Noordgouwe
Strandvonderij op Schouwen
„Goede kansen om met succes in
te spelen op seizoensverlenging"
Strand krijgt een
schoonmaakbeurt
Kinderkleding
voor najaarsbeurs
Tekenaers
exposeren in
In 't Opper
Ithaka
geopend
Van zeewier tot limonadeflesjes
Voor
lichtings
avond over
borstvoeding
Reactie Kamer van Koophandel op Provinciale Nota Recreatie en
Toerisme in evenwicht
4
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
ZIERIKZEE - Bij de najaars
beurs die de Stichting Kle-
dingbeurs op zaterdag 17 okto
ber van 10.00 tot 11.30 uur
houdt in 't Kofschip in Zierik-
zee kan alléén kinderkleding
worden ingeleverd. Deze kan
op vrijdag 16 oktober van 19.30
tot 21.30 uur worden gebracht
bij de basisschool aan de
Scheldestraat.
Maximaal 25 stuks kinderkle
ding in de maten 86 tot en met
182 kunnen worden afgegeven.
Ook babykleding met een
maximum van 15 stuks en tot
maat 80, zijn van harte wel
kom.
Tbt de kleding wordt ook gere
kend sport-, regen- en nacht*
kleding, net zoals sportschoe
nen, rollerekates, pantoffels,
snowboots en maillots. Bij de
babykleding mogen ook de
slaapzakken, draagzakken en
zachte schoentjes worden inge
leverd. Het publiek wordt
vriendelijk verzocht de kle
ding schoon aan te bieden en
thuis de kleding na te kijken
op gebreken. Bij inschrijving
kan worden aangegeven of de
kleding beschikbaar wordt ge
steld voor het goede doel als
deze tijdens de beurs niet
wordt verkocht. Bij goede doe
len denkt de organisatie aan
Polen, Roemenië en Joegosla
vië.
BRUINISSE - In bejaarden
centrum In 't Opper in Brui-
nisse is een permanente expo
sitie ingericht van werk van de
Bruse tekenclub De Tekenaers.
De expositie is een initiatief
van de tekenclub naar aanlei
ding van een verzoek van de
leiding van het Bruse bejaar
dencentrum. Eerder probeer
den de bewoners van de zorg-
woningen bij In 't Opper zelf
de gangen wat op te vrolijken.
Het werk van de Tekenaers is
ook te koop. Contactpersoon
binnen In 't Opper is mevrouw
Mulder. Zij woont op nr. 41. Het
is voor het eerst dat de teken
club exposeert in In 't Opper.
KLOETINGE - Afgelopen
woensdag werd Ithaka, het
centrum voor kinder- en
jeugdpsychiatrie officieel ge
opend door gedeputeerde A. J.
Dijkwel.
Ithaka is een onderdeel van de
Stichting Psychiatrische Zorg
voorzieningen Zeeland. In het
centrum is plaats voor zestien
kinderen. Daarnaast zijn er zes
plaatsen voor dagbehandeling
en wordt poliklinische hulp ge
boden.
De realisering van Ithaka bete
kent dat de meeste Zeeuwse
kinderen die psychiatrische
hulp nodig hebben, nu binnen
de eigen provincie behandeld
kunnen worden naast de ambu
lante zorg die reeds door het
RIAGG wordt geboden.
FOTO JOOP VAN HOUDT
Een schip dat gestrand was en
als wrak aan het strand kwam,
werd beschouwd als een welko
me buit voor de heer van de
kuststrook. In Germaanse tij
den zouden schipbreukelingen
zelfs vermoord zijn of geofferd
dan wel als slaven verhandeld.
In later tijd werden de levens
van schipbreukelingen ge
spaard, maar wat op het strand
kwam waren ze kwijt.
Aangedreven goederen werden
als een góed zonder eigenaar
beschouwd en werden opgeëist
door de landsheer. In een Keur
van Zeeland uit 1290 staat
„Niemant en sal hebben zee-
dricht dan die grave of siin bo
de". Later rond 1500 hebben
Karei de Stoute en Karei V be
volen dat gestrande of geviste
goederen weer door de eige
naar mochten worden aan
vaard mits ze bergloon betaal
den.
Voor Schouwen en Goeree la
gen en liggen gevaarlijke zand
platen: de Banjaard en de
Ooster. Zeilschepen voor de
Maasmond moesten zorgen
daar uit de buurt te blijven.
