(On)gehoord
Onvoldoende informatie over
in dienst nemen van WAO-ers
Expositie Marja de
Lange in Haarlem
Klacht Zeeuws bedrijfsleven:
Eerste steen
RIVO-
gebouw
VRIJDAG 30 OKTOBER 1992 NR 25248
5
ZIERIKZEE - Het schort binnen het Zeeuwse bedrijfsleven aan een goed inzicht
in de mogelijkheden die er zijn om WAO-ers of gedeeltelijk arbeidsongeschikten
in dienst te nemen. Overweegt een werkgever dat te doen, dan blijkt het bonus
malus-systeem vaak een sta-in-de-weg te zijn. Dit is één van de conclusies van
de telefonische enquête die de FNV begin deze week op verschillende plaatsen,
waaronder ook in Zeeland hield.
Met deze enquête, waarvoor
FNV-kaderleden en WAO-ers
zich twee dagen lang ,,rode oor
tjes" telefoneerden wil de vak
beweging aan het licht brengen
wat werkgevers wel en niet
doen om de werkzoekende, ge
deeltelijk arbeidsongeschikte
werknemer aan een passende
arbeidsplaats te helpen. Uit
een eerder onderzoek van het
ministerie van sociale zaken
bleek dat die inspanningen te
verwaarlozen zijn. Ook al gaat
de in 1987 ingevoerde Wet Ar
beid Gehandicapte Werkne
mers ervan uit dat vijf procent
van de WAO-ers zou moeten in
stromen. Zo'n 9£)% van alle be
drijven bleek niet echt moeite
te doen om een (gedeeltelijk)
arbeidsongeschikte in dienst te
nemen. De overheid, zo blijkt
uit de woorden van districtsbe
stuurder Corry Damen, deed
het niet veel beter. Achtenne
gentig procent van de over
heidsinstellingen ondernam
geen extra pogingen om een ge
handicapte in dienst te nemen.
En dat terwijl veruit de meeste
WAO-ers tot 55 jaar (80 tot 90%)
te kennen gaven graag weer
aan de slag te willen gaan.
Bedrijven bellen
Waaruit de bijdrage van de
werkgevers bestaat om het
aantal WAO-ers terug te bren
gen peilden FNV-ers en WAO-
ers begin deze week. Daarvoor
werden vanuit het AbvaKabo-
kantoor in Bergen op Zoom 57
Zeeuwse en zo'n honderddertig
Westbrabantse bedrijven en in
stellingen uit de meest uiteen
lopende sectoren gebeld met
het verzoek een antwoord te ge
ven op een lange reeks van vra
gen.
Met name op Schouwen-Duive-
land was de respons volgens
Corry Damen goed te noemen.
In totaal vijftien Zeeuwse be
drijven weigerden hun mede
werking aan de enquête. Op
merkelijk was dat vooral in-
dustriebedrijven het af lieten
weten. Slechts zes van de vijf
tien benaderde bedrijven gin
gen in op de vragen.
Bijdrage
De meeste van de ondervraag
de bedrijven en instellingen (60
tot 70%) gaf in eerste instantie
aan zeker bereid te zijn om een
(gedeeltelijk) arbeidsonge
schikte op te nemen in het
midden- of hogere kader van de
onderneming of instelling.
Achteraf werd dat, gelet op en
kele andere antwoorden wel
weer wat teruggedraaid. Hoe
dan ook, ongeveer driekwart
van de bedrijven die aan de en
quête meededen, gaf te kennen
dat ondernemingen en instel
lingen een bijdrage moeten le
veren aan het terugdringen van
het WAO-probleem.
Duwtje in de rug
Opmerkelijk was dat slechts
weinig bedrijven op de hoogte
waren van de mogelijkheden
om (gedeeltelijk) arbeidsonge
schikten een duwtje in de rug
te geven om op een personeels
advertentie te reageren.
Slechts vijf procent zou daar
voor arbeidsongeschikten na
drukkelijk willen vragen om
te solliciteren. Drie procent
van de ondervraagde bedrijven
zou voor deze groep potentiële
werknemers proefplaatsen
willen reserveren, terwijl vijf
tien procent daarover iets via
de CAO wil regelen.
