Paul Haenens brutale
winterbekentenissen
HET HUIS MET GOUDEN MUREN
Muziek 17e-eeuwse componisten
Historama Abdij
Middelburg kijkt
terug op goed seizoen
Volkshuisvesting vordert
onrechte huursubsidie terug
4
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
MIDDELBURG - Historama Abdij Middelburg
heeft een goed seizoen achter de rug. In de periode
van 16 april tot en met 31 oktober jongstleden pas
seerden 34.041 bezoekers de kassa. Daarmee is de
prognose voor dit eerste seizoen, liggend tussen de
30.000 en 35.000 betalende bezoekers, royaal ge
haald.
ZIERIKZEE - Muziek van 17e-eeuwse componisten stond centraal tijdens het Ars Musica concert
dat afgelopen zaterdag werd gehouden in de Lutherse kerk in Zierikzee. Het programma werd ver
zorgd door het harokensemble La Gamme Maresienne uit Brabant en ook de Zierikzeese alt Lies-
beth Franken werkte aan de uitvoering mee. Men speelde onder meer muziek van de Zierikzeese
17e-eeuwse componist Jean Snep, die tevens componist en amateur-gambist was. Van hem werd een
suite voor gamba<en basso continuo uitgevoerd. Verder omvatte het programma psalmen uit de Pa-
thodia Sacra van'C. Huygens, variaties blokfluit op Caccini's Amarilli en een aantal rimes francoi-
ses en italiennes van J. P. Sweelinck door werden uitgevoerd door blokfluit en zangstem. Liesbeth
Franken voerde samen met het ensemble in volledige bezetting een aantal liederen van W. de Fesch
uit. (Foto: Marijke Folkertsma).
ZIERIKZEE - Ton Lutz, Ann Hasekamp, Ingeborg Elzevier, Frank Houtappels
en Tessa du Mée zijn vrijdag 20 november in Zierikzee te zien in de komedie Bru
tale Winterbekentenissen van Paul Haenen. Deze voorstelling, die om 20.00 uur
in de Concertzaal begint maakt deel uit van het theaterprogramma van Uit op
Schouwen-Duiveland.
Brutale Winterbekentenissen
ging in januari in première,
waarna de acteurs en actrices
deze komedife op de meest uit
eenlopende plaatsen in Neder
land hebben opgevoerd. In Zee
land is deze komedie alleen in
Zierikzee te zien. Het stuk, dat
geregisseerd wordt door Pieter
Kramer schetst het leven van
twee lustige vrouwen, een wat
flegmatieke man, een avon
tuurlijke jongen- en een. le
venslustig meisje. Sqmen vor
men zij een soort gezin, waar
binnen ze een harmonieus le
ven leiden. En dat terwijl er al
lerlei relaties tussen deze per
sonen bestaan die weieens
aanleiding tot problemen zou
den kunnen geven.
Dat harmonieuze leven waar
bij iedereen zich behoorlijk to
lerant opstelt wordt op den
duur toch een beetje saai.
Daarom besluiten ze met el
kaar om ook de schaduwzijde
van hun persoonlijkheid te la
ten zien. Daardoor ontaarden
deze rustige, over-beschaafde
mensen in- gemene intriganten
met slechts één doel voor ogen:
de ander in verwarring bren
gen.
De onthullingen en bekentenis
sen liegen er niet om. Het ver
leden wordt opgerakeld om
ha.rde confrontaties uit te lok
ken. Aanvankelijk behouden
ze in deze situatie hun gevoel
voor humor, maar gaandeweg
lijkt het niet langer spel te zijn
en dreigen deze onthullingen
dat hun band te troubleren. Als
dit tot hen doordringt is het
Ton Lutz en Ingeborg Elzevier zijn vrijdag 20 november in Zierik- nog maar de vraag of ze uit dat
zee te zien in de komedie Brutale Winterbekentenissen. (Foto: zelfverkozen dal omhoog kun-
André Beekman). nen klimmen.
