Van orchideeën naar
brandnetels en terug
1
A. P. Kloet
zijn smidse
uit Dreischor brengt
in originele staat
UW KRAKT VAK
SCHOUWEH-DUIVELAKD
r
n
B
0
Extra controle motor
rijders met te
kleine kentekenplaat
^ZIERIKZEESCHE m
NIEUWSBODE
GEBOORTEKAARTJES?
„Voor de aardigheid en om aan de mensen te laten zien
Deelrapport: Zeeland verdroogt
3 GASTHUISKERK
4 PUTMEET
5 BEEKMAN REISJE
7 DELTA SPORT
Bestuurder bekeurd,
te veel gedronken
dé krant van schouwen -duiveland! j
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 11 AUGUSTUS 1992
148e JAARGANG NR 25202
ORIGINELE, LEUKE EN MODERNE
GEBOORTEKAARTJES VINDT U BIJ
drukkerij lakenman ochtman bv
Jannewekken 11 4301 HH Zierikzee Tel. 01110-16551
WAARIN OPGENOMEN DE ZIERIKZEESCHE COURANT 1797-1889
De heer Kloet hij het aambeeld in de smederij: ,,Vroeger stonden de boerenknechten soms al om
04.00 uur met de paarden bij de travalje". (Foto: Joop van Houdt).
DREISCHOR - „Vroeger waren er op Dreischor drie smederijen en op heel
Schouwen-Duiveland had je er zeker een stuk of twintig. Voor zover ik weet, is
van de meeste niet veel meer over. In Oosterland, bij de gebroeders Beije is nog
een gedeelte van de smederij intact en ik meen dat in Zonnemaire bij Piet Ver
hulst nog een smidsvuur staat. Ik denk dat mijn werkplaats de enige smederij
in de regio is die nog helemaal in originele staat verkeert". De 65-jarige A. P.
Kloet uit Dreischor heeft er de afgelopen tijd alles aan gedaan om dat te be
werkstelligen. Hij plaatste gereedschappen die uit zijn smederij waren gehaald
terug op hun originele plaats en probeerjje elders werktuigen te kopen die in een
oude smederij thuis horen en die hij niet meer had.
„Ik breng de werkplaats terug
in de originele staat omdat ik
graag nog wat wil hobbyen in
het vak. Zo af en toe brandt het
vuur nog. Zo heb ik van het
voorjaar een aantal grote an
kers en het hang- en sluitwerk
gemaakt voor de korenmolen
in Zonnemaire die gerestau
reerd werd". De heer Kloet
vindt het ook leuk om de smid
se te laten zien aan mensen die
daar belangstelling voor heb
ben. „Vorig jaar heb ik tijdens
de Vlasdag voor het eerst een
bordje 'oude smidse" neer ge
zet. Dan komen er toeh aardig
wat aangetippeld om een kijk
je te komen nemen".
De smederij aan de Weststraat
in Dreischor, waar de heer
Kloet dan die mensen ont
vangt, neemt in zijn leven een
essentiële plaats in. Als vijf
tienjarige kwam hij er werken
bij zijn vader en zijn broer. Vele
jaren later zette hij het smede
rij, die inmiddels was uitge
breid met een installatiebe
drijf, voort tot de mechanisatie
in de landbouw het smidswerk
overbodig maakte. „Twintig
jaar geleden heb ik een punt
gezet achter het smederij -
werk. Toen kwamen er nog
maar een paar paardjes". Het
installatiebedrijf runde de
heer Kloet nog tot eind vorig
jaar. „Vanwege ziekte van mijn
trouwe medewerker M. Kloet
(geen familie) kwam ik er al
leen voor te staan. Het had
geen zin om nog ander perso
neel aan te nemen, ik was bijna
65 jaar".