Onbekend
Welke mogelijkheden werkge
vers hebben om (gedeeltelijk)
arbeidsongeschikten aan een
(aangepaste) baan te helpen
bleek bij de meeste onderne
mingen en instellingen niet of
slechts gebrekkig bekend te
zijn. Door de vele regelingen
zien werkgevers door de bomen
het bos niet meer. Maar ook het
exacte aantal WAO-ers bleek
voor vijf tot tien procent van
de ondervraagde bedrijven cq
instellingen een onbekend ge
geven.
Instroom
Over het instromen van (ge
deeltelijk) arbeidsongeschik
ten werd verschillend gedacht.
Ruim veertig procent denkt
dat het aantal (gedeeltelijk) ar
beidsongeschikten dat zich op
de arbeidsmarkt meldt, gelijk
zal blijven. De helft ongeveer
gaat ervan uit dat dit aantal
nog zal toenemen door contac
ten met GMD, ABP (30%) en
via het Arbeidsbureau (20%).
Hoger ziekteverzuim
Ook de mogelijke gevolgen van
het in dienst nemen van (ge
deeltelijk) arbeidsongeschik
ten kwamen in de enquête aan
bod. Van de ondervraagde be
drijven/instellingen vreesde
44% voor een hoger ziektever
zuim, met alle mogelijke finan
ciële consequenties vandien.
Volgens het bonus-malus
systeem krijgt een werkgever
die een gedeeltelijk arbeidson
geschikte in dienst neemt ge
durende zes maanden het
bruto-loon vergoed. Wordt deze
werknemer na een jaar ziek
dan vreest de werkgever voor
die ziekte te worden beboet
(hogere premie). Dat laatste
blijkt voor een aantal werkge
vers een .drempel te zijn om (ge
deeltelijk) arbeidsongeschik
ten in dienst te nemen.
Bijna een kwart van de onder
vraagde werkgevers in de pro-
fit en non-profit sector vreest
bovendien een toename van
bureaucratische rompslomp'
terwijl meer dan een kwart
(28%) vermoedt dat het in
dienst nemen van een (gedeel
telijk) arbeidsongeschikte de
arbeidsomstandigheden bin
nen de onderneming (hét socia
le klimaat) doet verslechteren.
Tien procent vreest ronduit
voor een produktieverlaging
als er gedeeltelijk arbeidson
geschikten op de werkvloer ko-
Stappenplan
Al met al blijken ondernemin
gen en instellingen de situatie
rooskleuriger te zien can deze
in werkelijkheid is, is de eerste
reactie van districtsbestuurder
Corry Damen. De realiteit -
waarin de discussie ,over de
WAO regelmatig oplaait -
dwingt de vakbeweging er
haast toe om met de:e cijfers
aan de slag te gaan. Dat ge
beurt begin volgend jaar, wan
neer in de maanden januari en
februari bedrijven vrorden be
zocht om dieper in te gaan op
deze problematiek.
Daarbij komt ongetwijfeld het
WAGW-Stappenplan van de
FNV ter sprake. Een plan dat
concrete mogelijkheden biedt
om (gedeeltelijk) arbeidsonge
schikten weer aan werk te hel
pen, maar dat op dit moment
bij 70% van de bedrijven en in
stellingen onbekend is. Dit
stappenplan dat rJeerdere ja
ren bestrijkt bevat'onder meer
een sollicitatie- en selectiecode
voor (gedeeltelijk) arbeidson
geschikten. Dit dn uiteinde
lijk te kunnen vojdoen aan de
vijf procent deeis arbeidsonge-1
schikte werknemers waarvan
de WAGW-wet uitgaat.
Ervaring
Daarnaast noenjt het stappen
plan ook een aantal mogelijk
heden om deze groep werkne
mers de vereiste ervaring op te
laten doen en worden moge
lijkheden aangedragen voor
het aanpassen van de arbeids
plaats. Voelt de werknemer
zich vanwege zijn gedeeltelijke
arbeidsongeschiktheid bena
deeld dan zou hij zijn toevlucht
moeten kunnen nemen tot een
klachtenregeling.
