Nieuw apparaat
beregenen gewassen
Rouwbord als kunstwerk
Vergadering Zuidhoek
stukken
Schouwen-Duiveland in Oude Ansichten
Taptoe II
Paardendag
op Schouwen-
Duiveland
Roerende monumenten op Schouwen-Duiveland
DINSDAG 23 JUNI 1992 NR 25174
7
ZIERIKZEE - Om het nauwkeurig beregenen van gewasseii mogelijk te maken zijn Giampi berege-
ningsbomen ontwikkeld. Het betreft een beregeiiingsboom die met een lage druk van twee vier
ato werkt waardoor het energieverbruik lager is. Ondanks deze lage druk wordt een bijzonder fij
ne druppelvorm verkregen en wordt het water nauwkeurig verdeeldzelfs bij harde wind. Daar
door wordt piasvorming voorkomen en de grond slaat niet dicht. Het Giampi programma bestaat
uit vier modellen met werkbreedten die variëren van 32 tot 52 meter. De bomen zijn van gegalvani
seerd staal of aluminium. Ze zijn telescopisch en kunnen door één man bedrijfsklaar worden ge
maakt. De spuitdoppen die voor de juiste dosering moeten zorgen zijn gemaakt van koper. De
spoorbreedte van de sproeiwagen kan aan diverse rij-afstanden worden aangepast.
ZIERIKZEE - Het bestuur van het Werkvoorzie
ningsschap De Zuidhoek komt woensdag 24 juni in
vergadering bijeen. Deze vergadering wordt gehou
den in de bestuurskamer van De Zuidhoek en begint
om 15.30 uur.
92/413. We kunnen rustig vaststellen dat de Rooms Katholieke Willibrorduskerk in de ruim twee
eeuwen van haar bestaan een bewogen geschiedenis achter de rug heeft. In een na de reformatie
ontstane protestantse enclave hadden onze katholieke stadgenoten hier een moeilijk bestaan. Dat
begon al direct na het optreden van de eerste hervormers buiten onze landsgrenzen. Na 1536 begon
het stadsbestuur van Zierikzee oogluikend de 'nieuwe leer' toe te laten en dat betekende in feite
al het hek van de dam halen. Zelfs moest de landvoogdes, Margaretha van Parma herhaalde keren
schriftelijke aanmaningen zenden om de besluiten van het concillie van Trente toch vooral na te
leven. Maar daar kwam allemaal niets van terecht en toen op 7 juli 1566 de Vlaamse passementwe
ver Jacob Jorisse uit Antwerpen in de bossen tussen Noordgouwe en Schuddebeurs voor een verga
dering van zo'n vierhonderd toehoorders de nieuwe leer verkondigde vond de hervorming op het
eiland allerwege ingang. Dat verslechterde de positie van de katholieke gemeenschap zienderogen.
Droevig was het gesteld na de aftocht der Spanjaarden op 3 november 1576 want met hen werd ook
het katholieke geloof voor een groot deel uit onze stad gebannen. De Staten van Zeeland vaardig
den hun strenge plakkaten uit die nog strenger en ingrijpender waren dan die van Holland. Alle
werkzaamheden voor de priesters werden nu praktisch onmogelijk gemaakt. Daar de Sint Lie-
vensmonsterkerk en alle andere kerken en kloosters na 1576 op het eiland aan de reformatoren of
zoals in Zierikzee aan het stadsbestuur waren overgegaan werd het beleiden van het katholieke ge
loof erg aan banden gelegd. Bovendien werd de openbare uitoefening van de katholieke eredienst
door allerlei tergende plakkaten verboden. Men hield alleen nog de mogelijkheid over om zijn toe
vlucht te nemen in schuilkerken of particuliere woningen om toch de godsdienstplichten te kunnen
vervullen. Eerst na het jaar 1681 ging het huis dat later als RK-pastorie gebruikt werd van de ka
tholieke familie De Vager over aan de katholieke gemeente en werd dit huis tot kerk ingericht. Na
herhaalde verzoeken aan het stadsbestuur werd in 1766 eindelijk toestemming ontvangen tot de
bouw van een eigen kerk aan de Hoge Molenstraat. Deze kwam twee jaar later gereed en werd op
8 mei 1768 plechtig ingewijd. Precies 67 jaar na de voltooiing van de kerk kwam op 8 mei 1835 als
eerste besschop na de woelige tijd van de reformatie Mgr. L. C. Baron van Wijkersloot uit Oegst-
geest het Heilig Vormsel toedienen aan 488 vormelingen.