In de vakantiemaanden juli en
augustus heeft Historama de
meeste mensen getrokken. En
kele topdagen in deze maanden
leverden gemiddeld tussen de
400 en 500 bezoekers per dag
op. Verder is opvallend dat ook
in het voor- en het naseizoen
het cultuurhistorische- en edu
catieve project een stroom van
belangstellenden heeft getrok
ken. Dat Historama kan wor
den aangemerkt als een elk-
weer-voorziening bewijzen de
bezoekcijfers. Bij donker weer
en op regendagen meldden zich
meer bezoekers dan op zonnige
dagen en bij strandweer, hoe
wel ook op hete zomerse dagen
over de belangstelling bepaald
niet te klagen viel.
Veel buitenlanders
Het aantal buitenlandse bezoe
kers kan worden gesteld op on
geveer dertig procent van het
totaal. Zij kwamen uit vele
landen: België, Duitsland,
Frankrijk, Engeland, Italië,
Spanje, de Verenigde Staten,
Zuid-Amerika, Rusland, Polen,
Hongarije, Roemenië en de
Scandinavische landen. Vele
dagtochten per bus brachten
groepen naar Historama, maar
ook grote aantallen dag
jesmensen en verblijfsrecrean-
ten wisten, met vele Zeeuwen,
de weg naar Historama te vin
den.
Van de bezoekers behoorde 77,4
procent tot de leeftijdsgroep 12
tot 65 jaar. Het percentage 65-
plussers lag op 14,2, dat van
kinderen van 4 tot 11 jaar op
8,4.
Om nog enkele cijfers te noe
men: 12,8 procent van de gasten
behoorde tot de groepsbezoe-
kers, 3,8 procent kwam op een
kaartje van de NS-Dagtocht.
Volgend jaar zet de NS de dag
tocht voort. Vanaf 15 juni kon
den de Historama-bezoekers
zonder bijbetaling de presenta
tie van het Roosevelt Studie
Centrum in cle nabijgelegen
Kapittelzaal bekijken. Onge
veer 10.000 personen hebben
van die gelegenheid gebruik
gemaakt.
Reacties positief
De reacties van de bezoekers
waren op enkele uitzonderin
gen na positief en in het alge
meen zelfs lovend. Verreweg de
meesten vonden dat de film en
de opstellingen tesamen een
goede indruk geven van de ge
schiedenis en de lotgevallen
van de Middelburgse Abdij.
Enkelen zouden nog wat meer
informatie op prijs hebben ge
steld of hadden voor bepaalde
aspecten wat uitgebreider toe
lichting gezien. Voor de komen
de jaren zal met wensen op dit
punt zoveel mogelijk rekening
worden gehouden. Opmerkin
gen als zou de presentatie
historisch gezien niet of niet
geheel verantwoord zijn wer
den niet gehoord.
Opvallend is verder dat veel
bezoekers niet alleen belang
stelling hadden voor het pro
ject Historama, maar ook voor'
de ruimten waarin het is on
dergebracht, namelijk de cryp
ten en de kloostergang.
In 1993 zullen bezoekers van
Historama vanaf 1 maart weer
welkom zijn. In de komende
maanden worden alle onderde
len weggenomen om elders te
worden nagelopen en gecontro
leerd.
Voor het nieuwe seizoen staan
enkele toevoegingen op het
programma. Zo zullen bij het
bètreden van de verschillende
ruimten op aantrekkelijke wij
ze de vroegere bestemmingen
worden aangegeven. Ook zul
len de bezoekers kennis kun
nen nemen van de wijze waar
op dichters en prozaschrijvers
in de loop van de tijd aan hun
gevoelens over de Abdij uiting
hebben gegeven.
Daarnaast staan enkele plan
nen op stapel om de bezoekers
actiever bij de Abdij te betrek
ken door het laten verrichten
van bepaalde handelingen en
dergelijke.