Rol van de
ondernemingsraad
In dit stappenplan wordt ook
de rol van de ondernemings
raad belicht. Deze moet aan de
hand van het jaarverslag en het
sociaal jaarverslag toetsen of
de werkgever zich houdt aan
zijn verplichting om gedeelte
lijk arbeidsongeschikte werk
nemers in dienst te nemen.
Die werknemer moet dan vol
gens dit stappenplan wel het
recht houden om na twaalf
maanden terug te keren naai
de WAO, mocht het werk voor
hem toch te zwaar zijn. Dit al
les moet er op wat langere ter
mijn toe bijdragen dat de
WAGW-norm van 5% alsnog
wordt bereikt.
YERSEKE - Algemeen direc
teur van de Dienst Landbouw
kundig Onderzoek (DLO), de
heer M. Heuver, heeft de eerste
steen gelegd voor het nieuwe
RIVO-laboraborium in Yerse-
ke.
Hij deed dat afgelopen maan
dag tijdens een bijeenkomst in
aanwezigheid van een aantal
genodigden. Het laboratorium
wordt aan de boorden van de
Oosterschelde aan de Korrin-
gaweg naast dorpshuis De Zae-
te gebouwd. De unieke ligging
aan het water maakt het de on
derzoekers in de toekomst mo
gelijk om proeven met stro
mend zeewater te doen. Een
van de lang gekoesterde wen
sen van de biologen bij het RI-
VO was om de onderzoeken on
der aquariuniómstandigheden
uit te kunnen voèren. Volgens
planning wordt het nieuwe
complex eind april 1993 door
hoofdaannemer Dronkers uit
Yerseke opgeleverd.
Woensdag 4 november
t/m zondag 8 november
Zicrikzee Expositie schilderijen Theo Voorzaat. Noord-
havenpoort. Woensdag van 15.30 tot 21.00 uur.
Donderdag en vrijdag van 12.00 tot 21.00 ur.
Zaterdag en zondag van 12.00 tot 18.00 uur.
Van 31 oktober
tot en met 14 november
Burgh-Haamslede Ming en zijn schilderijen. De Bewaerschole.
Maandag t/m zaterdag. 13.30 tot 16.30 uur.
Van 4 tot en met 18 november
Burgh-Haamstede Expositie kunstwerken asielzoekers. Biblio
theek De Schutse. Tijdens openingstijden bi
bliotheek.
Opening door Commissaris der
Koningin in Zeeland
BROUWERSHAVEN - De schilderijen van de kun
stenares Marja de Lange uit Brouwershaven zijn van
maandag 2 november tot en met dinsdag 8 december
te zien in de reeks Houtpleinexposities in Haarlem.
De opening van deze bijzondere expositie wordt ver
richt door Commissaris der Koningin in Zeeland en
voormalig gedeputeerde voor de provincie Noord-
Holland, de heer drs W. T. van Gelder.
Marja de Lange werd in 1938 in
Krabbendijke geboren. Zij
volgde haar opleidingen aan de
Academie voor Schone Kun
sten te Sint-Niklaas in België
en aan de Vrije Academie in
Rotterdam. Momenteel woont
en werkt Marja de Lange in
Brouwershaven
Aanvankelijk werkte Marja de
Lange in een realistische schil
derstijl. De laatste jaren is zij
echter vrijer gaan werken. Zelf
zegt ze over haar werk: „Het is
een intuïtief spel van kleuren
en vormen waarin dromen en
geheimen het meestal winnen
van de realiteit. Zelfs zwaarte
kracht is niet meer belang
rijk". Een andere in Zeeland
woonachtige en werkzame
kunstenaar die zijn werk in de
Houtplein-exposities ten
toonstelt is Ernest Joachim.
Hij volgde onder meer oplei
dingen aan de Academies van
Eeklo, Brugge en Gent. De in
spiratiebron voor zijn brons
sculpturen haalt hij uit de na
tuur. Beide kunstenaars zijn
lid van de Zeeuwse Kunst
kring. De tentoonstelling
wordt op zondag 1 november
geopend door de heer Van Gel
der. Tijdens de opening wordt
een muzikaal intermezzo ver
zorgd door het Valcoogh-
ensemble, een blokfluitkwar
tet uit Renesse.