Achter de smederij, op de bin
nenplaats tussen de woning en
de installatiewerkplaats, staat
nog de travalje waar vroeger
de paarden van nieuwe hoefij
zers werden voorzien. De heer
Kloet weet veel over de voorge
schiedenis van die hoefstal en
de smederij zelv. „Aan het eind
van' de negentiende eeuw was
in dit huis al een smederij ge
vestigd. Er werkte een smid
die Undermark heette en daar
na een die de naam Jasper du
Croo droeg. Ik heb nog het
koopcontract in bezit waaruit
blijkt dat diens huisbaas, ene
Eijke, het huis met de daarin
gevestigde smederij in 1911
kocht van de familie Van der
Linde".
Negen jaar later, op 20 februari
1920, kocht de heer Kloet zijn
vader het huis en de smederij.
„Mijn vader is afkomstig van
Brouwershaven, hij leerde het
vak op Zuid-Beveland en
Zeeuws-Vlaanderen en werkte
ook nog bij de smid in Haam
stede en de bij twee smeden op
Dreischor. Van de derde smid
op het dorp nam hij het bedrijf
over. Hij kwam hier terug naar
toe omdat mijn moeder ook
van Dreischor kwam".
Als kind werd de heer Kloet 's
morgens vroeg gewekt door de
geluiden van de paarden die al
voor zes uur 's morgens door
boereknechten bij de travaille
werden neergezet om te wor
den beslagen. „De werkdag
van een smid begon heel vroeg.
De boereknechten maakten er
onderling een wedstrijd van
om als eerste bij de smidse te
zijn. Dan hoefden ze geen paar
uur te wachten tot hun paarden
aan de beurt waren om besla
gen te worden. Mijn vader
heeft het in de zomer meege
maakt dat de eerste al om 04.00
uur voor de deur stond. Tben
lag hij zelf nog in bed". Deson
danks duurde werkdag van een
smid vroeger tot 21.00 uur. „En
op zaterdag werd ook ge
werkt".
De travalje achter de smederij
werd volgens de heer Kloet aan
het begin van de jaren twintig
gebouwd. „De hoefstal die er
eerst stond was te klein. Een
veulenpaard met een dikke
buik paste er niet in". De smid
weet nog precies dat de nieuwe
travalje werd gemaakt van de
oude scheepskiel van een zeil
schip dat men kocht bij een slo
per in Brouwershaven. „Dat
lag daar in het water. De gaten
van de paalworm, een soort
houtworm op zee, zijn nog te
zien in de dertig a 35 centime
ter dikke palen".
Hoewel het beslaan van paar
den in de travaille een belang
rijk deel van het werk in de
smederij omvatte, hadden de
heer Kloet en zijn vader en
broer het vroeger ook druk met
het maken en repareren van
landbouwwerktuigen zoals
ploegen, eggen, wagens en
kleine werktuigen. „Als je de
paarden van een boer had om
te beslaan, had je ook het ande
re werk dat hij nodig had van
de smid".
In de smederij getuigen een
aantal gereedschappen van de
arbeid die daar werd verricht.
De stuikmachine die we^d ge
bruikt om de ijzeren wagen
banden in te korten, de buig-
machine waarmee de koepel
vormige wagenbanden werden
gemaakt van een platte staaf
ijzer en natuurlijk het smids
vuur met toebehoren. Hoewel
boven het smidsvuur een enor
me blaasbalg hangt, vertelt de
heer Kloet dat het vuur in zijn
smederij meestal met een ven
tilator werd aangeblazen.
„Vroeger was er nog geen
stroom op Schouwen-Duive
land, maar mijn vader maakte
met een grote benzinemotor,
een dynamo en een batterij zelf
elektriciteit. Daar werkte de
ventilator op die het 'vuur
moest aanblazen evenals de
motor van de boormachine in
de smederijHet licht brandde
er op en mijn moeder haar
strijkijzer. De stroom die hij
over had verkocht mijn vader
aan de buren. Het werd met
lijntjes van 65 volt overge
bracht".