Sinds de 16e eeuw hebben de
schippers daartoe zeekaarten
aan boord en ook zeilaanwij-
zingen en plaatjes van de kust
(kustprofielen). Beroemd wer
den de zeeboeken van Lucas
Jansz Waghenaer en Willem
Jansz Blaeu.
Het binnenvaren van het Brou-
wershavense Gat vereiste bij
voorbeeld een grote waak
zaamheid en stuurmanskunst.
Vooral buitenlandse schippers,
onbekend met de ondiepe
kusten van Holland en Zeeland
zullen vaak hun schip met la
ding verspeeld hebben en het
waren de vissers van Burgh-
sluis, Brouwershaven, Oud
dorp en Goeree die vlak onder
de kust visten en zo met die
wrakken en de lading te ma
ken kregen.
Op zeekaarten heten delen van
de Banjaard nog steeds Wijn-
bol en Petroleumbol: spreken
de namen!
Strandvonderij
In de 19e en 20e eeuw wordt de
strandvonderij uitvoerig gere
geld in verordeningen en in
structies. In de gemeentes die
aan de kust grenzen moesten
registers van aangespoelde en
geborgen goederen worden bij
gehouden.
Gedurende de hele 19e eeuw
wordt geregeld allerlei hout
van vergane schepen gevonden:
gieken, planken, ladders, vlot
ten, luiken en ook hout van de
lading: mijnstutten, battings
(vuren planken) en balken. Op
vallende lading: honderden
„matjes vijgen" (1882), 73 paar
klompen (1886), tientallen
„manden okkernoten" (1853),
beschadigde tarwe (1880).
Dit laatste kwam van het En
gelse schoenerschip „Miss
Fomton" en „de equipage van
nevens genoemd schip bestaan
de uit 4 man en eene vrouw
(werd) door de schippers van
Burghsluis gered en de 26 oct.
aldaar aan wal gebragt". Niet
alles gaat volgens de officiële
weg. In 1895 worden in Noord-
welle planken „opgespoord en
in beslag genomen" en vervol
gens „ter beschikking gesteld
der justitie".
Wat was de officiële weg?
Gestrande en opgeviste goede
ren werden geborgen en 1 jaar
bewaard voor de rechtmatige
eigenaar (in een bergplaats
met twee verschillende sloten).
Als die zich meldde dan kreeg
hij de goederen terug tegen be
taling van kosten voor berg
loon, vervoer e.d. Er werd een
advertentie geplaatst in de lo
cale krant om rechthebbende
eigenaren te vinden. Gebeurde
dit niet dan werden de spullen
geveild. Bederfelijke waar
mocht met toestemming van de
Commissaris van de Koning
meteen verkocht worden.
Rooden zakdoek
Burgemeester J. Hoogenboom
Bz plaatste in de Zierikzeesche
Nieuwsbode van 15 september
1869 nog een advertentie om de
rechthebbenden zich te laten
melden. Zouden de Noorse en
Filippijnse mannen indien ge
red de Nieuwsbode gelezen
hebben?
Een matrozenkist aangespoeld
18 oktober 1884 bevatte „een
rooden zakdoek, een paar grij
ze wanten, een stukje graauw
linnen, een Bijbeltje, een aar
den kom, een inktpot en pen, 2
pijpje^, 3 koperen en 1 zilver
muntstuk en eenige brieven
geadresseerd aan Wilhelm
Strubig, Duitsche brik Louise
Helmann, capt. H. Hotz".
In de 20e eeuw spoelt vooral la
ding aan uit gezonken stalen
schepen en ook nog deklasten
hout. In de Eerste Wereldoor
log september 1916, uit een ge
torpedeerd schip kisten marga
rine van 30 a 40 kg die namens
A. Jurgens uit Oss opgeëist
worden (later „strandboter"
genoemd).
In oktober 1917 komen op het
strand van Haamstede 7 vaten
cognac en in dezelfde maand
een heleboel stalen bedveren.
In 1918 spoelen in Serooskerke
meer dan 200 balen cacaoboter
gemerkt Van Houten aan.
Na een westerstorm eind ja
nuari 1938 spoelden tientallen
vaten Algerijnse wijn van 600
liter aan op Schouwen, maar
ook langs de Hollandse kust,
de eerste vaten op 30 januari.
Vlak na de alom met vreugde
ontvangen geboorte van prin
ses Beatrix op 31 januari zal
wel niet elk vat dat geborgen
werd aan de strandvonder ge
bracht zijn!
De Gewone Vinvis (tot 20 meter
lang) spoelde aan in 1520 bij
Zierikzee, in 1618 en misschien
in 1805 op Goeree en in 1910 bij
Burghsluis. Potvissen (15 tot 18
meter lang) zijn bekend uit
1606 van de Springersplaat en
uit 1617 van Goeree.
