengen. Tijdens de inval zijn
vier arrestaties verricht. Het
Openbaar Ministserie in het
arrondissement Almelo heeft
dit bekendgemaakt.
De hennepkwekerij was vol
gens justitie nieuw en voorzien
van de modernste technologie.
Er bevonden zich ongeveer
2.600 planten in de kassen,
goed voor drie tot vier oogsten
per jaar. Op korte termijn zou
de eerste hennep worden ge
oogst. De straatwaarde hier
van bedraagt circa 1,5 miljoen
gulden. De hennepplanten
worden vernietigd. Justitie
verwacht nog meer aanhoudin
gen. De verdachten komen uit
Amsterdam en de regio Har
dcnbcrg.
ZIERIKZEE - Het Rode Kruis-
schip de Henry Dunant is aan
vervanging toe, gezien de slij
tage en de voor deze tijd te be
perkte activiteiten. Daarom
wil het Rode Kruis een nieuwe
Henry Dunant laten bouwen.
Het geld daarvoor moet door
middel van allerlei acties door
het publiek bijeengebracht
worden. Eén daarvan is een be
nefiet-concert op vrijdag 2
april in Middelburg.
De Henry Dunant biedt even
als de vakantiehuizen IJssel-
vliedt en de Valkenberg gehan
dicapten en chronisch zieken
de mogelijkheid voor een va
kantie. Honderden gehandi
capten en chronisch zieken
gaan jaarlijks aan boord van
deze in 1973 gebouwde Henry
Dunant voor een vaartocht.
Het intensieve gebruik van dit
schip eist nu zijn tol. Niet al
leen vertonen de scheepswan
den slijtage en is er sprake van
een toenemend aantal repara
ties, maar ook op facilitair ge
bied zijn er de nodige proble
men'. Met name de privacy laat
te wensen over, want twee echt
paren die samen een kamer
moeten delen past niet meer
binnen de huidige normen.
Ook ontbreekt een goed geou
tilleerde recreatiezaal. Daar
om moet er iets met de Henry
Dunant gebeuren.
In eerste instantie werd daar
bij gedacht aan een renovatie.
Gezien de kosten daarvan en
de concessies die hiermee aan
bestaande wensen gedaan zou
den moeten worden, is daarvan
afgezien en besloten om een
nieuw schip te laten bouwen.
Hiervoor is een speciale werk
groep in het leven geroepen die
de bouw van het nieuwe schip
voorbereidt. Voor een nieuw
schip, dat moet voldoen aan de
eisen zoals die door het
Dienstencentrum voor Tbe-
risme en Verkeer en in de Rode
Kruis-nota Geboden Tbegang
zijn bepaald, is echter veel geld
nodig. Voor de financiering
van dit schip wil het Rode
Kruis zich in eerste instantie
richten op het publiek. Naast
.een landelijke actie zullen ook
plaatselijke en regionale acties
geld in het laatje moeten bren
gen.
Eén van die plaatselijke activi
teiten die in Zeeland worden
ontplooid is een benefiet-con
cert op vrijdag 2 april in de
Nieuwe Kerk in Middelburg.
Aan dit concert dat om 20.00
uur begint werken de volgende
koren en musici belangeloos
mee: the Goos City Singers uit
Goes; Ons Koor uit Sommels-
dijk; het ZWN Mannenkoor uit
Middelburg met als solist Edo
Zijl; het Souburgs Koper Quin
tet uit Souburg; de Ruyterstad-
singers uit Vlissingen; the
Gents Mainport Barbershop
Singers uit Rotterdam en het
RET Mannenkoor uit Rotter
dam met als solist Jan Mulder.
Kaarten voor dit concert zijn in
de voorverkoop verkrijgbaar
bij Muziekcentrum Middel
burg en bij het Provinciaal Bu
reau Rode Kruis, eveneens in
Middelburg.
Eva Geluk, Annie Gerretsen, Judith Prince en Adrianne van der Doe: „Naar kunst moet je niet alleen willen kijken, maar ook leren
kijken." (Foto: Joop van Houdt).