Die aanblaasventilator, de
boormachine, de slijpmachine,
het aambeeld, de hoefijzers
aan de balken, de vetkooltjes
voor het vuur, de hamers en de
tangen. Het is allemaal nog
aanwezig in de smederij. „Het
moet er allemaal weer uit ko
men te zien als de oude smede
rij van zo'n zeventig a tachtig
jaar geleden. Daarom zoek ik
nog naar een boormachine die
je met de hand moest draaien.
Zo lang ik er toe in staat ben
wil ik de smidse in de originele
staat behouden. Niet echt als
een museum, maar omdat ik er
aardigheid in heb. En de men
sen die het graag willen zien
mogen komen kijken, maar
dan moeten ze wel even bel-
1 len".
ZIERIKZEE - Zeeland verdroogt. Dat staat in het
deelrapoort Verdroging van de natuur in Zeeland. In
de duingebieden is het probleem het eerst onder
kend en inmiddels ook aangepakt. Maar het pro
bleem strekt zich verder uit. Het agrarische polder
land, poelgraslandcn, kreekruggen, kreekrestanten
en inlagen hebben met hetzelfde euvel te kampen.
Ook daar moeten volgens het deelrapport maatrege
len getroffen worden.
Verdroging van de bodem leidt
in natuurgebieden tot verande
ringen in de verschillende le
vensgemeenschappen. Als
planten met hun wortels niet
meer bij vocht kunnen komen
sterven ze af. In hun plaats ver
schijnt dan vaak ruige beplan
ting. Orchideeën moeten wij
ken voor brandnetels en riet.
De verandering van de de vege
tatie heeft weer invloed op het
dierenleven. Bepaalde vogel
soorten kunnen in een verruigd
gebied niet langer hun voedsel
vinden en verhuizen naar een
gebied waar we nog wel aan
voedsel kunnen komen. Het
verdwijnen van bepaalde vo
gelsoorten heeft weer invloed
op de daar voorkomende insec
ten en zodoende verandert de
complete leefgemeenschap. Uit
een verdroogd gebied verdwij
nen ook de amfibiën.
In Zeeland is volgens het deel
rapport sprake van verdroging
in de duin- en vroongebieden
van onder andere Schouwen-
Duiveland. Ook zou er volgens
het rapport sprake zijn van
verdroging van de lage delen
van Schouwen-Duiveland. Het
probleem werd voor het eerst
ontdekt in duingebieden. Vol
gens het deelrapport heeft het
alles te maken met drinkwa
terwinning.
Drinkwater wordt aan de dui
nen, die als natuurlijke filters
werken, onttrokken. Overi
gens zag men al eerder in dat
onttrekking van grondwater
niet ongestraft zou blijven.
Tussen 1960 en 1990 werd de
waterwinning fors ingeperkt
en werd begonnen met infiltra
ties in het gebied. Door die
maatregelen steeg de grondwa
terstand weer.
Desalniettemin is op Schou
wen-Duiveland een project ge
start dat tot doel heeft om te
voorkomen dat het duinwater
afstroomt naar de polder
Schouwen. Zoals al aangestipt
is het niet alleen het duinge
bied waar het probleem van de
verdroging speelt. Ook in het
agrarische polderlandschap is
verdroging geconstateerd.
Landbouw
In het deelrapport wordt de
landbouw als voornaamste
oorzaak genoemd van de ver
droging van de polder. De
grondwaterstand werd ver
laagd ten gunste van een betere
landbouwopbrengst. Nat gras
land moest wijken voor akker
bouwgrond. Een en ander heeft
ook effect op natuurgebieden
die grenzen aan akkerbouwge
bied.
Ook in die natuurgebieden
wordt de grondwaterstand la
ger en dat leidt dan weer tot
verschraling van de natuur
waarden in een dergelijk na
tuurgebied. Als het aan de pro
vincie ligt krijgen die ver
droogde natuurgebieden hun
oorspronkelijke landschaps
waarde weer terug. Om dat
doel te bereiken is een beleids
plan nodig. De provincie kon
digt in het deelrapport aan dat
men 'op niet al te lange ter
mijn' met een waterhuishou
dingsplan komt dat het be
staande grondwaterbeleids
plan gaat vervangen.