Zelfde tarieven
Omdat in 1993 het seizoen van
Historama anderhalve maand
eerder begint dan dit jaar en
omdat de werving van groepen
(waaronder scholen) in het
tweede jaar beter op gang zal
komen is de prognose van het
aantal bezoekers op 45.000 tot
50.000 gesteld. De tarieven
voor 1993 blijven ongewijzigd.
Er wordt gewerkt aan een les
brief voor de scholen en aan
een publikatie die in .kort
bestek de geschiedenis van de
Abdij weergeeft, met een wat
uitgebreidere toelichting op de
diverse onderdelen van Histo
rama.
Tenslotte zullen de mogelijkhe
den worden onderzocht van een
combinatieticket voor Histora
ma, de Abdijkerken en de Lan
ge Jan en een soortgelijke com
binatiemogelijkheid met het
Zeeuwse Museum.
UTRECHT - De stichting Ne
derlandse Hartpatiënten gaat
nog deze maand beginnen met
een maandelijkse inventarisa
tie van de wachttijden voor
dotterbehandelingen en open
hartoperaties. Met die cijfers
kunnen cardiologen hun pa
tiënten gericht doorverwijzen
naar een hartcentrum waar op
dat moment de minst lange
wachttijden bestaan. Doel is de
wachttijd door heel Nederland
meer te spreiden. Dat heeft
voorzitter J. van Overveld van
de stichting zaterdag meege
deeld.
Door CATALIJN CLAES/EWOUT SPEELMAN 18
Suikerzoet is haar toon als ze kwij
nend zegt: 'Maar in onze kringen' is
Frans converseren iets heel gewoons,
Frans is altijd de taal van de aristocra
tie geweest, van de adel
Rieneke zoekt naar een antwoord,
maar vóór ze het heeft gevonden, ver
volgt de barones: 'Dus jij bent Rieneke.
Sorry dat ik je daarstraks voor een
werkster aanzag. Nu ja, in de meer ge
wone milieus is de werkster ook niet
van de mevrouw te onderscheiden, hè'.
Alweer zo'n steek!
In de 'gewone milieus' waar zij, Riene
ke, dus uit stamt. Ze zou deze vrouw
hier kunnen vernielen. Dat praat maar
met een fluwelen tong en je kunt geen
vat op haar krijgen. Je kunt beginnen
te schelden, ja zeker. Dat zou haar va
der doen, dwars er tegenin, zo grof mo
gelijk. Maar daar verlaag je jezelf mee,
dat wil ze niet. Ze staat hulpeloos: te
gen deze manier van converseren kan
ze niet op, ze zwijgt dus maar liever.
Dries weer in zijn roodgestreept jas
je rolt het wagentje met het koffie-
servies binnen. Hij heeft een ongewone
kleur en schijnt ergens mee te zitten.
Hij geeft Rieneke een wenk, maar die
durft niet van tafel op te staan.
Hasse merkt de ongedurigheid van zijn
factotum. 'Zeg het maar. Dries', noodt
hij. Het valt Rieneke op hoe heel an
ders zijn toon is dan wanneer hij tegen
haar of tegen zijn tante praat, veel
menselijker, niet met die cynische on
dertoon.
'Ekskezeer, jonker, het was eigenlijk
voor mevrouw. Ik moest zeggen dat
meneer der vader er was'.
Jonker Hasse vliegt overeind. 'Zeg
hem dat we niet ontvangen, is-ie nou
een haartje bedonderd', valt hij uit.
Het is al te laat. De vader van Rieneke,
Gerrit ten Have, de veehandelaar,
komt al binnen. Met één oogopslag ziet
Rieneke dat het alweer zo laat is. Echt
dronken kan haar vader niet meer wor
den, maar hij heeft toch veel meer ge
had dan goed voor hem is.