HILVERSUM - Het nieuwe Ne
derlandse radiostation Radio
538 heeft met kabelexpoitan-
ten contracten afgesloten met
een totaal bereik van drie mil
joen aansluitingen. Dat heeft
initiatiefnemer Lex Harding
woensdag bekendgemaakt.
Voorts hebben zich vele lokale
omroepen gemeld om buiten de
eigen uren de programma's van
Radio 538 via de ether door te
geven. .A-r.
-na.
,Tf '>r -K
DE LEZER AAN HET WOORD
zo bekijkt
loofd en
gek".
ijkt is ineil
en staat 'ie
iten wel geoor-
e duivel voor
ZIERIKZEE - Inmiddels zijn in Nederland waar
schijnlijk al meer dan twintig mensen besmet ge
raakt met het poliovirus. Ook op Schouwen-Duive-
land heeft de ziekte, die gepaard gaat met verlam
ming, toegeslagen. Zoals tot dusverre bekend ge
maakt hebben alleen mensen die zich om principiële
redenen niet hebben laten inenten de ziekte opgelo
pen. Vanwege het gevaar voor de Volksgezondheid
wordt in de landelijke politiek druk gediscussieerd
over het verplicht stellen van de inenting tegen po
lio.
In de Tweede Kamer is men er
nog niet uit. De Zierikzeesche
Nieuwsbode vroeg aan haar le
zers wat zij vonden van de stel
ling dat het inenten verplicht
moet worden gesteld. De reac
ties variëren van begripsvol
voor het standpunt van dege
nen die zich niet willen laten
inenten („Iedereen is vrij en
moet in zijn eigen waarde gela
ten worden") tot woede en on
begrip („Hoe kan je je kind zo
laten lijden?") Vanwege het ge
voelige karakter van het on
derwerp heeft een aantal men
sen anoniem gereageerd.
Vroeger
moest je ook
je pokken
briefje mee
naar school
nemen
„Ik ben het volledig eens met
hetgeen hier wordt gesteld".
Een inwoonster uit Zierikzee is
zeer duidelijk in haar mening.
„Of je nu tegen bent of niet,
verplicht inenten tegen allerlei
ziektes is noodzakelijk". Ze re
fereert hierbij aan een verhaal
wat iemand haar verteld heeft
over vroeger. „Tben moest je je
pokkenbriefje mee naar school
nemen anders kwam je de les
niet in". Van het argument dat
mensen zich uit principiële
overwegingen niet laten inen
ten, snapt ze niets. „Het is me
ten met twee maten, maar ze
maken daarbij wel hun kinde
ren voor het leven ongelukkig.
Hun kinderen laten ze niet in
enten en zelf gaan ze wel naar
de dokter om medicijnen tegen
een hoge bloeddruk of laten ze
een operatie in het ziekenhuis
uitvoeren. Ze willen dus wel
genezing, maar nemen geen
voorbehoedmiddelen om ziek
ten te voorkomen" Voor de kin
deren van de weigeraars vindt
ze het nog het ergste. „Kleine
baby's kunnen niets zeggen, zij
zijn niet vrij in hun besluit
maar afhankelijk van de ou
ders. Daarbij komt dat ook an
deren mensen gevaar lopen om
besmet te raken. Verplicht in
enten dus!"
Als je zo wordt
opgevoed als
die religieuze
mensen neem
je dat
standpunt
vanzelf over
Een lezeres, die haar naam lie
ver niet in de krant vermeld
ziet staan, vindt het een zeer
moeilijke afweging. „Aan de
ene kant leven we in een vrij en
democratisch land waarin ie
dereen mag doen wat hij of zij
wil. Als je geloofsovertuiging
dus is dat je je niet wil inenten
dan hoef je dit dus ook niet te
doen. Anderzijds laat je kinde
ren die niet zelf kunnen beslis
sen wel gevaar lopen. Iets wat
ook niet kan. De balans in de
mening van de lezeres, zo geeft
ze toe, neigt toch door te slaan
naar een verplichte inenting
voor iedereen. „Als ik diep in
mijn hart kijk vind ik dat ie
dereen zich moet laten inenten,
zeker wat betreft het risico
voor kinderen. Maar als je zo
wordt opgevoed als die reli
gieuze mensen dan neem je dat
standpunt vanzelf over. En dat
is ook begrijpelijk. Het blijft
heel moeilijk".