De tegenwoordige voorgevel van de kerk, die haar een passend aanzien geeft, werd pas na vele hin
dernissen in 1842 voltooid. Dat vond gelijk plaats met het voorportaal en de ophangen naar de gale
rijen. Vooral het bouwen van een toren kon in de ogen van het gouvernement geen genade vinden.
Het duurde daardoor nog tot 18 november 1931 eer de pauselijke wimpel zou wapperen op zijn spits
en het vergulde kruis zou schitteren tegen de lucht. Met Kerstmis 1931 was het dan zover en luidde
de Sint Willibrordusklok voor de eerste keer om de katholieken op te roepen voor het bezoeken van
de nachtmis.
Bovenstaande foto van het kerkinterieur laat ons de situatie uit omstreeks 1930 zien. Van voren
staan nog stoelen terwijl aan de achterzijde reeds banken geplaatst zijn voor de vrouwelijke kerk
gangers. Ter weerszijden waren er bochten en galerijen en dat waren de plaatsen voor de mannen.
De preekstoel was nog helemaal intact en deze was destijds gemaakt door een Zierikzeese schrijn
werker. In 1936 vond een verbouwing plaats. De oude sacristie en de zuidelijke muur werden uitge
broken om plaats te maken voor het huidige priesterkoor en de nieuwe sacristie ten westen ervan.
In dat jaar verdwenen ook de galerijen, waardoor veel meer ruimte in de kerk ontstond. Aan de
zijde van de Paardenstraat werden er ramen ingezet omdat dit destijds bij de bouw door de over
heid niet toegestaan werd. De kerk staat op de monumentenlijst en werd in 1989 grondig gerestau
reerd.
Correspondentie over deze rubriek Cor Pols, Postbus 30, 4300 AA Zierikzee. Tel. (01110) 12754.
Tijdens deze vergadering be
spreekt het bestuur onder
meer de invulling van de vaca
ture voor een bedrijfsleider
voor het industrieel toeleve
ringsbedrijf. Inmiddels is hier
voor een selectiecommisse sa
mengesteld waarin behalve be
stuursleden, directeur P. J. de
Groot en het hoofd personeels
zaken ook vertegenwoordigers
van het personeel zitting heb
ben. Daai^iaast is er ook nog
een benoemingsadviescommis
sie. Op een advertentie voor de
ze vacante functie hebben ruim
70 belangstellenden gerea
geerd. Het ligt in de bedoeling
om deze sollicitatieprocedure
voor 14 juli af te ronden zodat'
dé nieuwe bedrijfsleider 21 juli
kan worden benoemd.
Cleanroom
Een ander punt waarover het
bestuur zich woensdagmiddag
Overgangsvorm
Hoewel met name in de Franse
tijd een groot aantal rouwbor-
den uit diverse perioden verlo
ren zijn gegaan vanwege „vrij
heid, gelijkheid en broeder
schap" zijn er hier en daar
exemplaren gered.
Enkele waardevolle borden
kregen een wijkplaats op slot
Haamstede; zij keerden niet
naar de kerk waaruit zij waren
verwijderd, terug.
We zagen het al: eerst waren de
borden eenvoudig. Een geschil
derd familiewapen op een ruit
vormig paneel. Tenslotte wer
den het kunstwerken met veel
snijwerk en prachtig geschil
derde wapens, soms zelfs met
een aantal van zestien kwar
tieren. Een rouwbord voor mr.
