'Vandaag denken wij terug aan de slachtoffers en
de nabestaanden die verdriet, leed en pijn hebben'
6
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
SCHOUWEN-DUIVELAND - „Het land waarop we wonen, de stad waarin
we leven zijn niet vanzelfsprekend. Veertig jaar geleden overkwam Zuidwest
Nederland een ramp die ook Schouwen-Duiveland meedogenloos heeft
getroffen. Vandaag denken we terug aan de slachtoffers en "ook aan de
nabestaanden die op enigerlei wijze verdriet, leed en pijn hebben". De
herdenking van de Watersnoodramp stond maandag 1 februari, precies
veertig jaar na dato, centraal op Schouwen-Duiveland. Bij monumenten die
herinneren aan de slachtoffers werden kransen gelegd. In vijf kerken werden
herdenkingsbijeenkomsten gehouden en de acht exposities over de
Watersnoodramp die inmiddels zijn geopend voor publiek stonden volop in
de aandacht.
Maandag 1 februari 1993. Het
kwik is gedaald tot één graad
onder nul. Een nevelige
ochtendzon schijnt over de
begraafplaats in Burgh waar
tien slachtoffers van de
Watersnoodramp in 1953
begraven liggen. Langzaam
schuifelt een lange rij
mensen, waaronder de
kinderen van de hoogste
groepen van de plaatselijke
basisscholen, naar het
monument. In de stilte klinkt
alleen ver weg het geruis van
verkeer als burgemeester H.
Tees een krans legt bij het
monument. Aansluitend volgt
een herdenkingsdienst in de
Hervormde kerk in
Serooskerke. Na een radio
fragment uit 1953 waarin
gewaarschuwd wordt voor
extreem hoge waterstanden
neemt burgemeester Tees het
woord. Hij stelt dat de
Watersnoodramp van 1953
kwam als een dief in de
bij het monument dat
herinnert aan de
Watersnoodramp en de
inwoners van Serooskerke die
daar het slachtoffer van
werden.
Zierikzee
„Veertig jaar geleden
overkwam Zuidwest
Nederland een ramp, die ook
Zierikzee meedogenloos heeft
getroffen. In onze stad
kwamen 25 mensen om het
leven. Vandaag denken we
terug aan die slachtoffers en
aan de nabestaanden die op
enigerlei wijze verdriet, leed
en pijn hebben". Dat zei de
burgemeester van Zierikzee
mr J. J. P. M. Asselbergs
tijdens een kranslegging bij
het Watersnoodmonument bij
de Zuidhavenpoort
maandagmorgen. De
plechtigheid werd bijgewoond
daartoe waren vaak
tevergeefs. De verliezen aan
mensenlevens en materieel
waren enorm en het zoeken
vaak tevergeefs".
Mevrouw Van de Zande
herinnerde aan de hechte
gemeenschap die in de
maanden na de ramp
ontstond aan 'het
Baayersdiekje' waar een
aantal mensen in provisorisch
opgetrokken houten huisjes
woonde. „Hoewel men overal
goed en hartelijk werd
ontvangen wilde men
dolgraag terug naar het eigen
dorp om dat weer leefbaar te
maken. In die tijd Ontstond
de uitdrukking: Liever in een
gehucht in Baayersdiek dan
in een kasteel in de
Achterhoek". De spreekster
herinnerde aan de vele
materiële hulp die men kreeg.
„Maar geestelijke hulp moest
men ontberen. Hulpverleners
zoals tegenwoordig waren er
niet. Men moest alle verdriet
zelf verwerken, een welhaast
onmogelijke opgave voor
mensen die dierbaren
verloren". De angst voor een
nieuwe ramp is bij vele
inwoners van Duiveland diep
geworteld. „Bij harde
noordwestenwind denk je
zouden ze die schuiven in de
Stormvloedkering wel op tijd
dichtdoen"? De
herdenkingsbijeenkomst werd
verder ingevuld met zang van
het koor VZOS uit Oosterland
en samenzang. Ds H. A. Klip
hield een korte
overdenkingsrede en
mevrouw N. van de
Bruinhorst droeg het gedicht
Nederland van Mies
Bouwhuis voor.
