„Gehandicapte moet niet in een hoekje
kruipen, maar moet daar uit komen"
Levensgenieter Kees Hoogerwerf over zijn hobby's en zijn handicap
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1992 NR 25226
7
BRUINISSE - Kees Hoogerwerf is wereldberoemd
in Bru en omstreken. Mensen kennen hem van zijn
vrijwilligerswerk voor het Rode Kruis, van het
kerkkoor en sinds kort ook van het Bruse
visserskoor of van de zaterdagavond die hij als
echte levensgenieter pleegt door te brengen in het
café. Hoewel iedereen Kees kent is het voor hem
als hij door het dorp fietst en begroet wordt wel
eens moeilijk om te zien wie hij voor zich heeft.
Hij heeft namelijk een aangeboren oogziekte
waardoor hij slechts voor 15 procent kan zien. Dat
weerhoudt hem er niet van om op semi-professio-
nele wijze video-films te maken en zich daarnaast
bezig te houden met bovengenoemde activiteiten.
Zijn stelregel is dan ook dat je je als gehandicapte
moet zien te integreren in de samenleving. „Als
gehandicapte moet je niet in een hoekje
wegkruipen. Daar moet je uit komen, anders ga je
er aan onderdoor".
Vijfenveertig jaar geleden
werd Kees Hoogerwerf als
mannelijk deel van een
tweeling geboren in Bru. Al
snel was duidelijk dat hij iets
aan zijn ogen mankeerde. Hij
kon namelijk recht in de zon
kijken terwijl zijn
tweelingzusje dat niet deed.
Onderzoek wees uit dat Kees
door zijn aangeboren staar
blind was. Drie operaties in
het ooghospitaal in
Rotterdam maakten dat er
toch weer wat licht in zijn
ogen kwam. Op dit moment
riet hij voor 15 procent.
Zijn oogziekte maakte dat
Kees Hoogerwerf-snel uit zijn
geliefde Bru weg moest. „De
kleuterschool heb ik nog hier
gevolgd. In de eerste klas van
de basisschool heb ik tot de
Kerst gezeten. In 1954 vertrok
ik naar het Bartiméus
instituut in Zeist. ,,Als je er
dan op zo'n jonge leeftijd
helemaal alleen voor staat
word je snel zelfstandig". Aan
dit instituut voor blinden en
slechtzienden doorliep hij de
lagere school. Hierna werd hij
opgeleid tot revolverdraaier
op een speciale afdeling voor
blinden en slechtzienden van
de ambachtsschool. In 1965
keerde hij weer terug naar
zijn thuishonk Bruinisse en
vond hij werk bij het bedrijf
Smit Bolnes in de
Zuidhoek waar hij op de
deelmontage komt te werken
en zich voornamelijk
bezighoudt met het in elkaar
zetten van cilinderkoppen.
„Het is best moeilijk als je
dan terugkeert in de
dorpsgemeenschap waar je
helemaal geen vrienden hebt.
Op zaterdagavonden moet je
van lieverlee weer zelf je
maten opzoeken". Iets wat de
gezellige Bruenaar snel lukt
In 1977 komt Kees als Smit
Bolnes haar poorten moet
sluiten op straat te staan. Bij
de sociale werkplaats de
Zuidhoek in Zierikzee vindt
hij na vier maanden weer
werk. In deze sociale
werkplaats werken allerlei
geestelijk en lichamelijk
gehandicapten. Kees krijgt
zijn oude baan als
revolverdraaier terug en
daarnaast begeleidt hij een
blinde jongen bij zijn werk.
Het werk doet Kees nu bijna
25 jaar met veel plezier. „Het
knutselen aan motoren was
vroeger van mijn hobby". Die
hobby ging zo ver dat Kees
toen hij nog aan de Noorddijk
woonde aan de motoren kon
horen welk mosselschip de
haven binnenkwam. Sinds
twee jaar woont Kees in zijn
eigen woning aan de
Noordstraat. Tben zijn moeder
overleed zorgde hij nog vijf
jaar voor zijn vader. De
belasting werd te groot en
Tbrwijl zijn vader naar het
bejaardenhuis In 't Opper
ging verhuisde hij naar de
Noordstraat. Naast zijn werk,
zijn hobby's bezoekt hij nog
iedere dag zijn vader. En het
huishouden moet natuurlijk
worden gedaan. „Alles doe ik
nog zelf: wassen, koken,
afwassen, schilderen, noem
maar op".