Iman Mogge (1707-1737) op Slot
Haamstede toont een over
gangsvorm: niet al te sober
maar toch ook nog niet zo uit
bundig als de borden uit de
tweede helft van de achttiende
eeuw.
moet buigen betreft de komst
van een steriele ruimte (clean-
room) voor het inpakken van
farmaceutische artikelen. Om
aan de steeds strengere eisen
hiervoor te kunnen voldoen is
zo'n ruimte voor De Zuidhoek
gewenst. Zeker ook gelet op de
order van een farmaceutisch
bedrijf bij De Zuidhoek.
Tijdens deze vergadering moet
het bestuur onder meer ook
zijn fiat geven aan de begroting
voor '93, terwijl ook goedkeu
ring gevraagd wordt voor de
jaarverslagen over '91 van De
Zuidhoek en van de bedrijfsge
neeskundige dienst. Uit het
jaarverslag blijkt dat er het af
gelopen jaar veel gediscus
sieerd is over de toekomst van
de sociale werkvoorziening.
Dit op basis van de discussie
nota Werk met Perspectief.
Verder kan met tevredenheid
worden teruggeblikt Op het
voorbije jaar, waarin beide
werkverbanden (cultuurtech
nisch bedrijf en industrieel
toeleveringsbedrijf) positieve
resultaten boekten. Financieel
gezien is 1991 dan ook een ge
slaagd jaar geweest voor De
Zuidhoek.
Om aan haar doelstelling te
voldoen (behoud en zo moge
lijk verbetering van de ar
beidsgeschiktheid) moet De
Zuidhoek ook in de toekomst
over voldoende geld kunnén
beschikken. Hiervoor zal ook
in de komende jaren voldoende
geïnvesteerd moeten worden,
zowel in mensen als in produk-
tiemiddelen.
Groeimarkt
Het wordt gezien het huidige
financieringsstelsel dan ook
steeds belangrijker dat de in
komsten uit (loon)opdrachten
zullen stijgen om het groeiend
aantal mensen met een handi
cap passende arbeid aan te
kunnen bieden. De groenvoor
ziening (de cultuurtechnische
afdeling) blijkt een van de mo
gelijke groeimarkten te zijn.
Om hierop in te kunnen spelen
is het afgelopen jaar een be
drijfsleider aangesteld voor de
.cultuurtechnische dienst van
De Zuidhoek.
De redactie behoudt zich het techl voor ingekomen
stukken in te korten Plaatsing betekent niet dat de
inhoud door de redactie wordt onderschroven Inge
zonden stukkon zi|n buiten veranlwoordoli|kheid van
de redactie en uitsluitend voor rekening van de bnel
schrijver, waarvan naam en adres bij de redactie
bekend moeien zijn.
Mijn reactie op het schrijven
van dhr. E. Sluijs in de Zierik-
zeesche Nieuwsbode van 22 ju
ni 1992.
Inderdaad stond er in het ver- j
slag over de Tiptoe 1992 niet
letterlijk dat „Rust Roest" met j
kop en schouders boven de rest
zou hebben uitgestoken, maar
de heren journalisten deden
dat wel zo voorkomen. Dus
leest u dat verslag nog maar
eens goed door.
Dat zeer veel toeschouwers van
de show van uw „Rust Roest"
genoten hebben was niet uit
het applaus af te leiden, blijk
baar sliep iedereen! Maar
waarom wordt u eigenlijk
„pissig", mijnheer Sluijs? Om-'
dat ik durf te suggereren dat
„Rust Roest" geen „echte" mu
ziek speelt? Dit heb ik in mijn
schrijven nooit rechtstreeks je
gens uw vereniging gezegd. U
herleidt „echte muziek" op de
alinea voorafgaand op die van
de Drumguards sr. in mijn eer
ste brief. U leest toch echt niet
goed.