Dreischor
In de Hervormde kerk in
Dreischor herdenkt de
huidige gemeente
Brouwershaven zijn
slachtoffers. Onder andere 32
uit Dreischor en drie uit
Brouwershaven.
Burgemeester L. N. Labruyère
opent de avond.
Gemeenteraad en wethouders
zijn bijna voltallig. De
burgemeester vertelt hoe hij
ervaren heeft dat men in zijn
gemeente spreekt van 'voor of
na de ramp'. Een verhaal van
pijn en verdriet.
Uit verschillende dorpskernen
doen bewoners hun verslag.
Vanuit eigen optiek en eigen
gezichtsveld. Mevrouw
M. Jansen-Glas uit
Brouwershaven verhaalt van
de manmoedige strijd om
tenminste een deel van
Brouwershaven droog te
houden. „Dat wordt planken
vanavond" werd
zaterdagavond al gezegd. De
planken bij de voordeur
werden geplaatst. Die van de
ramen nog niet. 's Nachts om
drie uur wakker worden, om
toch maar die planken voor
het raam te plaatsen, was niet
meer nodig. Halverwege.de
trap dreef de zondagse hoed.
Pogingen om over het
havenplein een dam op te
werpen mislukten. Op 4
februari gaf 'Middelburg'
opdracht om alle personen die
gemist konden worden te
evacueren.
Het verslag van J. Stoel uit
Zonnemaire is het verhaal
van een elfjarige, die bij een
oom en tante logeerde omdat
zijn ouders naar een zieke
grootvader in Oosterland
waren. Alhoewel Zonnemaire
nagenoeg het enige stukje
grond was dat droog bleef,
ook hier verplichte evacuatie.
Tbrwijl de stallen vol vee
stonden moesten de boeren
nacht, door niemand
verwacht. „Er is de laatste
tijd veel geschreven over hoe
men toen had moeten
handelen. Men mag niet
vergeten dat Nederland toen
in een fase van wederopbouw
zat. Men was de
verschrikkingen van de
Tweede Wereldoorlog nog
maar net te boven toen een
nieuwe ramp zich voltrok",
aldus Tees. Hij beschreef in
het kort hoe het water
Westerschouwen overviel en
hoe veel mensen niet of te
laat reageerden op
waarschuwingen. „We
herdenken vandaag een ramp
die niemand voorzag".
Namens de
Dorpsgemeenschap
Noordwelle vertelde J. C.
Hendrikse zijn verhaal van de
ramp. Hij woonde destijds in
Noordwelle en herinnert zich
nog goed de eerste
onheilstijding. Het water was
over de c'ijk gekomen bij
Burghsluis. „Velen dachten
terug aan de inundatie van
het eiland door de Duitsers,
maar dit was anders", aldus
Hendrikse. Hij wist zichzelf
en zijn gezin in veiligheid te
brengen door te vluchten naar
zijn schoonouders in
Haamstede. „Pas maandag
werd duidelijk dat er een
nationale ramp was gebeurd",
aldus Hendrikse.
„En pas toen het water later
werd weggepompt zagen we
wat een onvoorstelbaar grote
materiële schade de ramp had
aangericht". Na de sfeervolle
herdenkingsdienst werden
voor de kerk kransen gelegd
door vele tientallen
belangstellenden, waaronder
vele jongeren. Behalve de
burgemeester, de drie
wethouders en de
gemeentesecretaris van
Zierikzee, legde ook de
burgemeester van Almelo, H.