RENESSE - Bij hoge waterstanden beukt de zee op de kust. Bij laagwater blijkt
er van alles te zijn achtergebleven. Voor sommige mensen is lopen langs het
strand, en dan met name langs de vloedlijn, een ontdekkingstocht. F. Beekman
is een van die mensen. Hij beschrijft de strandvonderij op Schouwen in een arti
kel in het na-zomernummer van Sterna, het tijdschrift van de Natuur- en Vogel
wacht Schouwen en de Vereniging voor Natuur- en Landschapsbescherming
Goeree-Overflakkee.
Een deel van de afgestorven
schelpen, krabben, poliepen
e.d. wordt door de zee op het
strand achtergelaten. Sinds de
jaren '30 zijn veel vondsten op
getekend door leden van de
Strand werkgroep van de NJN
en KNNV. De waarnemingen
worden bewaard in het zoge
naamd Centraal Systeem dat
zich in Leiden bevindt. Vooral
Jacob Viergever (1918-1983) uit
Serooskerke gaf veel vondsten
van Schouwen door.
Zeestromen nemen nogal eens
zeewier mee dat losgeslagen is
van de kusten van Het Kanaal.
Ook limonadeflesjes met brief
jes van schoolkinderen die een
reisje maken van Do.ver naar
Calais komen zo op het strand
van Haamstede terecht. Bij
oostenwind wordt het opper
vlaktewater van de kust afge
blazen en kan met een on
derstroom allerlei klein spul
naar het strand komen. Tussen
stukjes hout en veen kunnen
we dan Wenteltrapjes, Trapge-
veltjes en Tepelhoorns vinden.
Is dit soort aanspoelsel niet zo
aansprekend voor de wande
laars, anders is dat met de
stranding van walvissen. Dat
is zo bijzonder, dat dergelijke
vondsten genoteerd werden,
ook al omdat ze als „spekvis-
sen" een economische waarde
vertegen wo o rd ig d en
Duinvorming rond het skelet van een Bruinvis op het Schouwse strand. Een foto uit de collectie
van F. Beekman.
Door de olie- en plasticvervui
ling van de zee komen de laat
ste 60 jaar veel vogels op het
strand die normaal ver in zee
verblijven: zeekoeten, alken,
Jan van Genten, stormvogels
e.d.
BURGH-HAAMSTEDE - Aanstaande zaterdag 10
oktober gaan inwoners van Burgh, Haamstede,
Burghsluis, Westenschouwen het Schouwse strand
op om over een lengte van ruim vijf kilometer het
strand te onderzoeken op onder meer aangespoelde
voorwerpen.
Tussen 26 september en 11 ok
tober zijn en worden grote
stukken van de Nederlandse
kust op milieukwaliteit onder
zocht. Dit onderzoek vindt
plaats als onderdeel van het in
ternationale project Coast-
watch dat jaarlijks wordt uit
gevoerd langs de Europese kus
ten.
Coastwatch is de laatste jaren
uitgegroeid tot een gigantisch
milieu-waamemingsnetwerk.
Binnen een maand tijd worden
meer dan 5000 kilometers kust
op één en dezelfde manier on
derzocht, waarvan we in Ne
derland ruim 100 kilometer
voor onze rekening nemen. De
resultaten worden geanaly
seerd door milieugroepen en
middelbare scholieren.
Het te onderzoeken gedeelte in
de Westhoek loopt vanaf de Ro
tonde in Westenschouwen tot
en met het Vuurtorenpad bij
Nieuw-Haamstede. Burge
meester H. Tees van Wester-
schouwen is zo enthousiast
over de actie dat hij de coördi
nator, Jan Midavaine, heeft toe
gezegd een aardigheidje in pet
to te hebben voor de vrijwilli
gers die aan de strandactie
deelnemen, om hen bij wijze
van spreken een hart onder de
riem te steken. Naar aanlei
ding van spontane reacties van
zich reeds aangemelde vrijwil
ligers om naast het inventarise
ren ook de aangespoelde voor
werpen op te ruimen om het
strand zodoende een opknap
beurt te geven, zorgt de Dienst
Gemeentewerken van de ge
meente Westerschouwen voor
containers die her en der op het
strand geplaatst worden. En
thousiaste strandliefhebbers
zijn op zaterdag 10 oktober om
10.00 uur van harte welkom om
de handen uit de mouwen te
steken. Verzamelplaats: de Ro
tonde van Westenschouwen.