Mensen word
toch wakker
en stop deze
kinder
mishandeling
Een anonieme lezer uit Zierik
zee stuurde de redactie de vol
gende, enigszins ingekorte, ver
sie. „Het soort mensen dat
principieel tegen inenten is,
hoeft niet verplicht te worden
ingeënt, mits ze hun gods
dienstige principes ook door
trekken in het volgende: nooit
stoppen voor een rood licht.
God zorgt er wel voor dat je
aan de overkant komt. En geen
warme kleding aantrekken als
het koud is, als God wil dat je
verkouden wordt en het koud
hebt, is dat Zijn Wil en daarte
gen moet je je niet beschermen.
Niet naar school gaan: de Bij
bel is alles wat je nodig hebt.
Vooral nooit naar een dokter of
tandarts gaan. Een gebedje is
genoeg, je knapt er snel genoeg
van op en het kost de samenle
ving niets
Kijk als iemand in een sprook
jeswereld wil leven moet hij
dat zelf weten, maar wat nu ge
beurt is dat een kleine(!) groep
mensen zelf voor God aan het
spelen is. De kortzichtige en
stugge houding kost de samen
leving handenvol geld. Voor de
verzorging van poliopatiënten
wordt namelijk een beroep ge
daan op de belastingcenten van
de mensen die wel gezond wil
len blijven. Daarbij denk ik
dat als er een God is hij deze/
streng gelovigen allereerst te
recht zou roepen. Want hoe kan
je je kind zo laten lijden? Men
sen word toch wakker en stop
deze kindermishandeling! Tof
slot nog even dit: waarori
wordt er nooit gedacht dat zie*
zijn het werk van de duivel is
en dat God iemand zo sltn
heeft gemaakt om daar vit
aan te kunnen doen. Als je let
Jullie daar, die
niet
zijn ingeënt.
Hoe durf je
daar nog
te staan?
„Vorige veek heb ik iets
vreemds gzzien", schrijft Mie-
ke van de Bos uit Bruinisse.
„Er kwart een flinke stoere
Nederlander aangerend. Hij
nam een grote baksteen in zijn
linkerhand en klom op een ver
hoging. Ee wijsvinger van zijn
rechterhaid priemde beschul
digend i|i de richting van een
groepje mensen. 'Ja, jullie
daar, dif om godsdienstige re
denen riet zijn ingeënt tegen
polio. Hoe durf je daar nog te
staan? Ifu is het negende polio-
geval aj geconstateerd. Boven
dien sleep je de (vele) kinderen
die je hebt ook mee in deze el
lende. Inenten moest vandaag
nog wettelijk verplicht wor
den'. Ijlat was krasse taal. Een
enkelng, die probeerde zijn
standpunt te verdedigen, werd
terstcid de grond ingeboord.
Verschillende mensen echter
konden zijn bezorgdheid voor
de medemens'niet goed plaat
sen.
Immers kort geleden stond hij
gew/'on op dï grond, tussen
hen in. Zijn handen op de rug,
want hij vernam het volgende:
In Vederland laten jaarlijks
zo'r 20.000 moeders hun baby
vermoorden voordat het kind
geloren woidt. Duizenden
maisen krijgen een spuitje om-
da hun leven niet zinvol is.
Een vliegtuig stort neer in de
Bjlmer. Best zielig, maar ge-
hkkig is er geen blanke omge
komen. De Nederlandse rege-
rng ovprweegl om junks gratis
(rugs te verschaffen. Ge-
jlachtsvei'keermet Jan en alle-
nan eist jaarlijks enkele hon
derden aidsslachtoffers.
Volgens mij
hebben we
allemaal
oogkleppen
op
zei: Je hoefde dat voor mij echt
niet allemaal op te sommen.