Wat u waarschijnlijk ook niet
weet is dat ik (en twee andere
leden van de Drumband van de
Koninklijke Harmonie „Kunst
en Eer") op grond van mijn mu
zikale kwaliteiten toegelaten
ben bij de „Thmboers en Pij
pers" van het Korps Mariniers.
Dit korps behoort nog altijd
tot de absolute muziektop van
Nederland. Dus zegt u niet dat
ik, zoals u dat noemt, „de bal
len verstand" van muziek heb.
Blijkbaar bent u het die niet
zoveel verstand heeft van mu
ziek, anders noemt u de mu
ziek, geproduceerd door men
sen op stoeltjes, geen anti-hart-
attack muziek. Trouwens, an
ders zouden de Drumguards
sr., die dus volgens u ook zulke
muziek spelen, niet zijn uitge
nodigd voor de Thptoe Zierik
zee.
Ook durf ik zeker commentaar
te geven op de Stichting Thptoe
Zierikzee want de Thptoe is nog
steeds niet gevarieerd genoeg.
Amerikaanse korpsen voeren
hier nog altijd de 'boventoon
terwijl dit „fifty-fifty" zou
moeten zijn. Ook ik weet heel
goed hoe de Stichting zijn
korpsen selecteert en hoeveel
werk ze verzetten. Dat waar
deer ik ook ten zeerste maar ik
weet ook dat er mensen in de
Stichting Taptoe Zierikzee zit
ten die moeten praten als Brug
man om korpsen met een En
gelse stijl te laten verschijnen
op de Thptoe in onze stad. Er zit
dan toch iets niet goed in de
Stichting Thptoe Zierikzee.
Reden genoeg om er commen
taar op te geven al is die lang
niet zo hard als de kritiek die u
geeft op mijn schrijven en dan
nog in de stijl die u in uw brief
hanteert,
U bent degene die niet zou
moeten schrijven omdat u mijn
brief compleet uit zijn verband
haalt en die toelegt op „Rust
Roest".
P.S. Ik houd niet van spruitjes
maar van bloemkool met een
sausje erover. Trouwens, mag
•ik uw kookboek een keer le
nen?
Patrick M. Struijk
Slabberswerf 38
4301 GP Zierikzee
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Winsum en Baard
en Oosterlittens: mevr. H. Post-
Knol, kand. te Minnertsga; te
Landsmeer: N. G. Scholten,
kand. te Amsterdam; te Oude
water (Herv. gem. De Biezen):
mw. E. I. Pot te Giethoorn
(part-time); te Huizen: C. G.
Geluk, pred. buitengewone
werkzaamheden (predikant-
directeur Herv. Geref. Jeugd
Bond) wonende te Baarn.
Bedankt voor Melissant: P. van
Bergen Bravenboer te Scherpe-
nisse.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Nij Beets (SOW):
R. Poesiat, kandidaat te Mun-
nekeburen, thans werkzaam
als pastoraal assistent te Mun-
nekeburen en Scherpenzeel
(Fr.); te Urk: Jac. Griffioen te
Klundert.
Bedankt voor Hardenberg: drs.
W. J. W. Scheltens te Haren
(Gr.).
Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt
Aangenomen naar Hoek: A.
Souman, kand. te Ens, die be
dankte voor: Beilen in combi
natie met Hooghalen, voor Die
ver in combinatie met Smilde,
voor Kantens, voor Langeslag,
voor Pernis, voor Twijzel-
Kollumerzwaag (Fr) en voor
Zevenbergen.
ZIERIKZEE
Kunst en Eer
Als de weersomstandigheden
het toelaten speelt Kunst en
Eer woensdagavond 24 juni in
de De Jongestraat in Malta.
Dit concert begint om 19.30 uur
en bestaat uit muziek uit Les
Misérables, Cabaret en New
York. Uiteraard ontbreekt ook
marsmuziek niet op het pro
gramma. Voorafgaande aan dit
concert maakt het tamboer-
korps een rondgang door de
wijk. Tijdens het concert van
de harmonie zullen de leden
van de drumband met de col
lectebus rondgaan ten behoeve
van het Anjerfonds.