ZIERIKZEE - Woensdag 14 ok
tober wordt in Zierikzee een
informatie-avond over borst
voeding gehouden. Aan bod
komen onder meer de voorde
len van borstvoeding, de
kraamtijd en het voorkomen
en oplossen van problemen.
Het gebeurt maar al te vaak
dat moeders die borstvoeding
geven daar al snel na de ge
boorte van hun baby mee stop
pen. De ervaring leert dat
juiste informatie en een goede
voorbereiding - al tijdens de
zwangerschap - het welslagen
van de borstvoeding in belang
rijke mate beïnvloeden. De zo
genaamde moedergroepavon-
den worden geleid door moe
ders die zelf ruime ervaring
hebben met het geven van
borstvoeding en tevens een op
leiding hebben genoten van de
internationale borstvoedings
organisatie La Leche League.
De bijeenkomsten zijn bedoeld
voor moeders en aanstaande
moeders. De borstvoedingsin
formatieavond begint om 20.00
uur. Voor meer informatie of
opgave: 01110-16395.
ZIERIKZEE - De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Midden- en Noord-Zeeland heeft gerea
geerd op de Provinciale Nota Recreatie en toerisme
j in evenwicht. Met name het beleid gericht op sei
zoensverlenging wordt onderschreven. „Wij kunnen
hiermee instemmen omdat we van mening zijn dat
zowel op grond van ontwikkelingen vanuit de markt
als vanwege de mogelijkheden die Zeeland op dit
punt te bieden heeft, er goede kansen liggen om met
succes hierop in te spelen".
Kanttekening die bij deze
goedkeuring wordt gegeven is
dat de positie die Zeeland in
neemt op het gebied van de zo
mervakanties minimaal be
houden dient te blijven.
„Voor de toeristische sector
vormt het hoogseizoen de
financieel-economische basis
van de bedrijfsvoering. Zonder
deze basis zijn initiatieven op
het vlak van seizoensverlen
ging niet haalbaar", aldus het
schrijven richting het college
i van gedeputeerde staten. De'
Kamer van Koophandel is
daarnaast van mening dat het
beleidsplan onvoldoende aan
knopingspunten biedt om de
toeristisch-recreatieve poten
ties van de gebieden buiten de
kustzone verder uit te bouwen.
In tegenstelling tot de titel van
het stuk is men namelijk van
mening dat er een grote mate
van onevenwichtigheid is tus
sen de aandacht die het kustge
bied krijgt en die bestemd is
voor het achterland. Bij de the
ma's die in de nota worden ge
noemd mist men onderwerpen
als: recreatie en sport, recrea
tie en Zeeland-culinair en re
creatie en visserij.
Bij de Kamer van Koophandel
vindt men het terecht dat er
aandacht wordt besteed aan
professionalisering en kwali
teitsverbetering. „Hier ligt een
belangrijke taak voor de
Zeeuwse recreatie-onderne
mers om de prijs/kwaliteitver
houding, inclusief het gast
heerschap verder te verbete
ren". Daarnaast wordt inge
stemd met de beleidslijn voor
wat betreft het niet meewerken
aan de ontwikkeling van ver-
blijfsrecreatieve complexen in
het kustgebied. Hierbij wordt
net als in de nota een uitzonde
ring gemaakt voor de hotelsec
tor. Tb weinig aandacht wordt
er in de nota besteed aan fiet
sen, mede in het licht dat Zee
land beter toegankelijk moet
worden gemaakt voor ouderen.
De voortgang van het project
Zomerbus Zeeland waarmee
vorig jaar goede resultaten zijn
behaald wordt gestimuleerd.
Onlangs nog heeft de Kamer
een brief gestuurd naar staats
secretaris Gabor waarin de
zorg wordt uitgesproken over
het wegvallen van Rijksgelden
ten behoeve van de (open
lucht-)recreatieve sector. „Door
het wegvallen van de
Rijksmiddelen is een grotere
inspanning vanuit de regio
voor de instandhouding van
het bestaande toeristische
voorzieningenpakket noodza
kelijk". Hier ligt ook een taak
voor de lokale en provinciale
overheden, zo luidt de mening
van de Kamer. Aan het slot van
de brief wordt herhaald dat
men bij de Kamer pleit voor
een voldoende draagvlak bij de
toeristisch-recreatieve sector.
„Vooral ook omdat het de indi
viduele ondernemer is die in
vulling moet geven aan hbt in
de nota geformuleerde beleid".