'Nog meer ellende', denkt Rieneke,
'nog meer ellende'. Want ze kent
haar vader. Als die een borrel te veel
heeft gedronken, zoals nu, zegt hij al
les wat hem voor zijn mond komt. Dan
reeft Gerrit ten Have voor niemand,
ook niet voor jonker Van Artendael en
zeker niet voor tante Melanie, de baro-
Gerrit ten Have is in dat stadium van
zijn dronkenschap, dat hij de hele we
reld zijn vriend noemt, maar van die
wereld verlangt dat het omgekeerd ook
zo is. Hij knikt vriendelijk naar tante
Melanie, zegt: 'Dag dame, aangenaam',
en stevent op zijn schoonzoon af, ken
nelijk met de bedoeling hem uitbundig
de hand te schudden, zo van: ouwe jon
gens die allebei van de gestampte pot
zijn en wel weten waar Abraham de
mosterd haalt.
De honden van Hasse beletten het hem,
de ene pakt hem bij een Jiiel, de andere
gaat tussen hem en Hasse in staan. Nog
één stap en ze zullen toebijten. Gerrit
ten Have is te ver heen om op deze
waarschuwing te letten. Hij geeft
Black die voor hem staat een schop,
maar dan heeft de andere hond, White,
hem meteen te pakken. Grommend zet
die zijn tanden in het been van Riene-
kes vader, en vóór Hasse hem terug kan
roepen, heeft de hond al gebeten. Ra
zend van woede en pijn haalt Tbn Have
zijn grote vlijmscherpe knipmes uit
zijn zak. 'Róthond, ik zèl je
'Dat zou ik niet doen, heer Tfen Have',
zegt Hasse koeltjes. 'U loopt kans dat
de honden u verscheuren. Lós White'.
De honder even onwillig kijkt
schuin naar zijn meester, dan sluipt hij
terug naar zijn plaats naast de stoel.
..Neem jij meneer mee naar de keuken,
Dries', vervolgt Hasse, 'bekijk dat
been, doe er wat jodium op en verbind
het zo nodig. Geef meneer een kop kof
fie, dat heeft hij nodig géén sterke
drank, hè?' (wcrdt vervolgd)
DEN HAAG - Maandag ver
schijnt een nieuwe serie tele
foonkaarten met korte strip
verhaaltjes. De kaarten zijn
ontworpen door striptekenaar
Joost Swarte. Het gaat om
kaarten met vier, 20, 24 en 115
eenheden.
Advertentie
Schuimrubber, binnenvering
kombispring, polyther?
In kombinatie met welke
lattenbodem?
Laat deze vraag u niet
weerhouden van een goede
nachtrust. Kom voor een
persoonlijk advies naar
Deurloo, uw bedspecialist.
deurloo intermeubel
Haringvlietplein 4. Zierikzee. Tel. 01110-12946
's Maandags gesloten Donderdagavond koopavond
Dinsdag 17 november
NEDERLAND 1
15.53 uur Nieuws voor doven
en slechthorenden
16.00 uur Journaal
16.09 uur AVRO Service Salon,
gevarieerd middagmagazine.
17.17 uur De hoogste versnel
ling, automagazine.
17.45 uur Boggle, woordspel.
18.15 uur Sesamstraat
18.30 uur Jeugdjournaal
18.40 uur Het klokhuis
19.01 uur Alle dieren tellen
mee, dierenmagazine.
19.30 uur Growing pains, Ame
rikaanse comedyserie.
20.00 uur Journaal
20.26 uur Plantage Allee, Ne
derlandse serie. Afl. 7.
21.19 uur Televizier, actualitei
tenrubriek.
21.59 uur Birds of a feather,
Engelse comedyserie.
22.31 uur Rondom Tien, thema
tisch praatprogramma.
23.15 uur Cheers, Amerikaanse
comedyserie.
23.41 uur Hoe groeit geld? In
formatief magazine over spa
ren en beleggen.