ZONNEMAIRE
Geslaagd
Elaine van Oeveren uit Zonne-
maire is aan het Brabants Con
servatorium te Tilburg ge
slaagd voor het diploma doce
rend musicus piano. Zij was
leerlinge van de heer T. Dem-
mers.
NIEUWERKERK
Oud papier
Op vrijdag 26 juli kan in het
gebouw Salem aan de Molen
straat te Nieuwerkerk oud pa
pier worden ingeleverd. De in
zameling vindt plaats ten bate
van de zending en is van 18.30
tot 20.30 uur.
NBvP
De dames van de Duivelandse
afdeling van de Nederlandse
Bond van Plattelandsvrouwen
hebben hun seizoen afgesloten
met een Tiroleravond in het
dorpshuis van Nieuwerkerk.
Na het openingswoord door
presidente L. E. de Jonge-van
't Hoff zorgden S. Zwart (accor
deon) en R. Beije-Plug voor 'n
vrolijke muzikale noot. Na de
pauze lieten enkele leden van
de volksdansgroep voor oude
ren onder leiding van mevrouw
Oele enkele Tiroler dansen
zien.
Hierna kwamen de fonduestel
len op de proppen en smulden
de dames van kaasfondue. De
dames J. Zeyler-de Vin en C.
Zwart-Broodman amuseerden
de aanwezigen met een sketch
die de titel Snap je dat nu, juf
frouw Snip? Na het derde en
laatste optreden van accordeo
nist Zwart sloot de presidente
de avond af door iedereen een
goede vakantie toe te wensen.
OOSTERLAND
Reisje bejaarden
De senioren van de Oosterland-
se bejaardensoos trokken er
met z'n 49-en op uit in verband
met het jaarlijkse uitstapje,
waarvoor buschauffeur Wil
fred van der Veer van de firma
Van Oeveren was „ingehuurd"
ouderen te rijden. In Ouddorp
was de eerste stop voor het ge
bruikelijke kopje koffie met
gebak. Vervolgens ging het ge
zelschap richting Brielle waar
een stadswandeling werd ge
maakt. Door een enorme plens
bui viel dat echter letterlijk en
•figuurlijk in het water, zodat
maar gauw koers werd gezet
richting Oostvoorne. Daar
werd de reis even onderbroken
voor een lunch. Om 13.00 uur
vertrok het reisgezelschap
daar weer om koers te zetten
richting Rotterdam waar Euro
poort werd bekeken. Via
Klaaswaal bereikten de
Oosterlanders Heinenoord
waar het streekmuseum Hoek-
sche Waard werd bezocht. Op
de terugreis hield de bus halt
bij restaurant De Grevelingen
bij Bruinisse waar het diner
werd gebruikt. Tijdens de laat
ste etappe richting Oosterland
bedankte mevrouw Poelman
van' Leeuwen de chauffeur en
alle reislustigen voor deze ge
slaagde dag.
THOLEN
Visverkoop
Als de weersomstandigheden
het toelaten wordt zaterdag 27
juni in de Vischstraat in Tholen
weer de traditionele visver
koop gehouden. Deze verkoop
die om 16.00 uur begint is een
initiatief van de werkgroep
Tholen Stad Aktief en wordt
van te voren aangekondigd
door een stadsomroeper.
RENESSE - Ter gelegenheid
van het 75-jarig bestaan van de
Bond van Paardenfokkers op
Schouwen-Duiveland wordt
zaterdag 18 juli een Schouwen-
Duivelandse paardendag ge
houden bij manege Grol in Re-
nesse. Deze dag begint om
10.00 uur en wordt omstreeks
16.00 uur beëindigd.