Eisen
De gewenste toestand kan vol
gens de provincie bereikt wor
den door eisen te stellen aan
het beheer van het grond- en
oppervlaktewater. Om te voor
komen dat de akkerbouwge
bieden die aan natuurgebieden
grenzen weer te droog worden
wil de provincie wat genoemd
wordt bufferzones invoeren.
vervolg pagina 2
Het oude wordt nooit oud; oud wordt alleen het nieuwe.
Ruckert
Wisselvalig
HET WEER
Vannacht enkele buien, mogelijk
"n. met onweer. Morgen half tot zwaar
bewolkt en in de middag of avond
af en toe regen, vooral in het
noordwesten van het land. Mini
mumtemperatuur omstreeks 13
graden.
Binnenkort wordt gestart met de restauratie van de
Gasthuiskerk.
Een jaar eerder dan gepland, in 1993, wordt gemeen
schapsruimte De Putmeet uitgebreid.
Dit jaar voerde het Beekmanreisje naar de Vlaamse
Ardennen.
De handbalselectie van Delta Sport bereidt zich voor
op de entree in de ere-divisie.
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
ZIERIKZEE - De Zeeuwse verkeerspolitie gaat de
komende maanden intensief controleren en optre
den tegen motorrijders die een te kleine kenteken
plaat op hun motor hebben.
De afgelopen weken is door de
politie regelmatig geconsta
teerd dat op veel motoren een
te kleine of niet goedgekeurde
kentekenplaat is gemonteerd.
Sinds eind juni zijn hiervoor in
,heel Zeeland 130 motorrijders
bekeurd. De boete voor de
overtreding bedraagt 100 gul
den.
Volgens de verkeerspolitie
moet een kentekenplaat in ver
band met de zichtbaarheid en
de leesbaarheid een afmeting
van tenminste 21 bij 21 centi
meter hebben. Als dat niet het
geval is kan dat problemen ge
ven bijvoorbeeld bij een onge
val of een verkeersovertreding.
Öok dient in de kentekenplaat
een goedkeuringsmerk gesla
gen te zijn dat bestaat uit een
cirkeltje met daarin de letters
NL. Daaronder staat de letter
K met daarnaast het nummer
van de handelaar waardoor de
motor is afgeleverd. De extra
controle vindt plaats op alle
Zeeuwse wegen.
BRUINISSE - Bij een alcohol
controle in de nacht van maan
dag op dinsdag werd de heer
De V. uit Bruinisse bekeurd
omdat hij een auto bestuurde
terwijl hij te veel alcohol had
genuttigd.
De politie trof De V. aan om
01.45 uur. Na een eerste blaas-
test werd hij overgebracht naar
het politiebureau te Zierikzee.
Daar bleek uit de test met het
ademanalyse-apparaat dat de
Bruenaar zoveel alcohol in zijn
bloed had dat hem geen schik
king kon worden gegeven. Hij
werd gedagvaard om zich te zij
ner tijd voor de rechter te ver
antwoorden voor zijn gedrag.
Ook werd hem een rijverbod
opgelegd.
Blijf op de hoogte van al het nieuws op Schouwen-
Duiveland, met de Zierikzeesche Nieuwsbode, en neem
een abonnement.
JA, ik wil een
kwartaalabonnement f 47,50
kwartaalabonnement met autom. afschr. f 45,—
jaarabonnement f 179,—
jaarabonnement met autom. afschr. f 169,—
en ontvang de Zierikzeesche Nieuwsbode de eerste twee
weken gratis.
Ik betaal nog niet, maar wacht eerst uw bericht af.
naam Dhr./mevr.
adres
postcode: plaats:
telefoon handtekening:
Bij automatische afschrijving uw
bank-/gironummer vermelden:
2ES Zend de bon in open envelop zonder postzegel naar
Zierikzeesche Nieuwsbode abonnementenadministratie.
CQ Antwoordnummer 12, 4300 VB Zierikzee.