Over zijn handicap mogen
best grapjes gemaakt worden.
Zo weet hij nog goed dat
collega's bij Smit Bolnes
een keer zijn
gereedschapskast 180 graden
FOTO'S JOOP VAN HOUDT
TEKST PETER SCHRAUWEN
liefste ga ik naar Noorwegen
en Schotland met zijn
schitterende natuur. Tten
zuiden van België moet ik
niet wezen, dat trekt me
totaal niet". Toch geldt ook
voor Kees het spreekwoord:
oost west, thuis best. „Alles
bij elkaar ben ik al op veel
plekken geweest, toch is ei'
maar één Bru", zo zegt hij
van één van zijn grootste
liefdes, zijn eigen gezellige
dorp. Wat Bruinisse nou zo
meer heeft dan andere dorpen
valt moeilijk uit te leggen, zo
vindt hij. „Het is
voornamelijk de
gemoedelijkheid van de
mensen dat het zo bijzonder
maakt". En gemoedelijk gaat
het er zeker aan toe in het
dorp. Ook vroeger
op de dansavonden van
mevrouw Kramer. „Zelf heb
ik voor zilver afgedanst. Als
ik de kans krijg sta ik op de
dansvloer. Achteraf een pilsje
en gezelligheid kent geen
tijd". Tbch sluit Kees, ook al
gezien zijn werk bij het Rode
Kruis, niet zijn ogen voor
problemen waar anderen
soms voor zitten. „Ik doe
ontzettend graag feesten,
maar kan ook serieus zijn.
Als er problemen zijn kan ik
ook mijn mannetje staan en
ben ik van de partij". Zo
bewondert hij ook mensen
met dezelfde instelling. Een
van hen is wethouder
J. Groen die dit jaar bij een
verkeersongeval om het leven
kwam.
„Voordat hij wethouder was,
was hij mijn baas bij de
sociale werkplaats. Het is een
persoon waar ik iedere dag
aan terugdenk. Hij was ook
erg sociaal ingesteld. Als je
problemen had kon je altijd
bij hem terecht", zo spreekt
hij vol bewondering over zijn
vroegere chef.
Met zijn sociale activiteiten,
zijn werk waar hij het nog
altijd prima naar de zin heeft,
zijn huishouden en zijn vaste
zaterdagavond in het café kan
de levenslustige Kees
Hoogerwerf het nog heel lang
vol houden. „Het is druk
maar stil zitten kan ik toch
niet of het moet op een
barkruk zijn", lacht hij. Zijn
handicap is bij dit alles geen
belemmering. „Ik weet dat
als ik iets voel dat ik dan
direct naar het ziekenhuis
moet. Dan kan het misschien
helemaal fout gaan. Tbt nu
toe blijft mijn handicap op
hetzelfde niveau, dus daar
denken we maar niet aan", zo
blijft hij optimistisch tegen
het leven aankijken.
hadden omgedraaid en op de
achterkant met vilstift een
deur hadden getekend. Op de
tast ging Kees met zijn sleutel
op zoek' naar het slot onder
grote hilariteit van zijn
collega's die om een hoekje
stonden te gieren van het
lachen. „Maar alles wel in
goede harmonie", aldus het
slachtoffer van de grap. „Ja,
zo gaat het. Op het internaat
zetten wij ook wel eens een
pot schoensmeer midden in de
gang zodat de blinden daar
inliepen. Zij pakten ons dan
terug door plastic zakken met
water in ons bed te leggen",
lacht Kees.
Via een speciale bril die zeven
jaar geleden is ontwórpen
door opticien Struyk uit
Zierikzee leest Kees nog
iedere dag de kranten en
blijft hij op de hoogte van de
politiek. Politiek waar hij
zich vaak aan ergert.