Deze dag waaraan diverse
ruitersport-organisaties uit de
regio hun medewerking verle
nen wordt gehouden in het ka
der van het 75-jarig bestaan
van de Bond van Paardenfok
kers, een organisatie die 5
maart 1917 werd opgericht. De
bond was vooral een vereni
ging van mensen die voorna
melijk werkzaam waren in de
agrarische sector. Nadat deze
bond in de loop der jaren uit
groeide tot een grote vereni
ging is deze nu weer een kleine
bond waarin fokkers en ge
bruikers van het nostalgisch
erfgoed verenigd zijn.
De oprichters van de Bond van
Paardenfokkers hebben met
dit initiatief in 1917 de basis
gelegd voor de paardensport
op Schouwen-Duiveland.
Naast liefhebbers van het be
kende Belgische trekpaard zijn
sinds 1920 ook liefhebbers van
het fjordenpaard welkom bij
de vereniging.
Gezien de rol van deze bond
voor de ontwikkeling van de
paardensport op Schouwen-
Duiveland hebben verschillen
de op Schouwen-Duiveland
opererende ruitersport-organi
saties besloten om dit jubi
leum met een paardendag in
manege Grol (Renesse) te vie
ren. Zaterdag 18 juli worden
daar alle facetten van de paar
densport en de paardenfokke
rij belicht.
ZOETERMEER - De werkloos
heidspremie moet volgend jaar
fors omhoog, tot boven de 2,5
procent.
DRONTEN - Een aanrijding op
de Ketelbrug (A6) die de
Noordoostpolder met Ooste
lijk Flevoland verbindt, heeft
maandag het leven gekost aan
een vrachtwagenchauffeur en
gezorgd voor een verkeers
chaos. Bij het ongeval waren
vier vrachtwagens en een per
sonenauto betrokken.
ZIERIKZEE - De middeleeuwse kerken van stad en
lande van Schouwen en Duiveland waren tot de re
formatie „aangekleed" met kunstwerken van uit
eenlopende soort. De hervorming en de daarmee ge
paard gaande soberheid maakte over het algemeen
aan alle sier en opsmuk een eind.
Beelden van steen en hout wer
den verwijderd; wand- en pla
fondschilderingen zoveel mo
gelijk door de witkwast on
zichtbaar gemaakt. Kortom, de
kerkinterieurs ademden grote
rust en eenvoud. Er waren wei
nig interieurstukken, die een
dergelijk gebouw aan de bin
nenkant enigszins opfleurden.
In sommige gevallen waren dat
fraaie orgelkasten met snij- en
schilderwerk (Brouwershaven)
en na 1600 óók - het moge
vreemd klinken - de rouwbor-
den van voorname families.
Deze memorieborden, eerst
ruitvormig en zeer ,,tonig" van
uiterlijk werden allengs kost
baarder en meer opzichtig van
uitvoering.
Het is jammer dat bij gebrek
aan archivalische gegevens
weinig bekend is over de ver
vaardiging van de diverse
rouwborden. Vast staat dat er
sprake was van samenwerking
tussen verschillende beoefena
ren van kunstambachten.
Evenals bij de fabricage van
orgelkasten maakte de kiste-
maker (een veelzijdig soort
meubelmaker) de hoofdvorm
van het bord. Vaak kwam er
vervolgens een houtdraaier
aan te pas. Veel rouwborden
vertonen naast de geschilderde
voorstelling ook enkele fraaie,
sierlijke zuiltjes, al dan niet
geplaatst op kleine voetstukjes
en bekroond met gesneden ka
piteeltjes. Dit laatste kwam tot
stand door vakmanschap van
hout- of antieksnijders. Rouw
borden - het exemplaar van
Iman Mogge is er een voor
beeld van - tonen als het ware
over het graf heen nog een stuk
pracht en praal. Zij spreken de
taal van het „memento mo-
ri"
Wiebe Keikes
Een rouwbord in de zogenaamde 'overgangsstijl' ter ere van mr.
Iman Mogge, overleden in 1737.