G. L. van Roekei een krans
bij het monument. Almelo
besloot na de
Watersnoodramp om Zierikzee
te adopteren. Dat deden ook
de steden Saint Hilare-du-
Harcouët uit Frankrijk en
Hatfield uit Engeland.
Namens hen werden kransen
gelegd door de scholieren
Monique Wijgerse en Ralf
Brull.
Burgemeester Asselbergs
wees er op dat het door Ad
Braat gemaakte beeld op
indringende en treffende
wijze uitbeeldt hoe de mensen
zich voelden tijdens de
Watersnoodramp en ook de
bij het beeld staande tekst
'beproefd maar niet gebroken'
is volgens de burgemeester
zeer symbolisch.
„Ondanks de Watersnoodramp
hebben de mensen de moed
niet opgegeven. Zij vonden de
kracht om door te gaan, om
de chaos op te ruimen en de
stad weer te herstellen".
Voorafgaand aan de
plechtigheid bij de
Zuidhavenpoort werden
bloemen gelegd bij het
monument op de algemene
begraafplaats
waarin de namen staan
gebeiteld van de mensen uit
Zierikzee die het leven
verloren door de ramp. Het
gezelschap bezocht de
expositie ZierRczee Rampstad
1953 in de Vierschaar van het
stadhuis en 's avonds werd in
de Nieuwe Kerk te Zierikzee
een herdenkingsbijeenkomst
gehouden.
door burgemeester A.
Bergshoeff. „Na de nationale
herdenking van hedenmiddag
is het goed om als burgers
van Duiveland een moment
stil te staan bij de desolaat
verlopen gebeurtenissen
tijdens de Watersnoodramp.
Stil te staan bij degenen die
daarbij het leven verloren.
Het leven na de ramp is nooit
meer zo geworden als het
daarvoor was. De ramp was
een markering in de tijd.
Door de uitvoering van het
Deltaplan werd Schouwen-
Duiveland ontsloten en
groeide recreatie. De leefwijze
op het platteland en in de
dorpen is daardoor ingrijpend
veranderd". De burgemeester
herdacht ook de
hulpverleners.
„De mensen die spontaan
kwamen helpen en met
gevaar voor eigen leven velen
hebben gered. De vissers, de
radio-amateurs, laten we in
dankbaarheid aan hen allen
denken".
„Het leven gaat verder, maar
de tijd staat elk jaar op 1
februari even stil. Opdat wij
dat wat ons overkwam niet
meer vergeten", aldus
mevrouw A. F. van de Zande-
Vleugels Schutter uit
Nieuwerkerk. Zij sprak
namens de bevolking van
Duiveland. „De ramp heeft
diep ingegrepen bij de
bewoners van Schouwen-
Duiveland. Het is veertig jaar
geleden dat alle vertrouwen
in de Zeeuwse dijken en
duinen verdween. Er werd
wel getracht om mensen te
redden, maar de pogingen
Burgemeester H. Tees komt
Joop van Houdt).
Nieuwerkerk
'Gedenken \yij die dagen, de
doden en hun strijd. Hun
naam mag niet vervagen door
sporen van de tijd.' Dat werd
gezongen in de bomvolle
Nederlandse Hervormde kerk
in Nieuwerkerk. In het
gebouw waar 's middags Hare
Majesteit Koningin Beatrix
werd ontvangen voor een
bijeenkomst met uitsluitend
genodigden, kwamen 's
avonds ruim 230 Duivelanders
spontaan bijeen voor de
plaatselijke herdenking van
de Watersnoodramp. De
bijeenkomst werd geopend
Er was veel publieke belangstelling voor de kranslegging bij het Watersnoodmonument bij de Zuidhavenpoort te Zierikzee. (Foto: Joop van Houdt).
met zijn echtgenote en de overige leden van het college van b en w de begraafplaats in Btirgh op. (Foto:
In de Hervormde kerk te Dreischor was behalve een herdenkingsbijeenkomst ook een tentoonstelling. (Foto: Joop van Houdt).