We leven in een vrij land waar
in iedereen het recht heeft om
te doen en laten wat hij zelf
wil. Uitspraak van een inwo
ner uit Oosterland in de
Nieuwsbode van vrijdag 23-10-
1992: 'Nu komt het eindelijk zo
ver dat ze hun ogen moeten
opendoen, die lui'. Ja? Volgens
mij hebben ,we allemaal oog
kleppen op". Voor zover de
schriftelijke reactie van Mieke
van de Bos uit Bruinisse.
Mevrouw H. van Mourik uit
Brouwershaven vindt het niet
gemakkelijk om een mening te
geven over de stelling dat men
sen verplicht ingeënt zouden
moeten worden. „Ik weet niet
of je zover kunt gaan. Voor de
kinderen van mensen die zich
om principiële redenen niet la
ten inenten zou het eigenlijk
wel moeten. Die hebben nog
geen mening terwijl ze wel een
heel groot risico lopen. Eigen
lijk zou je die ouders moeten
dwingen om in elk geval hun
kinderen te laten inenten.
Maar dat kan toch niet. Daar
om vind ik het verschrikkelijk
erg wanneer je hoort dat de een
na de ander polio krijgt. Ik zou
als moeder niet kunnen leven
met het idee dat mijn kind het
risico zou lopen het ook te krij
gen. Dat je je kind tijdens zo'n
epidemie niet laat inenten
snap ik niet. Als hun kind ziek
is gaan ze er toch ook mee naai
de dokter".
Men kan voor
komen dat ze
door niet-in-
geënte groep
worden
besmet
Mevrouw S. J. Bogerman uit
Bruinisse heeft minder moeite
met de mensen die om princi
piële redenen tegen inenting
zijn. „Iedereen is daar vrij in
en iedereen moet in zijn waar
de worden gelaten. Degenen
die zich niet laten inenten kie
zen er zelf voor om tot de
risico-groep te behoren. En
mensen die er anders over den
ken kunnen via vaccinatie
voorkomen dat ze door de niet
ingeënte bevolkingsgroep wor
den besmet met het poliovirus.
Ik lig er niet wakker van. Mijn
kinderen zijn ingeënt, ik ben
ingeënt. Dat moet iedereen
voor zich weten. Dat kun je
niet verplicht stellen. Je kiest
zelf voor het risico".
Ook volgens de heer O.
Boersma uit Nieuwerkerk is
het verplicht stellen van vacci
natie niet de manier. „De be
zwaren van de groep mensen
die zich om religieuze reden
niet iaat inenten zijn serieus.
Ik denk dat een door de over
heid opgelegde vaccinatie
verplichting niet zou helpen en
een nodeloze stigmatisering
van die groep mensen teweeg
zou brengen. Op grond van ge
gevens blijkt dat de polio
patiënten allemaal uit de niet-
ingeënte groep afkomstig zijn.
Dat houdt in dat de mensen die
wel zijn ingeënt geen risico lo
pen. Dus ook dat kan geen re
den zijn voor verplichte inen
ting.
Ik ben zelf een voorstander van
vaccinatie, maar ik denk dat je
de bevolkingsgroep die daar
principiële bezwaren tegen
heeft alleen mag beïnvloeden
via het geven van voorlichting
over de ziekte en manier waar
op die is te voorkomen. Ik hoop
dat ze op basis van die infor
matie op den duur hun mening
zullen herzien". De heer
Boersma zegt zich vreselijk
gestoord te hebben aan de ver
warrende en tendentieuze be
richtgeving in de beginperiode
van de epidemie. „De groep die
zich om principiële redenen
niet liet inenten werd afge
schilderd als dom, terwijl die
mensen heel bewust een keuze
maken en weten wat ze doen.
Het is heel merkwaardig dat
deze mening met name vanuit
de liberale hoek niet wordt ge
respecteerd, zoals uit de be
richtgeving in de landelijke
kranten blijkt".
Tbrwijl hij dit hoorde knipper
de de flinke stoere Nederlan
der zelfs niet met zijn ogen. Hij