00.07 uur Journaal
NEDERLAND 2
13.00 uur Nieuws voor doven
en slechthorenden.
16.00 uur Journaal
16.05 uur Samson, Belgisch
kinderprogramma.
16.50 uur Zorro, jeugdserie.
17.15 uur Countdown, muziek
programma.
17.45 uur Rinkeldekinkel, tele
visieshow.
18.00 uur Journaal
18.20 uur Nederland dieren
land, dierenmagazine.
18.50 uur Blinde hartstocht,
soapserie.
19.20 uur Veronica reisgids,
reismagazine.
19.50 uur Married with child
ren, comedyserie.
20.20 uur All you nee is love,
datingprogramma.
21.30 uur In de Vlaamse pot,
comedy.
22.00 uur Nieuwslijn, actuali-
teitnrubriek.
22.35 uur Berg, talkshow.
23.25 uur Ziekteverzuim, les 1.
23.55 uur Kennissystemen,
voorlichtingsprogramma.
00.00 uur Journaal
NEDERLAND 3
08.53 uur Nieuws voor doven
en slechthorenden.
10.00 uur Warreltaai, afl. 3.
10.30 uur Alcohol, afl 3.
11.00 uur Nieuws uit de natuur,
afl. 9.
11.30 uur Nederlandse Antil
len en Aruba, afl. 3.
14.00 uur Skoalle TV
17.30 uur Waar hoor ik thuis, 3-
delige serie over allochtone
jongeren.
18.00 uur Journaal
18.20 uur Binnenland, weke
lijks actueel magazine.
18.55 uur Lingo, woordspel.
19.25 uur Van gewest tot ge
west, regionaal magazine.
20.00 uur De connaisseur, cul
tuurquiz.
20.33 uur Joodse Amerikanen,
documentaire.
21.26 uur Suite 215, serie.
22.00 uur Journaal
22.15 uur Studio sport journaal
22.30 uur .Nova, actualiteiten
programma.
23.00 uur Den Haag vandaag
21.15 uur RVU Buitenland: So
mething like a war, Brits-
Indiase documentaire.
00.07 uur Nieuws voor doven
en slechthorenden
RTL 4
07.00 uur RTL 4 Nieuws
07.05 uur Cartoon
07.30 uur RTL 4 Nieuws
07.35 uur Cartoon
08.00 uur RTL 4 Nieuws
08.05 uur The Bold the Beau
tiful, Amerikaanse serie.
Herh.
08.30 uur RTL 4 Nieuws
08.35 uur Santa Barbera, serie.
09.00 uur RTL 4 Nieuws
09.10 uur Rad van fortuin
09.35 uur Goede tijden slechte
tijden. Nederlandse dramase
rie.
10.05 uur As the world turns.
Amerikaanse serie.
11.10 uur Gezondheid, magazi
ne over uiteenlopende onder
werpen die met gezondheid te
maken hebben.
11.35 uur Geld wijzer, afleve
ring van een reeks informatie
ve programma's over geld en
geldzaken.
11.50 uur RTL radio en text
12.55 uur Je eigen huis, doe-
het-zelf programma.
13.25 uur Lief en leed, afleve
ring van dit praatprogramma
waarin geprobeerd wordt de
relatieproblemen van paren op
te lossen.
14.20 uur Carol company, co
medyserie.
14.45 uur The Oprah Winfrey
show, Amerikaanse talkshow.
15.30 uur Santa Barbera, serie.
16.00 uur Telekids, kinderpro
gramma.
16.30 uur Prijzenslag. Spelpro-
gramma.
17.00 uur 5 uur show, geva
rieerd magazine.
18.00 uur RTL 4 zes uur nieuws
18.20 uur The bold the beau
tiful, Amerikaanse serie.
18.50 uur RTL 4 minispel: Ge
barentaal. Spelprogramma.