„De overheid lijdt wel eens
aan 'dwazeritis'. Bijvoorbeeld
het feit dat de ziekenauto van
Salemink in het dorp moest
verdwijnen. Deze was altijd
binnen vijf minuten op het
plek van het ongeluk. Nu
moeten ze uit Zierikzee
komen. Dat gaat
mensenlevens kosten. En dan
krijgen we binnenkort wel
een geluidswal waar niemand
om gevraagd heeft. Daar kan
ik me erg druk om maken",
zo reageert hij
verontwaardigd. Kees
Hoogerwerf heeft niet alleen
een groot
rechtvaardigheidsgevoel, hij
zet zich ook daadwerkelijk in
voor zwakkeren in de
samenleving. Zo reist hij al
achttien jaar mee op het
verzorgingsschip de Henry
Dunant van het Rode Kruis.
„Ik heb twaalf Zeeuwse
reizen en zes kerstreizen
meegemaakt. In december ga
ik met de laatste landelijke
reis mee en volgend jaar in
augustus hoop ik mijn
twintigste reis mee te
maken". Kees gaat als
vrijwilliger mee in functie
van omloophelper. „Je helpt
dan mee met allerlei klusjes
als aardappels pitten, de was
verzorgen en assisteren bij de
bevoorrading. Keihard
werken want je bent van half
zeven 's ochtends tot 's avonds
laat bezig. En daarna
natuurlijk stappen want het
zijn ook gezellige reizen",
geeft hij door middel van een
polsbeweging weer. „Maar de
andere dag weer present,
want 's avonds een man, 's
ochtends een man, is zijn
devies. Op de laatste avond
van de reis zorgt de
smaakmaker voor het
afscheidslied. Hij schrijft dan
een soort samenvatting van
de week in dichtvorm dat op
de wijs van het lied 'Aan het
strand stil en verlaten'
luidkeels door iedereen wordt
meegezongen. Op papier
krijgen de gasten het lied mee
nöar:huisY'iDeze"mensen -"
kunnen zich niet goed uiten
en thuis kunnen ze dan toch
laten zien hoe het reisje is
geweest. Met een brok in je
keel ga je na afloop van
boord. Je kent de mensen niet
goed maar je, bent toch een
hele week met elkaar
opgetrokken. Het is erg
dankbaar werk".
Ook op andere momenten zet
Kees zich actief in als lid van
het Rode Kruis. Als er ergens
brand uitbreekt of een
ongeluk gebeurt in Bru wordt
hij gewaarschuwd via een
pieper van de brandweer. Een
systeem ontwikkeld door
wethouder Jumelet. „Bij een
bepaalde code ga ik naar ons
gebouw om de mensen te
bellen. Binnen een half uur
heb ik dertig vrijwilligers
opgetrommeld. Daarna zet ik
koffie voor de spuitgasten en
help ik ze bij hun werk door
met een lantaarn bij te
schijnen".
Het zingen van liederen doet
Kees Hoogerwerf niet alleen
aan boord van de Henry
Dunant. Ook is hij al twintig
jaar lid van het kerkkoor en
sinds kort van het Bruse
visserskoor. „De liederen leer
ik uit mijn hoofd, anders sta
ik met de bladmuziek tegen
mijn gezicht aangedrukt".
Een andere liefhebberij is het
maken van video-opnamen.
Trots worden de zelfgémaakte
beelden getoond van de
afgelopen Visserij dagen en
van de Nieuwsbodereis naar
Schotland waar hij mee naar
toe is geweest. De muziek en
het inspreken van teksten
worden er naderhand
ingemixt. Te samen met de
haarscherpe beelden en de
aftiteling maakt het geheel
een professionele indruk.
„Veel mensen snappen niet
dat ik met mijn handicap kan
filmen, maar dat gaat goed.
Ik ben alleen afhankelijk van
de autofocus. Zelf scherp
stellen gaat niet". Zijn
kwaliteiten als filmer zijn
ook bij anderen bekend
geraakt en zo kan het
voorkomen dat Kees samen
met vriend en collega Simon
Bil uit Zierikzee regelmatig
wordt ingehuurd voor het
filmen van bruiloften en
partijen. „Volgende week ga
ik samen met Simon de
Provinciale wedstrijden van
het Rode Kruis vastleggen".
Zijn video-apparatuur gaat
ook altijd mee op de reizen
die hij maakt. „Reizen doe ik
erg graag. Soms ga ik mee
met een auto van een maat,
een andere keer maak ik een
georganiseerde busreis. We
blijven alleen in Europa. Het