19.00 uur Rad van fortuin, spel
programma.
19.30 uur RTL 4 avondnieuws
19.50 uur RTL 4 weer
20.00 uur Goede tijden slechte
tijden. Nederlandse dramase
rie.
20.30 uur Hitbingo, showpro
gramma waarin met kandida
ten en de mensen thuis het we
reldberoemde spel bingo wordt
gespeeld.
22.00 uur Ursul de Geer, talk
show.
23.00 uur Favourite son, Deel
een van deze Amerikaanse mi
niserie in zes delen.
23.55 uur RTL 4 laatste
nieuws.
00.10 uur Studs, Amerikaanse
dating-show.
00.40 uur The Oprah Winfrey
show. Amerikaanse talkshow.
01.25 uur Goodnight my love,
Amerikaanse film.
02.40 uur Nachtprogramma.
BRT 1
14.30 uur Schooltelevisie
15.30 uur The lives of a bengal
lancer, Amerikaanse avontu
renfilm.
17.25 uur Duupje, animatiese
rie.
17.30 uur Vuurtoren, geva
rieerd kindermagazine.
17.55 uur Tik tak, afl. 321.
18.00 uur Journaal
18.10 uur Mooi en meedogen
loos, serie.
18.35 uur Top score, spelpro
gramma.
19.03 uur Buren, Australische
serie.
19.25 uur Lotto-winnaars, me
dedelingen en programma-
overzicht.
19.30 uur Journaal en Sport.
20.00 uur De drie wijzen, quiz.
20.40 uur Zeker weten? Recht
streeks praatprogramma.
22.00 uur N.V. de Wereld, repor
tage magazine.
22.30 uur Vandaag en Sport
22.55 uur Programma van de
Liberale Radio- en Televisie
Omroep.
23.30 uur Coda.
BRT 2
18.50 uur Journaal.
19.00 uur Schooltelevisie.
19.30 uur Het capitool, Ameri
kaanse soapserie.
19.53 uur Benny Hill
20.00 uur Decors, 4-delig inte
rieurmagazine.
20.30 uur Kijk uit?
20.35 uur National Geogra
phic, Amerikaanse documen
taireserie.
21.30 uur Journaal en sport.
22.00 uur Politiemacht 7, Ame
rikaanse politiefilm.
DEN HAAG - Enkele duizenden Nederlanders heb
ben van het ministerie van volkshuisvesting
(VROM) ten onrechte een navordering gekregen om
teveel ontvangen huursubsidie terug te betalen. Het
ministerie geeft toe dat mogelijk enkele duizenden
foute aanslagen zijn verstuurd. De Stichting de Om
budsman, die zich inmiddels met de zaak bemoeit,
heeft becijferd dat het om een totaalbedrag van en
kele miljoenen guldens kan gaan.
Dat heeft het KRO-televisie-
programma ,,Ook dat nog"
zondagavond onthuld. De fout
werd ontdekt toen vier aow'ers
uit Heemskerk hadden ge
klaagd over een forse navorde
ring van VROM. Bij onderzoek
bleek dat de oorzaak vermoe
delijk een fout van de be
lastingdienst is: die zou VROM
niet het belastbaar inkomen
hebben opgegeven, maar het
hogere bruto inkomen. Daaruit
trok men op het departement
de conclusie dat er teveel huur
subsidie betaald was.
VROM heeft de vier Heems-
kerkse klagers inmiddels in
het gelijk gesteld. Zij konden
hun navordering verscheuren.
Mensen die menen dat ook zij
een niet terechte navordering
hebben gekregen, kunnen een
bezwaarschrift indienen. Voor
alsnog is niet duidelijk wie ten
onrechte een navordering heb
ben gekregen. Van ongeveer
60.000 mensen zijn bij VROM
nieuwe inkomensgegevens ver
werkt. Van hen hebben 14.000
mensen een navordering gekre
gen.
